D I T
N OMMELAND S,
GRAND CONCERT
Op Zaterdag 29° April 1905.
5 cent!men blad.
40 u jaar. Talmerk 2053
ROND DE WERELD
Koning Edward
Aardbeving in India
VAN Ai.LES WAT
Naar de stad
Tegen den kanker
Ontrupsing
STADSNIEUWS
Slad Yper Gemeenteraad
TELEFOON 52
trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstratete Yperen bij 's land boodschapte es en ofte post, tegen 3 frank s jaart.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en,, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Ville d'Ypres
Vrankrijk
Verlichting
,l&f$T?kkin8en-
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland. w
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald. m
Hes moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate, s§|
Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten 0,fr. 13 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 'I honderd, teder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
DeKeeren van de Agence Hacas. 'e Brussel, 1^34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, nu 8, Place dr la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
organise par 1 Harmonie Communale de la
ville d'Ypres, le Lundi, i Mai igo5,a 7 heures
du soir, en la grande salie des Halles, avec
le concours de
MeUe JEANNE FLAMENT, contre alto des
concerts du Conservatoire Royal de Bruxel-
les
Me,le G. CORNÉLIS, harpiste, ir prix du
Conservatoire Royal de Bruxelles et
Mr Edouard Jacobs, violoncelliste,
professeur au Conservatoire Royal de Bru
xelles.
Programme
lr0 partie
1Adagio et Allegro de la ire sym
phonic, par FHarmonie Commu
nale, Saint Saéns
2. Romance, pour harpe, par
Melle G Cornelis, J. RlSLER
3. Adagio et Allegro du concerto
en mi mineur, pour violoncelle,
par M. Edw. Jacobs, Davidoef
4. Panis Angelicus, CÉSAR FRANCK
avec accompagnement d harmonium,
violoncelle et harpe, par Mclle J. Flament.
5. Transcription del'op. Samson
etDalila, par l'Harmonie Com
munale, Saint Saéns
2e partie
1. Les francs Juges, ouverture,
par ('Harmonie Communale, BEREIOZ
2. Valsepour harpe, par Mclle G.
Cornelis, HASSELMANS
3. A/ Sérénade de Milenka, J. BLOCKX
BHet RoosjeP. BENÖIT
avec accompagnement de violon
celle, harpe et piano, par
Meiie j Flament.
4. ALe Cygne, SAINT SAÉNS
B/ Humoresque, DVORAK
q TarentellePOPPER
par M. Edw. Jacobs.
5. Ballade pour harpe, par
MelIe G. Cornelis, G. PFEIFFER
6. AHeitres de tristesse, KERVÉGUEN
BBerceusepar Melle J. Fla
ment. Brahms
On pourra se procurer des cartes d'entre'e
aux jours et heures annoncés par les affiches
et par les cartes-avis, et en outre, le Lundi,
t Mai, de 11 h. a midi.
Vrankrijk dat over eeue halve eeuwc de
meestei was vande wereld,voor wien Europa
eerbiedig nederboog, het iiere Vrankrijk
heeft moeten duim leggeu voor het kleine
Japonië, over eenige jaren nog bijua onge
kend.
De russische vlote had eene schuilplaatse
gezocht en gevonden iu de fransehe beziitin-
gen van het Oosten. Japonië heeft geëischt
dat de vlote daarweg trok en 't l'ransch
ministerie heeft seffens bevel gegeven aan de
russische schepen weg te varen, t Was hoog
tijd, anders kwam er misschien een nieuwen
oorlog uit, die nog veel erger hadde kunnen
worden, daar Engeland zonder twijiel voor
Japonië hadde partij getrokken. Dat hadde
een algeineenen oorlog kunnenveroorzaken.
De toestand en was dus niet al te goed,
zooveel te meer dat de moeilijkheden met
Marokko nog maar half en half vereffend en
zijn.
Heden zaterdag avond keert de Koning
van Engeland naar Parijs wedeiHij gaat er
twee-drie dagen verblijven en zondag heeft
er Ier zijner eere een groot feestmaal plaatse
bij President Loubet.
