EN O M M E LA
Op Zaterdag W November 1904.
5 centime?! 't blad,
39sle jaar. Talmerk 2030
AAN ONZE LEZERS
VOOR DE MISSIE
VAN ORTOS
Aan Maria
Werkmanswoningen
HOND DE WERELD
Vrank rijk
André
Amerika
Engeland
Oorlog
VAN ALLES WAT
De stekkersdraad
Iels voor muzikanten
Herbouwingswerken aan
het paleis des konings
Weervoorspellingen van
Capré, voor November
Het verwarmen
Kamers
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
Volkshuis
KlitsKlets!
Rechtbank van Kortrijk
Priesterlijke benoemingen
w
TELEFOON 52
Te trekken hij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap me ze n ofte posttegen 3 frank 's jaars.
t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon builen Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tte 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. ledei
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, te Bvussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Alwie eene inschrijving neemt op
j Nieuwsblad van Yper voor 1905,
zal van heden af tot Nieuwjaar hel
blad kosteloos ontvangen.
De herbergiers betalen maar 1.50 fr.
voor één jaar. Voor dezen is het noo-
iig den naam hunner herberg op te
geven.
Zondag 20 November aanstaande
PRACHTIG FEEST
gegeven in het Volkshuis, door de vermaar
de St-Michielsturngilde met medehulp van
St-Michiëlsharmonie,van de koormaatschap
pij den Orphéon en van verschillige
muziekliefhebbers.
Het eerste deel bestaat in de verheerlij
king van Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ont
vangen, ter gelegenheid van den 50en ver
jaardag der uitroeping van dit geloofspunt.
Dit deel begrijpt 3 nummers
1° Prachtig vertoog en tafereelen door de
120 St-Micbielsturners.
Gezang. Engelenkoor. Maria gij \ijt
wonderschoon in uwe blijde Ontvan
genis.
2® Lofzang. Maria Onbevlekt ter eere,
gezongen door de leden van den
Orphéon.
LImmaculée Conception. Chant du péle
rinage national Beige a Lourdes.
Paroles de M. l'Abbé Duplouy. Mu-
sique, J. Schoofs, organiste de la Basi-
lique de St-Martin a Liége.
3° Het uitvoeren van het meesterstuk
De vermaarde Maria's cantate.
Wooidenvan Z. E. H. Wuijts, Pastor
van St-Bartkolomeus, Antwerpen.
Muziek van Meester Dierckx, orgelist
kapelmeester van Sint-Andreaskerk,
Antwerpen.
180 uitvoerders.
Bedrag der vorige lijst fr. 21.00
Uit Poelcapelle, voor de heproeide
missie van Pater Pauwelijn 20.00
Onbekend 2.00
Onbekend, Yper 5.00
ONBEVLEKTE Maagd, vol luister
Schooner dan de morgenzon,
Dan de maan in 't nachtlijk duister
Onze hoop en liefdehron
O, gedenk' dat voor ons'allen
God u 't aanschijn gaf, o Maagd
Laat uw oog erbarmend vallen
Op wie ook uw bijstand vraagt.
Schoone ster van 't morgendonker,
Meldt gij, dat de heilzon rijst,
Wijl voor uw triomlgedonker.
Hel en helkroost siddrend ijst.
Maged, blijdschap aller herten
'k Buig den schedel voor u neer
Ach vertroost ons in de smerten
Schenk ons heil en vreugde weer.
Niemand werd er ooit gevonden,
Dien gij wegzondt onverhoord.
Maged vrij van vlek der zonden.
Aller zondaars toevluchtsoord.
Keerde niemand ooit met smerte,
Maged, van voor uwen troon,
O, verkrijg ook voor mijn herte
Ti oost en heil voor uwen Zoon.
Kan. S. Daems.
Eigen heerd is goud weerd, zegt het
Vlaamsch spreekwoord, en wijl dit gezegde
waarheid bevat, dan is het ook zeker voor
den werkman, want bijzonder op hem oefent
de woning den grootsten invloed uit op zijn
stoffelijk en zedelijk leven, 't Is daarom dat
de Staat, eene wet stemde volgens dewelke
de maatschappijen mild zouden ondersteund
worden, die voor doel hadden den werkman
eene deftige woning te bezorgen, onder toe
zicht van de Algemeene Spaaikas.
