9
DIT
IS
1
E N OMMBLA N II
BERICHT
its
1
%de" wereld
II1
n
Op Zaterdag 16° Juli 1904.
5 centimen 't blad.
39ste iaar. Talmerk 2011
|f
Ij b
Aan nieuwe inschrijvers
Herziening der ki zerslijsten
19 04
STADSNIEUWS
In den Katholieken Kring
11 Juli
Slad Yper Gemeenteraad
Oorlog
Frankrijk
Duitschland
Provincieraad
lil!
;rr
H
saw
Ipfife
fill
TELEFOON 52
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land bood schap wezen ofte posttegen 3 frank t tors.
'I Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en *s Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten P.elgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.Hes moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
1* ;,o, te Yper.
Echt en recht, 't oud Vólk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
YperschVlaamsch enbovenal
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, leder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
DeKeeren van de Agence Havas, te B'ussel, Tk 34, in de Ziiver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Van heden af tot het einde van 't
jaar kan men 'f Nieuwsblad van
Yper bekomen aan 150 fr.
De herbergiers befalen maar den
helft, dus 0.75» fr. Voor deze is hel
noodig ook den naam der herberg
op !e geven.
Hond de kiezingeu hoort men altijd
lieden klagen dat zij op de kiezerlli
sten niet en staan, of het getal stem
men niet hebben dat hun toekomt.
Welnu, 't is nu de tijd om hunne
zaken te doen in regel stellen. In de
maand Juli moeten de gemeentebe
slieren de kiezerslijsten herzien, dt
nieuwe kiezers er op brengen en hun
de stemmen geven waartoe zij recht
hebben.
Dj Katholieke Vereeniging van
Yper roept de aandacht onzer vrien
den op dat punt haar bureel zal
kosteloos al het noodige doen om de
rechten van de katholieken van het
arrondissement te doen gelden. Z>
mogen hen in persoorie of per brieve
wenden tot dat bureel, in de Meeucn-
strate (Katholie me Kring).
STAD YPER
De Gemeenteraad,
Bepaalt als volgt het programma van
het Gemeentefeest van 1904
Zaterdag 6 Oogst
Ten 6 ure 's avonds, zal de beiaard
de opening van het Gemeentefeest aan
kondigen.
Ten 8 1/2 ure, CONCERT, Groote
Markt, door de Stadsharmonie.
Zondag 7 Oogst
Ten 7 ure 's morgens, Esplanade,
Prijskamp in Vinkengezang.
Ten 9 ure, uitgang van de Processie van
0. L. V. van Tuine.
's Middags, Groote Markt, Duivenlossing.
Onmiddellijk nadien, CONCERT, door
de Koninklijke Fanfare.
Schieting met den Handboog, ingericht door
de schuttersmaatschappij Denrooden Hert.
Ten 3 ure, Esplanade, Groot Gymnastisch
Feest, ingericht door de Turners van St
Michiel, met de medewerking van de Turn-
gilde der Weezenschool en de Turngilden
van Brugge, Kortrijk en Rousselare.
Ten 8 ure 's avonds, Groote markt,
GROOT Concert, door de Stadsharmonie.
Maandag 8 Oogst
Ten 10 ure, inde Halle, Prijsdeeling,aan
de leerlingen der Staatsmiddelbareschool.
's Middags, CONCERT, Groote Markt.
Ten 2 ure, Boomgaardstraat, Hondenloop.
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Dinsdag 9 Oogst
's Middags, CONCERT, Groote Markt.
Ten 3 ure, Veemarkt, Wielrijdersfeest en
Ringsleking, (ingespannen.)
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Woensdag 10 Oogst
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Donderdag 11 Oogst
Ten 3 ure, Prijsdeeling aan de leerlingen
der Nijverheidschool.
Ten 4 ure, op 't Zaalhof, Volksspelen.
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Zondag 14 Oogst
Prijskamp voor Reisduiven, ingericht door
den Duivenliefhebbersbond.
Kruisboogschieting in den doel, ingericht door
de maatschappij Les vrais arbalétriers.
Officieel bezoek van M. den Baron Bethune,
Gouverneur der Provincie.
Ten 11 ure, Vandenpeereboomplaats,
Monstering der scholen en Kinderkooren.
Ten 4 ure, CONCERT, Groote Markt.
Ten 5 ure, Vandenpeereboomplaats,
Japansch Vuurwerk.
Ten 9 ure, Minneplein, Groot Vuurwerk
Maandag 15 Oogst
Ten 2 ure, Maloulaan, Ringsteking, (in
gespannen).
