D I TELEFOON 52 E N O M M E L A N D P I It voor. DB MISSIE VAN ORTOS 5 centimen 't blad. 39ste jaar. Talmerk 2034 De openbare zitting van den Gemeenteraad zal Zaterdag geene plaats hebben. De Baad zal, in afdeelingen, de voorstellen te onderzoe ken hebben,welke het collegie onlvangt en betrek hebbende op de gebeurlijke vorming van eene maatschappij tusschen gemeenten. De openbare zitting is vaslgesteld op Maandag tea 4 ure. AAN ONzE LEZERS De gaz van Yper in de Beurze YPIllS AUX YPRO is Eenige bemerkingen Stad Yper Gemeenteraad Op Zalerdag 10" December 1904 s Te trekken hij den Uitgever, Th 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap we-jen ofte posttegen 3 frank s jaars. Echt en recht, 't oud Volk indachtig; Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal Alwie eene inschrijving neemt op Nieuwsblad, van Yper voor 1905, zal van boden al tot Nieuwjaar hei blad kosteloos ontvangen. De herbergiers betalen maar 1.50 fr. voor één jaar. Voor dezen is het noo- jig den naam hunner herberg op te geven. In de Beurze Begrooting Godsbuizen Openbare verlichtin L 11 ik II fi es a-'satk *a£sc«M£H*ats T NIEUWS t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. /.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate, Tk lo, te Yper, m De bekendmakingen kosten 0,fr. 15 de reke binnen't blad is t 0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd, lede; boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. DeKeeren van de Agence Havas. te B ussel, Tk 34, in de Zilver- strate, en te Parijs, n°8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost- YYestvlaanderen wonen. Bedrag der vorige lijst fr. l58.oo Woensdag waren ten allen kante hier te Yper plakbrieven uitgehangen om het volk op te roepen tot eene Re'union publi- que ofte openbare bijeenkomste in de Beurde, om de gazkwestie te bespreken. De oproep eindigde met de woorden YPRES AUX YPROIS en was geteekend L. Vandoorne, G. La- piere, R. Froidure, H. Vermeulen, Arth. Butaye. Nieuwsgierig gelijk iedereen, vooral als het onze belangen geldt of de belangen van stad 't is eender - we zijn er naartoe ge gaan om eens te hooren wat voor nieuws we zouden vernemen over de gaz en hoe dat Ypres aux Yprois zou uitgelegd worden. s ft Daar was nog al wat volk opgekomen, bijzonderlijk bij de deure stonden ze heel dicht. Dat had een dubbel doel Vooreerst die bij de deure stonden en waren zoowel met gezien als die nader zaten van 't verhoog, en dan voor liberalen en socialisten was er misschien een gelegenheid om iets te hooien tegen het stadsbestuur en hunne nijdigheid over de laatste gemeentekiezing lucht te geven. Daarbij, de liberalen hebben zoo weinig de gelegenheid om eens hun herte op te halen, dat we nog al natuurlijk vinden dat ze alle occasiën waarnemen en van alle hout pijlen maken. En ze hebben t gedaan ook, vooral een groepje jonge snotneuzen, nog tot de jaren van verstand niet gekomen en eenige andere de jaren van verstand reeds voorbij... Eiken keer dat er iets gezeid wierd dat min of meer tegen 't bestier was, gingen ze aan 't handen klakken en bravo roepen, als ware het katholiek bestier reeds omverre. ft V 't Was M. Rob. Froidure die de vergade ring opende met eene redevoering tegen het stadsbestuur. Dan volgde de heer advokaat Arth.Butaye, die het voorstel deed kennen door hem aan het stadsbestuur gedaan. Volgens spreker zijn de conditiën, door de stad Zaterdag gestemd, den ondergang voor al wie de gaz hier te Yper