Hoeveel werklieden zijn er niet die van de
voordeelen dei' wet zouden genieten, indien
zij het nut kenden van zóo te bouwen, met
vermindering op de registratie* en over-
schrijvingskosten, zonder lasten te betalen,
noch voor deuren noch voor vensters in
dien zij begrepen dat zij met iets meer te
betalen per jaar, eigenaars worden van
hunne woning na eenige jaren. Indien zij
wisten dat zij alzoo huu huis kunnen bou
wen volgens hun goeddunken, dat zij van
den eersten dag dat zij het huis bewonen er
gansch meester van zijn, dan zou het getal
der werkmanswoningen nog veel rapper aan
groeien.
Doet toch uw best, werklieden, om zulke
woningen te bouwen, gaat bij zulke maat
schappijen te rade, die zulks voor u beko
men, weest zorgzaam, weest spaarzaam,
laat alle dage een druppelken, en na eenige
jaren zijt gij uw eigen huisbaas.
Gisteren, Donderdag heef! minister
Combes een wetsvoorstel neergelegd
over de scheiding tucschen Kerk en
Staat.
Dat ontwerp is verzonden naar de
commissie, die beur met de scheiding
bezig hield.
Indien de Staat nu afbreekt met de
Kerk, zal hij dan ook het goed terug
geven dat over honderd jaar aan de
Kerk ontstolen werd
't Is wel te vreezen van neen, want
te oordeelen naar hetgeen men doet
met de kloosters, zal er met de Kerk
op dezelfde wijze worden te werk ge
gaan.
De minister van oorlog en is nog
altijd niet hersteld van de twee muil
peren die hij gekregen heeft vau eenen
nationalist M. Syveton.
't Schijnt dat het valsch gebijt dat
hij draagt, verschoven is en in zijn
sake gestekt.
Die heer Syveton is opgeschorst als
Kamerheere en zal rechterlijk ver
volgd worden.
De aftredende Voorzitter der Ver-
eenigde Staten, M. Rooseveld, is met
eene groote meerderheid herkozen als
voorzitter der Amerikaauscbe Repu
bliek.
Zijn tegenstrever Dr Pasker, heeft
hem zelf geluk gewenscht met zijne
Herkiezing.
Koning Edward is ziek en zal moe
ten eene reize doen te zee om te her-
ste.len. Hij zal eens de wereld rond
varen en hoopt alzoo de gezondheid
weder te krijgen.
Ziekte en dood en sparen niemand,
noch armen, noch rijken, noch konin
gen, noch burgers
Geheel weinig nieuws van het oor
logsveld. Buiten hier of daar eene
kleine schermutseling, 't is al stille.
De Japoneezen roeren niet in Mand-
chourie en de Russen verwachten
nieuw volk, vooraleer te durven op-
lieuw de Jiponeezen aantasten.
Port-Arthur blijft nog altijd voor!
omsingeld maar niet ingenomen.
De stekkersdraad heeft aan vele dingen in
de wereld een ander aanzien gegeven.
Gij wilt eens lusschen land en velden wan
delen. Halt, niet door; afgesloten met
stekkersdraad.
In den oorlog ook, speelt de 'stekkers
draad eene groote rol, eene veel grootere als
men meent.
De Boers hebben dat eerst in 't groote
toegepast, en vele engelsche peerden en
mannen gerochten in den stekkersdraad ver
ward en verongelukten.
Russen en Japoneezen bezigen ook vee
stekkersdraad, en dat is een wreede geesel
voor de soldaten.
Gij wilt een goed standput in staat van
verweer stellen, maar gij hebt daartoe niet
veel middels en niet veel tijd. Ehwel, om
ringt het met stekkersdraad.
Gij wilt rond een fort een fel verweer ma
ken, opdat het niet zoo lichte zou kunnen
bestormd worden. Ehwel, zet er stekkers
draad rondom.
