DIT IS
EN OMMELANDS,
m
m
m
m
m
m
sta dsnÏFüws
rond de wereld
Op Zaterdag 26n December 1903.
5
cent] men 'X blad.
38ste jaar Talmerk 1282
T MARIAJAAR
Frankrijk
Duitschland
Japonië
St Michiels-Turners
Fanfare
Tooneelfeest der K. Wacht
Onrecht veerdige uitval
't Weekblad en de kiezing
Stad Yper Gemeenteraad
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstratete Yper, en bij 's land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank 's jaar 8.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
l'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingep t 6£t3Eé ..ode reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk,32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Sedert 8 December, zijn wij het ju
beliaar ingetreden der verklaring var
deOnbevlekte Ontvangenis van Mari-
tot punt van 't geloove.
Het was op 8 December 1854 da'
Pias IX, zaliger gedachtenis,de stand
vastige overlevering der Kerk be
vestigde]cn deOnbevlekte Ontvange
nis der P. Maagd tot geloofspunt ver
klaarde.
Die uitspraak geschiedde teRoomen
met eene plechtigheid zonder wt êrga.
in 't bijzijn van talrijke bisschoppen
gekomen uit alle dcelen van de we
reld.
En Roomen vierde, en zijne bon
derden kerken, cn zijne (alrijke pa
leizen, en zijne huizen groot en k ei-
ne, prijkten heerlijk over dag er
glansden schitterend bij avonde.
En Italië vierde, en in zijne steden
was het groot feestbetoon, en in zijne
dorpen was het opschik en tooi,en op
zijne bergen laaiden er vreugdevuren
alom.
En geheel de katholieke wereld
vierde, gelijk er zeker nog nooit is
gevierd geworden, omdat er een
nieuwe perel gehecht was aan Maria
's kroone, de schoonste van al: Rlgina
België vierde, en groot ging het cn
grootsch, in dorpen en steden, en on
der alle toonen rolde een machtige
Mariagroet over den lande, de juich
kreet van Beigenland.
Wij zijn nu in het jubeljaar van die
gebeurtenis. Paus Leo Xili, zaïiger ge
dachten is, heeft reeds gezorgd opdat
het Mariajaar weerdig zou gevierd
worden, en Paus Pius X, heeft dade
lijk die zorge van zijnen doorluch
tiger! voorzaat overgenomen.
Over geheei de katholieke wereld
zijn schikkingen genomen,opdat binst
het jubeljaar der verklaring van de
Onbevlekte Ontvangenis, de Memei-
koninginne op bijzondere wijze zou
vereerd en aanroep- n worden.
Veel hebben wij noodig, voor d*
Kerke die fel te lijden en te strijden
heeft; voor de samenleving, die be
roerd is en dolend op veel stukken
voor 't eigen vaderland, waar de hel
lermcht nijdig zit op te loeren voor
't eigen huis en den eigenen persoon,
waar en bij wie de miseriën van 't
leven ook al eens aankloppen,
Veel is er te verkrijgen door eene
betrouwende bede tot Maria, de «hul pe
der christenen, de troosteres der
bedrukten,de Onbevlekte Moeder
maagd.
Het ingetreden jubeljaar, het Maria
jaar, moet de tijd zijn der levendige
vereering en der vurige bede, op Jat
hij o:k de tijd weze van de huip en
de beternis.
De Vlamingen zullen niet ten achtero
blijven, de Yperlingen vooral niet,om
het ter eere van de Moeder-Maagd
een oprecht jubeljaar te maken.
Maria's beeltenis prijkt in onze ker
ken, staat ic onze kapellen, hangt aan
onze boomen't spreekt ons al van
Maria, en wij ook, wij zullen, van de
jare vooral, dikwijls tot Maria spre
ken Aoe Maria I
't Weze dan een jaar van vereering
tot Maria Onbevlekt, een Mariajaar in
den vollen zin van 't woord, en 't
weze ook, voor ons alternate, een jaar
van hulp en zegen.
De fransche Kamer
In de zitting van vrijdag namiddag
heeft de socialist Mirman zijn voorstel
ontwikkeld, strekkende umde fransche
decoraties af te schaffen. Aihoew -1 M.
