D I T
S S
EN OMMELANDS
m
m
srtns.M vs
Op Zaterdag 20n Oogst i904.
5 centimen 't blad.
39ste jaar. Talmerk 2016
FEESTEN
Ontvangst van den
heer Gouverneur
Baron Belhune
Naar 't Gasthuis
Naar St-Maartens
Museum Merghelynck
Ontvangst
Het feestmaal
Heildronken
Antwoord
Slot
Concerts en Vuurwerk
Bedankt
Hoe vindt gij dat?
Ons water
TELEFOON 52
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon huiten Belgenland.
Het Mad en is niet min teirekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tlc lö, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Y perschVlaamsch enbovenal
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosMn 0,fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Iedei
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, te B. ussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Zondag 21 Oogst
Ten 2 ure, groote feeste door den bond
van de Football-Clubs van Vlaanderen en
Antwerpen en Concert door de Koninklijke
Fanfare, in 't park van het kasteel op het
Hooghe.
Donderdag 25 Oogst
Ten 7 ure 's avonds, in 't Volkshuis, op
voering van DOCTOOR FAUST door
Studenten der Hoogeschool van Leuven, ten
voordeele van 't Standbeeld van Rodenbach.
(zie verder in Stadsnieuws).
Zondag 28 Oogst
Ten 5 i/a ure, Turnfeest door St Michiels-
Turners met medewerking der Harmonie,
in den hof van den Katholieken Kring.
Zondag 11 September
Op het Hooghe, Turnfeest door St Mi-
chiels-Turners, met medewerking der Har
monie.
Zondag 25 September
Ten 5 l/j ure, Concert in den Katholieken
Kring door de Koninklijke Fanfare en de
koorzangers l'Orphéon.
Overheerlijk weder begunstigde de laatste
en verre de voornaamste feeste van onzen
Tuindag van 1904.
Alle huizen waren bevlagd op den door
tocht, en 't statiepleiD, met zijne prachtige
gothieke zegepoort waar al boven in groote
letters het vriendelijke Welkom prijkte,
en de reeks masten, aaneenverbonden met
kransen en bekroond met vlaggen en wim
pels en te midden dat kunstig bloempark
't was oprecht schoon, overschoon. Het sta
tiegebouw was ditmaal ook versierd en
waarlijk met smaak en 't strekt den heere
statieoverste MHamei lynck toteere.
't Was bij den elven als de trein uit Brugge
de statie van Yper binneiistoomde. Als de
heer Gouverneur afstapte, werd hij ontvan
gen door den heer Burgemeester Colaert,
omringd van Schepenen en raadsheeren,
door den heer arrondissementscommissaris
Merghelynck, den heer Senator Baron de
Yinck en door afgeveerdigden van de ge
meenteraden van het arrondissement.
Op het plein vóór de statie bood de kleine
Renea Uolaert den vertegenwoordiger des
konings een prachtigen bloemtuil, terwijl ze
in eenige woorden Baron Bethune namens
de Yper6che bevolking welkom wenschte.
De heer Gouverneur bedankte het lieve
kind en nam vervolgens de burgerwacht en
de pompiers in oogenschouw, binst dat de
stadsharmouie de BrabangonDe speelde en
dat op de vestingen de kanons gedurig met
hunne donderende stemmen de feeste heinde
en verre verkondigden.
Op de Maloulaan stond een lange stoet te
wachten.
Bij de zegepoorte zag de heer Gouverneur
den stoet voorbijtrekken.
Y'orenop de gendarmen te peerde, dan
volgden de koninklijke Fanfare, in haar
prachtig uniform, het muziek der weezen-
jongens en de weezen.
Vervolgens de kind ars der verschiliige
vrije en stadsscholen, allen prachtige groe
pen vormende, die gedurig riepenLeve den
heer Gouverneur
De jury, die hadde moeten den eereprijs
toekennen in dien wedstrijdom ter
schoonst, hadde waarlijk te beklagen ge
weest. Wat dient er meest beboft V Ofwel de
heerlijke eigenaardige groep van het gesticht
«Godtschalck te Locre, ot de kinders der
Lamothen die met zooveel orde en zulke
flinke manieren vooiuitstapten, terwijl ze
hunne kransen en Yaaudeltjes draaiden en
^waaiden 1 of de bonte wemeling der stads
meisjesscholen niet zooveel kunste opge
schikt, of nog de ontelbare groepen van Sint
ilichiels- en Sint Aloysius scholen, met Sint
Michiels-Turners aan 't hoofd, die gelijk
altijd, zoo flink en klil ber vooruit stapten,
ot nog de leerlingen der jongensstadsschool,
of de schoonegroep derweezenmeisjesschool
in de eigenaardige kleeding der achttiende
eeuw, ten lijde der stichters Jonker en
Mevrouw van de Woestyne-van der Moere,
wiens wapens in den stoet werden gedregen.
