E N
m
m
m
m
FEESTEN
STADSNIEUWS
Processie
VAN WAT ALLES
Rede en godsdienst.
FjSm
t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's> Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min teirekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boteustrate,
T* 36, te Ypeb.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
W De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, te B.ussel, Tk 34, in de Zilver-
#strate, en te Parijs, n°8, Place ije la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
w Westvlaanderen wonen.
Zondag i 1 Sep tem hor
Op het Hooghe, Turnfeest door St Mi-
chiels-Turners, met medewerking der Har
monie.
Zondag 25 September
Ten 5 1/2 ure, Concert in den Katholieken
Kring door de Koninklijke Fanfare en de
koorzangers l'Orphéon.
Zmdtg toekomende ten 4 en half.
uitgang van de
klaaisprccess'e.
prachtige
Sint Ni
Avondfeestje
Donderdag, 15 Oegst, zijn de Bruggelin
gen in onze stad aangeland en hebben er
's avonds in 't Volkshuis hunne nieuws
gierig verbeide volkskluchte Doktor
Faust opgevoerd. De talrijke menigte
toeschouwers, die om 7 uren de groote
zaal vervulde, heeft een sprekend be
wijs opgeleverd dat het edelmoedig en
vaderlandsch werk der studenten door
gansch do katholieke bevolking van
Yper verwellekomd en hooggeschat wierd.
Op de eerste rangen merkten wij in 't bij
zonder de geestelijke en burgerlijke over
heid van stad aaD. Menigvuldig waren de
personen van rang die wij er aantroffen
voornamelijk hebben wij met vreugde besta-
tigd in hoe groot getal de damen en jonk
vrouwen van hoogeren stand tot do vertoo
ning waren opgekomen, door hunne ver-
eerende tegenwoordigheid hebben zij eens
voorgoed bewezen dat de vlaamsche vrouw
ook de vlaamsche zaak weet ter kerte te
nemen, wij 'betuigen er hun onzen besten
dank om. Uit de naburige gemeenten waren
insgelijks talrijke toeschouwers aanwezig.
Naar het verslag der Gazette van
Thieltgeven wij hier eene korte be
schouwing over het stuk zelf.
Kluchtig, fijn getrokken, kunstig voor-
gedregen, menigmaal met levendig hand
geklap begroet, moet het stuk FAUST de
spelers voor hunne moeite ruimschoots
schadeloos gesteld hebben. In Faust vinden
wij den geleerde die door zijne onverzaad-
bare weetgierigheid en hoogmoed gedreven,
spijts de vermaningen van zijnen schuts
engel, zijne ziel aan den kelscken geest
verkoopt en ten eeuwigen verderve gesleept
wordt. HANS WORST (te recht aJs de
grootste kluchtenaar der wereld aange
kondigd) wist door zijne luimige kwinksla
gen eu potsierlijk voorkomen, de lachspie
ren van iedereen aangomaam in beweging
te stellen. De tooueelgroep mag er fier op
zijn onder kaar gering getal leden zoo een
fijnen speler te tellen aan dezen jongen
kunstenaar onze bijzondere gelukwenschen.
MEPHISTOPHILES vertolkte wonderwel
den haat, de zelfzucht van den verleidenden
hellegeest. De andere spelers wisten met
hunne soms ingewikkelde rol behendig om
•te springen.