onderneemt. Dat de gaz aan de aannemers maar 4 c. per kubieke meter kost, is louter zinsbedrog. Te Brussel zelf kost ze veel meer, zonder nog de kosten van inrichting te rekenen. Te Leuven, waar er jaarlijksch 4 millioen kubieke meters verbruikt worden, kost de gaz 6 fr. 87 per honderd kubieke meters. Daarbij nog te rekenen 2,75 fr. voor lasten van kapitaal, dat maakt reeds fr. 9,62 per honderd. Dat is verre van de 4 c. waarvan M. de Burgemeester Zaterdag sprak in den gemeen teraad. Daarbij dient nog in aanmerking genomen te worden dat er kunnen ongelukken gebeu ren en in 3o jaar is het zeker dat er wel hier of daar ongelukken zullen plaats hebben. Te Leuven zijn dan nog de afval, kokes, enz. veel meer weerd dan hier te Yper, het werk volk van Leuven wint wel wat meer, maar legt ook meer werk af, dat komt dus op hetzelfde uit, maar het veevoer der kolen kost veel minder, daar ze kunnen ingebracht worden per schip. Dat alles ingezien, is er nog ruim 3 c. per kub. meter bij te rekenen, zoodat de gaz hier te Yper i3 c. per kubieke meter zou kosten. En dan moet nog aangemerkt worden dat de stad in de dertig jaar bijna zeker een ander stelsel van verlichting zal aannemen, 't Ware oprecht te verwonderen indien er in dien tijd geene nieuwe uitvindingen werden gedaan of verbeterd, die den prijs der ver lichting merkelijk zouden verminderen of een nieuw stelsel doen aannemen. En in dat geval zijn om zeggen de kosten van inrich ting totaal verloren. De berekeningen van M. den Burgemee ster om tot een verbruik van 3 millioen kubieke meters te geraken zijn ook onge grond. Inde veronderstelling dat Yper een millioen kubieke meters verbruikt, wat zeer twijfelachtig is, Poperinghe en Waasten zullen nooit tot het ander millioen geraken, 't Zijn gemeenten met andere zeden en ge bruiken als te Yper. Wij hebben geheel de gebruiken van eene groote stad. Ons leven en begint maar 's avonds ten 8n, ten 9", ak te Poperinghe allang iedereen in de ruste is. [Gelach). En als er hier te Yper nu nog bur gers zijn, die, na 60 jaar, van geen gaz en willen, hoe lang zal het dan niet duren eer de gaz in gebruik zal zijn te Poperinghe en te Waasten Dat is nogmaals een bewijs dat de cijfering van den heer Burgemeester niet gegrond en is. Op prijsvermindering der kolen is niet veel staat te makende koolmijnen zijn gesyndikeerd, de mijnwerkers zullen niet gauw hunne daghuur laten verminderen. En de opbrengst der gaz? De netto opbrengst, min de 9000 fr. aan stad terug te betalen bedraagt 8o.5oo fr. 's jaars. De alge- meene kosten 78,668 fr, zuivere winst 193» fr. Zooals gij ziet en is de winste zoodanig schitterend nietvoor een kapitaal van meei dan een millioen. En moest het gebeuren dat wij de vergun ning krijgen, gezien de vriendelijke handel wijze van het schepencollege ten onzen opzichte, we zouden zeker zijn van te mogen buizen leggen al den eenen kant tot aan het Exercitieplein, en van den anderen kant tot aan den Verlorenhoek, om eenige kiezers van M. Lemahieu te verlichten. Gelach en toejuichingen). Ge zult misschien zeggen; de conditiën zijn dezelfde voor M. Valcke, M. De Brouwer en voor u Ja, ze zijn dezelfde in den schijn. Daar bestaat eenen truk M. De Brouwer is de vriend van den schepenraad. Hij zal, in plaats van eene inrichting voor 6000 kbm. per dag, eene maken voor 3.000 kbm. En de toer zal gespeeld zijn. (Nieuwgelach), t En is niet moeilijker als dat Dat klein verschil zal maken dat M. De Brouwer zijn gaz 