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Zondag 21 Oogst
Prijskamp in het Lijnvisschen, ingericht door
de maatschappij De ware liefhebbers, aan
den Kasteelgracht (Meenenpoort).
ONDERSCHEIDENE FEESTEN
Prijskampen in biljardspel, bolspel, kaart
spel, enz., ingericht door de verbondene
maatschappijen, zullen plaats hebben op
Tuindag en de volgende Zondagen.
Onderscheidene feesten zullen insgelijks
des Zondags plaats hebben in de buiten
wijken.
Bijzondere omzend- en plakbrieven zullen
de omstandigheden der verschillige prijs
kampen en feesten opgeven.
ALGEMEENE SCHIKKINGEN
Gedurende de Kermis zal het publiek
vrijen toegang hebben tot het Muzeum en
de Halle (Nieuwwerk).
De Zwemkom zal open zijn van Zondag
7 tot Maandag i5 Oogst medebegrepen.
Gedaan in zitting te Yper, den 2 Juli 1904.
De Burgemeester-Voorzitter,
ItiQQLA ET.
De dd. Secretaris,
N* B&UB3Y,
't Is morgen Zondag 17 Juli, ten 5 ure
namiddag, dat de feeste plaats heeft in den
hof van den Katholieken Kring.
Koninklijke Fanfare en zangersgildePOr
phéon» hebben hunne meewerking beloofd.
Maandag laatst heeft Yper, evenals vele
andere vlaamsche steden en dorpen, nog
maals op plechtige wijze onze roemrijke
voorouders herdacht en eere en hulde ge
bracht.
Aan de openbare gebouwen, aan vele bij
zondere huizen, voornamelijk in de Rijsel-
strate, hong de vaderlandsche driekleur.
Welgemeenden dank aan al dezen die tot
de opluistering van dit vaderlandsch feest
hebben meegeholpen. Dank zelfs aan dezen,
die dooronnoozele beschimpingen de ernstige
menschen hebben aangewakkerd om meer
dan ooit meê te vieren.
's Avonds, in 't stille van den avond, was
onze prachtige Groote Markt dicht bezet, en
niet alleen ons werkvolk, dat vlaamsch is in
t herte, maar de burgerij, en zelfs de hoogere
standen, iedereen was opgekomen om door
zijne tegenwoordigheid hulde te brengen aan
dezen die den grondsteen geleid hebben van
ons onafhankelijk bestaan.
De Koninklijke Fanfare haalt eere van
haar schoon Concert. De stukken waren wel
gekozen, te beginnen van den zegezang de
Vlaamsche Leeuw die nogthans verre
is van meesterlijk gearrangeerd te zijn,
integendeel tot het machtige lied der
Vlamingen van den onsterfelijken Peter
Benoit
't Volk juichte begeesterd toe en als be
dank u speelde de Fanfare nog ons vader
landsch lied.
Verslag der zitting
van Zaterdag 9 Juli 1904
De openbare zitting begint ton 5.40.
De lieer Burgemeestér zit voor. De
heeren Fraeijs, Canepeel en Iweins d'Eeck
houtte zijn belet de vergadering bij te wonen
en hebben zich doen verontschuldigen.
M. Sobry vraagt dat de Beiaard zou
spelen en dat de Vaderlandsche Vlagge zou
uitgesteken worden op den Halletoren
Maandag 11 Juli, ter herinnering aan onze
roemrijke voorouderen.
M. de Voorzitter. Dit werd voorgaande
jaren gedaan en zal dus ook dit jaar gedaan
worden.
M. Sobry Dank u.
Godshuizen
Eene verpachting van onroerend goed,
die 900 Ir. meer opbrengt als vroeger, wordt
gunstig beoordeeld.
Verordening op het bouwen
De heer Voorzitter. We zullen overgaan
tot de tweede lezing der verordering op liet
bouwen.
Ik heb van M. Sobry een bijgevoegd arti
kei ontvangen, bedoelende het verbod van
huizen te verhuren in appartementen, 't is
te zeggen een hnis te verhuren aan verschil-
ligen en ook de kelders afzonderlijk te laten
bewonen.
Ik heb aan den heer Schepen Struye over
dat voorstel gesproken, en ban met hem van
oordeel dat dit voorstel niet *vhtvankelijk is,
want dat zou voor gevolg.hebben geene
kwartieren meer temogen vei huren, zelfsniet
aan officieren.
't Is sedert eeuwen dat er llier te Yper, en
namelijk op de groote markt, kelders ver
huurd worden als bijzondere huizen en geene
eden bestaat om dit nu te vqrbiedon.
