E N
JSieuwjaargiften
aan 7IE Paus Pius X
FEESTEN
Heden Zaterdag 18 februari
Zondag 19 februari 1905
Mercredi 22 Février 1905
A TRAVERS
L'ILE DE JAVA
Zondag 26 februari 1905
Maandag 27 februari
Zondag 5 Maarl
Sheakespeare
Zaterdag 11 Maarte 1905
Stad Yper Gemeenteraad
Davids-Fonds
ROND DE
WERELD
Vrank rijk
Eerlijk volk
Gruwelen in Fransch Congo
Werkstaking
Rusland
Saksen
Briefwisseling
Vrijmetselaars
Het getal negen en de Paus
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenlana.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden wordeu naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen 2al
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, le Bvussel, Tj£34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place du la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van ai die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Bedrag der vorige lijst fr. 1295.34
M. Henri Roets, schoolopziener, Yper 20.00
Mr Mevr. L. Desmidt, Yper
Heiligen Vader, zegen ons huisgezin i5.oo
Naamloos 20.00
ten 8 ure en half, in den Katholieken Kring,
Soirée-tabagie.
's Avonds ten 7 ure in het Volkshuis, ver
tooning door de Tooneelafdeeling der Katho
lieke Wacht.
Men speelt De WEES UIT HET GE
BERGTE, drama, en KOUD KIEKEN, kluchte.
Extension Universitaire
Cathnlique de Louvain
a 8 h. du soir, a la Sal'elweins,
Conférence du R. P. D1ERCKX,
professeur a la faculté des Sciences
de Nnmnr,
habitants, fêles indigènes, etc.
Cel te conférence sera agrémentce de
projections lumineuses, d'oprès les
clichés faits par l'orateur.
Entrée1 fr. pour les personnes
non munies de caries pour toute la
saison.
's Avonds ten 7 ure en half, in de Iweins
zaal, Groot Concert door de Koninklijke
Fanfare.
Op verzoek van vele eereleden zal het
Concert maar beginnen ten V en half".
's Avonds ten 7 ure stipt, Prachtig Turnfeest,
door de St-Michielsgilde en de St Michiels
harmonie.
Voorbehoudene plaatsen aan 1 fr. per
plaatse, 3 fr. voor een huisgezin, bij M.
Callewaert, van Donderdag voort.
Voordracht in den Katholieken Kring over
door Mr Leopold Soenens, substituut
te
Oudenaarde.
's Avonds ten 8 ure en half, Soire'e-
Tabagie in de Iweinszaal, door de Ko
ninklijke Fanfare.
Verslag der zitting
van Zaterdag 11 Februari igo5.
De openbare zitting begint ten 5.15
Al de raadsheeren en de heer Secretaris
zijn aanwezig. M. de Burgemeester zit voor.
't Verslag der laatste zitting wordt zonder
opmerkingen goedgekeurd.
De heer Burgemeester overhandigt aan
den heer Vanden Hende, ondercommissaris,
de medalie van iste klasse, voor 25 jaren goe
den en trouwen dienst en drukt den wensch
uit den heer Vanden Hende in t toekomende
als in 't verleden met nauwgezetheid zijn
ambt te zien vervullen.
De heer Vanden Hende bedankt en zal
"'door zijnen iever en zijne zorge trachten zich
meer en meer weerdig te maken van het
vertrouwen zijner overheden.
De raadsheeren en 't publiek juichen toe en
de heer Vanden Hende wordt door iedereen
geluk gewenscht.
Prins Albert
De Secretaris van Prins Albert bedankt het
Stadsbestuur van Yper voor zijne vriendelij
ke uitnoodiging en drukt hun spijt uit, dit
jaar naar Yper niet te kunnen komen,daar
de prinsen, ter gelegenheid der 75" verjaring
en der toogfeeste van Luik, reeds te vele
bezoeken te doen hebben.
Het Stadsbestuur zal trachten dit bezoek
te bekomen voor 1906.
Voorla nil
M. de Voorzitter. De heer D'Huvettere
zal ongetwijfeld met genoegen vernemen dat
het Stadsbestuur op eigene kosten het voor
land zal volmaken van aan de Bascule tot aan
Zillebeke-statie.