Dit alles was zoo schoon, zoo lief, zoo aan
doenlijk, dat de heer Gouverneur zijne be
wondering niet verduiken en koude en luidop
aan den heer Burgemeester zei
Dat is een ongehoord vertoog, Mde
Burgemeester, gij hebt mij eene aangename
verrassing voorbereid.Fm M. de Burge
meester antwoordde De verrassing is
zoo groot voor mij als voor u, heer Gouver
neur. Ik wist dat er een optocht der scholen
zou gedaan worden, maar 'k en hebbe nooit
kunnen peizen dat de feestcommissie,waarin
M. Fraeijs mij heeft willen vervangen.de
zaken zoo wel zou geschikt hebben, met het
gering crediet dat we te hunner beschikking
gesteld hadden.
Zeker is 't dat die optocht in rijkdom en
pracht, spijts zijne eenvoudigheid, verre van
te gelijken aan een monster, een vertoog
opleverde, die het onmogelijk is te beschrij
ven. Niemand die het niet gezien en heeft
en zou er kunnen een gedacht van hebben.
En volk In de Statie-, Tempel- en Boter-
straten en waren niet alleen de voorlanden
dicht bezet, maar wel de helft van de strate
zelf werd door de ontelbare kijkers inge
nomen.
Die er zoude aan twijfelen, heeft maar de
schoone lichtprenten te gaan bekijken aan
de vensters van den lichtprenter Antony-
Permeke in de Boterstrate.
Op de Leet was het schouwspel onverge
lijkelijk: 251)0 kinders, allen op hun pij-
kebeste en met de liefelijkste vaandeltjes,
bloemen, testoenen, kransen, 't zou den
onverschilligste ontroerd hebben.
En als dan de lieve kinderstemmen, be
geleid door de stadsharmouie, hunne drie
liederen zongen onder 't bestier van M.
Wittebroodt,dan waarlijk was t schouwspel
zoo heeriijk dao het volk, in geestdrilt ont
vlamd, daverende toej uicüingen liet hooi en.
Kond de.. éénen werd de heer Gouverneur
en de heeren gemeenteraad leden op een
ontuijt uitgenoodigd bij den heer Burge-
mee ter en herteiijk ontlma.d door Mr en
.vlevrouw Coiaert.
Het eerste bezoek, na het ontbijt, was
voor de zieken en kranken in het gasthui
verpieegd.
De neer Gouverneur heeft verscheidene
ziekenzalen bezocht en aan de lietdezusters
zijne tevredenheid uitgedrukt over de ge
zoude aangename iuent, die men overal
inademde, over de reinheid die overat
ueerschte, en hij heeft de zusters hertelijk
bedankt en geluk gewensebt over de zorgen
die zij aan de zieken besteden.
in onze hoofdkerk werd de lioogc ambte
naar ontvangen door de geestelijkheid en de
kerkheeren.
De heeren kanunik De Brouwer en Voor
zitter Nap. Meerssemau hebben den Gou
verneur de bijzonderheden der kerk getoogd
en de kunstschatten, die Öiut Maarteus
bezit, voornamelijk do prachtige autaar van
O. L. Vr. van Tuyne, geteekend door zaligei
baron Jan Bethune, vader van den heer
Gouverneur en stichter van Sint Lucasscho
le, die leeds zoovele bekwame bouwmees
ters aan ons kunstlievend Belgenland heelt
verschaft.
Nog een bezoek en ditmaal aan het kunst-
inuzeum van jonker Arthur Merghelynck.
Mijnheer en Mevrouw Merghelynck ont
vangen de hooge bezoekers.
Jonker tterghelyuck verwelkomde den
heer Gouverneur in welgepaste woorden en
bedankte baron Bethune voor zijn vereerend
bezoek en het stadsbestuur omdat het alzoo
om zeggetis officiéél liet muzeun Merghe
lynck had ingehuldigd.
