IT IS
EN OMMELANDS
Op Zaterdag 24" September 1904.
centimes 't blad.
39ste jaar. Talmerk 2023
KIEZERSLIJSTEN
Schitterende zegepraal
der katholieke collegies
BOND DE WERELD
De Bussisch-Japansche
oorlog
De Slaten-Generaal
van Nederland
De werkstakingen
in Frankrijk
Hel vrijdenkerscongres
te Rome
STADSNIEUWS
Muziekfeest
Tooneel
DE KRUISVAART
DER KINDEREN
Daar zijn de Pruisen
Platen
Zonderlinge uitvinding
Rinaldo Binaldini
De fruitoogst in Limburg
Welbegrepen collectivisme
N i c u \v j 1 ij verhei dsgest icht
ïn het Land van Aalst
TELEFOON 52
Te trekken hij den Uitgever, Tk 36in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na w
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland. Hl
Hel blad en is niet min teirekken dan voor een geheel jaar en 't wordt m
op voorhand betaald. m
/.Hes moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate, |f||
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken,
ggj De Keeren van de Agence Havas, te B-.ussel, Tk 34, in de Zilver-
jfo strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma-
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
w Westvlaanderen wonen.
van l Mei 1905 tot 30 April 1906
Do voorlöopige üjst.e dor kiezer
voor Kamer. Senaat, Provincie en G*
roeente komt te vers hijnen. Aide
reklaraatiën strekkende tot de. in
schrijving der kiezeis cf de vermeer
dering van 'o getal hunner stemmen
moeten aan 't collegie van burge
meester en schepenen ingediend wor
den, ten laatste den 31 October.
Wij verzoeken onze vrienden die
lijs'e zoohaast mogelijk na te zien,
bijzonderlijk deze die geboren zijn
tusschen den 1 Mei 1879 en den 1
Mei 1880,daar deze personen na voAr
de eerste maal moeten ingeschreven
worden.
De katholieke kiezers kunnen de
nieuwe lijste der stad Yper raadple
gen in den Katholieken Kring, Mee
nenstraat.
De lijsten van al de gemeenten van
het arrondissement Yper liggen ter
inzage in het bureel van de Katho
lieke en Grondwettelijke Vereeniging,
Meenenstrate, al de werkdagen van
ten 9 tot 's noens ea van ten 2 tol
ten 6 's avonds, waar zij hen mogen
wenden om hunne rechten te doen
gelden.
Het staatsblad heeft de volledige
uitslagen meegedeeld van den alge-
meenen prijskamp tusschen de ver
schillende gestichten van middelbaar
onderwijs. Daaruit blijkt dat de kat
holieke collegies een schitterenden
zegepraal behaalt hebben. Aan 't
hoofd van de lijst staan de katholieke
collegies vanThielt, Kortrijk, St,-Trui-
den, Poperinghe en Herenthals,
opvolgenthjk met 55, 48, 39. 33 en
29 onderscheidingen. D.ze coiiegie>
kloppen onbetwistbaar de groot
ste en de befaamste atheneums vat;
het land. li derdaad het atheneum
van Antwerpen bekomt slech's 43
on lerscbeidingen, dit van Luik 36.
Elsene 20, Gent 16, Brugge en Berge*
14, Charleroi, Namen en Brussel 13,
Mechelen 10.
Het moet voor de schreeuwers
der liberals partij, d e zoo verwaand
boffen over hunne middelbare
scholen, eene pijnlijke vernedering
zijn te moeien zien dat de atheneums
van Luik, Gent, Namen, Brussel,
Brugge en Elsene geklopt worden
door de collegies van 'i hielt, Koit-
iijk, St T uiden en Poperinghe, di
samen 77 onderscheidingen meer
behalen dan deze vijf groote at tie-
neums
Wat zullen de logiebladen nu zeg
gen f Zuilen zij de «buis» durven
melden? Zullen zij durven zeggen
dat Brussel het brandpunt van
Licht en Vooruitgang zooals de
liberalen de hoofdstad noemen op
den 16" rang komt in den algemee
nen prijskamp van middelbaar onder
wijs Het atheneum van Brugge be
komt den... 15" rang. De ouders zul
len deze uitslagen overwegen en er
praktische besluiten uittrekken.