M. D'Huvettere bedankt,
ft Ware te wenschen dat de wandelaars
meer gebruik konden maken van de voorlan
den rond de stad... maar 's Zondags is men
allen oogenblik in gevaar van door de wiel
rijders omver gereden te worden, en 't staat
nogthans aangeplakt dat deze moeten plaats
maken voor de wandelaars.)
Museum
De rekening van 1904 wordt eenparig
goedgekeurd.
De Muzeumbewaarder heeft geklaagd dat
er schade gebracht is aan het dak van 'tMu
zeum door de werklieden van den telefoon.
Het Stadbestuur heeft doen onderzoeken
door den heer Stadsbouwmeester en bevon
den dat inderdaad de beschadiging van 't dak
rzaakt is door het gestel van den tele
foon.
Om hier middel in te schaffen zal de sche-
penraad geheel dat kraam doen wegnemen,
al ware 't zelfs dat de stad de vermindering
niet meer en kreeg op de vijf abonnementen
van den telefoon. Nu betaalt men 95 fr. Voor
200 of 25o fr. 's jaars kunnen wij toch ons
prachtig Muzeum en de merkweerdige kunst
stukken die er in zijn niet laten te kwiste
gaan.
M. Fraeijs. Men heeft het recht niet u
geheel de taks te doen betalen. Alle gemeen
ten genieten vermindering op den prijs.
Verpachting
De gronden rond den vijver van Zillebeke
zijn uit ter hand verpacht aan verscbilligen,
De pacht heeft 3oo fr.'s jaars meer opgebracht
dan vroeger.
De heeren Motte en van Robaeys hebben
de pacht der jacht overgenomen en vragen
dat hij zou verlengd worden om te eindigen
te zamer. met den pacht van 't land. Goed
gekeurd.
Muziek- en dansfeesten
Het reglement op dans- en orgelspel is
herzien geworden.
De taks per dag wordt van 10 fr. vermin
derd op 5 fr.
De heeren Vanderghote en Canepeel stel
len voor te laten dansen den Zaterdag van de
Kattefeestefeestezaterdagvan 10 ure
's morgens. (Andere dagen mag er maar
gedanst worden van 2 ure 's namiddags tot
12 ure 's nachts.)
De heer Struye denkt niet dat er ge
noegzame redens bestaan voor die uitzonde
ring.
M. Canepeel peist dat het een middel
zou zijn om de buitenmenschen in stad te
houden en alzoo de neringdoeners een oordje
te laten verdienen.
M. Iweins d'Eeckhoutte. Er schijnt
onder de raadsheeren eene neiging te bestaan
om meer toegevende te zijn nopens den dans.
Wij mogen nogthans niet vergeten dat, zoo
de buitenlieden het recht hebben verzet te
zoeken en de herbergiers om iets te verdie
nen, er ook burgers zijn, die, na eenen dag
werkens, ook wel recht hebben om te kun
nen rusten.
Indien de raad het voorstel aanneemt van
M. Canepeel, dan stel ik voor dien dag maar
te laten spelen tot fl of 8 ure 's avonds.
M. Canepeelondersteunt het voorstel
van M. I weins en denkt dat het misschien de
middel ware om het werkvolk niet te laten
aanlokken om, in plaats van naar hun huis te
gaan met hun loon, er een deel van achter te
laten in de herberg.
De toelating om te dansen van 10 ure
voort wordt gestemd met 9 stemmen tegen
minder prachtuitgaven zouden gedaan wor
den.
M. de VoorzitteéiDie opmerking zou
moeten gedaan woeden bij de begrooting.
Nu blijft er enkel onderzocht te worden als
de rekening in
zijn
Die voordrachten beloven zoo nuttig als
aangenaam te zijn en wij kunnen vrienden
en kennissen niet genoeg aanwakkeren ze
aandachtig en genegen bij te wonen.
orde is en de stukken in regel
I
Bulpk asso
De rekening der hulpkasse wordt ook
eenparig goedgekeurd. Zij bedraagt 743 fr.77
in ontvangsten en 482 fr. in uitgaven.
Wegenis
De raad beslist vr|j vervoer en hulpgeld aan
de provincie te vragfcn voor de herstelling en
besteening der buurtwegen 7 en 8. (Belle-
waerdstraat,)
M. D'Huvettere klaagt dat er in de
Cartonstrate plaatsejn zijn die algauw zouden
kunnen onwettige concurrentie doen aan de
Z wemplaatse. (Algemeen gelach
M. Vanden Boogaerde. Wij zullen 't
nog eens doen oph'alen. 't En is nogthans
nog maar korten tijd geleden dat wij die
plaatse vermaakt hebben.