2 c.per kbm. min zal kosten en dat hij zal geld winnen, waar wij er zou den verliezen, Gelukkiglijk, binnen 5 jaar zal M. De Brouwer te doen hebben met een nieuw bestier, dat zal de overeenkomst doen uitvoe- ten gelijk zij is. (Herhaalde toejuichingen.) Er blijft nog den kolenhandelM. Valcke had reeds 1700 ton kolen noodig per jaar. Met den aangroei zal dat algauw 3ooo ton maken voor M. De Brouwer. Daardoor zal hij kunnen aankoopen doen, die hem toe laten veel beterkoop te verkoopen dan de andere koolmarchands en op één jaar tijd zal de koolhandel doodliggen gelijk te Brugge. Spreker zegt verders dat de gemeentelijke vennootschap niet bestaan kon. M. Colaert heelt wel beloofd een wetsontwerp voor te stellen, maar zal het gestemd worden zul len dezelfde Ministers blijven,zal de huidige meerderheid aan "t bestier blijven allemaal punten die kunnen het voorstel van M. Co laert doen mislukken of ten minste tijdelijk en misschien voorlange verschuiven, 't Is i5 jaar dat hij de voltrekking vraagt van de vaart, en hij en heeft ze nog niet (gelach). Is alle hoop verloren voor ons Neen. De Burgemeester,die meende alles in 5-6 uren te kunnen schaveelen, is er nevens Zaterdag zelf en zal de kwestienog niet beslist worden Iedereen moet zijn plicht kwijten en propa ganda maken bij de raadsheeren, waarvan er geen een, buiten M. D'Huvettere, de zaak begrepen heeft. Misschien is er middel om hen op de onbedachte stemming van Zater dag te doen te'rugkeeren M. de Burgemeester heeft hen begoocheld met zijne gemeentelijke maatschappij, die verreis van voqrdeelig te zijn. 't Is omtrent gelijk in een naburig land waar men het volk paait met'gedurig te roepen van Vrij heid, gelijkheid, broederlijkheid (Ditmaal geen toejuichingen, want de klakkersbende kijkt juist gelijk een aap die mostaard gelekt heeft Mijnheeren, wilt gij de kolenhandel in \rper behouden, wilt gij dat de Y'perlingen ook nog iets kunnen verrichten, maakt propa ganda onder de;n kreet Yper aan de Yper lingen.) (Langdurig gejuich). Wat er ook de uitslag van zij, wij hebben onze plicht gekweten. Opdat de vergadering in geen politieke meeting en ontaarde, zullen wij geen tegen spreker vragen. De vergadering is geheven ft ft Wij willen de zonderlinge berekeningen van den heer Butaye voor den oogenblikniet onderzoeken. We zullen ons te vreden hou den met te verwijzen naar de cijfers aange haald door M. den Burgemeester. Wij maken enkel eenige bemerkingen. i° Uit het gezegde van MButaye is voor eerst te besluiten dat er met de gaz niets te verdienen is Hoe komt het dan dat hij zoodanig aandringt opdat de vergunning niet worde toegestaan aan M. De Brouwer, maar aan hem en zijne vrienden Het Stadsbestuur heeft niet voor plicht te zorgen om een ander rijke te maken, maar enkel en alleen dat de ingezetenen goed en voordeelig gediend worden. Indien er nij veraars zijn, die willen geld verliezen, dat is hunne zaak en niet die van het Stadsbestuur! Tenware de spreuk: Yper aan de Yperlin- gen enkel en alleen zou bedoelen aan de Yperlingen de gelegenheid te laten van zich te ruineeren. 