Deze week werd er te Bordeaux een
standbeeld opgericht aan Gambetta, oud-
Voorzitter der Fransehe Republiek, die aan
zijn iand weinig goed, maar door zijn gods
diensthaat veel kwaad heeft gedaau.
Over de aardbeving, die zulke rampvolle
gevolgen heeft gehad in India,ontvangen wij
ter overname den volgenden brief van Pater
Emmanuel,leeraar in 't college van Lahore
Lahore, 6 April 1905
Uit de gazettenzult gij misschien reeds ver
nomen hebben wal er eergister voorgevallen
is in Indië. He: was Dinsdag morgen 4
April, een weinig na 6 ure 's morgens. Al
met eens begint alles te schudden en te beven:
de daken kraken, de muren barsten open
huizen en boomen, alles staat te dansen
de menschen waggelen op hunne beenen, de
vogels verlaten al schreeuwen hunne schuil
plaatsen in éen woord de wereld scheen te
vergaan. Wat was er dan gebeurd? Eene
aardbeving de schrikkelijkste die ooit in
Indië gewaar geworden is. Ik zal u mijne
gewaarwordingen eens vertellen Eerst en
vooral mogen wij God bedanken dat wij hier
in de school en elders bij de Paters geen
ongelukken te betreuren hebben alleenlijk
hier en daar de gebouwen zijn wat bescha
digd.
Wij hadden 's avonds laat eene vertooning
gegeven met de lanteerne magique, en
daarom hadden wij wat langer blijven slapen
dan naar gewoonte. Opeens boor ik den
plancher boven mijn hoofd kraken, en mijn
bed voel ik weg en weer schudden daarop
hoor ik nevens mijne kamer in de groote
zaal waardeleerliugen slapen een geschreeuw.
Al de jongens komen mijne kamer binnen
gestormd, roepende Father, the roof is
falling the rooi is falling (het dak gaat
invallen Op twee drie seconden stond
alles in rep en roer, en het dak kraakte
vreeselijk, de deuren en de vensters rammel
den verschrikkelijk wij stonden daar al te
waggelen lijk zattelaps, juist als op een schip
te midden van de zee. Het schokken duurde
omtrent tien minuten. Wij dachten er nog
niet aan naar buiten te loopen, zoodanig
stonden wij verslegen waarlijk dat was nu
de vreeselijkste en zonderlingste gewaar
wording die ik ooit in mijn leven gevoeld
heb. Wat zal het toch wreed zijn als de
wereld zal vergaan 't is in zulke omstandig
heid dat de mensch ziet hoe klein, hoe nietig
hij is. De groote schok duurde eigent 1 ijk
maar 20 a 3o seconden; hadde 't moeten lan
ger duren, dan had er zeker niets meer recht
gestaan in Lahore en in gansch den Punjab.
Als de aarde nu stil lag, hoorden wij in de
verte een gewoel opgaan van volk in de city;
er moeten zeker ongelukken gebeurd zijn,
en weldra vernamen wij dat er buizen en
tempels ingestort waren, en vele menschen
onder de puinen begraven. Ir, de statie van
Lahore zijn de wachtzalen ingestort er was
gelukkiglijk geen volk in. Het stadhuis is
gansch vernield.
Vele andere groote gebouwen zijn erg
beschadigd. De voorgevel van de kerk van
Anarkali is losgescheurd een deel van de
nonnenschool zal moeten afgebroken worden
Onze school heeft niet geleden, alleenlijk
eenige kleine scheuren in de muren.Door
de gazetten hebben wij vernomen dat omtrent
geheel Indië van de aarbeving geleden heeft
In de bergen is het nog erger geweest dan
in de pleinen. In eene zekere plaats zijn al de
Europeanen, uitgenomen zes, onder de
puinen hunner huizen verpletterd
De broeder van één onzer leerlingen is
onder de slachtoffers. Meer dan eene uur
lang hebben wij nog kleine schokken gevoeld
en binst dat ik de H. Mis zegde, hoorde ik
nog de deuren rammelen.