Stekkersdraad met geheele hagen, met
geheele ranken, tot op eenen afstand, gekruist
en dooreen gevlochten, en menig peerd zal
daar de dood vinden, en menig soldaat zal
daar doodelijke wonden opdoen.
Stekkersdraad, 't is wreed ook in den oor
log.
Maar, als het waar is, men zou wat nieuws
moeten zoeken. Een italiaansch kolonel
heeft een middel gevonden om, met enkel
eenige mannen, den stekkersdraad op kor
ten tijd onschadelijk te maken.
Over de verbetering van het lot der muzi
kanten schrijft de Mu\iker Zeitung het
volgende
Hoeveel ook over dat onderwerp al ge
schreven is, toch zullen er nog heel wat pen
nen in beweging gebracht worden, vóór
men tot verbetering zal kunnen overgaan.
Ieder muziekus faoet zich bewust zijn
dat het zijne plicht is mede te werken, door
achting voor zijn vak af te dwingen. Maar
om dit te bereiken, moet hij zichzelf eerst
verheffen tot een hooger peil van beschaving.
Het is niet alleen npodig dat hij een zeer
bekwaam en handig muziekus zij, maar ook
dat hij een uitstekend karakter bezitte en een
beschaafd menscli w^zc.
Want wat helpen1 alle wetten, wanneer
niet ieder voor zich zorgt, dat hem geene
onnoodige armoede overkomt, door zijn
levenswijze naar zijne inkomsten in te rich
ten Hoeveel musicijzijn niet reeds op a5
jarigen leeftijd gehuwd en steken zich op
dien schoonsten leeftijd in zorg en nood,
want hunne verdiensten zijn zelfs in de
grootste orkesten naar verhouding van de
eischen welke de levenswijze kost, meest
zoo sober, dat een niet gehuwd persoon er
ternauwernood mee toekomt, dus veel te
gering voor iemand met een huishou
den.
Hoe men er toe komen kan te huwen,
zonder eene vaste, goedbezoldigde betrek
king, is voor ieder weldenkend man een
raadsel. En dan komt de nood en ellende en
het berouw voor den overijlden stap Een
muzikus moet in den regel niet vóór zijn 3oe
jaar huwen en dan nog alleen wanneer hij
een voldoend inkomen verdient,want zonder
dat zal ieder de ellende ondervinden van een
huishouden te moeten bestrijden zonder de
noodige middelen te bezitten. Zoo'n huwe
lijk is dan de verwo^sóng van zijné kunste
naars-loopbaan, WiCit in zijne gedachten
speelt slechts één th^ma, één motief geld
verdienen zonder meer. Voor studie, wat
den ongehuwden muzikus mogelijk is, daar
van is bij den armoede lijdenden muzikus
geen sprake meer. »-
M. Heyninckx, opperbouwmeester der
Burgerlijke gebouwrn, en de bouwmeester
Maquet zullen op 18 November overgaan
tot de aanbesteding der werken van veran
dering aan het konmgs paleis.
De werken zuller in 21 maanden moeten
voltooid zijn.
De ondernemer zal eene waarborg moeten
storten van 25o,ooo fr. Eene premie van
5o,ooo wordt gegeven als het werk in 18
maanden voltooid is.
Van den i tot den n, onzeker, twijfelach
tig voor het westen van Europa.
Van ii tot 19,slecht tijdstip,slecht weder.
Ergste dagen 11, 12, 14- '6 en 15. p)en
en td, vuil weder ever West-Europa.
Van 20 tot 27 Verlaging der temperatuur
ten noorden, op de Engelsche eilanden in
Scandinavië.
Van den 27 tot 3o Voortdurende ver
laging. Hevige westerwinden over Noord
Frankrijk, de Nederlanden en Duitschland.
Storm op de Noordzee, over Noorwegen en
Denemarken.
der treinen is hegunnen donderdag. Het be
stuur der spoorwegen heeft daartoe een
nieuw stelsel aangenomen, welk in Duitsch
land "ebruikt wordt. Het nieuw stelsel,
gelijk nie^ v.'gt, met hooge of met leege
drukking, en men kan min of meer hitte
geven. In Duitschland heeft de nieuwe ma-
niere van verwarming de beste uitslagen
gegeven.