En merkt dan nog op dat de groot
ste katholieke collegies, zooals deze
van Brussel, Antwerpen, Luik, Brug
ge, enz., aan dezen prijskamp geen
deelnemen, omdat zij geen gepra
troneerde collegies zijn 't is te zeg
gen dat zij gansch op hun eigen
bestaan, zonder eenig hulpgeld te
ontvang n, 't zij van Staat, provin
cie of stad.
De vloot der Baltische Zee
Er wordt gezegd dat acht stoom
booten van de russische vrijwilligers
vloot, dret week, met de loestemmin
van den sultan, de Zwarte zee|zullen
verlaten zij zullcu met eene lading
van 60.000 ton kolen de vloot der
Baltische Zee gaan afwachten, die de
reis langs de Kaap der Goede Hoop zou
loen. De I apitein vao den russischen
kruiser Terek, uit de Biltiscte Zee, is
e Vigo(Spanje)aangekomen mrd ver
zegelde bevelen voor de russische con
suls der verschillende posten in Spanje
en
Portugal.
Te 1
De japaners
spoorweg ten
iao-Yang
zijn bezig met den
zuiden van Liao-Yang
te herstellen ea bruggen over de Tai
tsérivier te legg n.
ïlet beleg van Port-Arthur
Volgens berichten uit erigelsche
bron, doch die weinig te betrouwen
zijn, zou het garnizoen van Port-
Arthur verminderd zijn tot 8.000
manschappen. Er is nog krijgsvoor-
raadj genoeg voor vijfj maanden, en
rijst eu biood voor zes maanden. De
reede te Port-Arthur is daarbij zeer
vischrijk de matrozen der vloot leve
ren zich aan de vischvangst over en
de belegerden eten visch twee maai
per week. Zelfs in den winter zal de
vischvaugst kunnen voortgezel wor
den. De mssische kanonneerboo! Gre-
miaslhy, die een schip, met 60.00U
ton meel geladen „en dat uit Europa
kwam, te gemoet vaarde, is op eene
onderzeetche mijn gebotst en gezon
ken de bemanning werd gered. De
vrouw van generaal Stössel bestuurt
de werkzaamheden van het Kood
Kruis.
De russische prins Radziwill en d<
luitenant Christuporof, die Zaterdag
uit Port-Arthur te Che-Fou zijn aan
gekomen, om belangrijke depechcu
-ai generaal Sössel aan generaal
Kouropatkine over te brengen, ver
klaren dat bij den laatsten aanval
tegen de citadel, de japaners schrik
kelijke verliezen ondergaan hebben.
enige dagen na het gevecht zag men
nog, op bet slagveld, gekwetsten de
armen opstekend om hnip te vragen,
toch men kon hen niet gaan helpen,
aar het bombardement niet ophield.
De japaners leggen eene ongehoord'
hardnekkigheid aan den dag zij stor
men, als waanzinnigen, met de bajon-
aet vooruit, zouder te ietten op de
iou witsers, die in hunne gelederen
allen. Eiken keer dat zij de russiseb<
ynen bereiken, hebben er afschuwe
lijke gevechten plaats, waarin de ge
kwetsten lot bunnen laatsten adem
tocht den stryd volhouden. Er wordt
geene genade geschonken. Indien Port-
Arthur wordtingenomen, dan zal het
zijn te midden van een irlgemeoD
bloedbad, waaraan weinigen zuilen
ontsnappen. Prins Radziwill beeft eeD
rus eu een japauer gezien,die elkander
met geweld omstrengeld hielden ce
japaner bad den zakdoek in den mond
van den rus geduwd terwijl dez<
laatste twee zijner vingeren in de
ooghollen van zijnen tegenstrever had
gestoken, en zij hielden alzoo elkan
der vast, lot zij uitgeput neervielen
om kort nadien te bezwijken.