M. Sobryvraagt dat de strate naar 't
Paddegat, bij Breyné s molen, zou gebruik
baar gemaakt worden.
M. de Voorzitter.Die strate kost ons
stukken van mensch^n.
M. Vandan Boo'jaerde. En als we
steengruis ter beschTcking stellen van deze
die de strate gebruiken, ze'n willen het zelfs
niet komen halen. Er is maar een die er
gehaald heeft. De stcê kan pertank niet alles
doen.
M. Fraeijs. Is de stad gewapend om de
misbruiken te beletten nopens het vervoer,
namelijk van dezen die onze wegen in stuk
ken rijden door al teizware vrachten te ver
voeren.
M. de Voorzitter,
de deputatie is er fneê bezig en men zal
trachten een reglement te maken die kan
dienen voor al de gemeentewegen van de
Provincie.
M. Bouquet heeft bemerkt dat er al
Dranoutre en Locre plakbrieven uithangen
om den tram te vragen van Poperinghe op
•Kemmel. Wij moeten zorgen dat onzen tram
Yper-Belle niet ten achteren en blijve.
M. de Voorzitter. Geheel die zake zal
algauw hare oplossing bekomen. Waar
schijnlijk zal de trdm Poperinghe-Renin-
ghelst-Kemmel voort gaan tot Waasten en
alzoo de lijn goed maken. Het eerste ontwerp
Poperinghe-Reninghelst had niets opge
bracht. Zaterdag is er daarover vergadering
met de belanghebbende gemeenten.
Zaterdag en 8 dagen met die van de lijn
Yper-Poelcapelle.
M Vande Voorde vraagt dat het water
kasteel het bekken zou geschilderd
worden, 't Zou vooreerst vele deugd doen
aan 't ijzerwerk en meteen eene algemeene
kuissching zijn. Er was vroeger sprake alle
twee jaar te schilderen, en 't is reeds 5 jaar
dat het laatst geschilderd werd.
M. de Voorzitter zal er over spreken in
den Schepenraad.
De openbare zitting wordt geheven ten
7.20 ure.
en deze om
tegen 1
ten 8 ure uit te scheên, met 14
In geval er in eene herberg gespeeld wordt
spijts het verbod van den herbergier, zal de
speler zelf vervolgd worden. Is het buiten de
dagen van toelating met toestemming van
den baas, dan worden herbergier en speler
alle twee vervolgd.
Het gewijzigd reglement wordt eenparig
aanveerd.
Porrpirrs
De rekening van 1904, bedragende in ont
vangsten 5o68 fr. en in uitgaven 4998^.17
wordt goedgekeurd.
M. Sobry haalt de cijfers aan van vroe
gere jaren, waaruit blijkt dat het Pompiers
korps eertijds zelden meer dan 25oofr. 's jaars
kostte. Hij vraagt dat er voor de Pompiers
Al de leden der Ypersche afdeeling van het
David Fonds, en al die de belangen onzer
moedertaal behertigen,zouden moeten Dins
dag, 21 Februari, en Donderdag, 2 Maart
1905, telkens ten 6 ure 's avonds, in de feest
zaal van St Vincentius'collegie te Yper, de
twee voordrachten komen aanhooreu, die de
E. H. Huys, leeraar der derde Latijnsche
klas te Yper, er zal houden over
1Zuid- of Noordnederlandsch
2. Een uitstapke bij de Noordnederlanders
De geleerde en gevierde spreker zal onder
zoeken hoe wij onze taal behooren te spreken
en te schrijven.
Onze taal is als een wapen dat wij moeten
kunnen gebruiken 't is over het gebruik,
over de hanteering van ons geliefkoosd wa
pen dat er zal gehandeld worden. Onze taal
is als eene koopwaar hoe lieflijker, hoe
koopziender deze aangeboden wordt, hoe
meer zij gegeerd wordt 't is over de manier
onze taal lief en aantrekkelijk aan te bieden
dat er zal gesproken worden. Het goud en
diamant, in den schoot der aarde gedoken,
zijn en blijven wel goud en diamant, maar
hoeveel schooner en kostelijker kan ze een
goudsmid of een diamantzetter niet maken
t is over de kunst onze taal ten schoonste en
ten kostelijkste op te luisteren dat de voor
drachten zullen loopen.
