DIT IS
EI N
OMMELANDS
GRAND CONCERT
m
m
5 centimen 't blad.
HOPPE
Schooltuinen
Vrijheid
Liberale liefdadigheid
Gisteren en Morgen
KOND DE VYEKELD
Vrankrijk
De moord van
groothc rtog Sergius
Dé russische vloot
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
Zevenkerken
DompersMiek
TELEFOON 52
Te trekken bij den UitgeverTk 38, in de Boterstratete Ypery en bij 's land boodschap we sen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Ville d'Ypres
Verlichting
Grond
Muziekschool
Bewaarscholen
"ffz
Keukenschole
St-Jacobs
Trams
T NIEUWSBLAD VAN YPER
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na m
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt ïjjl
op voorhand betaald.
P lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper. Éi
De bekendmakingen kosteriO.fr. 15 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. ioverdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agenck Havas, ,'e Brussel, Tg34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place dè la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
organise par 1 Harmonie Communale de la
ville d'Ypres, leLundi.i Mai 1905,a 7 heures
du soir, en la grande salie des Halles, avec
le concours de
MeUe Jeanne FLAMENT, contre alto des
concerts du Conservatoire Royal de Bruxel-
les
Melle G. CORNÉLIS, harpiste, ir prix du
Conservatoire Royal de Bruxelles et
Mr Edouard Jacobs, violoncelliste,
professeur au Conservatoire Royal de Bru
xelles.
Programme
Ire partie
1. Les francs Juges, ouverture,
par l'Harmonie Communale, BERLIOZ
2. Romance, pour harpe, par
Mellc G. Cornelis, J- RlSLER
3. Adagio et Allegro du concerto
en mi mineur, pour violoncelle,
par M. Edw. Jacobs, DAVIDOFF
4. Al Strophes hebrdiquesSCHUMANN
BHet RoosjeP- BÉNOIT
avec accompagnement de violon
celle, harpe et piano, par
Mellc J. Flament.
5. Transcription de l'op. Samson
et Dalila, par l'Harmonie Com
munale, Saint Saéns
2® partie
1. Adagio et Allegro de la ire sym
phonic, par l'Harmonie Commu
nale, Saint Saéns
2. Valsepour harpe, par Mel!e G.
Cornelis, HASSELMANS
3. AI Heures de tristesse, KERVÉGUEN
B/ Berceusepar MelIe J. Fla
ment, Brahms
4. ALe CygneSAINT SAÉNS
BHumoresque, DVORAK
CTarentellePOPPER
par M. Edw. Jacobs.
5. Ballade pour harpe, par
Mclle G. Cornelis, G. PFEIFFER
6. Panis Angelicus, CÉSAR FRANCK
avec accompagnement d'harmonium,
violoncelle et harpe, par Melle J. Flament
In Juli 1903 sprak Leopold II ter gelegen
heid van een bezoek in eene landbouwten
toonstelling de volge. de woorden
De voorspoed van den landbouw brengt
al de klassen voordeel aan zijn bloei is tot
den vooruitgang der beschaving onmis
baar.
Nog niet lang geleden zei de liberale
Senator Finet
Voor de kolennijverheid worden over-
groote opofferingen gedaan de vaart van
het Centrum, het bevaarbaarmaken van de
Maas, verlaagde vrachtprijzen, enz. en de
koolmijnbazen stichten syndikaten tot
handhaving van hooge prijzen Zij storten
in de staatskas het vijftigste deel niet van
't geen de landbouwers opbrengen en voor
den landbouw wordt het vijftigste gedeelte
niet gedaan van hetgeen aan koolmijn-
bazen wordt opgeofferd.
Alle nijverheidstakken worden door
invoerrechten beschermd alleen de land-
bouw wordt opgeofferd.
Zoo staat het nog eens om met de rechten
op de vreemde hoppe te gaan.
