E N O MMELANDS
stadsnieuws"
op Zaterdag 11" Februari i 90S.
40tfc jaar. Talmerk 2042
I J 1
Nieuwjaar gif ten
aan Z. II Paus Phis X
FEESTEN
Zaterdag 18 februari
Zondag 19 februari 1905
Zondag 26 februari 1905
Zaterdag 11 Maarte 1905
Mercredi 22 Février 1 905
A TH A VEES
h'lLE DE JA VA
Hoe zit het nu
VAN AL LUS WAT
Onkwetsbare smokkelaars
De vrouwen tegen
de jonguians
Is geiten houden
winstgevend bedrijf
In 1906
Rechtbank van Kortrij
Waarom de suiker
opgeslagen is
De telefoon in Chicago
Qagbiadpaleis van
31 verdiepingen
Verplichtend onderwijs
Loting
Gemeenteraad
itfitiöjdi t oiad
p* y
TELEFOON 52
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en'bij 's land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank jaars.
-
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsen en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Be bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
DeKeeren van de Agence Ha tas, 'e Brussel, T£,34, in de Ziiver-
strate, en te Parijs, n°8, Place d& la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Weslvlaanderen wonen.
65.34
100.00
.5o
3o.oo
Extension Universitaire
Cal hol i que de Louvain
a 8 b. du soir, a la SalV I.veins,
Conférence du R. P. D1ERCKX,
professeur a la faculié des Sciences
de N-mur,
habit&uts, fêtes indigènos, efc
Geile conférence sera agrémeniéo <1<
projections lumineuscs, d Y. prés lef
clichés fails par l'orafcur.
Entree: 1 fr. potir lts porsonnes
non munics de carles pour
saison.
toule la
ruLpersmiscirij
8SB|e|
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Bedrag der vorige lijst fr. 904 5o
Mijnheer Mevrouw Tack-van
Elslande, Yper 100.00
Jongeling, Poperinghe voor
allerlei welzijn f-oo
Van eene moeder, die eenen biizonderen
zegen des hemels vraagt over haar
huisgezin
De leden vrouwspersonen der Derde
Orde var. den Heiligen Franciscus
van Assisiën, Yper
M. Eugeen Struye, Yper
Heilige Vader, gelief ons huisgezin
te willen zegenen D. C. Yper
Eerw. Heer Ryckeboer, pastoor van
St-Niklaais, Yper
Eerw. Heer Annoot, onderpastor,
Boesinghe
De Congregatie der Jonge dochters
van Elverdinghe
2.00
2D.00
65,00
ten 8 ure en half, in den Katholieken Kring,
Soirée-tabagie.
's Avonds ten 7 ure in het Volkshuis, ver
tooning door de Tooneelafdeeling der Katho
lieke Wacht.
's Avonds ten 7 ure en half, in de Iweins
zaal, Groot Concert door de Koninklijke
Fanfare.
half, Spirée-
door de Ko-
wel de socialisten Niettegenstaande de aan
zienlijke vermeerdering van het kiezerskorps,
heeft de partij der Revolutie in 1904 hare
macht niet zien vermeerderen, maar wel met
duizende stemmen zien verminderen, en dié
stemmen in 1904 zijn teruggekeerd naar 't
liberalismjs, het hoofd der liberale familie.
Ziedaar de ware beteekenis der
van 2g Mei 1904. De liberalen dus
alleen wat de socialisten verloren.
Onze tegenstrevers wonnen het, op andere
tegenstrevers, en dat is al.
L\ I O 1 IJ k.j
wonnen
's Avonds ten 8 ure en
Tabagie in de Iweinszaal.
ninklijke Fanfare.
Sarloo heeft hem de verledene weke in
zijne hemdemouwen gezet om te cijferen, en
zoodanig te cijferen dat in 1906.. of in 1908
het kathloiek ministerie buiten gecijferd
zal worden.
't Week blad is bliksems sterk in 't cijferen
Tot preuve de cijfering over de kootje
zetters» van Yper, die Sarloo gaat indragen
in 1906... of in 1908.
Intusschentijd, Sarloo bekent dat in 1906
de liberalen niet en gaan winnen te Yper
Maar laat ons eens zien als er voor libe
ralen en andere socialisten of blockisten
kans is van in 1906 of 1908 aan te geraken
Waarop steunen die mannen om dat te
beweren
Op de kiezing van 1904.
Welnu, laat ons ook eens de cijfers onder
zoeken
Voor de Kamers was er in 1904 kiezing in
de provinciën Oost Vlaanderen, Henegou
wen, Luik en Limburg.