Tusschen de bedrijven speelde de heer
Chielens het klavier naar het gevoelen van
verscheidene toonkundigea heeft hij op
meesterlijke wijze de aangekondigde stuk
ken op het klankberd vertolkt. Het geest
driftig gejuich der aanhoorders heeft hem
reeds op voorhand getuigenis gegeven van
zijne kunde,
Iets nieuws voor ons, Yperlingen, en
daarbij zeer aantrekkelijk was het klucht
lied Wijvenpraat waarmee Hans Worst
ons verraste na het 2° bedrijf, en waarin op
zoo n eigenaardige en tevens geestige wijze
al het belachelijke en kinderachtige uit den
huiskring van den verfranschten Vlaming
in het daglicht gesteld en naar verdienste
duchtig over den hekel gehaald wierd. De
overgroote bijval dien het lied genoot heelt
bewezen dat ook in Yper de tijd niet is van
Tu ne sortiras plus avec maman
Si tu paries encor toujours flamand
Vooraleer te eindigen rekenen wij het als
een plicht opentlijk hier hulde te brengen
aan het verhevene streven onzer jeugdige
vlaamsche vrienden van Brugge, die, zegt
de gazette van Thielt, zoo meesterlijk het
vermaak tot nut eener overheerlijke zaak
weten te doen strekken.» Inzonderheid bren
gen wij hulde aan dezen onder hen wiens
rotsvaste vlaamsche overtuiging en manne
lijke wil alléén het vermochten in zijne ziel
het grootscko ontwerp te doen ontstaan
wiens verwezenlijking wij overal, en niet
het minst in onze stede, met de schitterend
ste uitslagen bewonderen mogenvolgaarne
schreven wij hier zijnen naam neder, vrees
den wij niet dal zijn nederig gemoed er
mocht door gekwetst worden... Het edele
voorbeeld dier Bruggelingen diene tot lesse
en leering voor zooveel andere jongelingen,
wier zalig nietsdoen in hunne jeugd enkel
vermag alle gevoel van eigenweerde in hun
herte te verdooven... Dat ze aan hen dus
leeren hun zeiven naar weerde te schatten,
durvers, ondernemers en vlaamsche wer
kers worden.
Stadsgenoten, die uwen milden penning
gejond hebt in het liefdewerk jegens onzen
grooten Albrecht Rodenbach, uit ganscher
herte danken wij u voor uwe welwillende
ondersteuningniet te vergeefs hebben
onze vrienden van Brugge tot u hunnen op
roep gedaan...Vlaanderen en het Vlaamsche
volk zullen er u dankbaar voor zijn.
Ec-nigc bemerkingen n pens de
bemesting van bet I oef.
Nauwelijks is de oogst geschoven en de
stuiken of mandelen recht gezet, of
de ploeg of de ontstoppelaar snijdt reeds
door den akker en zaait de vooruitziende
landbouwer zijn loofzaad uit, dat hem aan
wintervoeder voor zijne huisdieren zal voor
zien. Docli de ver-tandige boer die zijne
intresten bemint, weet dat het noodig is den
grond van die voedende bestanddeelen te
voorzien, st kstof, fosfoorzuur en kali, die
alleen eenen goeden oogst verzekeren kun
nen. Verscheidene goede bemestingsfor-
mulen werden voor deze teelt reeds opgege-
geven, zoodat het onnoodig ware er nog op
terug te keeren, ware het niet dat wij beter
achtten de minerale bemesting, vooral der
kali, op de voorvrucht toe te passen.
Inderdaad, de raap is een snelgroeiend
gewas, dat op betrekkelijk zeer korten tijd,
vooral wanneer het nog vóór den winter
vervoederd of ingekuild wordt-, of ten ge
volge van eenen laten oogst slechts laat koD
gezaaid worden, een maximum van voeden
de bestanddeelen op betrekkelijk korten
tijd moet kunnen opslorpen.
De gezuiverde kalizouten zijn hiertoe
opperbest geschikt, aangezien de zwavel
zure kalium rechtstreeks door de planten
opgenomen wordt en de chloorkalium, wan
neer er genoeg kalk in den grond aanwezig
is, snel ontbonden wordt, waardoor de
chloor in den ondergrond uitloogt en de
kali bijna onmiddelijk opneembaar wordt.
De ongezuiverde kalizouten daarentegen
moeien eerst in den grond ontbonden wor
den en de ondergeschikte zouten, welke aan
de kieming hinderlijk zijn, uitspoelen.
Bijgevolg schijnt het ons voordeeliger,
aangezien de rapen moestal op vlas, op
rogge en zelfs op tarwe volgen, de kan en
ook wel de fosfoorzuur bemesting dezes
voedergewas op de voorvrucht toe te passen
en goud onder te werken, liet sodanitraat
of het ammoniaksulfaat daarentegen moet
rechtsreeks er op aangewend worden.