Dat het met den hoppekweek maar slecht
gaat, blijkt uit de volgende getallen
In t begin van de jaren 1890 wierden er
uit België een miljoen kilos hop naar
Engeland gevoerd in 1900, twee en dertig
duizend kgr.
In 1890 bedroeg de verkoop aan vreemde
handelaars 4,500,000 fr. in I900, i,5oo,ooo
frank.
In 1880 bedroeg de hoppeteelt in België
4.185 hectaren in 1895, 3.705 hectaren en
in 1900 slechts 2.207 hectaren.
Gedurende 1901 werden 1.631.700 Kgr.
Duitsche hop in België gevoerd in lq02,
2.oo5.o85 kgr.
Dat maakt dat onze hop, ofschoon beter
dan de Duitsche, aan belachelijke prijzen
verkocht wordt.
t Is waar, sedert omtrent twee jaar is de
hoppe wat duurder en kunnen onze land
bouwers er aan bestaan doch komt dal
hieruit niet voort, dat landbouwers en han
delaars rechten op de vreemde hoppe ver
wacht hebben
De afdeelingen die het wetsvoorstel van de
heeren Colaert en medeonderteekenaars
moesten onderzoeken, hebben dat voorstel,
spijtig genoeg, verworpen.
Er bestaat nochtans geen de minste reden
om te vreezen dat de prijs van het bier zou
opslaan als er.gelijk in andere landen,rechten
op de vreemde hoppe geleid worden.
Vele velden in onze streken en in het land
van Aalst zijn trouwens geschikt om met
hoppe beplantte worden. Dat zou de vlaam
sche landbouwers en werklieden laten leven
en eenige winst opleveren.
In eene vergadering over eenige maanden
door brouwers te Brussel gehouden, zei een
van hen De Duitsche hoppe moet vrij,
zonder rechten, in België kunnen komen,
vermits er alhier maar half zooveel meer
opgedaan wordt
Hoe verstandig gesproken, niet waar
Welke nijveraar of handelaar is genegen iets
voort te zetten, dat hem niets dan verlies
aanbrengt En, als de hoppe, gelijk in 't jaar
1899, maar 35 fr. de 5o kgr. gaat, kan geen
landbouwer daaraan bestaan.
Dat de hoppekweekers dus te zamen
spannen en verzoekschriften naar de Kamer
zenden, opdat het wetsvoorstel van onzen
zoo verdienstvollen volksvertegenwoordiger
gestemd zou worden.
De Landwirtschaftskammer in de Duitsche
Rhtjnpi ovincie heeft aan de opperpresidenten
gevraagd, zich te bemoeien met de inrichting
en uitbreiding van schooltuinen.
Reeds meer dan tweehonderd ja'ar geleden
wees de Engelsche wijsgeer en opvoedkun
dige Locke op het nut van te leeren planten
kweeken. In Zweden bezit bijna elke school
op het platte land zulk een tuin en ook in
Oostenrijk werd reeds veel in deze richting
gedaan.
Deze oefening heeft overal prachtige resul
taten in meederlei opzicht. De belangstelling
wordt er door gewekt voor zelfstandig onder
zoek en zelfstandigen arbeid er wordt orde
lievendheid door gekweekt en de gezondheid
wordt er door bevorderd.
Zelfs is het reeds dikwijls gebeurd dat van
uit den schooltuin nieuwe gewassen werden
verspreid of betere wijzen van herschouwing
als voorbeeld aan de landbouwende bevolking
gesteld.
Ook kan natuurlijk de studie der plant
kunde door 't kweeken van bijzondere ge
wassen worden bevorderd, en weinig studie
is zoo verfrisschend als juist deze.
De Fransche Kamer heeft zich met de
vrijheid uren lang bezig gehouden, om ze
aan banden te leggen.
Maret, de radicaal, was eerlijk genoeg het
te bekennen bij ons is maar een vraagstuk
op te lossen de menschen te bevrijden en
toch voort te gaan met ze te beheerschen.