De godslamp in dekapel zwaaide wel eenen
meter weg en. weer. Naar men zegt zijn
er hier van tijd tot tijd aardbevingen over
eenige maanden nog, is er eene geweest
's nachts, maar daar heb ik niets van gevoeld.
Is het geene soort van geestverbijstering
die onze boerenzonen aanzet dorp en haard
te vluchten, hunne velden, wouden en wei
den te verlaten, ploeg en zeis te versmaden
en naar de stad te trekken, niet om er op
avontuur te leven, dat zou eene zekere
geest ontwikkeling en karaktersterkte doen
veronderstellen, maar om er een postje te
vinden waarvan men leven kan zonder te
werken
En die droomen zijn zoodra verzwonden.
Hoe talrijk ook het leger beambten is die de
openbare bureelen opvullen, toch kan on
mogelijk aan alle aanvragen voldaan worden
Het spaarpotje dat bij het vertrek werd mee
genomen is alras leeggepeuzeld dan komen
de ontberingen, de honger en de ellende,
die kwaadvuurstokers, dan ja dan beklaagd
men het zich dorp en ouders verlaten te
hebben. Sommigen, maar ze zijn klein in
getal en 't zijn nochtans de eenige die bewijs
van gezond verstand geven, sommigen den
slechten gang der zaken ziende,keeren terug...
Vader bromt misschien wel, maar moeder
opent hart en armen en de stadsche flinker
van gisteren zal morgen achter ploeg of eg
loopen.
Meest van tijd echter gaat het geheel
anders toe. Misplaatste schaamte houdt ze
tegen, ze zijn bang dat de vrienden zouden
lachen. En dan... Dan wordt er langst de
straten geloopen en op eenen morgen voor
den eenen wat vroeger, voor den anderen
wat later kom de volledige ontbering en de
honger... Daar is het dat kwaad hen wacht...
een straatlooper lokt hen meê... er wordt
gezvvendelt... gestolen... gemoord alles is
verloren.
Hadde die boerejongen t'huis gebleven,
dau had hij gewis eene eerlijke plaats in de
samenleving gevonden. Wie kent zulke per
sonen niet
Ongelukkig verloren schapen Van u is
het dat de dichter zegt
Zij komen in de stad den stedeling verdringen
Op 't nauwe werkterrein dat hij beschikbaar heeft.
God schiep tot ed'ler taak u als de sledelingen
Boer waart gij en 't geluk verbeide u als g:j '1 bleeft
Aan welken last, zeg op, hebt gij u nu onttrokken
Kwaamt g'ooit in een pa eis zeg mij dan met welk recht
Was 't niet omdat gij do livrei had aangetrokken
Vrij waart g'j gisteren, ja maar heden zijt gij knecht...
Ja, inderdaad, hier en daar is er wel eene
die zich omhoog werkt maar dat is de uit
zondering ;en is hij gelukt, ten welke prijze
het geweest en hoe zeldzaam rijpt de
vrucht van zulken noesten arbeid
Ziehier wat de heer DE BEUCKER, de
gekend tuinbouwkundige te Antwerpen, aan
Het Handelsblad schrijft, naar aan
leiding van het artikel tegen den kanker
ook door ons blad medegedeeld
Zijn het de bladeren van
de bloem, of van de plant, oi
beiden te z-smen
Dit zal wel spoedig geweten zijn door de
geneesheeren maar ter geruststelling van
uwe lezers, wil ik zeggen, dat het plantje
geheel en gansch onschadelijk is, en ook
sinds langen tijdtot geneesmiddel gebruikt
wordt, natuurlijk tot verschillende doelein
den de wortel, de bloempjes, de bladeren
en zelfs het zaad van het viooltje worden
gebruikt als geneesmiddel.
Van dit plantje, genaamd Viola adorata,
zijn er sinds jaren door zaaiingen, vele mede
soorten verkregen en de lezers weten genoeg
dat er met millioenen pakjes van dit bloempje
jaarlijks ten allen kanten verzonden en ver
kocht worden.