Welnu
In 1900 bekwamen de kathol.
In 1904 bekomen
Dus op 4 jaar eene winst van
Wonderbaar, is 't niet, voor
die op sterven ligt
En de liberalen
Op de getallen van igoo hebben zij in 1904
eene winst van 40,905 stemmen,dus is hunne
winst nog 5372 stemmen minder dan die der
katholieken.
En van waar krijgen de liberalen die ver
meerdering van stemmen Omdat er in Mei
11. andere liberalen overwonnen waren en
Waarbij komt het dan, zal men vragen,
dat in 1904 de katholieken eenige zetels ver
loren hebben
In 1902, was de bevolking zoodanig ver
meerderd dat in verschillige arrondissemen
ten het getal te kiezen volksvertegenwoor
digers met eenen vermeerderd werd. Dat was
het geval te Gent, te Aalst, te Verviers.
Welnu in 1902 kon er in die arrondisse
menten geen spraak zijn van evenredige ver
tegenwoordiging iedere partij had slechts
voor éénen volksvertegenwoordiger te stem
men de sterkste partij bekwam den nieuwen
zetel en zoo kwam het dat in 1902 de katho
lieke kandidaat te Verviers, te Gent, te Aalst
kozen werd.
Die zelfde uitslag mochten wij niet ver
wachten in 1904.
Waarom Omdat alsdan AL de volksver
tegenwoordigers dier provinciën moesten
herkozen worden, en dan kwam de even-
edige vertegenwoordiging in toepassing, en
in die voorwaarden was het zeker dat 3 der
gewonnene zetels in 1902, zouden ontsnap
pen aan de katholieke partij in 1904. dat
v/as voorzien toen en voorzegd.
En niettegenstaande die zekerheid gebeur
de er in die drie arrondissementen iets
wonderbaars de katholieken verloren wel
dier. zetel maarzij bekwamen meer stemmen,
te Verviers 2o35 stemmen,
te Gent 2510
te Aalst 1 b 17 meer dan in 1902.
Ziedaar voor drie arrondissementen.
In het arrondissement St Nikolaais hebben
wij eenen zetel verloren. Waarom
In 1900 strijden liberalen socialisten daar
afzonderlijk geen van beide partijen bereikt
het quorum.
De katholieken bekomen 34,744 stemmen
liberalen 7,807
socialisten 2,662
Uitslag der kiezing van 't jaar 1900 4
katholieken zijn gekozen. In 't jaar 1904
sluiten liberalen en socialisten een verbond.
Eén man Persoons (een beetje liberaal en
een beetje socialist) moet gekozen zijn. En
welk is de uitslag
De katholieken bebomen 36,2o3 stemmen
of i85q meer dan in 1900.
Het kartel bekomt 9487 stemmen ofslechts
902 stemmen meer dan in 1900.
Uitslag 3 katholieken, t liberaal-socialist
gekozen.
Hetzelfde zien wij gebeuren te Dender
monde.In 1900 strijden liberalen, socialisten,
Daensisten afzonderlijk. Gansch de katho
lieke lijst is gekozen.
In 1904 is er een monsterverbond tusschen
de zoogezegde verdedigers van 't Vaderland,
de katholieken bekomen 1627 stemmen meer
en nochtans, zij verliezen eenen zetel.
Maar hebben de katholieken eenige zetels
rloren in de kiezing van Mei laatstleden,
zij hebben ook zetels gewonnen en die winst
voorzeker kan opwegen tegen het verlies.
Een nieuwen katholieken volksvertegen
woordiger bekomen zij te Luik met eene
vermeerdering van 11346 st. te Zoningen
met 3,986 st. te Charleroi met 7,677 st. te
Hoei Waremme met 4506 st.
Ziehier cijfers officieele cijfers Geene
dus van Sarlootje
En toch zongen de liberalen en socialisten
op alle tonen van victoire. Zij zijn gauw
kontent, gelijk alle menschen die aan
veel gewend zijn.
429.267 st
475,545 st
46,278 st
eene parti)
sement is één zetel van volksvertegenwoor
digerom e^: twee te verliezen zou de orame
keer ongeveer i5,ooo stemmen moeten be
dragen, hetgeen schier onmogelijk is.
Welnu, het katholiek ministerie heeft
eene meedefheia van 20 stemmen, 't is dus
in 10 arrondissementen dat de liberalen een
zetel moeteq bijwinnen om die meerderheid
te vernietigen beweren dat zulks mogelijk
is, ge moet daarvoor Sarloo zijn.