In vorige artikels duidden wij als mini
mum bemesling der tarwe eu rogge respec
tively k eene hoeveelheid van 100 tot 150
en tot .200 kgr. chloorkalium aan, of 400 tot
500 eD 500 tot 600 kgr. kaïniet. Wordt de
kalibemesting nu voor loof op het vorig
graangewas of op vlas toegepast dan zal het
noodig zijn deze hoeveelheden nog met 75
tot lüOkgr. chloor- of zwavelzure kalium,
of 300 tot 400 kgr kaïniet, en 300 tot 400
kgr. superfosfaat of ijzerslakken te verhoo-
gen.
Meieendaele.
Kiesheren tot den Senaat
Het Staatsblad kondigt de lijst af der
burgers die den leeftijd van 40 jaar bereikt
hebben en in de Staatskas ten minste 1200
frank rechtstreekRche belastingen, met in
begrip van het patentrecht, storten, ol'wel
hetzij eigenaar, hetzij vruchtgebruiker zijn
van onroerende goederen in België gelegen,
waarvan de kadastrale opbrengst ten minste
12,000 frank bereikt,en dus verkiesbaar zijn
tot den Senaat in al de provinciën.
Antwerpen telt er 139, Brabant 383,
West-Vlaanderen 173, Oost-Vlaanderen 218,
Henegouw 182, Luik 148, Limburg 42,
Luxemburg 15, Namen 93.
De aanstaande zittijd
Te Brussel voorziet men, in de politieke
kringen, dat de aanstaande parlementaire
zittijd kort zal zijn en dat van in Mei de
Kamers hunne werkzaamheden zullen slui
ten.
Daarvoor zijn twee redenen de eerste
dat iedereen het eens is om in de eerste
dagen van Mei de tentoonstelling van Luik
te openen.
De tweede reden, met de eerste in betrek
king, is dat het niet past dat volksvertegen
woordigers en senators te Brussel weerhou
den worden, wanneer men in hun arrondis
sement de feesten inricht van het groot
nationaal jubileum.
De zitting zal kort zijn, dat valt niet te
betwijfelen.
Men zal de begrooting stemmen en alles
wat men hopen kan indien alles goed
gaat is dat de Kamers niet uiteengaan
zonder bet land te hebben begiftigd met
eene goede wet die ten voordeele van den
werkman zal bevestigen, wat men zeer
tenreebte genoemd heeft, bet recht op de
Zondagrust.
Men verzekert ook dat bet wetsontwerp
op de mijnen dit jaar zelfs niet zal neerge
legd worden.
Waartoe goed, zegt men, aangezien bet
tocli niet zal gestemd worden, zoolang op
voorband die stof geleverd aan de declama
ties der socialisten, die geene andere oplos-
singaannemendan de exploitatie der mijnen
door den Staat
Die vertragingen zijn te betreuren, want
zoolang eene nieuwe wet niet zal gestemd
zijn, zullen de vragen tot mijnconcessies in
de Limburgsche en Antwerpsche Kempen,
niet worden toegestaan.
't Zijn overigens niet de socialisten alleen
welke tegen deze concessies gekant zijode
koolmijnmaatschappijen van Henegouw en
vau de provincie Luik zijn reeds ongerust
over de concurrentie die de Vlaamsche kool
streek bun weldra zal aandoen.
En zij verlangen dat deze zoo laat moge
lijk in uitbating gesteld worde.
Ware er geen middel veel en nuttig werk
tedoenin de Kamers met al het gebabbel dei
sociale en andere woordkramers af te schaf
fen, en te verbieden dat er lange zagerijen
plaats hebben
Wat kciier Willem
van Duitschland er van denkt
Keizer Willem van Duitschland heeft
menige redevoering uitgesproken. Deze
aanspraken werden in eenen boek vereenigd
en uitgegeven.
In eene dezer redevoeringen lezen wij
Degenen die den godsdienst niet nemen
als grondsteen van hun leven zijn verlo-
ren. 't Is daarom dat ik gansch mijn kei-
zerrijk, gansch mijn volk, het leger, mijn
zei ven en mijn Stamhuis onder de bescher-
ming stel van bet Kruis, de woorden
herinnerende van den heiligen Petrus, dat
er geen redding is buiten God.
Vergelijk die taal aan de doening van de
bestuurders van Frankrijk, met den geloofs-
verzaker Combes aan 't hoofd. Wat verschil!
