D I T i
P
EN OMMELANDS,
OPROEP
▼ÜUÜHV10
Zaterdag 8 Februari 1904,
Een laatste woord voor den strijd
m
Op Zaterdag 6D Februari 1904.
5 eentiaien t blad.
393tejaar. Talmerk 1988
KATHOLIEK KIESCOMI TE I T
VAN YPER
Katholieke medeburgers van stad en den buiten,
burgers en werklieden, gij wordt allen vriendelijk en
dringend uitgenoodigd tot de
die zal gehouden worden in bet
ten 8 ure stipt 's avonds.
Dagorde
KIEZING VAN TWEE GEMEENTERAADSLEDEN
Iweins
Nolf
Lemahieu
Vandehboogderde
Vreemdelingen
De kiezing vao Zondag
Ze zijn benauwd
Geene grieven
't zijn al beloften
Een dop
Van boven op den kop
Onder nummer M
Controleurs
Vergadering
der katholieke kiezers
Te trekken hij den UitgeverTh 36, in de Boteratrate, te Yper, en bij 's land boodschap wesen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 8 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingent 8êt35Ö,ï .io de reke binnen't blad is 't
O,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.®
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk.32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
4tlg«i»eene Vergadering
DE SCHRIJVER, DE VOORZITTER,
A. WERBROUCK. E. STRUYE.
GEMEENTE YPER
den *7 Februari 19ü4
Als de liberalen niet m er eu weten
wat gezeid, komen zij bij elke kiezing
voor den dag met het oude zaagsken
'T ZIJN VREEMDELINGEN.
En waarom zijn de heer m Lemahieu
en Vanden Boogaerde vre 'indelingen?
Alleenlijk omdat ze te Yper niet ge
boren en zijn.
Vreemdelingea gelijk de heeren
Bossaert, Parsy, Vermeu en, Leleup,
Beesau, Dedeystere, enz. enz., oude
of nieuwe liberale kandidateu.
En als men 't wel onderzoekt, de
helft der Ypersche kiezers zijn vreem
delingen, daar zij elders geboren zijn.
Gij woont tot Yper, sedert tien,
twintig, dertig, veertig jaar voor de
liberalen zijt gij Vreemdeling
Gij hebt hier uwen handel geves
tigd gij zijt aan 't hoofi van eene
schoone nijverheid, en geeft werk aan j geboorte is
talrijke werklieden Vreemdeling 5
Gij zijt getrouwd met een Ypersch
kind, en hebt, vijf, zes, ze Yen kinders,
die hier te Yper naar scbole gaan of
gegaan hebben, 't is geli k Vreem
deling
Vroeger kon men oider zekere
voorwaarden Poortsrsrfcht verkrij
gen. nu is datonra ml'jk.
Om belg te word n moet men klein
of groot burgerschan bekomen, Yper-
ling kan er niemand worden.
En wie is er dan Yperling
MM. Nolf en Iweins zijn Yperliugen,
alléén omdat ze te V per geboren zijn
Moeien de liberalen hunne kiezers
voor onnoozelaars aanzie i, om z< e
dwaasheden te duiven u tkramen
MM. Iweins en Nolf zen twee jonk
mans noch de eene noch de andere
noodig, maar 't is geliji volgens de
j liberale blaadjes, 't zijn Yperlingen
j Alzoo, M. Vanden B oogaerde die
j sedert veertig jaar te Yper woont,
1 handel drijft, eene bloeiende nijver-
j heid bezit, vrouw en zwen of acht
i kinders te onderhouden heeft, dus
vele noodig heeft, van el n en kleede
ren en alles tracht te k jgen van de
Yperlingen, en zou nog niet mogen
aanzien worden als een 'perling, ter-
wijl een jonkheid, die >or niemand
en moet zorgen, kleedemn en noodig-
heden te Brussel of eiders op het
vreemde misschien koop' voor 't pro
fijt, moetaanzien worden als Yperling,
omdat zijno wieg hier sl nd !1!
t Is al te belacheliji om er nog
mee. op aan te dringen,
Maar 't en belet niet at het eene
beleediging is voor den lelft van het
kiezerskorps, die niet v. n Yper
van
Wij doen daarom eem-n oproep tot
al onze medeburgers, die te Yper ge
boren zijn of elders, tot al dezen die
i door hunne werkzaamheid, door hun
nen handelen nijverhe 1 meehelpen
lot den bloei en den vooi iitgang onzer
j stad
Zondag moet de smaau u aangedaan
gewroken worden
Gij zult toogen dat alwie hier te
Yper wekt voor bet «'gemeen wel
zijn, weerdig is van Yp ding te zij a
Daarom, als één man zult gij stem
men onder nummer Sd5, voor den
kandidaat van den lam- ouw en voor
den kavdidaat van hau el en nijver
heid, voorde heeren
en heeft erop gepeisd om eene familie
te stichten zij hebben dus weinig j
f emahieu en
Vanden Boogaerde,
De kiezitig van Zondag 7 Februari 1904
is van 't allergrootste belang, zoowel voor
onze tegenstrevers als voor ons.