De katholieke partij zal in 1906 niet alleen
bewaren wat zij gewonnen heeft, maar nog
een nieuweij zetel bijwinnen te Brussel en te
Yper.
Laten wij nu eens 't slechste nemen dat er
zou kunnen gebeuren.
Veronderstellen wij dat de katholieken
geene nieuwe zetels bijwinnen, veronderstel
len wij zelfs pat zij 3, 4, 5 zetels verliezen,
dan nog zohden zij eene meerderheid be
waren van 1$ stemmen. In 1878, hadden de
liberalen slechts diezelfde meerderheid, heb
ben zij daarom het land niet bestierd
Gaan wij verder. Veronderstellen wij,
geen gansch onmogelijk is, dat de tegen
partij zegenprale in 10 arrondissementen.
Welnu dan zou er doodeenvoudig gelijk
heid zijn tussfchen de partijen, zooveel katho
lieken als niet katholieken. En in die om
standigheden zou de samenstelling van een
liberaal ministerie nog onmogelijk blijven.
Waarom Omdat de liberale partij bestaat
uit verschillige partijen doctrinairen, radi-
kalen en socialisten.
Zoo'n ministerie van 3 kleuren zou on
mogelijk kunnen in leven blijven,en het
land zou er naar snakken om op nieuw door
een katholiek ministerie geregeerd te worden.
Een groot getal gematigde liberalen ver-
angen geenszins de omverwerping van het
tegenwoordig bestuur, zij zijn geenszins
gestemd vooa een ministerie van progres
sisten, dat Eggen onder den hiel der
socialisten.
En daarotrf, spijts al de cijferingen van
Sarloo en Week Blad zijn en blijven de ka
tholieken meester in 1906 en M. Nolf z;,l
mogen gaan hoepelen.
niet
Volgens de liberale profeten valt de ka
tholieke meerderheid in 1906.
Lacht niet lezer
De katholieken tellen thans 20 stemmen
meerderheid, en dat onder het stelsel der
evenredige vertegenwoordiging.
In 1900 bij de eerste toepassing van dat
stelsel bekwam het katholiek bestuur
stemmen meerderheid, en die onverwachte
uitslag verwekte algemeene terneerslaging
bij onze tegenstrevers, men rekende slechts
op 6 of 8 stemmen. Ja 't ministerie verwachtte
ten hoogste 10 of 1» stemmen meerderheid
in de Kamers en 6 of 7 in t Senaat.
En nu dat wij in 1904, to stemmen meer
derheid hebben,is onze meerderheid te niet
Allons done
Vroeger was de ommekeer van eenige
stemmen voldoende, om AL de zetels te ver
plaatsen.
Zóó kan het nu niet meer gaan. Al wat
eene partij nog kan verliezen in een arrondis
Eene vermakelijke smokkelgeschiedenis
wordt van de Russische grenzen gemeld.
Op Oudejaarsnacht bemerkte een grens
soldaat dat twee mannen op opvallende
wijze de grenzen trachtten te overschrijden.
Zij droegen zakken op den rug, terwijl zij
meer kropen dan liepen.
De soldaat twijfelde niet, of het waren
mokkelaars.
Hij iiep dan cok op de beide gestalten af
en riep uit Halt vverda
Het antwoord liet echter op zich wachten.
Nadat hij, ook 11a zijn tweede en derde
;ag geen antwoord gekregen had, gaf hij
vuur.
Een luid lachen, een vloek en een schot
was het eenig antwoord.
De soldaat, niets van het geval begrijpende
werdt een weinig beangst, maar pakte al
spoedig al zijn moed bij elkaar, toen
andere grenswachters, op het gerucht van
het schot kwamen toesnellen. Nogmaals
klonk toen het vragend bevelHalt wer-
da door den stillen nacht, en weder
hoorde men lachen en vloeken.
Men besloot toen op de twee donkere ge
stalten op te trekken. Een schot werd on-
dertusschen nog gelost, waardoor een der
soldaten aan zijn hand gewond werd. De
soldaten gaven nu allen een salvo, waarop
de twee geheimzinnige gestalten inéénzak-
ten.
Men drong nu moedig vooruit, weldra
had men de plaats waar de twee gestalten
gestaan hadden bereikt, de soldaten bukten
zich reeds om de smokkelaars nader te on
derzoeken, toen... men twee stroopoppen
in het gras vond liggen. Aan een van hen
was een revolver bevestigd, wiens trekker,
evenals de poppen, met touwtjes verbonden
waren.
Natuurlijk hadden de echte smokkelaars
van deze gelegenheid gebruik gemaakt om
over een op dat oogenblik onbewaakt ge
deelte van den grens te trekken.