't Is de dag en de nacht;.
Combcs, de minister van Frankrijk zegt
Wij zullen bet geloof uitroeien
De groote keizer van Duitschland roept
tot zijn volk Wij zijn verloren indien wij
den godsdienst laten te niet gaan.
GELIJK IN
dat, in Amerika, de regeeringNreeneJYe..'|*el
ding betaalt aan de bedienaars van gelijk
welken eeredienst. Een radikaal blad vraagt
waarom men dien toestand niet evengoed
in Frankrijk en ook in België zou kunnen
invoeren.
Welnu, die toestand beeft in Frankrijk
en ook in België bestaan, en 't zijn de
katholieken niet, maar wel de Jacobijnen
der Fransche revolutie, die hem hebben af
geschaft.
In Amerika geeft de regeering niets aan
de eerediensten, maar zij laat ben iets dat
onze Fransche en Belgische vrijdenkers en
vrijmetselaars aan den katholieken gods
dienst niet willen verleenen; namelijk de
vrijheid en het gemeen recht. In Amerika
hebben de kerken en de bisdommen de bur
gerlijke rechts-persoonlijkheid, evenals de
handelsmaatschappijen zij kunnen goede
ren bezitten en erven.
Dat konden zij hier ook vóór de Fransche
revolutie, doch deze beeft de geestelijke -en
kloostergoederen in beslag genomen, 't Was
om dat onrecht eenigzins te herstellen
betgeen de liberalen altijd vergeten dat
de begrooting der eerediensten werd in
gesteld.
Wel verre van Amerika te willen navolgen,
weigeren onze anti klerikalen aan de kloos
terlingen zells bet recht, persoonlijk gelijk
ieder burger, goederen te bezitten. In dat
opzicht zijn de Belgische liberalen en socia
listen al zoo erg als de Fransche antikleri
kalen, aangezien zij eenparig de dwinge
landij en de rooverij van Combes en zijne
trawanten toejuichen.
RUPSEN. Een nieuw middel om hoo
rnen van rupsen te bevrijden deed zich zeer
toevallig aan de band.
Een landbouwer bad eenige kleine stuk
jes stof opgemerkt, welke aan eene heg
hingen en uit zichzelf opgerold en opgevuld
met kleine rupsen.
De boer stak nu eenige lapjes wollen stof
in de takken zijner vruchtboomen en vond
na eenige dagen ze uit zichzelf opgerold en
gevuld met geheele rupsenkoloniën, welke
zich daar voor den regen waren komen be
schutten.
De toevallige ontdekking zou wel eens
zeer belangrijk kunnen wezen voor de
vruchtboomen, en als boos weder nadert is
er de proef mecle te nemen.
Een verloren, tien uitverkoren
Valt Frankrijk van den H. Stoel af, de
andere landen benaderen hem meer en
meer, en bewijzen den H. Vader om prijs,
hunne hoogachting en verkleefdheid.
Cardinaal Vannuttelli werd dezer dagen
geestdriftig in Ierland ontvangen. Graaf
Gziezen herneemt zijne plaats van Oosten
rijkscben gezant bij den H. Vader, met bet
zichtbaar inzicht Frankrijk een lesken te
geven.
Zie boe vriendelijk keizer Willem zich
tegenover bet Pausdom aanstelt, boe hoffe
lijk de Vereenigde Staten bandelen bij elke
gelegenheid, zooals bij voorbeeld in de zaak
der Pbilippijnen.
Vergeten wij niet op dat zonderling treffen
de aandacht te roepen, dat Rusland zijnen
gezant naar bet Vatikaan zond, toen de
de Fransche werd teruggeroepen. Een ver
loren, tien uitverkoren.
WIE KOOPT ER HEM In de tentoon
stelling van S -Louis is er een hoed le koop,
gezonden door Mexiko, die eene waaide heeft
van meer dan 15 000 fr.