De neer Gouverneur bedankte op zijne
beurt voor het vriendelijk onthaal eD
wenschte den vernuftigen kunstvriend geluk
over de rijke verzameling kunstschatten
uijeenvergaarddat muzeum is eene eere
voor het Vaderland, de Provincie en de
stad.
De bruischaai d kraalde in de glazen en
de heer Merghelynck stelde de gezondheid
voor van den heer Gouverneuren vervolgens
werd een kort al te kort bezoek ge
bracht- aan die onwaardeerbare verzameling
kunstschatten, - die in het muzeum met
zooveel smaak zijn geschikt.
Ten 3 1/4 ontvangst der overheden in de
eerezaal van liet Stadhuis.
Beurtelings komen Senators, Volksver
tegenwoordi-ers, provincie- en gemeente
raadsleden, allerhande overheden en be
dienden, pritsters en wereldlijken eere en
hulde brengen aan den vertegenwoordiger
des Konings.
Dat bezoek, in den schijn zoo eentonig,
en vervelend zelfs misschien, gaf aan deu
heer Gouverneur "gelegenheid kern is te
maken met velen zijner onderhoorigen.
Voor allen had hij het gepast woord
gereed, wijzen raad, lof, eere, aanmoedi
ging. We hebben meer dan eens verwonderd
geweest hoe die hooge ambtenaar zoo op't
onverwachts het gepaste en juiste antwoord
vond, in 't vlaamsch zoowel als in 't fransch,
voor elke aanspraak, voor eiken bezoeker
of groep bezoekers. Zeker is baron Bethune
een diep verstand, een talentvolle redenaar,
eeu fijne diplomaat.
Ten vier me werd in de prachtige Pau-
welszaal een feestmaal opgediend aan de
voornaamste ingezetenen van stad en het
arrondissement. 220 dischgenoten namen er
deel aan. De zale was schitterend verlicht
en bij het Beleg van Yper stond een
verhoog voor de eeretafel, daarrond eenige
planten en ei tusschen een wel geschikt
bloemperk.
Onder den Halletoren stonden de lesse
naars van 't muziek, en tusschen 't verhoog
en den toren drie lange tafels
Aan de eeretafel zaten M. deu Burge
meester, als Voorz tter nevens hem rechts
de heer Gouverneur baron Bethune Sena
tor Paul Van den Peereboom Schepeu
Struye, oud Senator Biebuyck, Voorzitter
der Rechtbank-Kanunik De Brouwer,
pastor-deken Verhaeghen, lid der besten
dige afveerdiging Pastor Ryckeboer,
krijgsalmoezenier Bossckaerts, comman
dant van de Rijschool Jonker Arthur
Merghelynck Substitut Vander Moeren
Gravet, Vrederechter Vanden Berghe,
Voorzitter van den Disch Begerem, ge-
meenterardsheerDe Bosschère, Vrede
rechter te RousbruggeVanderghote, ge
meenteraadslid; RabaudeRoriff, Voorzitter
van 't beschermingscomiteit der werkmans
woningen Iweins d'Eeckhoutte, provincie-
en gemeenteraadsheer; Froidure, ingenieur;
Vanden Peereboom, Vandevoorde en Cane-
peel, gemeenteraadsheeren Moens, vrede
rechter Vanderghote, ingenieur.
Links van den Voorzitter zaten de heeren
baron de Vinck, Senator Kamerheer Van
Merris Sckepène Vanden Boogaerde
Merghelynck, arrondissements commissaris;
Tkienpont, Prokureur des Konings Ligy,
commandant der Burgerwacht Vande-
roug-draete, provinciale greffier Secretaris
Gorrissen Vandaele, Onderzoeksrechter;
Pastor Vandermeersch Vreuerechter Ty-
berghien Pastor Meersseman Fraeijs,
provincie- en gemeenteraadslid Henri
Fraeijs, bijzondere schrijver van den Gou
verneur Inspecteur veearts Decaestecker
Lemahieu, gemeenteraadslid; rechter Veys;
D'FIuvettere, provincie- en gemeenteraads
heer Fiers, Sobry, gemeenteraadsleden
Vrederechter Angillis en schoolopziener
Luytten. Oud Minister Van l enpeereboom
en VetcruysA', beiden Senators, hadden
zich doen veiontschuldigen.