De twee poppen werden in hechtenis ge
nomen en afgetast, toen nog bleek dat een
van hen een gevulde brandewijnflesch in
den zak had, blijkbaar voor de soldaten be
stemd.
De woede der soldaten werd nu nog veel
grooter, dan... door het vele schieten men
de flesch had stukgeschoten en de inhoud
verloren was begaan.
Niet alleen in Frankrijk, ook in AmeVka,
maakt men zich ongerust over de ontvolkt
VD
De ongehuwde vrouwen willen nu de herbe
volking met dwangmiddelen in 't leven roe
pen.
In een stad van Wisconsin, te Salem, heeft
daarom niet lang geleden een bijeenkomst
plaats gehad van ongehuwde vrouwen,jonge.
Deze Amerikaanschen beklaagden zich bitter
over de achteruitgaande huwelijks neiging
der mannen. En als eenig middel daartegen
werd door dit huwelijks-congres de Staats
hulp aangeprezen.
Wanneer de damen uit Wisconsin dus hun
zin krijgen komt er een wet niet om alle
ehuwde mannen tot het huwelijks te
dwingen zelf deze vrouwen deinsden voor
zoo'n hinderwet terug maar tot het beta
len van een belasting van 25o dollars voor
elk boven de 25 jaar ongehuwde doorge
bracht jaar bovendien zullen zij niet mogeu
stemmen,evenmin als lid van een jury zitting
nemen.
Maar zegde een der aanwezige vrouwen
Als nu de ongehuwde mannen maar niet
naar eenen anderen Staat verhuizen
Daarrentegen was algauw een middel
gevonden Er zullen in alle 45 Staten van
Noord-Amerika soortgelijke vrouwenclubs
gesticht worden, die samen zouden propa
ganda maken en petitionneeren bij het Con
gres, bij den Senaat, bij den President, enz.
Hewel, die meenen het nu eens ernstig
Reeds sedert overoude tijden leeft de geit
vriendschappelijk met den mensch. In de
geschiedenis van Herodotus en in het Oude
Testament vinden we reeds herhaaldelijk
melding gemaakt van de geit. Over de af
stamming van de geit is me-n het alweder
oneens en dit is zoo ongeveer met alle af-
stammingstheoriëen het geval.
D,ë ëeiTe' beweert dat craze htfisgeit van den
steenbok afstamt, de andere dat zijn baker
mat moet gezocht worden in den Kaukasus,
in Perzië ot in het Noorden van Afrika en
nog anderen beweren, dat de geit zijn oor
sprong in Thibet moet zoeken. Wie van
die allen gelijk heeft, is misschien voor
wetenschappelijke navorschers zeer interes
sant, ons, practische menschen laat het min
of meer koud. De rassenkwestie is bovendien
een zóó groote rol, dat men boeken kan
schrijven en daarna op de laatste pagina nog
even ver is als op de eerste.
Naar Europa moet de geit reeds in over
oude tijden en met de eerste bewoners zijn
meegekomen. De bewoners der paalwonin
gen moesten haar als huisdier gehouden
hebben, zoaals blijkt uit opgravingen, waar
men bij overblijfselen van paalwoningen ook
beenderen van geiten vond.
Of de Oude Germanen, naast runder- en
paardenteelt ook geitenteelt beoefenden is
niet met zekerheid te zeggen. Bij de na hen
komende Franken echter, was de geit een
geliefd huisdier, dat zeer hoog in aanzien
stond.
Karei de Groote, een groot veldheer zoo
wel als een groot econoom en bevorderaar
van den landbouw, liet op zijne goederen de
geitenteelt beoefenen, zooals duidelijk blijkt
uit bevelschriften door hem gegeven, die d
bedoeling hadden de geiten te beschermen
en de teelt als huisdier ervan te bevorderen
In een van die bevelschriften heet het
Op elk goed zuilen de bewoners zorgen
voor toename van runderen, varkens, scha
pen en geiten, en zij zullen op geen goed ooit
zonder deze zijn, en verder
Over geiten, bokken, hunne huiden en
hoornen, zullen de landlieden ons verant
woording doen en ons af en toe het gezouten
vleesch van deze dieren leveren
Gezel Van der velde hoopt, dat de Katho
lieke meerderheid in de Kamer binnen twee
jaar zal vallen, of binnen vier jaar. En dan
komt er een Ministerie dat eerst de groote
maatschappelijke hervormingen zal moeten
oplossen. En dan... wordt hij ook minister
En dan... zal gezien worden of er redenen
bestaan om de Grondwet te herzien en het
algemeen stemrecht te veroveren. En dan.,
zal er gezien worden of Socialisten en Libe
ralen wel over de 2/3 in de Kamer beschik
ken. En dan... kunnen de werklieden gaan
wandelen en ze krijgen niets.