Lasies toonde nog eens aan, hoe de officie
ren worden behandeld een officier die naar
de kerk gaat is verdacht betoont zijn vrouw
zich al te godsdienstig, dan wordt hij ver
plaatst, en laat hij zijn kinderen katholiek
onderwijs geven, dan kan hij alle hoop op
promotie laten liggen.
Er blijkt uit de nu overgelegde stukken
dat zelfs vrienden werden bespionneerd.
Ja, die vrijheid is een mooi dingin
Frankrijk uitgevonden, evenals de broeder
lijkheid van over honderd jaren, in name
derwelke men Frankrijk met lijken bezaaide.
Het godshuizenbestuur van Diest, dat,
dank aan een 5ojarig liberaal stadsbestuur,
geheel uit liberalen bestaat, is bezig zich eene
reputatie te maken, gelijk aan degene die het
Antwerpsche armenbestuur beroemd maakte
tijdens den schoolstrijd.
Heele lijsten van feiten worden door de
dagbladen opgesomd, van broodroof en
andere schoonheden in dien aard.
Maar wie de kroon op het werk zette was
stellig M. Kennes, de liberale schepene en
voorzitter van gezegd bestuur.
Die heer, welke onlangs door de rechtbank
verooi deeld werd voor beleediging van den
burgemeester in de uitoefening van zijn
ambt, verscheen nu dezer dagen voor belee
diging van eenen arme, omdat hij katholiek
was.
De laatste was een ziekelijk man, bijna
blind en vader van vijf kinderen. Hij kwam
naar het bureel om zijn gewonen onderstand.
Smeerige luierik, werk snauwde die
lieve voorzitter hem toe.
De rechtbank heeft die handelwijze wat
kras gevonden en hem tot 10 fr. boet, de
kosten en een frank schaevergoeding aan de
burgerlijke partij veroordeeld.
G. Kurth, hoogleeraar te Luik, heeft
onlangs te Leuven eene prachtige voordracht
gehouden. Wij oorloven ons eenige gedach
ten van den geleerde over te nemen.
Over eene halve eeuw telde Europa vijf
groote mogendheden Vrankrijk, Engeland,
Pruisen, Oostenrijk en Rusland.
Europa beheerschte de gansche wereld
Frankrijk stond aan het hoofd der volkeren,
zelfs nog na den slag van Sadowa.
En thans Frankrijk, niet getrouw ge
bleven zijnde aan zijn verleden, vervalt alle
dagen meer. En als de beschaafde natiën
nog van Vrankrijk spreken dan noemen zij,
spotlachend,eenen Dreyfus,eenenVadecard...
Midderwijl zijn in het Westen en in het
Oosten twee machtige rijken ontstaan, drei
gende den invloed van Europa nog te ver
minderen.
In het Westen bloeien de Vereenigde
Staten, die bijna heel Noord-Amerika be
zitten, en het woord van Monroé niet zullen
vergeten Amerika aan de Amerikanen
In het Oosten staat Japonië op, den krijg
met Rusland niet vreezende en de eene
zegepraal na de andere behalende.
Ook de Chineezen zijn wakker geschoten,
en hunne zonen komen onze beschaving
overnemen. En als zij onze nijverheid eens
kennen, zullen zij ons misschien uit hun
vaderland drijven.
België bekleedt eene bevoorrechte plaats
onder de volkeren.
Wij hebben een katholiek bestuur, wat
ons niet belet op alle gebieden de kroon te
spannen. De wereld weet dat, ziet dat, en
bewondert onze wilskracht.
Maar indien adelbrieven tevens plichtbrie-
ven zijn, dan hebben wij ook voet bij stek
te houden, vooal de jongeren van dagen.
Leopold II zegde op zekeren dag, dat een
klein volk door zijnen stoffelijken, verstan
delijken en godsdienstigen voorspoed eene
overwegende rol kan spelen.