Er werd veel cere gedaan aan de uitgeko
zene spijzen en dranken.
Het muziekaal gedeelte was toevertrouwd
aan de Koninklijke Fanfare, onder 't beleid
van M. Verstraete en de Stadsharmanie,
bestierd door M. Wittebroodt.
Tusschen de twee deelt n kwam de Stads-
harmonie van Waasten, waarvan de heer
Schepene Ghesquière Voorzitter is, ons^
Beau Danube Bleu
door harmonie, 't Was ^J^^L-ftahgename
verrassing.
Binst geheel het feestmaal heerschte de
gulhertigste vrolijkheid en de uren vlogen
Bij het nagerecht stond de heer Voorzitter
recht en met forsche stemme, die lunderde
door de lange zale, droeg bij, omtrent in
dezer voege, de gezondheid voor van Z. M.
den Koning en van zijnen afgezant
Mijne heeren, de glazen omhoog, en ge
ledigd ter eere van zijne Hoogmogendheid
Koning Leopold II.
Te naaste jare zal Belgie de yï* verjaring
vieren onzer onhafbankelijkheid
Drie vierden van eene eeuw orde, vrede,
voorspoed en geluk, die onze voorouders
wel gedroomd maar nooit genoten hebben
die andere volkoren ons benijden, maar die
zij schijnen nooit te zullen genieten.
Zekerlijk zijn het onze voorouders die ons
vaderland en onze instellingen hebben tot
tot stand gebracht, maar 'r is aan onze konin
gen dat wij het behoud onzer onhafhanke-
lijkheid en de bewaring onzer vrijheden ver
schuldigd zijn
Aan hen ook hebben wij ten grooten deele
den voorspoed te danken die ons aan bet
hoofd plaatst der natiën.Die welstand is voor
al het werk van Leopold II, die door zijn
edelmoedig pogen onze handel en nijverheid
op het vreemde heeft doen kennen.
In de 75 verloopen jaren, hebben slechts
twee regeeringen malkaar opgevolgd. Mochte
deze van onzen tegenwoordigen Vorst nog
lang duren, tot welzijn van ons dierbaar
Vaderland
Aan Leopold II, onzen geliefden Koning!
Aan Leopold den beschaver! Aan de Konink
lijke Familie
(Geheel de zale is recht gesprongen, en
juicht geestdriftig de krachtige woorden toe
van den gevierden redenaar).
Een tafereel van Pauwels aanwijzende,
vervolgt de spreker
Als onze vorsten eertijds hunne blijde
intrede deden in onze goede stad Yper, wer
den zij met vreugde onthaald door onze
roemrijke voorouders. Vandage brengen wij
dezelfde hulde aan dezen die in onze pro
vincie zoo weerdiglijk den Koning en het
Staalsbestier vertegenwoordigt.
Welkom, M. de Gouverneur voor ons
'n zijt gij geen onbekende, uwe benoeming,
wij hadden vroeger de eer het u te zeggen,
is door het Ypersche volk gulhertig onthaald
geweest, en persoonlijk, was ik verheugd aan
het hoofd der provincie een oud studiemak
ker te zien, wiens voortgang in de studie
den bekwamen gemeente en provincialen be
stuurder deden voorspellen.
Verders spreekt de redenaar over de vol
trekking der vaart van Comen, wier gulden
jubelfeest algauw zal moeten gevierd worden
en waarvoor de provincieraad een wensch
gestemd heeft, die M. de Gouverneur be
loofde te zullen ondersteunen bij hooger
hand.
Die vaart is onmisbaar voor de uitbreiding
van handel en nijverheid in ons arrondisse
ment.
En sprekende over de herstelling onzer
praalgebouwen, herinnert M Colaert dat het
de vader van den heer gouverneur is die de
gothieke bouwtrant weder in eere bracht.
De ervaren oudheidkundige heer Gouver
neur zal ons met raad en daad helpen in de
herstelling onzer praalgebouwen.
En te midden geestdriftige handgeklap
stelt spreker de gezondheid voor van den
heer Baron Bethune, gouverneur van West
vlaanderen.
voorbij zonder dat men het geware wierd.
De geestige fijne spreker, Baron Bethune,
staat recht, en antwoord aan den heer Bur
gemeester met die welsprekendheid, die wij
reeds verschiliige keeren bewonderden
Hij bedankt uit ter herten voor het prach
tig onthaal dat de Ypcrlingeu hem gedaan
hebben.