Indien er gevaar bestond voor de openbare
gezondheid, ware er altijd middel voor mij,
als hoold der policie, maatregelen te nemen,
maar ik geloof niet dat er reden bestaat om
bet voorstel van M. Sobry aan te nenien.
M. Sobry. Mijn doel w»S enkellijk de
aandacht te roepen van den Schepenraad
op den buidigen toestand, die bestaat voor
namelijk op Sinte Pieters, waar soms zes,
acht of tien buisgezinnen 't zelfde buis be
wonen, tot groot nadeel der openbare ge
zondheid en der zedelijkheid.
Ik bedoelde enkel dit in 't toekomende te
beletten en te voorkomen dat er zouden bui
zen gebouwd worden om in kwartieren te
verburen
M. de Voorzitter. Dan behoordetgij te
zeggen dat het verboden was huizen te bou
wen om in kwartieren te verhuren, maar
vermits gij uw voorstel niet staande houdt,
dring ik niet aan.
Ten anderen, dit voorstel zou kunnen
onderzocht worden, wanneer er kwestie
ware de beluiken te verbieden, die veel
nadeeliger zijn voor de openbare gezondheid
dan bet bestaan van verhuiirde kamers of
celders.
De heeren Fraeijs en D'Huvettere hebben
op het einde der laatste zitting onze aan
dacht gevestigd op bet bouwen op afstand
deropenbare besteenigde buurtwegen. Dit
en is niet in onze bevoegdheid, het hangt af
van de provinciale overheid.
Wij hebben de verordening op het bouwen
in't vlaamsch vertaald; dat lieel't ons twee
dagen tijd gevraagd, want zulke vertaling is
heel moeilijk Wij zulleu dus kunnen voldoe
ning geven aan onzen collega M. Sobry,
maar ik boud eraan te verklaren dat enkel
de franscke tekst de officieële zal zijn. We'n
mogen ons niet in gevaarstellen moeilijkbe
den tegen tekomen door verschillige teksten.
M. Sobry. Ik houd eraan dat er over
de twee teksten zou gestemd worden, zoowel
over den vlaamschen a's over den franschen.
Wij zijn hier allen Vlamingen en de Vlamin
gen hebben het recht te weten waartoe zij
verplicht zijn.
M. de Voorzitter. Zij zullen bet weten
door do vertaling, die nevens den franschen
tekst zal staan.
M. Sobry. Eene vertaling is geen wet.
M. de Vorrzitter. De verordeningis ook
geen wet. Ten anderen, ik twijfel of bet
reglement stemmen in de twee talen wel
wettig is.
Laat ons voor ditmaal ons tevreden hou
den met de vertaling; tegen een volgenden
keer kunnen wij onderzoeken als we mogen
in de twee talen reglementen maken en
stemmen. Voor nu, een tekst de officieële, en
ditmaal de franscke.
M. D Huvettere. Hoe wilt gij dat wij
door eene enkele lezing in state zijn over
u.ve vertaling te oordeelen.
Waarom beeft M. Sobry zelf' geene verta
ling gemaakt
M. Sobry. 't En ging niet wel zijn.
(gelach.)
M. de Voorzitter. Dat is een heel moei
lijk werk, dat vele tijd en studie vraagt.
Dan moet bet nog afgeschreven en gedrukt
worden.
M. Sobry. Waarom hebt gij ons de
teksten niette voren gezonden Wij hadden
te huis kunnen overzien.
M. de Voorzitter.De tijd en was er
niet. Maar ik en wil in geen geval dat de
twee teksten officieël zouden zijo, ten minste
voor dit reglement. Wij kunnen later zien
wat er te doen staat.
M. Sobry. Dan doe ik geen voorstel
meer, maar ik zal mij bij de stemming ont
houden, omdat ik mijne medeburgers niet en
wil dwingen gehoorzaam te zijn aan iets dat
ze niet en verstaan.
M. de Voorzitter leest de artikels in
t fransch en in 't vlaamsch. In een der arti
kels is re\ de-chaussée vertaald door bene
den.
De beer 1) Huvettere doet opmerken dat
die vertaling niet en deugt; 't moest zijt
gelijkvloers.
M. de Voorzitter. Dat en zou niet ver
staan zijn. Dat vertalen is soms heel moeilijk.
In de tuindagprogramma's wordt revue des
écoles vertaald door Monstering der Scholen
en t zal er alzoo opstaan.
M. Bouquet. 't Is a' gedrukt.
M. Sobry. Waarom Alen vlaamschen
tekst lezen, die toch niet en teiL-JJavi's nut
teloos werk.