Vergeten wij het niet
Tijdens eene botsing Maandag avond te
Limoges tusschen de soldaten en de werk
stakers is er een werkman doodgeschoten
en vier erg gekwetst.
De begraving heeft Woensdag plaats gehad
en de werkstakers hebben te dier gelegenheid
eene groote betooging ingericht.
Er wordt gezeid dat de soldaten geschoten
hebben zonder het bevel hunner oversten af
te wachten, t' einden gejaagd door de aan
vallen der werkstakers, die smeten met al
wat zij krijgen konden naar de troepen.
De bespreking van dinsdag namiddag over
de onlusten te Limoges, is nogal hevig ge
weest. De socialist Jaurès beschuldigde het
gouvernement enkel tusschen te komen ten
gunste der bazen, en zelfs van een vreemden
baas. Minister Rouvier antwoordde dat de
gewapende macht tot niemands dienst staat,
tenzij van de openbare orde. Het is enkel toen
het gevang bedreigd was, dat de troepen zijn
tusschengekomen, en niet om betoogingen te
beletten. De soldaten hebben zonder bevel
geschoten, verbitterd om dat zij uren lang
beledigd, geslagen en gesteenigd werden. De
eerste plicht van een burger, zoo besloot M.
Rouvier, is de orde niet te stooren.
De bespreking werd daarop gesloten. Een
voorstel om een onderzoek over de onlusten
te doen instellen, werd door de regeering
bestreden, die, verklaarde M. Rouvier, zich
zelf daarmee gelast. Het werd verworpen met
369 stemmen tegen 173. Een dagorde van
vertrouwen in het gouvernement werd aan
genomen met 423 stemmen tegen 58.
Het verhoor van 't gerechtshof te Moskou,
waarvoor Dinsdag Ivan Kabaïeff, de moorde
naar van groothertog Sergius, verscheen, was
niet openbaar. Alleen eenige generaals van
den staf van den groothertog werden toege
laten. De moeder van den beschuldigde
moest in den gang der verhoorzaal blijven.
Op de gebruikelijke vragen, door den voor
zitter, den senateur Deuren, gesteld, ant
woordde de moordenaar lk ben geen
beschuldigde en gij zijt mijne rechters niet.
De burgeroorlog heerscht in het land, en ik
beschouw mij als krijgsgevangene 't is als
dusdanig dat ik wil antwoorden, maar niet
als beschuldigde.
De voorzitter had daarop den beschuldigde
doen wegbrengen, doch zijne advokaten
vertrokken ook. De fd voor een
half uur opgeschorst, en de advok-atcn stem
den er in toe terug te keeren doch alleen met
de beschuldigde. Dit werd toegestaaÏK- en de
getuigen, ten getalle van twaalf, w*j[c--en.
gehoord tien generaals.de burgemeësuSY1^
Moskou en de maarschalk van den adel.V V
Admiraal Rodjestwensky heeft aan ver
scheidene huizen te Saignon belangrijke
bestellingen gedaan, die aan de russische
vloot geleverd geweest zijn langsheen de kust
van Cochin China. De japoneescheregeering
klaagt reeds dat Vrankrijk in zijne koloniën
de onzijdigheid laat schenden ten voordeele
van Rusland.
De fransche kruiser Phuyen is dinsdag te
Saigon aangekomen. Hij heeft 20 schepen
der russische vloot gezien in de Kam ranh-
baai de anderen lagen in volle zee.
Russische agenten zouden den onderzee-
schen telegraafkabel van Fou-tcheou naar
het eiland Formosa afgesneden hebben.
Zaterdag laatst vergaarde de Ypersche
gemeenteraad ten stadhuize, Blauwe zaal.
Al de raadsheeren, buiten den heer Caene-
peel, waren aanwezig, alsmede de heer
schrijver M. Gorrissen.