Combes de hoogdringendheid voor du
voorstel bestreed, werd deze niettemin
aangenomen met 352 stemmen tegen
223, 't is te zeggen dat het voorstel in
laa-raerkit'g genomen is en in de
bevoegde kommissies zal onderzocht
worden.
M. Combes legde vervolgens k'd
wetsontwerp tegen het vrij onderwijs
ueer, dat hij 's morgen is door den
president der Republiek hai laten
ondei leekene;.'. De rechterzij vroeg de
lezing van dat ontwerp, doch de meer
derheid verzette er zich tegen en me!
138 stemmen tegen 216 werd het ont
werp naar de kommissie van onder
wijs verzonden.
Maandag avond, rond 6 ure, kwa
men drie dronken kerels in verschei
dene herbergen van de wijk Sapin-
Vert te Waürelos zij deden zich
glazen alkool hestellen en vertrokken
zonder te betalen. De herbergiers, die
wisten dat zij meteen gevaarlijk volkje
te doen hadden, lieten hen gaan. De
drie vagabonden kwameiffook in een
kruidenierswinkel waai zij eenige
koopwaren stolen. Rond 7 1/2 ure,
verschenen zij in de herberg Au
rendez-vous des Charbonniers ge
houden door de echtgenooten Meule-
broeck. In huis bevonden zich de
herbergierster en twee werklieden
"ener naburige steenbakkerij, Adolf
Depraeteren Hendrik De vos, alsook
zeven logistgasten die in de keuken
het avondmaal namen. De drie
kwaaddoeners vroegen geriever. De
h rbergierster antwoordde dat zij geen
irank schonk aan menschen die reeds
Ironken waren. De kerels begonnen
te schelden en te dreig n en sloegen
et de vuist op den toog. De herber
gierster riep hare logistgasten ter hulp
en de brutale kerels oer deelden hel
voorzichtig d" herberg ie verlaten
Men sloot de deur, doch deze werd
gedeeltelijk door de dronkaards i
stampt. De herbergierster, voor groo-
t.ere schade beducht, verzocht de
logistgasten de deur te openen. Een
dezer iaatslen schoof den grendel weg
en ging builen, waarschijnlijk om d<
vagabonden t3 verzoeken weg te gaan.
Hij keerde niet mee. terug. Men ging
zien en vond den ongelukkige, hel
hoofd en de schouders met messteken
doorkorven, dood op de baan liggen.
De poücie werd ontboden en een ge
neesheer kwa a de gebruikelijke be
stafigiugen doen. Het slachtoffer was
een dtxrbraaf werkman, Henri Fleur-
quin genaamd, 67 jaar oud, gekend
onder den bijnaam van den Ouden
soldaat
Maandag morgen, rond 10 ure,
ontstond er brand in een magazijn
van de lapijteofabriek Reaouard, rue
de Launoy, 53, te Rijsel. In het ma
gazijn lagen 3000 tapijten opeenges'a-
peld het vuur nam er eene snelle
uitbreiding en op eenige minuten tijd
stond gansch het magazijn in laaie
vlam. Toen de pompiers van Fives-
Saint-Maurice ter plaatse kwamen,
was het dak reeds ingestort. De schade
beloopt 6000 frank. Er bestaat verze
kering.
Te St-Tonis, nabij Crefeld, is zondag
morgen eene werkmanswoning afge
brand. De vader poogde zijne drie nog
slapende kinderen te redden, doch
kwam met hen in de vlammen om.
Drie andere kinderen ontsnapten aan
het gevaar. De moeder was juist uil-
gegaan, toen de brand uilbrak.
De Japoneezen, die over eenige
jaren de Chineezea eene ferme klop
ping hebben gegeven, liggen nu in
t-uz e met Oen Rus.
't Schijnt zelve dat er een oorlog
zal uitspn iteD.