Het geheel reglement wordt gestemd met
negen stemmen en drie onthoudingen: de
heeren D'Huvettere, Bouquet en Sobry.
M. D'Huvettere keurt sommige dingen
goed in het reglement, namelijk hetgene
betrek heeft op de herbergen, die openbare
plaatsen zijn, maar andere, die de vrijheid
krenken, kan hij niet stemmen.
M. Bouquet hadde liever het reglement
nader en beter onderzocht in de afdeelingen
en wilt niet tegen stemmen, omdat hij het
doel goedkeurt waarom het reglement ge
maakt is.
M. de Voorzitter doet opmerken dat
het regiementin geheime en openbare zitting
besproken wierd, en dat het sedert twee
jaar gedrukt is.
M. Sobryheeft reeds de reden zijner
onthouding doen kennen.
M. Fiers vraagt dat men de cijfers en
wijzers zou vergulden van bet uurwerk op
den Halletoren, vermits men er nu toch aan
werkt.
M. de Voorzitter. Dat zal gedaan zijn,
ten minste voor het aanzichte dat moet ver
maakt worden.
M. Sobry zou geern hebben dat de
Schepenen de raadsheeren zouden onder
richten over hetgene er gaat gedaan worden
aan de gebouwen van stad. De raadsheeren
mogen toch wel weten wat er met het geld
van stad gedaan wordt.
M. Vanden Boogaerde. Daar zijn wer
ken die wij niet en kunnen voorzien, gelijk
dit aan de horloge. Zoohaast men bemerkt
dat er gevaar is, moet het werkt gedaan
worden.
M. D'Huvettere. 't Ware veel beter de
juiste ure te kennen als al de uurwerken van
stad te zien vergulden.
Waarom niet zorgen dat het verschil tus-
schen de ure van stad en van de statie altijd
hetzelfde zou zijn Gij hebt den telefoon in
het policiebureel eB zoudt daar gemakkelijk
kunnen van eene dei1 „.statiebedienden de
juiste ure weten. Mits een 25 fr. 's jaars zou
er een bediende blijde zijn de policie te ver
wittigen.
M. de Voorzitter.We zullen zien wat
er kan gedaan worden. Dagelijks wordt per
telefoon de uur gevraagd aan de statie, en de
stadshorloge wordt met die van de statie
gelijk gesteld, op eenige minuten naar, die
altijd dezelfde zijn. Maar bet kan ook gebeu
ren dat de statie haar uur op eens verach-
tert.
iM. Jules Vandenpeereboom
M. de Voorzitter. We komen door de
gazetten te vernemen dat de heer Staatsmi
nister Jules Vandenpeereboom, provinciale
senator gaat worden.
Wij hopen dat de heer Vandenpeereboom
zal in den Senaat voornamelijk bet arrondis
sement Yper vertegenwoordigen. Hij beeft
aan onze stad bijzonderlijk groote diensten
bewezen, en namelijk met ons dat prachtig
nosthotel te schenken, dat een der schoonste
praalgebouwen is van ons land.
De Schepenraad vraagt om bemachtigd te
worden om een middel te zoeken eene geden
kenis te plaatsen aan M. Vandenpeereboom,
b. v. eene plaat in den zin van deze die in de
static is voor den eersten Bestierder van de
Vlaanders.
M. Sobry. Ik vraag dat bet opschrift
zou ia het vlaamsch zijn.
M. de Voorzitter. Ik meende u betzelf
de voorstel te doen. De heer Vandenpeere
boom kau vlaamsch. (gelach).
M. Begerem. Ik vraag eene franscho
vertaling voor deze die geen vlaamsch en
kennen, (herhaaldgelach).
M. de Voorzitter. 't vlaamsch alleen is
genoeg, tenzij M. Sobry zou voorstellen het
te doen in 'tlatijn. (nieuw gelach).
M. D'Huvettere. Laat ons van eersten
af Esperanto nemen; binnen honderd jaar
zal dat de wereldtale zijn uitbundig en
herhaald gelach
De openbare zitting eindigt ten 6.40 en
publiek en raadsheeren verlaten lachende de
Blauwe Zale.
biedt, is door den Voorzitter der Repu
bliek geteekend, in 't Staatsblad ver-
scheneu en reeds gedeeltelijk ten uit
voer gebracht.