In het zuiden van Frankrijk worden ze
het meest gekweekt om de bloembladjes te
plukken, te drogen en voor de apotheek
klaar te maken die bloembladjes moeten
droog en donker bewaard worden in goed
gesloten flesschen of zij verliezen hunne
kleur, en ik denk wel, dat alle apothekers er
van voorzien zijn, want de docters schrijven
het dikwijls genoeg voor. De olie uit de
viooltjes getrokken is nog al duur, vraagt er
maar eens naar; ge kunt begrijpen hoe ver
bazend veel bloemblaadjes er noodigzijn om
een enkelen kilo olie te verkrijgen
Als men in The Lancet nu schrijft het
zijn de bladeren van de viooltjes, dan zal
dit denkelijk wel beduiden, de groene blade
ren van het plantje zelf, anders zou men
het toch noemen de bloempjes of de bloem
blaadjes.
Wat er van zij het is te hopen dat het eene
weldaad mag zijn voor de lijdende menschen;
wij hebben het altoos bij de hand de bloem
blaadjes bij den apotheker, en de groene
blaadjes zijn er winter en zomer voorhanden;
dus gemakkelijk genoeg voor onze genees
heeren, om er bij wete gebruik van te maken
Een koopman, die op de vraag van den
voorzitter der rechtbank te Bamberg, in
Beieren, of hij getrouwd was, ten antwoord
gafOngelukkig ja is deswege gestraft
met 10 mark boete. Het openbaar ministerie
had drie dagen hechtenis geëischt.
Een inwoner van Vendée had zich te
beklagen over de schade welke de musschen
in zijnen tuin aanrichten. Vooral de kool- en
de radijsbedden hadden bij het ontkiemen
der zaden veel te lijden, want nu drie a
vierdagen was alle zaad verdwenen ook was
het opkomende saladegroen weggepikt. Daar
de slakken er insgelijks veel schade aan
toebrachten, strooide de Vendeeër kalkpoeder
over zijne zaadbedden en tot zijne groote
verwondering lieten de musschen ze nu ook
met rust. Sedert dien dag strooit bij ieder
jaar bij het begin der lente, wanneer het zaad
aan 't wellen gaat, wat kalkpoeder over zijne
groentebedden en de ontkiemende zaden
worden door de menschen niet meer aange
raakt. Dit goedkoop middel heeft dus een
dubbel voordeel het verwijdert ook de
slakken.
De ondernemers van het onderhoud der
beplantingen langs de wegen zijn aan
dezelfde verplichtingen onderworpen.
Art. 2. In geval de belanghebbenden
verwaarloozen zich, binnen den gestelden
tijd,naar de schikkingen van het vorig artikel
te gedragen,zal de bewerking van ambtswege
en ten koste der overtreders verricht worden,
op bevel des burgemeesters en or.geminderd
de straffen waarmede art. 5 van het tegen
woordig bevel dreigt.
De kosten der bewerkingen zullen,
desnoods door het plaatselijk bestuur ver
haald worden, als in zake van belasting.
Art. 3. Benevens de ambtenaren en
agenten der rechterlijke policie zijn de agen
ten van den wegendienst, het bestuur van
Brugge en wegen, de provinciale Dienst der
Werken en het Boschbeheer van den Staat,
belast met de overdredingen aan het tegen
woordig bevel op te sporen en vast te stellen.
Art. 4. De burgemeester waakt op de
stipte uitvoering der maatregelen door het
tegenwoordig bevel voorzien.
Art. 5. De overtredingen der schikkin
gen van «rt. 1 zullen gestraft worden met
eene boet van 5 tot 15 fr.
De boet zal kunnen verminderd worden,
als er verzachtende omstandigheden bestaan:
zij zal in geen geval minder dan I frank
mogen wezen.
De late Pasehen van dit jaar, geeft aan
leiding tot allerlei aanmerkingen.
Men moet eigentlijk tot aan het jaar 1818
achteruit gaan, om te zien dat Paschen
vroeger dan op 23 Maart kan komen. Later
dan op 23 April, kwam Paschen in de jaren
1859 (24 April), in 1886 (25 April,) en dat
zal voorkomen in de jaren 1943 (25 April)
en 2011 (24 April).