Dal is eene andere kerel dan onze Trois
Francois
HONGERSNOODSTEENEN. De groon
droogte van dezen zomer is, door de lage
wederstand, in de Elbe, beneden Maagden
buig dicht bij Rotensee, een opmerkelijke
steen zichtbaar geworden. De steen ligt op
den bodem der rivier en draagt het opschrift:
1631. Als gij mij terugziet, zuit gij wee-
nen een toespeling op de droevige gevolgen
van de groote droogte in dit jaar. Een ander
van zulke horigersnoodsteenen is bloot ge
ioec.de wol te krimpen, alvorens men gaal
oreien. Dit doel meri op de volgende wijze
De strengen wol in koud regenwater en zeep
gelegd het water wordt op het vuur gezet
en laat men 10 minuten koken. Daarna
wordt de wol door koud water gehaaid en
ie drogen gehangen.
EEN PEPERKOEK WEERWYZER - Wij
treffen in een fransch dagblad een eenvoudig
middelijs aan, welke eenter weinig nut zou
opleveren, daar waar snoepzuchtige lieden
zijn. Ziehier nu in wat het bestaat
Een heer van Brussel gaat jaarlijks met de
kermis een Generaal in peperkoek koo-
oen en hangt bem te huis met een nagel aan
den muur op.
Meu weet dat de luchtgesteltenis veel
invloed heeft op peperkoek; de minste wak-
'e maakt hem zacht; droog weder.intgeendeel,
maakt hem hard en broos.
Telken morgsnd nu, alvorens uit te gaan,
onde; vraagt de vernuftige uitvinder van dien
zonderlingen weerwijzer, zijne meid
Marianria, wat zegt de Ger.éiaal
De meid gaat met de band op de peper
koek drukken en antwoordt
D,i Gecerael is week vandaag, neem
maar uwen regenscherm mede, Mijnheer
Is de generaal hard als steen, dan gaat
Mijnheer gewoonlijk wandelen met zijn
nieuwen hoed op.
VOOR DE KEUKEN. Rijpe tomaten en
andere rijpe vruchten moet men bewaren in
turfstrooisel. Turfstrooiscl werkt ontsmet
tend en doodt, behalve andere, ook de rot
tingbacillen. Het geeft geen bijsmaak aan de
daarin bewaarde vruchten.
1
I AMERIKA. - Men de f""bit tose'
ra, de regëering^eene ve^j. een "&rgelijs. opschrift en is gedagveerd van
üet ja
HET
goederriï
en
IN DER WOL, Wollen
[assphen worden, krimpen
'it kan men voorkomen,
In het begin der verledeoe eeuw
sprak de wijsgeer Fichte van zijnen
leerstoel Mijne heeren, binnen vijf
jaar bestaat er geen christelijke gods-
dierst meer, want de rede is onze
godsdienst,Reeds lang is Fichte den
gewonen weg der stervelingen in
geslagen maar Christus kerk bestaat
nog hij door alle eeuwen heen
verkondigende, dat niet door de rede,
maar door de openbaring den mensch
uen weg tot den hemel gebaand
wordt.
Niemand zal betwisten dat de roen-
schelijke rede een kostbaar geschenk
is van Gods oneidige goedheid, voor
hetwelk wij gehouden zijn Hem in
nig dankbaar tezijn. Doch hoe schoon
en kostbaar ook, is die rede nochtans
zeer beperkt, en onbekwaam om op
de gewichtigste vragen voldoende
ant woord te geven.
Mensch, waarom leeft gij Waar is
uw oorsprong? Welk is uw einddoel?
1 e vergeefs zal de rede een antwoord
zoeken op d e vragen.
De inwendige stem van t'geweten
ver vjjt u dat ge reeds dikwijls gezon
digd hebt. Zal God u die zonden ver
geven En ais Hij ze vergeeft, zal
t dan effenaf ol onder voorwaarde
zijn? en onder welke voorwaarde?
Stelt die vragen aan de rede, en ze
zal u niet antwoorden.
Waarom geschiedt er zooveel on
recht in de wereld De goddeloozen
baden in wellust en genoegens som
tijds, terwijl de brave menschen
meer dan eens onder 't lijden gebukt,
zich door het leven moeten voortsle
pen. Welke oplossing zal de rede op
die vragen geven
Waarom moet de eene mensch den
andere gehoorzamen, den eene voor
den andere belastingen opbrengen,
den eene voor den andere lijden en
sterven Antwoord daar eens op,
rede, ge kunt niet.