Als over drie-vier jaar het fiarisch
ministerie zijne hatelijke wet rp het
verhoogingsrecht deed stemmen en
uitvoeren, wet waarbij men de kloos
ters hun geld afpersle. Die maatregel
en werkte niet rap genoeg en korts
daarop werd eene nieuwe wet voorge
dragen, waarbij al'e uiet-erkende
kloosters konden gesloten worden. De
erkenning zon volgens minister
Waldeck, gemakkelijk toegestaan
worden
Men heeft gezien hoe Combes die
belofte gehouden heeft. Duizenden
vrouwenkloosters, die hunne erken
ning vroegen, werden eenvoudig bui
ten gedaan, de gebouwen gestolen en
voor eenen spotprijs verkocht. ïntus-
schen mochten de zusters van honger
sterven of 't land uitgaan, 't was on
verschillig voor de fransche godde-
ioozeii.
Jamaar, de vrijmetselaars vonden
dal hun knecht Combes nog niet ge
daan had, de kruisen moesten uit
scholen en rechtbanken en nu wordt
aan ALLE kloosterlingen verboden
nog ouderwijs te geven, in afwachting
dat het ook aan de priesters verboden
worde, dat de kerken gesloten worden
gelijk men alreeds gedaan heeft met
de kapellen.
En intnsschen gaan handel en nij
verheid te nietgedurige twisten ont
staan ten allen kante onder werksta
kers, maar dat is Combes onverschil
lig. Dat Yrankrijk te nietega, als men
maar de godsdienst en kan ten onder
brengen 't Is al wat hij begeert.
Volgens de laatste berichlen zouden
ie Japoueezen eene schrikkelijke ram-
pe gded n hebben bij het veroveren
van Port-Arthur. Zij zouden 30.000
man verloren hebben.
Een feestmaal zal den heer Gouver
neur der provincie aangeboden wor
den ter gelegenheid van zijn officieel
bezoek te Yper, op Zondag 14 Oogsl
1904.
Dit feestmaal zal plaa's hebben in
de Halle, ten 4 ure namiddag.
Eene inschrijvingslijst berust in het
Stadhuis (seeretariaaf).
Z j za' gesloten worden den 1 Oogsl.
De prijs der inschrijving is bepaald
o[ JHrant^, wijn niet inbegrepen.
l ]l2 Ulchurkenwet die in
De,;ostfcronderwijs ver-
Frank
De keizer is ecu reisje gaan doen
naar het Noorden. Hij vaart met zijn
se' ip dat nog vergezeld is van torpe-
dobooten en kruisers, naar de Noord-
IJszee.
Deze weke werden nogmaals zeer belan
grijke punten behandeld en beslist door onze
provincieraadsheeren.
De heer DE GHEUS heelt een verslag
ingediend om een hulpgeld te bekomen voor
de groote herstelling aan de kerke van
Dranoutre.
M. DELAEY gaf verslag over eene vrage
van de provinciale herverzekering tegen de
sterfte der peerden.
Die vrage werdkrachtdadelijk ondersteund
door den heer d'Huvettere van Yper en M.
Delaey heeft geweten met wien hij te doen
had als hij de vrage van de herverzekering
wilde doen begraven met... eene zinking.
We geven hier een kort verslag der rede
voering van M. D'HUVETTERE.
Ik moet eerst en vooral den achtbaren
verslaggever der tweede afdeeling bedanken
omdat hij zoo juist rekening gegeven heeft
over 't geen er gezeid werd en omdat hij zoo
voorzichtig de vrage begraven heeft; daar zijn
beulen die hunne slachtoffers met minder
behoedzaamheid behandelen
Maar is die zake zoo weinig belangrijk dat
zij behoort begraven te worden zonder haar
de hope te laten op verrijzenis
Ik en geloof het niet.
Vroeger hielden de boeren koeien of ossen
om hunne vrechten te trekken of hun land te
beboeren, maar nu doen ze dat met peerden.
De peerdenkweek geeft hun ten anderen
nog eene winste, die zij noodig hebben om
hunne hofstedekens te kunnen begaan.
Jamaar, als er een peerd komt te sterven,
verliest de boer om zeggens alles, waar hij
van een ongeluk op eene koei nog 70, 80, 90
tot 100 zelfs van de weerde terugkrijgt.
Van een peerd en is er maar 't vel en de
beenderen die eene zekere weerde hebben.
't Is daarom dat ik mijne vrienden voorstel
eene toelage te verkenen van aioo fr. aan de
herverzekering. Die toelage is wel gerecht-
veerdigd, zooals ik het zal bewijzen.
mm
Iff m
flSfli
ill 1
I
T NIEUWSBLAD VAN
iBji i
W-
m
m
ft ft
v
f. t
iHl
pi l,v
m ff