In den omtrek der forten liggen
duizenden onbegraven lijken te rot-
len de stank is zoo hevig dat de rus
sische schildwachten zich de neusga-
ien nu t gekamferde zakdoeken moe
ien bedekken.
Een uitval te Port-Arthur
Zondag namiddag zou generaal
Slössel met 6 bataljons een uitval ge
daan en de ;apaneis aangevallen heb
ben op de hoogten rechts van het fort
E'.sechan, welke zij over eenige we
kt u bfZ 't hebben. Het gevecht heefi
verscheidene uren geduurd, doch de
russen werden met groote Yerliezei
teruggeslagen.
Koningin Wilhelmina heeft Dinsdag
'en zittijd derjj4Stalen-Generaal geo
pend. De troonrede levert niet veel
belang op. Er wordt erin gezegd dal
de oorlog in liet Verre Oosten Neder
land ve.'pücht heeft zijne onzijdigheid
uit ie roepan.
Te Marseille waren er maandag
slechts 796 dokwerkers aan den ar
beid maar ook, het was maandag
Te Augers, waar er eene werks'a
king ontslaan was in de bakkerijen
hadden bazen en werklieden besloleri
zich aan een scheidsgerecht te onder
werpen. De bakkersgasten zijn eens
klaps van gedacht veranderd zij zijn
in benden de stad rondgeloopen en
hebben de winkelvitrienen verbrij
zeld. De polioie is moeten lusschen-
omen.
Dinsdag morgen werd het vrij
denkerscongres te Rome geopend. Na
de welkomrede van den voorzitter,
M. Sergi, hebben de heeren Hector
Denys en Furnéijnont hel woord ge
voerd. Ten 10 ure hebben de congres
.eden zich naar de Porta-Pia hegeven,
om de inneming van Rome door de
rooversbemieti van Garibaldi eu Vic-
tor-Emmanuel 11 te herdenken. M
Furnémont hield er eene aanspraak.
De feeste in den Katholieken kring begint
ten 5 ure juist, morgen, Zondag achternoen.
De Koninklijke Fanfare en Orphéon zullen
er deel aan nemen.
Denzelfden dag, 's avonds ten 7 ure, groot
tooneelfeest in het Volkshuis! Men speelt
groot tooneelspel in 4 bedrijven,
90 spelers
kluchte.
Kaarten te bekomen aan 1 fr. en aan
50 c. bij den heer Callewaert-De Meule-
naere.
De kaarten aan 1 fr. geven recht op eene
voorbehoudene plaatse. Plan en nummers
bij gezegden heer Callewaert.
Het stadsbestier, dat gedurig bezorgd is
om goed en deugdelijk werk te doen, had
over eenige weken plaatjes doen hangen
aan de boomen op de vestingen.
Deugnieten van jongens groote of klei
ne hebben er vermaak in gevonden die
nuttige platen te beschadigen en te vernie
tigen.
De policie houdt er oog op en de heer
Burgemeester heeft zelfs gevraagd dat het
volk zou meêhelpen waken en eene premie
van 50 fr. beloofd aan dezen, die den plich-
tige kan doen kennen.
Van de weke is een jongen, zekere Ver
coutere, gestekt voor beschadiging op de
vesten, 't Manneken en is nog maar 11 jaar
oud, maar toch niet meer te klein om deug
nieterij te bedrijven. In den ouden tijd gaf
men zulke jongens eene ferme ranseling en
dat deed hen meest van al deugd.
Een fransche gazette verte'ti^gTer hier te
Yper 2803 gemeentekiezers zijn met 4938
stemmen 3011 provinciekiezers en 't zelfde
getai senaatkiezers, met 5191 stemmen en
3487 kamerkièzers met 5757 stemmen.
En sprekende van kiezerslijsten, we'n
kunnen onze- lezers niet genoeg'aanwakke-
en om eens te gaan zien als zefop de lijsten
staan met het getal stemmen waarop zij
recht hebben.
Dat moet gedaan worden voor 31 October,
anders is 't niet meer geldig.
De lijsten kunnen onderzocht worden in
het gemeentebestuur en ten;bureele van den
Katholieken Bond, Meenenstraat.