En dan..zullen vele leiders der Socialisten
reeds rijk zijn en de werklieden nog immer
arm.
Vrijdag laatst heeft de boetstraffelijke
rechtbank van Kortrijk uitspraak gedaan
het rechtsgeding dat door M. Tiberghien
handelaar te Meenen, ingespannen was tegen
het liberaal dagblad De Strijd en den verant
woordeiijken uitgever MKarei De Weerdt
drukker te Yper.
Over eenige weken had dit blad, omdat
M Tiberghien zijne kandidatuur stelde als
luitenant der pompiers van Meenen, een
artikel afgekondigd dat voor den klager en
zijne familie eerroovende aantijgingen be
vatte. ^jgj
De rechtbank heeft de liberale gazet De
Strijd veroordeeld 1° tot betalen van looo
frank schadevergoeding aan M. Tiberghien
met lijfsdwang van drie maanden ;h° tot vier
inlasschingen van het vonnis met 'boete van
5o frank per dag vertraging; 3° tot invoeging
van het vonnis in vier nieuwsbladen van de
arrondissementen Kortrijk en Yper, naar ver
kiezen van den klager dc kosten dezer
invoegingen mogen 400 frank bedragen.
Dat is de vraag die nu ter tijd nog al dik
wijls gesteld wordt.
Het antwoord is zeer eenvoudig: de suiker
slaat op, omdat er minder is dan in vorige
jaren.
En er is minder suiker tengevolge van den
drogen zomer dien wij gehad hebben.
Het is nu met de suiker evenals het soms
is met de koffie. Als in Brazilië de koffieoogst
mislukt, dan slaat de koffie op.
Toekomend jaar zal de suiker weer af
staan, als de suikerbeeten goed lukken.
Intusschen zullen wij het met een klontje
minder moeten doen
telt 118,000 geabonneerden, waarvan 88,000
in de stad zelf. In al de bijzonderste hotels is
in iedere kamer een telefoontoestel. De
abonnementsprijs is 25 c. per dag (90 fr. per
jaar.)
De telefoon bericht de pompiers 18 malen
en de policie 95 malen per dag.
Het schoonste van al is, dat men omtrent
29,000 maal per dag, aan de bureelbedienden
in het telefoonhotel vraagt, welk uur het is.
De «New York Times» is thans overge
bracht naar een nieuwgebouwd «paleis», dat
niet minder dan 3i verdiepingen hoog is.
Van de grondvesten tot de dakspits gemeten,
is het 476 voet hoog, de hoogste der vele
luchtkrabbers»welke New York reeds bezit.
De bouw dringt 55 voet diep in den grond
'wars door het midden heen gaat de 54 voet
reels, kort geleden geopenden «diepbaan».
De verhuizing werd tegen middernacht door
het afsteken van een schitterend vuurwerk
gevierd.
Kobe lag in het gasthuis met eene ziekte
n 't tandvleesch en moest zijn mond met
franschen spoelen. Kobe deed dit.
- Maar jongen lief, zei de gasthuiszuster,
gij spuwt den brandewijn niet uit
- Neen zuster, zei Kobe, ik spuw langs
binnen.
Le Charivarieen blad dat niet van Catho
licism kan verdacht worden, schrijft dat er
in Frankrijk, ondanks het verplichtend on
derwijs, nog streken zijn waar 35% bijna
ongeletterde lotelingen voorkomen.
En de Belgische liberalen komen beweren
dat wij, Belgen, aan 't steertje komen der
beschaafde landen
In België hebben wij nog io%ongelet-
terden.
Wat peist er Sarloo van
De loting is hier te Yper tamelijk stille
voorbijgegaan. Buiten wat gezang en ge
schreeuw van achterloopers is er niets merk-
weerdigs voorgevallen.
Dat is ook grootendeels te wijten aan het
werk der lotelingen,dat alhier werd ingericht
en veel goed doet en vooral uitnemende veel
kwaad belet.
Heden Zaterdag vergadert de Gemeente
raad om te spreken over
Rekening van 't muzeum in 1904.
Verkoop van grond te Voormezeele voorde
Godshuizen.
Reglement op 't Orgelspel.
Verpachting van goed te Zillebeke
Rekening der Pompiers voor 1904
Hulpkas der Pompiers rekening van
1904.
Wegenis besteening der wegen 7 en 8.