Wanneer komt Paschen nu
In het Concilie van Nicia, dat in 325 na
Christus gehouden werd, stelde men vast
dat Paschen zou komen op den eersten
zondag 11a de volle lent-maait Door de
volle lentemaan, verstaat men deze maan
die vol is op 21 Maart (begin der lente), of
de eeiste volle maan die na 21 Maart komt.
Het is dus vroeg Paschen, als het kort
na 't begin der lente volle maan is het is
laat Paschen, als de volle maan ver achter
den 21 Maart komt.
De vroegste dag op welken Pa,chen kan
komen, is de 22 Maartdat zou ziju ingeval
dat het op 21 Maart volle maan is als de
21 Maart op eenen zaterdag valt. De laatste
Paschen welke men kan hebben,moet vallen
vallen op 25 April dit komt voor als er
volle maan is op 20 Maart, één dag voor
het begin der lente; dan is het enkel opnieuw
volle maan op 18 April, en is dat een
zondag,dan komt Paschen acht dagen later
't is te zeggen op 25 April.
Alle de volle maan op 21 Maart komt en
als het dan zondag is, dan komt de Paschen
acht dagen later.
De parijzer Gaulois kondigt aan dat de
vrijmetselaars der fransehe hoofdstad, een
groot eetmaal opgericht hebben op Goeden
Vrijdag, om alzoo, met den godsdienst en
met de katholieken den spot te drijven.
Wij zouden deze stommigheid niet ver
melden, zegt de Gauloisware 't niet dat de
voorzitter er van niet ware de oud-komman
dant Pasquier dezelfde die als spioen der
vrijmetselaars, bij de 300 aanklachten heeft
gedaan tegen officiers van 't fransch leger
Het is dezelfde Pasquier die over kort nog
bestuurder was der parijsche gevangenis
Cherche Midi Verscheidene officiers
wandelen, na dat de aanklagerij uitgeko
men was, geheelo dagen zich aflossende,
met hunne rijzweepen voor de gevangenis,
om den aanklager af te ranselen als hij
verscheen maar Pasquier bleef binnen.
En die lafaard en gemeene spioen richt
nu, op Goeden Vrijdag, een groot vleesch-
maal op.
De goddeloosheid is Canaille schreef
de Maitre, en 't blijft zoo.
Een besluit van den heer Gouverneur der
provincie draagt het volgende
Art. 1. Alle eigenaar, pachter, huurder,
vruchtgebruiker of andere gebruiker,die zijne
eigen erven of die van anderen benuttigen, is
gehouden, onmiddeiijk na den bloeitijd, de
boomen, struiken, hagen of kreupèmout, op
gemelde erven staande, te ontrupsen of te
doen ontrupsen, en dadelijk de beurzenVof
webben, die de rupsennesten uitmaken, vte
verbranden.
De heer Voorzitter zegt dat de raad zijn
spijt uitdrukt te moeten scheiden van eenen
ambtgenoot, die steeds verkleefd geweest is
aan de belangen der Yperlingen.
De heer Voorzitter heeft deze weke als
afgeveerdigde van Yper de vergadering bij
gewoond van de nationale maatschappij der
buurtspoorwegen.
Voor den tram van Nieuwkerke is men 't
akkoord om de voortzetting te vragen tot aan
de fransehe grens; om te gaan tot Steenwerck
zullen de onderhandelingen voortgezet wor
den. De zaak is nu in handen van den Staats
raad van Vrankrijk. De heer Minister keurt
de voortzetting af van de vertakking Pope-
ringhe-Reninghelst tot Kemmel, maar wij
verhopen dat hij van gedacht zal veranderen
als hij de belangen zal kennen die aan de
voortzetting der lijn verbonden zijn.
M.D'Hu vettere vraagt namens sommige
vlamingen dat de aanduidingen voor de ont
worpen lijn Yper-Belle zoowel in 't vlaamsch
als in 't fransch zouden gedaan worden, te
meer dat er meer Vlamingen dan Walen zijn
die van den tram gebruik maken.