20 M.De Brouwer zal al de koolmarchands plat leggen Ofwel M. Butaye kent de voorwaarden niet aan M. De Brouwer opgelegd of hij... mist we willen geheel beleefd zijn 3° De stemming van Zaterdag is onbedacht gedaan geweest door de raadsheeren, waar van er geen een de kwestie begrijpt, buiten M. D'Huvettere. Wij willen de bekwaamheid van den acht baren heer D'Huvettere niet betwisten, maar zijn van oordeel dat de stemming van Zater dag bewijst dat de raadsheeren zeer wel den toestand gevat hebben, en wie er hadde kunnen aan twijfelen moet, na de meeting van Woensdag avond, ten volle overtuigd zijn. 40 M. Butaye zegde Woensdag dat het de eerste maal was dat hij in eene openbare meeting optrad], en dat hij niet geerne de vergadering in politieke meeting had zien ontaarden. Welnu, de meeting moest niet ontaarden zij was en bleef eene politieke vergadering, gericht, onder den schijn van gazkwestie, tegen het Stadsbestuur en voor namelijk tegen onzen achtbaren burgemees ter. Wij zijn overtuigd dat het gemeentebe stuur enkel de belangen der Yperlingen behertigt, zonder vooringenomenheid, maar ook zonder zich te bekommeren om het ge schreeuw van de liberalen en van dezen, die door hunne handelwijze de liberalen in de hand werken. Verslag der zitting van Zaterdag 3n December, 1904 De openbare zitting begint ten 5 ure. Tegenwoordig MM. Colaert, Burge meester,-Voorzitter Slruye en Vanden Boogaerde, schepenen Begerem, Fraeys, Fiers, Vanderghote, D'Huvettere, Vanden Peereboom, Bouquet, Vande Voorde, Sobry. Iweins d'Eeckhoutte en Lemahieu,' raads leden Boudry, d.d. schrijver. 't Verslag der zitting van Zaterdag 26 November wordt zonder opmerkingen goed gekeurd. Het krediet van i5ooo fr. voor de verlich ting van stad zal nog ontoereikend zijn voor 1905. De schepenraad stelt voor het te ver- hoogen van 5oo fr. Daar de opcentiemen, door de talrijke nieuwe gebouwen, gedurié aangroeien in opbrengst, kunnen wij ook de opbrengst ervan verhoogen in de begrooting Het woord waterafleiding—prise d eau wordt in de begrooting beh-g^flen. De begrooting sluit als v0lgt X, Buitengewone inkomsten 84.643,3 Buitengewone uitgaven 84.204 80 Overschot Gewone inkomsten 345.777 ^5 Gewone uitgaven ^44-gj^.. 11 'M. Overschot 803.64 Algemeen overschot 1.216.91 Eenparig goedgekeurd. Verkooping van boomen en hakhout wordt gunstig beoordeeld. Sedert jaren reeds en had er geene open bare zitting van den raad meer geweest, die zooveel volk had uitgelokt, als deze van Zaterdag laatst. De ruime Blauwe zaal was letterlijk opgepropt en velen vonden geen plaats en moesten in de wandelgangen blijven. Benevens de gewone «rapporteurs» van de gazetten waren nog twee vreemde snelschrij rs aanwezig. M. de Voorzitter heeft binst twee uren gesproken en de gazkwestie op klare, duide lijke wijze uiteengedaan. Zijn uitleg was zoo overtuigend, dat menigeen, die vóór de zit ting van een heel verschillend gedacht was, na de zitting ten volle met den voorzitter instemde. Bij het verlaten der zaal hoorden wij een gekende tegenstrever zeggen: «Men kan met den heer Colaert van denkwijze verschillen, maar onbetwistbaar is het dat hij de zaken meesterlijk weet te behandelen; zijn uitleg is duidelijk, hij wikt en weegt wat er voor en tegen is en 't besluit komt als van zelf Onze lezers zullen natuurlijk niet verwach tende zijn dat we hier letterlijk de meesterlijke rede van onzen achtbaren Burgemeester teruggeven.Ons blad ware op verre naar niet toereikend. Wij zullen trachten die rede samen te vatten, zoo kort mogelijk, derwijze nogthans dat iedereen de zaken kunne vol gen. Ten anderen, waarschijnlijk zal 't verslag van geheel de zitting afzonderlijk verschijnen. De openbare verlichting van stad werd toegestaan aan M. Valcke, bij vergunning van't jaar 1887. Een verslag van een paar reken ging de stemming vooraf van het akkoord van