Voor onze tegenstrevers, als zijl geklopt
zijn, ze liggen voor goed plat, en zen zullen
niet gauw meer herbeginnen.
Voor ons, 't ware gelijk voor de liberalen
in 1887 eens de opening gemaakt, de an
dere liberalen zouden misschien volgen bin
oen vier jaar eu de houding en werking
van den Sehepenraad in 't toekomende moei
lijk en misschien onmogelijk maken.
Jamaar, onze vrienden waken Gelijk den
1 Februari, dien vermaarden nacht, die
nu nog de liberalen razende maakt, als zij
erop peizen gelijk den 1 Februari 1891
zullen we werken en waken en we zullen
't zeuraarsspel van 180ctober beletten,gelijk
wij het belet hebben over 13 jaar.
Ook, daar en zijn niet eenige mannen die
werken, maar geheel de partij is op gang
Al onze hoofdmannen, alle katholieke bur
gers en werklieden, t staat al op loer, en
hadden wij den 18 October gewrocht en
gewaakt gelijk nu, de liberalen waren zoo
plat als in 1891 en on re meerderheid ware
verscheidene honderden stemmen grooter
geweest dan toen.
Ze hebben zoodanig de vreeze in 't lijf
tegen Zondag, omdat hun zeuraarsspel ge
kend is, omdat ze weten dat 't gedaan is mei
hen. dat ze waarlij) den kop verliezen.
't Gaat zooverre dat M. Nolf zelve zegt in
de liberale vergaderingen dat de katholieken
wijze eu bekwame bestierders zijn® hij die
met zijne maten van vóór den 18 October
Burgemeester en Schepenen deed doorgaan
voor verkwisters, dia Yper algauw zouden
len onderen brengen.
Hoe kan dat te gare gaan in October
waren 't verkwisters en nu zijn 't wijze
nestierders Eu daar en is niets veranderd!
Wacht, 't doetdaar is iels veranderd
den 18 October wilden de liberalen zelve
mees-er worden, ze vroegen 10 controleurs
op 15 raadsleden, maar nu, ze vragen nu
-•rifcel twee mannen in den raad om te con
trolerren De katholieken zijn nu wijze
bestierders, en 't ware nu genoeg vau inet
twee liberalen in den raad te geraken Far
ceurs't is nog jammer dat gij er geen
drie en vraagt voor twee plaatsen!...
en weten de liberalen in te brengen tegen
het katholiek bestier; alleenlijk, zeggen zij.
de katholieken en hebben geen zooveel
werken gedaan als zij wel zouden willen
doen gelooven.
Ah daar zijn zoovele werken niet ge
daan? Maar gaat zien rond de stad! Beziet
alle straten Rijsaistrate, Meeneastrate,
8oterstraie, Staiieplein, 't Nieuw Kwartier
de Maloulaan, 't waterkasteel, de zotuuizen,
enz. enz., zonder te rekenen de kilometers
riolen of vuilgoten door ons bestier gemaakt,
zonder de talrijke buurtwegen, waarachter
de liberalen nooit en kesten, en die nu in
goeden staat zijn dat alles en is nieis vooi
de liberalen
De waarheid is dat het tegenwoordig
bestier in tien jaar meer dan tienmaal zoo
veel werken heeft verricht als d; liberalen
in de vijftig jaar dat zij van alles meester
waren.
zegt M Nolf, en de katholieken hebben in
de laatste zitting van den raad nog eens vele
dingen beloofd, maar ze 'n zullen die beloften
niet houden.
De liberalen peizen zeker dat ons stads
bestuur doet, gelijk zij vroeger gedaan heb
beu gedurig beloven maar nooit niets ver
richten Neen, alzoo niet. In den gemeen
teraad, over eenige dagen, beloofde M. Co-
laert, eene brievenbusse en eene lanteern
aan de Kruisstrate 't is er alle twee.
Hij beloofde eene lanteern aan 't Wieltje,
ze brandt reeds eiken avond.
De bewoners van de Kaaie klaagden dat
er gevaar was bij bet brugsken, om reden
fat er ^een licht en stond de lanteern is er
alreeds en de menschen gaaa-?"n
zeer tevreden.
Dat is wat anders dan liberale beloften
In de liberale vergadering heeft M. KSoifl
doen gelooven aan zijneJdie
te Brussel, morgen onder den naam van
controleur wil men hetzelfde te Yper.