De policie heeft 120 kilos gestolen pa ta
ters uitgehaald in drie verscheidene plaat
sen.
Een merkweerdig nummer staat op hrt
programma van de I'alacejTheatre of Varie
ties, namelijk «De Toovermoor»De uitvin-
er is een amerikaan, met nane Raiph
Dean, en vrijdag gaf hij eene vertooning
voor de leden der pers. Op het uiterlijk ver
toont de moor niet het minste verschil met
de mooren welke in elke keuken te zien zijn,
maar hij is merkweerdig in zijne eigenschap
pen.
De moor kookt even lustig op een spiri-
tusvuur, en zijnen inhoud bevriesd alles wat
in aanraking medekomt. Steekt men een ei
in de moor, het komt er een oogenblik later
uit zoo hard als een steen, olie verandert in
ijs, druiven worden gelijk hagelsteenen,
caoutchoucballen worden zoo hard en
breekbaar, dat zij vergruizen wanneer zij
ten gronde geworpen worden. En het groot
ste wonder van alkwikzilver wordt er hard
genoeg in gemaakt, om het a's een hamer
te kunnen gebruiken
En terzelvertijd dat dit alles binnen de
moor plaats heeft, zal de «stoom» welke uit
den tout komt, eene cigaar of eene cigaret
aansteken, en wanneer men er een zakdoek
voorhoudt, vertoont deze geen enkel teelten
van vochtigheid.
De uitvinder verzekert dat hij geene schei
kundige stoffen bezigt, alhoewel er verschei
dene personen meenden dat er «vloeibare
lucht» in 't spel was.
de groote handiet uit het rotsgebergte, de
schrik van menschen en dieren, die sedert
lang huiten het bereik bleef van vallen en
stroppen, ook van de kogels der bedrevén-
ste jagers, Old Mose, «Oude Moises», de
reusachtige grauwe beer is eindelijk dood.
Ziehier nu zijn levenschets en zijne lten-
teekens
Oud, 45 jaar, gewicht, 1000 ponden,lengte
van aan den top van zijne neus tot het einde
van den steert, ruim 3 meters.
Hij heeft, voor zoover bekend is, zeven
menschen gedood, 200 stuks hoornvee ver
scheurd en opgepeuzeld, ook een aantal
peerden en veulens te keerc gegaan.
Sedert dertig jaar, beloofde men 500 dol
ars aan dezen die «Old Mose» zou van kant
helpen. De prijs van het vee dat hij gedu
rende zijne loopbaan ombracht, beloopt tot
eene som van 20.000 dollars.
Old Mose stierf op 1 April 1904.
Waarom men nu dezen beer Old Mose
(oude Moizes) noemde, dat kan ik nievers
gewaar worden.
Hij stierf in eene jachtpartij. Een jager,
Antong D..., gelukte erin den beer in te
sluiten, te midden een kring goed afgerichte
honden. Het groot dier was verbijsterd bij
het zien van dezen troep honden, en zette
zich te midden hen neder, zonder een ge
brom te laten hooren. Intusschen komt
Antong, die reeds vijftig beren doodde, en
lost eene scheut op den grooten heer. De
kogel komt terecht in de kaak van Grizzly
De bloedige wond schijnt echter weinig
deernis te doen aan het oude dier, want wie
weet hoeveel kogels hij reeds in zijn groot
lijf «logeerde Eene tweede scheut gaat
al, en de beer wordt getroffen aan zijnen
linker schouder, hij ziet eens op, maar ont
waart den jager niet. Bij de derde scheute
komt de heer in beweging; de kogel heeft nu
een spe^'reboom geraakt, en de splinter:
vliegen jln het aangezicht van «Old Mose»,
hij springt naar eenen hond maar mist zijn
keert hij zich spoedig naar den
igen sperreboom en rukt hem uit
t1) Nu lost de jager zijn vierde
■ert eenen kogel in eenen voor-
s uzenbeer.
Het geduld van den beer was nu ten einde,
met loggen tred gaat hij naar den jager,
zijne oogen branden gelijk gloeiende kolen.