de gaze, die ('t verslag zegt het) voordeelig scheen aan stad. Den in Januari 1906 is de vergunning ten einde en over meer dan een jaar werd eene commissie aangesteld, belast op te zoeken welk het beste middel van verlichting zou zijn. Van die commissie mieken deel de heeren Boone, Fraeijs, Ch. Baus, J. Fol, Vande Voorde en Coomans, benevens den heer Burgemeester. Talrijke vergaderingen wer den gehouden. De eerste vraag die moest opgelost worden was Welke verlichting dient er verkozen te worden Electriciteit of gaz. Na den heer Gillon, Ieeraar te Leuven, te hebben geraadpleegd, werd er beslist 'de electriciteit te laten varen en ons te houden aan de gaz. Misschien is de electriciteit goed voor de toekomst, maar tegenwoordig is de gaz nog voor te trekken. Wij hadden kunnen genieten van de in richting der Weldadigheidschool, gebruik maken van demachienen van 't Waterkasteel, maar spijts alles zou de verlichting veel meer gekost hebben dan tegenwoordig en daarbij nog min zeker geweest zijn. t Voorbeeld van Iseghem, Wevelghem, Sweveghem, Sottegem is daar om ons té overtuigen. Nogthans, om in het toekomende te kun nen veranderen, heeft de stad haar het recht voorbehouden een nieuw stelsel aan te nemen, indien er i5 per honderd winste bij is, en bij gelijke voorwaarden zal deze die nu de vergunning heeft, de voorkeur hebben. Het uitbaten in regie of beheer is ook ondei zocht geweest, maar verworpen uit reden van de groote moeilijkheden die ermede verbonden zijn. Dan is t gedacht opgekomen van eene ge meentelijke maatschappij.Voor den oogen- blik kan die eigentlijk niet tot stand gebracht worden, daar de wet en de bestuurlijke rechtsleer dit beletten. Maar de stad mag haar recht voorbehouden om in voorkomend geval van eene gemeentelijke maatschappij te kun nen deei^ maken, "t Is daarom dat deze die de vergunning heeft,zich van nu af zou verstaan met andere gemeenten om in eens de gaz uit te baten, en dan later, als 't mogelijk is, de gemeenten van die maatschappij te laten deel maken. Er zou een akkoord gemaakt worden voor 3o jaar de stad zou de gaz betalen aan 1 c. per bek en per uur ol loc. per kubiek meter en de ^bijzonderen i5 c. per kubiek meter. Voor tie verwarming en de nijverheid 12 c. per ku/biekmeter. ^Rrbij zou aan stad nog 9000 fr terugge worden voor gebruik van den onder leiden aanveerden deze voorwaar ts® Brouwer, een der bekwaamste der geheele wereld en M. vokaat, die namens zijne maat schappij, daar aanstonds voorstellen heeft gedaan. Den 23 April 1904 deed M. Valcke ons zijne drie voorstellen. (Deze hebben reeds in 't Nieuwsblad aangehaald geweest). Het tweede ware aannemelijk, indien M. Valcke wilde van nu af zich ook t'akkoord stellen met andere gemeenten, namelijk Waasten en Poperinghe en zich verbinden om later eene gemeentelijke maatschappij te stichten, volgens hetgeen wij hooger zegden.. MaarM. Valcke en wilt daar niet van. Hij houdt aan zijne drie voorstellen, zonder verandering. M. de Burgemeester is van gedacht dat men alleszins de mogelijkheid eener gemeen telijke maatschappij moet voorzien, om de groote voordeden die er aan vast zijn. Yper verbruikt nu reeds 5oo duizend kbm gaz per jaar. Als de gaz beter en beterkoop is, zal er natuurlijk meer verbruikt worden en na korten tijd zal men hier te Yper aan 1 millioen kbm. geraken. Voeg daarbij Po peringhe, Waasten en ongetwijfeld nog andere gemeenten, die zeker wel evenveel zullen verbruiken als Yper, en gij komt tot 2 