Weg met zulke controleurs, daarom allen
zonder uitzondering
Voor de katholieke kandidaten.
kiezers dat de katholieken niet overeen en
komen, dat er twist en tweedracht is in de
katholieke partij, maar M. Boone heeft hem
Zondag avond in't Volkshuis eene antwoorde
gegeven, die door iedereen levendig werd
toegejuicht, en die ongetwijfeld M. Nolf
de goeste zal benemen om nog te her
beginnen.
De katholieke partij is ééns, en 't is dank
aan de eensgezinde werking onzer mannen
dat de liberalen hen mogen verwachten Zon
dag eene nederlaag te krijgen, die zij lange
zullen onthouden.
Als één man wordt er gewrocht en ge
waakt voor de zegepraal van de heeren
Lemahieu en
Van den Boogaerde.
Er moet controle zijn. Daar is het groot
strijdwoord der liberalen. In der waarheid
het is spijtig voor eeno partij zoo laag ge
vallen te zijn, om u aan dat woord te moe
ten kleven als laatste redplank. Vroeger
schreeuwden en tierden zij, dat alles moest
liberaal zijn, wilde men Yper niet zien ten
ondergaan en de laatste onder de steden
zijn op 18 October nog, dus pas vier
maanden geleden, was hunne pretentie zoo
groot,maar nu, och arme! vragen zij alleen
lijk om een beetje te mogen controleeren.
Maar controleeren, dat doen de liberalen
jaarlijks dat kan Jan en alleman doen. De
rekeningen, de begrootingen, de plannen
der uit te voeren werken, dat ligt ter inzage
van eenieder. Eenieder kan dat doorsnuiste-
ren, doorbladeren, opmerkingen er over
maken en kenbaar maken en, weest gerust,
onze Ypersche liberale kopstukken laten
die occasie niet liggen.
Maar zij zouden wat anders willen. Zij
zouden willen controleeren in den gemeen
teraad. Alsof de bijeenkomsten van den
gemeenteraad niet openbaar waren voor al
wie er wilt gaan. Ja dat was verstaanbaar
in 1887 als alles in bet geheim ging tusschen
vier of zes oogen. Grieven tegen het katho
liek bestier vinden zij niet, in de laatste
twaalf jaren heeft men meer werken ge
daan dan in de vijftig jaren liberaal bestuur.
Riolen werden gelegd bij kilometers
straten gekasseid of bergekasseid zonder
tel buurtwegen in state gesteld de eene na
de andere water bezorgd waar 't mogelijk
was gansche nieuwe kwartieren gebouwd
werk bezorgd door toedoen der katholieken,
bijna zonder staan toelagen verleend voor
de pensioenen van den ouden dag gezorgd
voor de openbare gezondheid, bet volks
onderwijs niet verwaarloosd, enz., enz.,
moest men voort opsommen, 't ware zonder
einde, en niettegenstaande dat, sluiten de,
gemeenterekeningen met een boni, ja zelfs j waarin de geuzen hem beknibbelen omdat
de rekeningen der hospicen, waartegen de bij en M. Lemahieu te Yper niet geboren en
zijn.
Wie nog badde kunnen twijfelen aan den
uitslag der kiezing van 7 Februari, en Zon
dag avond bet geluk gehad beeft de verga
dering van 't Volksbuis bij te wonen, zal
ten volle overtuigd zyn dat de zegepraal
der katholieken verzekerd is. Nooit en zagen
wij bier te Yper talrijker, deftiger en geest
driftiger bijeenkomst. Hoe groot het Volks
buis ook zij, toch wa3 bet om zeggens te
klein om de kiezers te bevatten.
En niet alleen de kiezers waren talrijk,
maar ook de hoofden der katholieke gezind
heid waren in volledig getal aanwezig. We
reldlijken en geestelijken, Stadsbestuur,
Discb- en Hospiceheeren, invloedhebben
den, leden van 't kiescomiteit, allen waren
op bunnen post.
M. Struye zat de vergadering voor en
begon met in 't korte al de inrichtingen op
te noemen door de katholieken gesticht ten
voordeele van burger en werkman gods
buizen, gasthuizen, weezengestiebten voor
knechten en meisjes, spaar- en iijfrentkas-
sen, genootschap van Vincentius, scholen,
enz. enz.
En de liberalen zouden durven bevestigen
dat al de weldadige instellingen door bun
gesticht zijn
Maar noemt ze eens, die werken, door
liberalen gesticht en onderhouden l
Waar is de liberale zelfsopoffering en
liefdadigheid als bij de Zusters van Voor
zienigheid 1
En zoo sprekende, wakkert de achtbare
Voorzitter zijne ontelbare toehoorders aan,
om hand in band te werken eu te stryden
voor de zegepraal van 7 Februari.