Kwart na den vijven werd de zitting
geopend door den heer Voorzitter, M. den
Burgemeester Colaert.
Hij begon meteenen brief te lezen van de
Ypersche kolenhandelaars, die vragen dat
het woord onrechtstreeks zou behouden
worden in het akkoord met M. Debrouwer.
Dit woord heeft betrek op den verkoop van
compteurs, bekken, netjes, glazen, enz. en
geenszins op den kolenhandel.
De handelaars moeten door een Ypersch
blad bedrogen geweest hebben.
Maar dat toogt hoe onnoozel sommige
beknibbelaars te werke gaan en welk belang
men moet hechten aan hun... gezaag.
Sprekende over den brief hierboven ver
meld, zegt de heer Voorzitter dat hij nog in
onderhandeling is nopens de gaze, dat hij
hoopt overeen te komen, maar in alle geval
dat hij toch al het mogelijke gedaan zal
hebben ten voordeele van stad.
De stad wordt bemachtigd een perceel
grond te verkoopen in de Kiaverstraat en in
de Capronstraat.
Bemachtiging wordt ook gegeven om in
processe te gaan ten einde te doen bepalen
dat de weg waarop de tram zal rijden al de
buitenwandelingen den eigendom is van
steê.
M.Sobry vraagt waarom er nog be
machtiging gevraagd wordt, vermits het
proces reeds is ingespannen.
M. de Voorzitter. Er was haaste bij, en
"t is ten anderen gewoonlijk alzoo gedaan.
De rekening van I904 bedraagt 7700 fr. in
ontvangsten en laat een overschot van 589.8»
frank.
De nijverheidschool heeft een overschot
van 207.75 fr. op 10774.54 centiemen ont
vangsten.
M._ Sobry beknibbelt de verhooging
van uitgaven, t Is nog eens 800 fr. meer dan
t voorgaande jaar. Daar moet alleszins paal
en perk aan gesteld worden.
De prijsdeeling kost te veel, fr. 689 61, en
in de middelbare school en is 't maar 600 fr.
En daarbij is er nog 90 fr. gegeven van de
fondatie Maurits Merghelynck.aan dekinders
die 't verdienden.
Die fr. 84.Ï4 champagne zouden gemakke
lijk kunnen ontspaard worden.
M. de Voorzitter vindt de beknibbelin
gen van den heer Sobry ongegrond. De 7 tot
800 fr. verhooging zijn wel gewettigd. Er is
maar alle twee jaar prijsdeeling in de nijver
heidschool en de toelage van 90 fr. uit de
fondatie Merghelynck en is geen uitgave van
stad.
Wat de champagne betreft, vroeger werd
er eenen stoet ingericht, die veel meer kostte.
In plaats van gewone wijn, werd dan beslist
aan de ouders en leerlingen die bekroond
werden een glas champagne te geven. Wij en
vinden niet dat daarin iets overdreven is en
stellen voor die uitgaven goed te keuren.
M. Sobry. Waarom passerdoozen ge
kocht op den vreemde, als men ze hier in
Yper kan krijgen
M. de Voorzitter. Van die opmerking
zal worden rekening gehouden.
De betalende bewaarschole kostte aan stad
in iori.,^559 fr. 65 er was fr. i35,35
bewaarscholen kosten 8.000
^'erbQa°ns "P
Deze geeft een overschot op de rekening
van «59,47 fr»
De rekening der middelbare school zal
onderzocht worden in eene volgende zitting.
De vervoerdienst van den heer Vanthuyne
tusschen Clercken-Yper en Merckem-Yper
wordt afgeschaft.
Grondverkoop der Godshuizen wordt tot
eene volgende zitting verschoven om nadere
inlichtingen te vragen.
De disch wordt bemachtigd grond te ver
wisselen met Mad. Van Houver-de Lorge.
De rekening van 1904 wordt goedgekeurd.