millioen kbm. Die twee millioen, zouden volgens de meest waarschijnlijke berekeningen8i,ooof. kosten of 4 c. per kubieke meter. Met de gaz aan gemiddeld 11 c. te verkoopen, ware er 220,000 fr. ontvangsten of >39,000 fr. winst. De stad zou aandeden nemen voor 225 tot 25o.ooofr. aan 5 per honderd kroos, ware netto 1.5o per honderd winst, daar we geld kunnen opnemen, die met de afkorting inbe grepen. slechts 3.5o per honderd zou kosten. Wij zouden benevens den overschot op den interest nog ons aandeel hebben in de zuivere winste. Onnoodig te zeggen dat de stad maar en zou meedoen, als de inrichting in gang is en reeds bewijzen heeft gegeven dat ze voordee lig is. De raad heeft er dus alle belang bij ons ontwerp van contrakt te stemmen, met de bepaling die eene gemeentelijke maatschappij mogelijk maakt. M. D'Huvettere denkt dat het gedacht eener gemeentelijke maatschappij nog niet rijp is, hij zal er daarom tegen stemmen, maar alle kwestie van personen moet buiten de bespreking blijven. Een nieuw stelsel van verlichting wordt voor den dag gebracht, namelijk de Russoll, die maar den helft en kost van petrolverlich ting. 't Is zeker dat de omliggende gemeenten ons zullen ontsnappen voor de gemeentelijke maatschappij, als er een ander stelsel bestaat, dat veel minder kost. En wij zullen voor dertig jaar verbonden zijn In plaats van eene gemeentelijke maat schappij ware het ook voordeeliger voor Yper eene maatschappij waar Yper in mede- doet als deelgenoot. Spreker bewijst met cijfers'dat daarin voor ons voordeel gelegen is. Hij heeft ook weinig hoop dat Poperinghe en YVaasten te zamen zooveel gaz zullen verbruiken als Y'per. Ten 9 use's avonds is te Poperinghe iedereen gaan slapen en we zullen ons dus aldaar ook bedrogen vinden. M. de Voorzitter antwoordt in 't korte dat eene maatschappij in deelzaamheid zoo wel mogelijk is als eene gemeentelijke, maar dat beiden voor het oogenblik onmogelijk zijn. Ons contract heeft alleen ten doel ons recht voor te behouden. M. Sobry. lk ben voorstaander in deze zaak van openbare aanbesteding. De stad heeft er alle belang bij dat er veel aanbieders zijn. Laat ons wachten, misschien zullen er nog voordeeliger conditiën aangeboden worden. M. de Voorzitter zal zich sterk bedrogen vinden in zijne berekeningen nopens het gebruik der gaz. Te Poperinghe zullen de menschen wantrouwig zijn om de gaz te l nemen. Zij houden daar aan de oude gebrui- I ken en zij hebben gelijk. Algemeen gelach). L>e gemeentelijke maatschappij zal nadeelig I zijn voor ons. We zullen moéten 10 c. beta- j len voor de gaz, maar daarbij nog den onder houd der bekken en het aansteken, dat ruim op een halven centiem mag gerekend worden. De stee zal dus i5 centiemen betalen in plaats van 10 c. Om die reden is het mij onmogelijk mijnen steun te geven aan het ontwerp. M. de Voorzitter. Maar met de gemeen telijke maatschappij zal de stad niet meer betalen dan nu. De kosten van onderhoud en van ontsteken zullen betaald worden met de winsten, die dan voor stad zullen zijn, in plaats van voor dezen die de vergunning heeft. Na eenige opmerkingen, wordt art. 2 gestemd, die het grondbeginsel der gemeen telijke maatschappij aanneemt met 12 stem men tegen 2 (MM. D Huvettere en Sobry), en de zitting wordt na den achten voor eenige minuten opgeschorst. Bij de herneming worden de verschillende artikels beurtelings aangenomen, en 't is j IF

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1904 | | pagina 1