Er is daar bijgevolg iets te leeren er is
nader kennis te maken met Noordnederland,
dat onze gemeenschappelijke taal mee^ dan
Vlaamsch België' in eere heeft weten te hou
den er is te onderzoeken of wij Vlamingi
en Hollanders, onze eene en zelfde taal nief
op eene en zelfde manier te spreken en te
schrijven hebben in het openbaar levefi.
Het fransche ministerie heeft een wets
ontwerp neergelegd over de scheiding van
Kerk en Staat.
Dat wetsontwerp, al is het zoo erg niet
als dit van Combes, en is toch zeker geen
3e wijs van genegenheid of zelfs van geen
vijandelijkheid tegenover den Paus.
Trouwens, die scheiding zal zeker voor
gevolg hebben al de goederen die de fran-
schen aan de Kerke ontstolen hebben over
honderd jaar, en die ze nu nog gedurig
bezig zijn met stelen, te behouden of voor
nen spotprijs verkoopen.
Daarbij is het zelfs zeer twijfelachtig als
het frausch bestier de kerken niet en zal
aanslaan als nationaal goed of de priesters
doen betalen voor het gebruik der kerken
Ten anderen, de dagorde door de kamer
gestemd, getuigt genoeg welke de gevoelens
zijn van de Kamerheeren, vermits zij den
Paus beschuldigen oorzake te zijn van den
tegenwoordigen toestand.
De franschen hadden in hun land eene
inschrijving geopend ten voordeele van uit-
heemsche ongelukkigen. Zij zouden een
hunner met 500.000 fr. en de kerel begon
met 200 fr. daags te rekenen voor hem, van
zoohaast hij uit Parijs vertrok,
ster sttrdrr, T^iTt e^^c^i^"mer^at'*Eij reisde op de
kosten van den Staat.
Nu, van de 500.000 fr. is er misschien
100.000 fr. uitgedeeld, God weet hoe, en de
reste is... gaan schuiffelen
M. Toqué, ambtenaar van het fransche
nisterie der kolonies, dinsdag te Paris
aangehouden, is woensdag naar Bordeaux
gebracht en daar ingescheept in bestemming,
naar Fransch-Congo hij zal voor de recht-
iank te Brazzaville moeten verschijnen.
De feiten, te zijnen laste gelegd en waar
in nog verscheidene andere fransche amb
tenaars en zelfs officiers betrokken zijn,
zijn verschrikkelijk. Zoo wordt er verhaald
dat zij op 14 Juli laatstleden, den feestdag
der fransche Republiek, na eene braspartij
te Brazzaville een neger op onmenschelijke
ijze hebben doen vermoorden. Men stak
hem op zekere plaats eene dynamietkardoes
in het lichaam, de kardoes werd aangesto
ken, en de bloedige overblijfsels van den
ongelukkige werden in het ronde geslingerd.
Op een anderen dag zouden zij een neger
hebben doen onthoofden het hoofd werd
gekookt en de soep opgediend aan negers
uit de buurtToen zij ze opgeëten hadden
werd hun het afgekookt hoofd getoond.
Zullen de engelschen daarover geen
onderzoek doen
M. Körner werd dan ontboden, en deze
begaf zich met een taalman naar de villa.
De deuren waren gebarrikadeerd en al de
bellen afgesneden. De gendarmen weigerden
opnieuw tusschen te komen zonder bevel van
de bevoegde overheid. De prinses beweert
datmej. Mahot haar dochtêrke wilde ont
voeren.
De werkstaking in de Daitsche koolmij
nen is ten einde. In de Belgische is ze r
aan 't dalen.
In dat land is er altijd geene ruste. Nu
en dan wordt hier en daar het werk herno
men, maar als op een plaats de werkstaking
eindigt, herbegint ze opnieuw al eenen
anderen kant.
Ondertusschen schijnen de soldaten in het
Oosten van weerskanten te wachten. Niets
merkweerdigs en wordt er verricht.
Er wordt wel gesproken van onderhan
delingen voor den vrede, maar dat en belet
niet dat beide landen nog gedurig nieuwe
toebereidselen maken om den oorlog voort
te zetten.