Het tekort vermindert gestadig en de heer
Voorzitter wenscht den kerkraad geluk
daarmee.
De Capronstraat, waarover een onderzoek
geopend werd, is bepaald afgestaan aan den
Staat. Niemand heeft daarover eenige opmer
kingen gemaakt.
M. Bouquet vraagt inlichtingen over
den tram Yper Belle.
M.de Voorzitter zegt dat men 'takkoord
is om te gaan al Dickebusch, den Ouderdom,
Reninghelst, Westoutre, Locre, Belle, tot
aan de grenzen, wel te verstaan, daar Belle
in Vrankrijk geene maatschappij vindt, die
de uitbating aanneemt.
't Beste ware dat de gemeenten trachtten
de vergunning te bekomen van de grens tot
aan Belle, 't Is hetgeen zal betracht worden.
Van dien groep zal ook Yper-Poelcapellc
deel maken.
Poperinghe-Kemmel-Waasten zal er eene
vertakking van zijn.
Dranoutre en wil er geen deel van maken
maar Locre, dat eerst geweigerd had, is nu
van gedacht veranderd en zal meedoen.
Kemmel en heeft nog niet geantwoord.
Men zal 't hun eens herinneren en trachten
gauw antwoord te krijgen.
M. Lemahieu vraagt alwaar de tram
Yper-Poelcapelle zal loopen.
M. de Voorzitter. Daarover is nog niets
beslist.St-Jan en wilt er niet tusschenkomen.
De openbare zitting eindigt ten 6 ure.
n
Spijts de bijtende koude was er gisteren,
Witten-Donderdag. vele volk te beene om to
Zevenkerken.
De handelaars hadden er gebruik tan
gemaakt om hunne toogvensters op te schik
ken en volk aan se lokken.
Als gewoonte spanden onder dat opzicht
de beenhouwers de kroone, al is 't dat er wat
min pracht was dan verleden jaar.
Onder de beenhouwers en zwijneslachters
bekwam de heer Gillis-Tanghe als gewoonte
den grootsten bijval.
MM.Bossaert-Vuylsteke, Dumon, Caenen,
Delvoye, Ach. De Bruyne, Vanwonterghem
hadden vleesch ten tooge gesteld die waarlijk
't water in den mond deed komen.
Ten anderen, de Ypersche beenhouwers
zijn daarvoren gekend goê ware en schoone
geschikt
Eene bijzondere melding verdiende nog
de schoone uitstalling van M. Bultiauw-
Dethoor, de nieuwe inrichting van M. De
Salmon, de prachtige kerkornementen van
M. Demeere, de modemagazijnen van M.
Corniilie-Verhack, Craye-Caen, enz. enz.
Zekerlijk zullen er vergeten zijn, maar om
volledig te zijn, behoorde men haast den helft
der stad op te noemen.
't Week blad in zijne edele (met geen z)
tale heet nog al geem de katholieken de dom-
perskliek.
En 't is zelfs om zijn gezegde te bewijzen
dat Sarloo over een jaar of drie de lijste
beloofde van al de kootjezetters van Yper.
Tot nu en heeft hij die lijste niet geheel
opgemaakt, want ze is schabouwelijk lang.
Ge kunt peizen, drie jaar lang schrijven 1
't zal de moeite weerd zijn.
Nu, om tot de domperskliek terug te
keeren, de groote gazetten spreken over eene
uitvinding gedaan door Mgr. Louis Cere-
botani,prelaat van de Nunciatuur te Munich.
Die kerkvoogd heeft namelijk nieuwe
electrische toestellen uitgevonden, waarmede
hij telephoneert op een grooten afstand,
zonder tusschenkomst van de bedienden
dat toestel is reeds in voege in Beieren.
Dat moet daar ongetwijfeld veel bijval
genieten, vermits het, dank die uitvinding,
niet meer noodig en zal zijn een kwart of
eene halve ure te staan schilderen om te
kunnen spreken.