Op een zestig voeten van Antong gekomen,
buigt hij den kop en wil storm op den jager
loopen. De jager mikt op een plaatsje tus
schen de ooren van den beer en schiet; het
reusachtige dier is op eene doodelijlce plek
getroffen en zakt langzaam ten gronde.
Zoo stierf «Old Mose», in het vijf-en-veer-
tigste jaar van zijn leven, door de hand van
den koenen beerenjager Antong, zonder
sidderen of geluid te geven. Zooals hij ge-
leeld had, in bloed en geweld, was hij bereid
tot het laatste oogenblik zijne kracht te
meten met den jager, die de vermetelheid
had zijne heerschappij te betwisten.
Ten gevolge van den overvloed van peren
en appelen worden deze verkocht aan 3 en
fr. de honderd kilos.
De voordeelen, teweeg gebracht door den
fruitoogst, worden sterk geminderd door het
gebrek aan voeder, dat de boeren verplicht,
hun vee aan spotprijzen te verkoopen.
Dien ten gevolge zal denkelijk de boter
uur zijn en zal de geringe man veel fruit-
siroop en gelei eten om de dure boter te
ervangen.
Tijdens een der laatste socialistische con
gressen kwam een der leiders bij eenen
hotelhouder en zegde
- Ik heb 32 congresleden onder dak te
brengen. Hoeveel vraagt gij voor ieder
0 franks daags.
Goed maar daar ik hen 7 fr. 50 doe
betalen, zult gij mij dus voor elk hunner
iederen dng 1 fr. 50 overhandigen.
Verstaan.
Nog iets Het zal er bij u niet op aan
komen, of bij die 32 logeergasten een man
meer aan tafel zit. Ik zal dus aan de eet
malen deel nemen.
En zoo bracht dat congres dien leider
een klein 600 fr. op,
Toen hij echter op den duur zijne vrouw
en dochters meê te eten bracht, walste de
hotelhouder hem aan de deur.
Krupp, de groote Duitsche ijzerfirma,
gaat ook een fabriek in België oprichten.
Zij heeft namelijk eenige hectaren grond
aangekocht nevens de vaart te Vilvoorde
voor de opbouwing van dit gesticht.
jloel;
iiBcJji
E
Maandag laatstleden ondernamen een
twintigtal landbouwers van Poperinghe,
onder 't geleide van den heer burgemeester
Van Merris, eene studiereis naar het land
van Aalst. Niemand en vond bezwaar in de
lange reis per spoorweg trouwens 't was
zake niet alleen de Aalstersche boeren een
wederbezoek te brengen, maar vooral de
tentoonstelling van hop te gaan bezichtigen.
Te Aalst hadden we de goede kans een
vriendelijken leidsman te vinden in den
achtbaren heer Miserez, Staatslandbouw-
kundige voor die streek deze ievervolle
vakman kwam ons aan de statie afhalen om
terstond naar 't naburige dorp Erembode-
gem op te trekken.
Langs den weg bespeurden we hier en
daar kleine, nog niet afgeplukte hopakkers
ofhoplochtingen waarde planten nog
uitsluitelijk aan staken gekweekt worden en
die doorgaans maar uit ioo tot 3oo kui
len of blokken bestaan. Die late hoppe-
soort, de Carnau schijnt zeer draagzaam
en brengt goed gevormde bellen voort.
Slechts twee of drie landbouwers, zoo zei
men, hebben tot nu toe hoplochtingen met
ijzerdraad aangelegd.
Op Erembodeghem-dorplaats had de ge
meentelijke Vakvereeniging eene tentoon
stelling van hop ingericht, waaraan enkel
hare leden mochten deelnemen. In een ruim
schoollokaal, dat met vlaggen en hopperan
ken sierlijk getooid was, stonden een der
tigtal balen gerangschikt in drie klassen
A) Witte Rank, B) Groene bel, C) Carnau.
De jurij, bestaande uit eenen brouwer van
Gent, eenen hopteler van Meldert en twee
BLAD VAN YPER
Uu
i