In 't ministerie van oorlog te Parijs
werd dinsdag namiddag verklaard dat
er goed nieuws toegekomen is over de
onderhandelingen tusschen Japan en
Rusland. Japan zou geen oorlog kun
nen voeren zonder het sluiten zijner
leeniug van 2 miljoen. Welnu, deze
leeuing is te Londen en te New-York
mislukt. De eenige mogendheid die
Japan nog helpen kan, is Frankrijk,
en het is klaar dat deze bondgenoot
van Rusland het niet doen zal,
De vrees voor een oorlog tusschen
Rusland en Japan is bijgevolg voor
't oogenblik ongegrond. Deze landen
zouden zelfs op hei punt zijn nopens
den grond van het geschil over een te
komen.
geven feeste Zondag 27 December, 's avonds
ten 7 ure in 't Volkshuis.
Dezen keer zullen de lijfoefeningen ge
daan worden op de nieuwe wijze.
Voorbehouden plaatsen van Donderdag
24 December voort, bij M. Callewaert.
Zondag 3 Januari, avondfeeste voor de
Damen in de Iweinszaal.
De naaste weke geven we den spelwijzer.
Zondag laatst voerde «Willen is kunnen»,
de zoo verdienstelijke tooneelafdeeling der
K. Wacht, onder het kunstig bestuur van M
G. Dejaegere en de deugddoende hulp van
E H Neuville, bet beroemd drama op
De Roover uit het zwarte woud.
Het was eene meesterlijke uitvoering vóór
eens en -Me zaal. Meer dan honderd perso
nen kwamen beurtelings op het tooneei, en
spraken, speelden, dansten en wemelden
gekleed volgens de kleederdrachi
i 16" ii ffijca onversecnelijs ge
maakt door vreemd haar eu nog vreemd'*1
aangezichten
Tusschen de 3 '-.«kijven vergeestigdec
VIM G Desra nault en L Verhaegbe de toe
,eslr ouid'- menig e door eenige schoone
stukken voor piano.
De roover uit het zwarte woud zou ook
runnen de gelasterde en gestrafte onscbu d
gewroken tieeten. Ziehier de gang van
't stuk
V Cuvelie was eerste minister van A. Gor-
issen, keurvorst van den Paltz in Duitsch
land, rond 1600. J Gasier beneed zijn geluk,
behsterde hem bij den Keurvorst, en geroctit
zoo ver met ds snoode hulp van G Deiahaye,
die valsche brieven schreef, dat V. Cuvelie
verbannen wierd endoor J. Gasier vervan
gen bij den Keurvorst.
V. Cuvelie keert, na vele jaren, onbekend
weer in 'l land, op zoek achter zijnen jongen
zoon, M. Desagher, dien hij toevertrouwd
nad aan eenen getrouwen dienaar, A. Sie-
rens, vooraleer het land te verlaten.
Hij schuilde in het zwarte woud, hij was
sr geholpen door A. Sierens, maar gevreesd
door M. Dejaegere, het eigen kind van A.
Sierens, als een roover.
Bij V. Cuvelie schuilde ook G. Deiahaye,
nu zijn vriend en verdediger geworden,
sedert dat J. Gasier den vroegeren schrift -
verva'scher had willen vermoorden, om hem
te beletten ooit zijnen verrader te worden.
V. Cuvelie had, bij toeval en zonder G. De-
'ahaye te kennen, de moorderij belet, en
daarom bleet G. Deiahaye zijnen redder ver
kleefd in het zwarte woud.
J. Gasier zocht zijne twee vijanden op die
hem steeds ontsnapten Hij ging verder, hij
oesloot den Keurvorst in het zwarte woud te
vermoorden, om dezes kroon op het hoofd
te kunnen zetten.
G. Deiahaye was dit besluit te wete geko
men, en belette met V. Cuvelie den vorsten
moord maar J. Gasier deed A. Gorissen
gelooven dat zij het waren die zijne dood
beraamd hadden eu zij wierden aangehou
den door M. Desagher, die door zijne be
kwaamheid A. Gorissen 's bevelhebber ge
worden was, en die in dat akelig oogenblik
vernam dat V. Cuvelie zijn vader was.
M. Desagher deed van dat oogenblik al
wat bij kon om zijpen gevangen vader te
verlossen, bij was geholpen door A. Desra
mauli, den zoon van den Keurvorst, en dezes
vroneeren sergeant, uu gevangbewaarder,
G. Flamey
J. Casier van zijnen kant trachtte V. Cu
velie 's dood te verhaasten, hij kocht G.