Honderd en drij-en vijftig treins zullen,
om te beginnen, met dit stelsel verwarmd
worden, en wel op de lijnen naar Luxem
burg; Brussel-Luik, Brussel-Antwerpen,
Brussel-Oostende. Opj de andere lijnen zal
men nog voort verwarmen met bussen.
Wanneer krijgen we die verwarming op
de Vlaanders
De Senaat is Dinsdag bijeengekomen en
heeft, na goedkeuring der kiezingen, den
heer graaf de Merode tot Voorzitter her
kozen.
De Volksvertegenwoordigers zetelden
ook, eerst onder Voorzitterschap van M.
Tack van Kortrijk, en later werd de heer
Schollaert als Voorzitter herkozen.
Aan de dagorde komen eerst de wet op de
onzedelijke liederen en de echtscheidingen,
daarna de zondagrust. Dan zullen volgen de
hoppe en andere ontwerpen.
Er is werk genoeg. Laat ons hopen dat
de Kamerheeren veel en nuttig werk zullen
verrichten en dat er weinig tijd zal verspeeld
worden aan alle nutteloos gezaag vaD de
socialisten en tijd verliezend gevraag van
de liberalen..
De gemeenteraad onzer stad vergadert
morgen ten 5 ure, ter bespreking van het
volgende dagorde
1 Mededeelingen.
2. Stadsgelden. Neerleggen der begroo
ting voor 1905.
3. Keukenklasse der Mariaschool: Rekening
1903-1904; begrooting 1904-1905.
4. Godshuizen: Verslag over verkoop van
goederen.
Morgen ZoDdag avond, ten 7 ure, jaar-
lijksch feestmaal der Katholieke Wacht.
Sarlootje I Sarlootje
Doet gij dan uw beste om iemand plezier te
doen en ge krijgt voor «dank u» op iedere
kake alzoo een muilpere, waarbij die van
Cromhez te Nieuwpoort nog maar een laai-
ken en was.
Wij hebben de verleden weke verteld hoe
't Week blad nen artikel schreef yan eene
heele bladzijde, en dien artikel de steê rond
uitdeelde.
Dat dien artikel juist niet al te slim en
was, en hebben wij niet betwist, dat hij nog
dommer kon zijn en zeggen wij ook niet,
maar toch daarvoor zulke rammelinge krij
gen, 't is te wreed
M. Valcke schrijft eerst een briefken om
te zeggen dat hij Sareis bemerkingen niet en
aanveerd en dat hij besloten is vreemd te
blijven aar/ alle politiek, die zoude kunnen
.ontstaan nopens de gazkwestie.
dien brief ook naar 't
en 't Pbogkès, om te zeg-
ert tegen den artikel van
En 't Progrès schrijft M. Valcke's brief
onder «kiesnieuws», maar voegt er toch bij:
dat 't Week blad uitgegeven is door M. Sar-
loo-Deweerdt, onder zijne verantwoordelijk
heid, dat wil zeggen, voor die «fransch#
verstaat, dat de liberalen Yan Sareis artikels
ook niet en moeten weten, want geheel waar.
schijnlijk spreekt het Pbogbès namens da
Liberale Associatie.
Is twee I
Doet gij dan uw beste om iemand in nestea
te helpen, en tot belooning krijgt ge
stank
voor dank.
Maar 't schoonste van al, 't is dat het
Week blad M. Valcke gelijk geeft.
Zal 't Progrès ook gelijk hebben van 't
Week blad te verloochenen
't Woord is aan Sarloo
Deze zaak, die te Ingelmunster en in de omlig
gende gemeenten zulke groote opschudding ver
wekt heeft, werd Woensdag voor de boetstraf
felijke rechtbank van Kortrijk opgeroepen on
der eenen grooten toeloop van volk. De betichte,
Angèle Pillyser, een meisje met een arm, gansch
in het zwart gekleed, was zeer ontroed.