Wij zijn aan den vooravond van ons yi ja
rig onafhankelijk bestaan, 't Is eene gedenke
nis die moet gevierd worden. Onze koning
is verbonden met al wat er sedert 4! jaar
zingen"" Welzijn Van °"S vaderIand werd §e"
0 kent Yper. Nog onlangs is hij uwe
bezoeken hij heeft uwe praal-
.uwe onvergelijkelijke Hallen, uwe
Maartenskerke gezien. De ko
^hersjfelling en ze zal gedaan
Te Brugge is eene zeehaven gedolven, die
i5oo meters verre in zee gaat, het reusach-
tigste werk van heel de wereld. Maar de
haven van Brugge zal moeten bevoorraad
worden. Kleine beken maken groote stroo
men. De vaart van Comen moet eene der
bijrivieren zijn, die de haven van Brugge
helpeu leven, te zamen met andere deelen
der provincie.
Gij eischt de vaart naar Comen en langs
daar de verbinding met geheel het net van
bevaarbare waters van geheel het land en
van de zee, die uwe provincie bespoelt.
Ik weet niet als ik alleen dit grootsche werk
zal bekomen. Maar ik ben ondersteund door
den provincieraad. Gij hebt den steun uwer
Senators en Volksvertegenwoordigers, zij
zijn wakker, rekent op hun, zij hebben veel
te zeggen en kunnen veel bekomen van het
gouvernement.
Ik drink op de voltooiing uwer wenschenl
op het geluk en den voorspoed uwer geliefde
stad Yper 1
Geheel de zale dreunt van 't gejuich en
't handgeklak 1 't muziek speek Waar kan
men beter zijn en 't is eene geestdrift
zonder weergade.
Korts daarna verlaat de heer Gouverneur
de zaal, vergezeld door den lieer Burge
meester en onder 't nieuw gejuich der aan
wezigen, en 't is haast tegen wil en denk dat
men de Halle verlaat, waar zoovele genoeg
lijke stonden als rook zijn voorbij gevlogen.
De heer Gouverneur is intusschen naai
de statie gereden, waar hij nogmaals stads-
bestier en bevolking bedankt heeft voor het
gul hertig onthaal en dan per trein vertrok
ken is naar zijn kasteel van Banhout te
Heestert.
Binst het feestmaal werden op den kiosk
der groote Markt twee welgelukte Concerts
gegeven, eerst door de stadsharmonie van
Waasten en dan door de zoo gunstig geken
de stadsharmonie van Poperinghe.
's Avonds werd de feeste gesloten door
een schoon vuurwerk op het Minneplein,
dat door honderden en honderden nieuws
gierigen werd bijgewoond.
Wij aanzien het als eene plicht eerst en
vooral het stadsbestier te bedanken voor de
prachtige feeste die het ons bezorgd heeft,
feeste die aan onze ieverige neringdoeners
veel profijt heeft bijgebracht.
Lof en dank ook aan den verdienstelijken
Voorzitter der feestcommissie, die te zamen
met de andere leden, waaronder de heeren
Li. Bouquet en JBaus eene voorname plaats
bekleeden, alles zoowel en met zooveel orde
geschikt heeft.
Eere aan den heer Casier die zoo smake
lijk het feestmaal heeft bereid.
Dank aan de politie die onder 't beleid
van den ondercommissaris Van den Hende,
zoowel gezorgd heeft en overal zoo vriende
lijk en meegaande was voor de rappor-
t ur3 van de drukpers.
Wat peist hef Progres van zekeren
fcanddaat, volksvertegenwoordiger,
die in de vuilste werkerskleeren in
open rijtuig door den stoet reed bij
de statie, binst dat het jufvrouwtje
van M. Colaert haren welkorngroet
zei aan den heer Gouverneur.
De werklieden, die dat zagen, lieten
luidop en meest van al nog hunne
veronlweerdiging hooren voor zulke
ongehoorde... onbeschofiheidl
De bondgenoten der Ypersche libe
ralen hebben te Gent in de samen -
werkende volks'opperij een strooi
briefje doen drukken, en hier te Yper
Zondag nuchtend doen uitdeelen,
waarin zij op de domste w jze onze
w sterk westie bespreken
Volgensdieslimmeriksen mogen do
Yperiingen bijna geen water gebrui
ken
VAN YPER
m