M. de Voorzitter. Uw verzoek zal in
aanmerking worden genomen.
M. D'Huvettere herinnert nog eens den
slechten staat van den veloweg naar Zi 11e-
beke op 't grondgebied van Yper, en hij
vraagt dringende maatregels voor de recol-
lettepoorte, die onder opzicht van gebruik
baarheid en gezondheid veel te wenschen
laat.
M. Vanden Boogaerde.'t Zal onderzocht
en gedaan worden.
M. D'Huvettere. Danku, bijzonderlijk
voor 't laatste.
M. Lemahieu vraagt dat de stad zou
openbare voordrachten inrichten nopens de
wet op de werkongevallen, te zamen met het
landbouwcomice, en hij vraagt ook dat de
landbouwwegen zouden behoorlijk hersteld
worden, voornamelijk de Bellewaardstraat.
De Schepenraad zal 't onderzoeken.
De rekening der burgerwacht wordt goed
gekeurd.
De disch geeft voor 20,000 fr. titels in
waarborg om in de Nationale Bank een
crediet te hebben van 16,000 fr.
De Godshuizen worden bemachtigd om uit
ter hand een partijtje land te verkoopen.
Er heeft geene openbare verkooping plaats
omdat de kwestie niet belangrijk genoeg is.
De heer D'Huvettere vraagt waarom
de stad ook alzoo niet te werk en gaatde
kosten zouden ook minder zijn.
Mde Voorzitter. De stad heeft dit reeds
gedaan en zal het desnoods nog doen.
De raad keurt de veranderingen goed, die
de Schepenraad op verzoek, der bestendige
Afveerdiging gebracht heeft aan het vergun-
ningscontrakt.
Het grootste deel der veranderingen zijn
van ondergeschikt belang en bedoelen enkel
eene wijziging van opstel. Wij hebben ze ten
anderen vroeger reeds aangehaald.
De stad aanveerdt dat de gemeenten
moeten beslissen binnen de vijf jaar, als er
eene verandering komt, die toelaat gemeen
telijke vennootschappen te stichten, als zij
meêdoen of niet.
M. D Hu vettere
koolhandelaars.
M. de Voorzitter,
komen.
herinnert den brief der
—Verder zal hij te passé
Verslag der zitting
van Woensdag 26 April 1905.
De zitting wordt geopend ten 6.10.
Al de raadsheeren, buiten M. Canepeel,
zijn aanwezig, alsook de heer Secretaris M.
Gorrissen. M. de Burgemeester voor.
De heer Canepeel, die de plaatse vraagt
van bestierder van het stedelijk slachthuis,
geeft zijn ontslag van gemeenteraadslid. Hij
bedankt de raadsheeren, met wien hij steeds
de beste betrekkingen gehad heeft en hij zal
steeds eene goede geheugenis bewaren van
Om de gemeentelijke maatschappij te ver
lengen tot meer dan 3o jaar en 6 maanden
moet er eene uitdrukkelijke toestemming zijn
van Deputatie en Gouvernement.
Opdat deze die de nieuwe vergunning
heeft overnemingen moge doen van de oude
buizen, enz., moet de Raad daartoe bemach
tigen, na onderzoek.
De deputatie begeert dat er in 't contrakt
sta dat alle werk dat door Yperlingen kan
gedaan wordenaan onze stadsgenoten worde
toevertrouwd.
De rekeningen van de maatschappij die de
vergunning heeft zullen jaarlijks aan deri
Schepenraad voorgelegd worden.
Reeds van in October werd dit gevraagd
door het stadsbestuur van Waasten.
Geheel het vergunningscontrakt wordt
aangenomen met 12 stemmen tegen éene
(M. D'Huvettere) en ééne onthouding (M,
Fraeijs).
Vervolgens worden de veranderingen ge
stemd aan den bijgevoegden akt voor eene
gemeentelijke maatschappij.
Alle gemeenten van het arrondissement of
er aan palende kunnen er deel van maken,
mits de uitbating belangrijk genoeg zij om
de kosten van eenen gazmeter te rechtveer-
digen.