De gewezen kroonprinses heeft hare
kaermeil, mej. Mahot, die zij verdenkt
eene bespiedster in den dienst van het Sak
sisch hof te zijn, woensdag weggejaasd. Zij
deed haar door een list hare villa te Floren
cie verlaten, en wierp dan hare kleeren en
koffers door een venster. Mej. Mahot ging
een slotmaker halen om de villa te openen,
doch de slotmaker weigerde. Zij richtte
zich dan tot de gendarmen,die meekwamen,
och onverrichterzake vertrokken, toen de
*^&Tlgerde 'e Q)^®liei1
Een kenner van orgels zend ons de vol
gende letteren
Kortrijk is wederom verrijkt met een
nieuw orgel. Ditmaal zijn het de Zusters van
O-L.-V. der Zeven Weeën, die hunne
schoone kapel van dit onmisbaar meSbel
voorzien hebben. Zij hebben het goed ge
dacht gehad niet buiten Westvlaanderen te
gaan voor het kiezen van den orgelmaker.
Daarom zullen zij niet te slechter
varen ja eenen medeburger M. Oscar
Anneessens heeft een instrument geleverd,
weliswaar niet groot (men vroeg het hem
immers niet), maar dat goed is onder alle
opzichten.
Wat het eerst in de oogen springt, is de
kunstige bouw der kas, door M. Anneessens
zeiven verveerdigd. Van dicht bij treft ons de
volmaakte afwerking der deelen. Alles kan
open men kan overal aan en bij, wat een
groot gemak geeft voor het stemmen en
kuischen.
Eindelijk, en dit is nog het voornaamste
verdient het orgel allen lof voor wat het
mecanismus en de spelen betreft. Het meca-
M cn-rap' l}ë" spdenT wel ge
kozen, vormen een harmonieus geheel en
bieden eene rijke verscheidenheid. Hun
klank is vol en rond en gelijkaardig door
gansch het klavier.
Kortom, het orgel is een kunststuk, dat
eere doet aan zijnen maker, M. Oscar An
neessens, en waarvan het klooster van O L.-
V. der Zeven Weeën lange jaren deugd en
genot zal hebben.
Ook hebben de keurders de Z. E. H.
kanonik De Jaegher en de E. H. Baelden,
niet geaarzeld het orgel te aanveerden. Zelfs
hebben zij den heer Anneessens een getuig
schrift van hunne tevredenheid ter hand
gesteld
Ondergeteekenden verklaren het orgel
onderzocht te hebben,gemaakt en geplaatst
door M.Oscar Anneessens in 't gesticht van
i) O.-L.-V. der Zeven Weeën, op den Pot-
telberg, en het werk goed bevonden te
hebben, mogende strekken tot aanbeveling
van den maker.
i) Kortrijk, 9 Februari 1905.
Em. De Jaegher.
{Get.)
A. BAELEN.
De Courrier de Bruxelles gaat voort met
geheime stukken der belgische vrijmetse
larij af te kondigen.
Uit de laatste volgt
1° Na de kiezing van 1900 werden de
vrijmetselaars-volksvertegenwoordigers en
senators in de groote logie van Brussel
onthaald. De logie hield voor hen bijzon
dere zitting. Zij dansen gelijk de logie
schuifelt.
2° De wetten worden eerst in de logie door
de vrijmetselaars beraamd. Zoo geschied
de liet vroeger met de ongelukkige school
wet. Zoo gebeurt het nu met de maatregelen
van vervolging, die de vrijmetselaars reeds
bereiden en koesteren voor het geval dat
zij zouden weêr aan 't hoofd geraken. Ten
bewijze het geheim onderzoek door de
logie bevolen tegen kloosters, katholieke
scholen en inrichtingen.
3° In de logie hebben zoogezegde vrij
metselaars-huwelijken plaats.
Tot heden heeft niet een vrijmetselaars
blad het gewaagd een enkel der menigvul
dige onthullingen van den Courrier de
Bruxelles in twijfel te trekken.
't Blijft dus onloochenbaar bewezen dat
het land onder de dwingelandij der vrij
metselarij zou vallen, indien de katholieken
de meerderheid moesten verliezen.
De doorluchtige prelaat dr de Wael, zegt
in eenen boek over Z. H. Paus Pius X als
volgt
Het is merkweerdig, welke rol het
getal negen speelde in het leven van den
Pa us, sedert dat hij priester gewijd werd
1
A