Deiahaye en G. Flamey uit, die zijne plannen
bijtreden met den mond om hsm te kunnen
vangen.
M. Desagher kwam in bezit van de bewijs
stukken des onschuld zijns vaders, hij geeft
ze aan A. Gorissen, die V. Cuvelie 's eere
herstelde en J. Casier ter dood veroordeelde.
Elkeen verstaat hoeveel verschillende,
verrassende en aangrijpende toestanden in
dat tooneelstuk moesten voorkomen, hoe
levendig en boeiend de 3 bedrijven waren.
Bij de innerlijke aantrekkelijkheid van het
stuk, voeg de onbrrispelijke, meesterlijke
speelwijze der handelende personen, geene
uitgezonderd, en gij zult een gedacht hebben
van het genot en genoegen dat de toege
stroomde toegenegene toehoorders gesmaakt
hebben.
De liberale gazetten zijn kwaad op de
Bestendige Afveerdiging, omdat de Provin
ciale greffier een afschrift geweigerd heeft
aan M. Brunfaut der beslissing van 4 dec.,
de kiezing vanYpergoedkeurende.'tlYieuuw-
blad van 11 dec. en de Journal cCYpres van
12 dec. konden die beslissing drukken, en
wij niet, zeggen zij, en daarom spijtig en
nijdig, vallen zij uit tegen de Bestendige
afveerdiging.
Wat gaat dat de Bestendige afveerdiging
aan? Ik ben zeker dat zij niet wist dat M.
Brunfaut een afschrift gevraagd had harer
beslissing ter greffie der Provincie, noch
dat de heer greffier der Provincie de afleve
ring ervan geweigerd had. Dat gaat den heer
greffier aan, en alsof men wist dat hij wet
en recht en oude gebr uiken volgde, men laat
hem gerust. De uitval onzer liberale gazetten
tegen d@ Bestendige afveerdiging is dus ge
heel misplaatst, onredelijk en onrechtveer-
dig 'tis alsof men eenen vrederechter, eene
rechtbank of een beroepshof aanviel en uit
miek, omdat hunne greffiers geen afschrift
hunner vonnissen afleverden.
Wij laten geerne weten dat wij aan den
heer greffier der Provincie geen afschrift
icvi iagd hebben der beslissing van 4 dec.
der Bestendige afveerdiging en dat bij ons
steen afgeleverd beeft.
Hoe hebt gij er de vertaling kunnen van
druüken den 11 dec vragen Weekblad en
Progrès. Zij zijn wel straf nieuwsgierig, en
omdat zij daarvoor jaloersch zijn, is't voor
ons geene reden onze inlichtinginiddels aan
hunne neus te knoopen.
't Weekblad heeft geslapen op de beslissing
der Bestendige afveerdiging van 4 dec. 11.,
die onze gemeentekiezing goed en geldig
verklaard heeft; en daar het, zaterdag laatst,
nog den tijd niet gehad had die beslissing te
lezen, verre van er een oordeel over te strij
ken, heeft het dom weg daarover het Progrès
vertaald, dat wij reeds over acht dagen te
gengesproken hebben. Nu verstaan wij waar
om 't Weekblad uitvalt tegen de onverschil
ligheid zijner vrienden. Zij laten het zitten.
Verslag der zitting
van Zaterdag 19 December 1903.
De zitting wordt geopend ten Sure 10 m.
Al de raadsheeren zijn aanwezig, buiten
de heeren Baron Surmont de Volsberghe en
De Caestecker. M. de Burgemeester zit voor.
't Verslag der voorlaatste zitting wordt
zonder opmerkingen goedgekeurd en dit der
laatste zitting ter inzage der leden op het
bureel neergelegd.
Goedkeuring der Kiezing
M. de Burgemeester laat weten dat de
bestendige afveerdiging den 4° December
laatst de gemeentekiezing van 18" October te
Yper, goedgekeurd heeft. De gouverneur is
tegen deze beslissing in beroep gegaan dit
beroep is enkel gedaan «h litre conservatoi
re» ter voorbehouding van recht.