Het slachtoffer, Victor Catulle, 23 jaar oud
was over eenige jaren met de betichte in kennis'
geweest en was zelfs op het punt met haar in den
echt te treden, maar haren ongelukkige toestand
vernemende, verliet hjj haar en maakte kennis
met hare zuster Liza, van denzelden ouderdom.
Deze bleef met hem omtrent een jaar in betrek
king en kwam Daar Ingelmunster wonen.Onder-
tusschen maakte GatuLe kennis met een meisje
van onderwege Heule.
Liza Pillyser, die in gezegenden toestand ver
keerde, werd door haren ontrouwen minnaar
verlaten en deze begon met haar den spot te
drijven. Dit kwam aan de oor van de betichte
Angèle, die, niet wetende in welken toestand
hare zuster verkeerde, oen brief schreef naar
Catulle om te vragen wat er tusschen ham en
hare zuster was. Daarop antwoorda hy dat hfj
met haar niet meer was en met eene andere
ging trouwen.
Angèle, daarover verbitterd, ging Catulle naar
do herberg Café de la station, bewoond door
Vanderhaeghe, vinden en riep hsm buiten. Dit
ge beurde 25 Juli. Catulle ging met haar mede tot
aan de statie,alwaar hij haar wilde mishandelen
daarop haalde zij een revolver uit den zak en
loste oen schot.
Catulle, den revolver ziende, draaide zich om
en de kogel drong langs achter in zijn hoofd.
Eenige dagen nadien werd de kogel uitgehaald.
De operatie gelukte zeer goed, maar den 4 Au-
gusti gaf hij den geest.
Toen Catulle door het schot getroffen was,was
hij terug de herberg Vanderhaeghe binnen ge
vlucht en liep naar de koer, alwaar hjj eenige
minuten verbLefdan kwam hjj terug in de
herberg en door de bloedvlekken bestatigde men
dat hij gewond was. Intusscheu had een trein
wachter, M. Demeyere, Angèle den revolver
afgenomen.
De wonde van Catulle was niet doodelijk en
na zijn overlijden kwamen zonderlinge geruch
ten in omloop. Na den aanslag had de betichte de
vlucht genomen, doch zij kwam zieh den 6 Au-
gusti gevangen geven.
De eerste getuige, de onderzoeksrechter M.
Pringiers, legt in hst kort de feiten uit, er bij
voegend;) dat Angèle hem verklaard heeft niet
naar Catulle geschoten te hebben om hem te
dooden, maar enkel om hem te bedreigen, om
dat hfj haar poogde te mishandelen, maar dat
hij, ziende dat zij haren revolver uithaalde, zich
omkeerde en dat hij door deze bewegit g getrof
fen word.» De betichte beweert, aangezien haren
ongelukkigen toestand, altijd een revolver te
dragen, en nog onlangs toen zij hem in een her
berg toonde, viel er een kardoes uit, die later
teruggevonden werd.
Voor deze zaak waren 9 getuigen gedagvaard,
waaronder de wetsdoktoor M. Peel. V erdediger
M. Deconinck en voor de burgelijke partij M.
Depoortere der balie van Brugge.
Gezien de omstandigheden waarin de aanslag
gepleegd werd, vroeg het openbaar ministerie,
na den onderzoeksrechter gehoord te hebben,
dat de zaak met gesloten deuren zou voortgezet
worden, hetgeen door de rechtbank toegestaan
werd.
M. Depoortere, na eene laDge pleidooi, vroeg
10,030 fr. schadevergoeding. De zitting werd ten
11/2 ure geheven, en de uitspraak zal maandag
toekomend plaats hebben.
Z. H. de bisschop van Brugge, heeft benoemd:
Almoezenier van het gevang van Brugge, de
S. H. Louvrier, onderpastor te Westoutre.
Onderpastor te Pitthem, de E. H. Soetaert,
lincenciaat in godsgeleerdheid bij de Hooge-
school van Leuven.
Onderpastor te Westoutre, de E. H. De Sagher
gewezen coadjutor te Desselghem.
m
m
m
m
—*£*>-•
m