Eene ongemeene geestdrift begroet en
bekrachtigt zijne woorden en de toejuichin
gen duren nog voort wanneer reeds M.Van
den Boogaerde naar voren komt.
M. Vanden Boogaerde
beeft egn liberaal strooibriefken in handen,
nog getracht te
liberalen zoo geschreeuwd hebben, zij
moesten immers iets doen, komen 14,000
frank over.
Het is dus niet kontroleeren dat zij be-
geeren, maar in den gemeenteraad geraken
om er, gelijk men iu Yper zegt, boekjes te
zoeken, om te schreeuwen en te tieren, zoo
als men elders ziet. Dat ware misschien ge
heel geestig voor menschen, die geern
komedie zien, maar voor alle rechtschapen
burgers zou dit droevig zijn.
Om wel te bestieren, moet men kalmte be
zitten, met vooruitzicht bezield zijn, alles
wel wikken, wegen, goed onderzoeken en
zonder partijgeest handelen. Zoo doen de
katholieken, zij zijn onder vrienden, ja,
maar daarom laten zij niet van bun gedacht
te doen kennen of opmerkingen te maken,
als er zou kuuneu reden zijn.Maar laat daar
één of meer schreeuwers in en de zaken,
die nu zoo goed vooruitgaan tot nut en
voordeel van alleman, zullen slabbakken
persoonlijke kwesties zullen al den tijd
innemen, ellenlange redevoeringen zal men
booren over zoutlooze voorstellen, maar de
belangen van stad, boer, burger en werk
man, zullen in den dieperik zitten.
Partijgeest en partijgeest alléén bezielt
de liberalen van vandaag. Gematigd kan
men zijn, met eenieder vriendelijk, boedof
saluaden zooveel als gij wilt bier te Yper,
maar te Brussel.... oh, daar verandert de
zaak uit haat tegen de katholieken, stemt
men altijd met de socialisten, de aartsvijan
den van godsdienst, buisgezin, vaderland
en troon.
Een liberaal vraagt dat men de kloosters
vervolge, men zegt ja.
Hymans vraagt in tegenstelling met de
gezegden van Frëre-Orban dat men de
priesters uit de school banne, men zegt ja
Furnémont roept over tien dagen uit op
liberalen en socialisten wijzende, wij zijn
56 vrijdenkers, men zegt ja.
ele roeptvolgt de roode vlag of gij
'ts meer en men volgt de roode vlag.
Yper wil men voor gematigd
,J 1
i van stille waters, zij hebben de
ouden. Vandaag handelt men zoo
Vrienden, zegt hijde liberalen zijn t'en-
den zij en weten niet meer wat uitvinden,
en daarom zeggen zij nu dat wij vreemde
lingen zijn.
Wat mij betreft, 'k geloove dat de veertig
jaar die ik hier te Yper overgebracht bebbe
en de zeven kinders, die ik bier met mijne
Ypersche vrouw heb opgekweekt, wel de 32
jaar weerd zijn dat M. Nolf te Yper is, de
maanden die bij in de wiege lag meegere
kend. (algemeen gelach.)
En M. Iweins zal zeker niet betwisten
dat hij als oude jonkman min profijt beeft
gedaan aan de Yperlingen als ik binst den
langen tijd dat ik onder u verblijf
Ze zeggen nog dat ik een overgewaaide
liberaal ben. 't Eenigste dat ik daarop wil
antwoorden, 't is dat ik altijd tot de partij
behoord heb van orde en eerlijkheid, 't Is
veertig jaar dat ik met u in onderhandeling
ben, gij hebt mij sedert acht jaar uw ver
trouwen geschonken, en ik durve verhopen
dat gij Zondag dat vertrouwen zult bekrach
tigen met de namen uwer kandidaten zege
vierend uit de stembusse te doen komen,
(langd. toej.)
JU. Lemahieu
komt voren en zegt dat bij ook volgens dat
strooibladje een vreemdeling is, al woont bij
sedert 22 jaar te Yper waar hij eene groote
hofstede beboert, vrouw en kinderen beeft
en pacht en lasten betaalt, betgeen onge
twijfeld meer doet voor de welvaart van
Yper, dan bet bestaan van twee jonkheden.
De liberalen beweren dat ik op bet stad
huis niets en zal te zeggen hebben omdat ik
op eene hofstede wone der bospicen I Dat
is een groote misslag tusschen de hospicen
en mij en bestaat er geene andere verbintenis
dan deze die op den pachtbrief geschreven
staat en verre van geen woord te zeggen te
hebben nopens de hospicen, 'k geloof dat
bet juist bet contrarie zal zijn. Bijna al 't
goed van de hospieen bestaat in hofsteden
en land, en wie beter dan eenen landbouwer
zal daarover kunnen oordeelen Advokaten
T NIEUWSBLAD VAN YPER
m
II
n
fc