De twee raadsheeren, die het mandaat der
1* reeks volledigen, waren eerst niet uitge-
noodigd; op een tweede dagorde u toegezon
den, stond aan 't hoofd de eedaflegging der
leden, die het maDdaat van 4 jaar moesten
uitdoen maar na raadpleging van den heer
Gouverneur en van den heer Minister zijn we
't akkoord geraakt dat het beter ware ook
die heeren nu niet te noodigen, daar het be
roep van den heer Gouverneur geldt voor
heel de kiezing, al is 't dat er tegen de kie
zing der le reeks zelfs geene klacht en werd
ingediend.
Boomverkooping
De raad beoordeelt gunstig de verkooping
van boomen voor de godshuizen.
Disch
De heer D'Huvettere heeft verslag ge
maakt over de rekening van 1902 en over
de begrooting van 1904 van 't Weldagheids-
bureel. In de volgende zitting zal erdaarover
lezing gegeven worden. Daar de begrooting
van stad moet besproken worden, zal de
dagorde nog genoeg overlast zijn.
Stadsboekerij
De raad bespreekt en stemt bij dringend
heid de begrooting voor 1904 der Stadsboe
kerij.
Er wordt 300 fr. meer gestemd voor aan
koop van boeken voor de volksboekerij.
De raad beslist nog dat eendeelongebruik-
te boeken znllen bewaard worden in de
«Looie».
De begrooting bedraagt 1700 fr.
Leening
De schepenraad heeft over eenige maanden
het geleende geld terug gegeven aan den Na-
tionallen Bank, maar om meer «loopende»
geld te hebben, is over eenige dagen 20,000
fr. ontleend aan dezelfde bank.
Te naaste jaare hopen de heeren van den
schepenraad geen geleend geld meer noodig
te hehben, en te kunnen gedoen met den
overschot der gewone inkomsten.
Schoolbanken
De schepenraad heeft de oude schoolban
ken gekocht van het «College Moderne». Die
banken waren nog in goeden staal en de stad
heeft ze aan voordeeligen prijs kunnen koo-
pen.
Stadsbegrooting van 1904
De heer Voorzitter leest de verschillige
artikels der begrooting en maakt bij ieder,
waar het past, de noodige bemerkingen.
Daarna worden de verschillige posten ge
stemd.
De bevolking van rechtswege was den 31
December 1902 reeds 16743 inwoners,
metterdaad is het getal inwoners reeds meer
dan 17000.
De Voorzitter doet opmerken bij de ont
vangsten dat hier te Yper de opcentiemen
eene der leegste of mischien wel de leegste
zijn van geheel het land.
Sprekende over verschillende punten,
zegt de heer Voorzitter dat er eene der
schoonste zwanen vermoord is visschers
die met cordeelen visschen worden verdacht.
De zwane zal het aas met den angel ingeslikt
hebben, door de visschers bijgetrokken zijn
en ze was de vlerkeu en den kop afgesneden
en 't lijf was meêgedaan. 't Is waarlijk eene
schande!... Die beesten 'n deden niemand
kwaad en waren eene versiering voor onze
vestingen.De policie doet opzoekingen, maar
t is moeilijk iemand te betrapen... We zul
len moeten eindigen met het visschen met
cordeelen te verbieden, bijzonderlijk 's
nachts, en de vischvangst onder zekere
voorwaarden opnieuw te verpachten, mits
toelating van te visschen met de lijn voor
alle liefhebbers, 't Is eene zake die zal
onderzocht worden.
M. Boone vreest dat met te beletten van
met cordeelen te visschen, de snoeken zullen
vermenigvuldigen en meteen dat de andere
visch verminderen zal.
M. de Voorzitter. 't Is wel mogelijk,
maar we zullen toch alleszins moeten maat
regels uitpeizen om onze zwanen te bescher
men. Deze die dood is, was eene der schoon
ste van al, 't was een Bruggeling
M. Bouquet vraagt dat het stadsbestuur
zou schrijven naar de maatschappij der trams
om te vragen dat de ie tram 's nuchtends
zou komen tot aan de Elverdinghestraat of
tot aan de statie, in plaats van aan den
dépot te blijven.
M. de Voorzitter. We zullen dat doen^
UWSBLAD VAN YPER
m
A
SINE LABE CONCEPTA.
4*
