DIT IS
EN OMMELANDS,
op Zaterdag 3n Juni ï905.
Herziening der Kiezerlijsten
1906 1907
Liberale en
Katholieke besturen
Propaganda
ROND DE WERELD
Vrankrijk
Eene bom
Later nieuws
De schurk
VAN ALLES WAT
Hoe moet men gaan
De scheiding
van Kerk en Staat
Prijskamp voor Merrie-
veulens en kweekmerriën
van inlandseh ras
Een deserteur
De trekkracht door twee
locomotieven afgeschaft
In Amerika
TELEFOON 52
Fe trekken hij den Uitgever7'* 36, in de Boteretrate, te Yper, en bij 's land boodschap tve zen ofte posttegen 3 frank 's jaars
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen 2al
De bekendmakingen kosten 0,fr. 15 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, ,'e Brussel, Tk 31, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n" 8, Place da la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaandern wonen.
STAD YPER
Het Collegie van Burgemeester en
Schepenen der stad Yper brengt ter
kennis van het publiek, dat ingevolge
arlikel 55 van het kieswetboek, er za!
overgegaau werden, van lsleD Juli tot
31sten Oogst aanstaande, tot. de herzie
ning van de lijsten der burgers, die
geroepen zijn om deel te nemen aan
de kiezing van de leden der Wetge
vende Kamers,van den Provincieraad
en van den gemeenteraad, van 1Q Mei
1906 tot 30n April 1907.
Volgens arlikel 54 derzelfde wet,
wordt ieder burger uifgeaoo(ligd,vooR
den ln Juli, in het Gemeente Secreta
riaat, de titels in te dienen van hen
niet geschreven staande op de in voeg»
zijndelljsten,aanspraak mogen maken
op kiesrecht, alsook van hen die, op
deze lijsten gebracht zijnde met een
onvolledig getal stemmen, aans] raak
mogen maken op bijkomende stem
men.
De burgers hebben er belang bii
deze aanbeveling na te komen, ten
einde, zooveel mogelijk, de bezwaren
te vermijden vóór het Collegie en
het bof van Beroep.
Yperden 15 Mei l9o 5
De Burgemeester en Schepenen
R. COLAERT.
De Sekretaris,
M. GORRISSEN.
1871
1872
1873
1874
1875
1876
1877
1878
1879
1880
1881
1882
1883
1884
Oorlo*
Te Parijs
Donderdag
UWSBLAD VAN YPER
Wmm i W If I IVI bmm bmam i**\ I \mJ? W
t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Te zamen
Te kort
Katholieke besturen
Overschot
13,439,000
12,465,000
10,272,000
2,411,000
5,354,000
Te kort
1,080,000
3,859,000
5,645,000
43,941,000 fr.
10.584,000
10,584,000
33,357,000 fr. over
Liberale besturen
3,t t5,ooo fr. te kort
89,000 fr.
6,060,000 fr.
15212,000 fr.
18,254,000 fr.
16,237,000 fr.
Te zamen 58,967,000 fr. te kort
Katholieke besturen
Overschot Te kort
1885 746,000
1886 2,i85,ooo fr.
1887 14,300,000
1888 18,767,000
1889 15,705,000
1890 5,295,000
1891 7,624,000
189a 6,»6o,ooo
1893 7,584,000
1894 9,260,000
1895 7,317,000
1896 6, io3,ooo
1897 5,771,000
1898 12,101,000
1899 17,601,000
1900 i5,o5o.ooo
1901 2,540,000
1902 3,2i5,ooo
1903 2,83i,ooo
1904 1,520,000
Samen 161,029,000 fr.
Te kort 746,000 fr.
Totaal 160,783,000 fr. over,
Sedert 1901 betaalt het katholiek bestuur
jaarlijks 12 miljoen aan de ouderdomspen
sioenen der werklieden.
Dat de kiezers oordeelen.
746,000
De Bond der Katholieke kringen van
België hield zijne aigemeene vergadering te
Sint Nikolaais, in de feestzaal van het
Sint-J ozefsgesticht
«Propaganda» was ter bespreking en het
was nog al op den toon der Jeremiasklach
ten, dateene woordenwisseling ontstond.
Er was weinig goeds gedaan... het eene
was ontoereikend en het ander niet voldoen
de. De Drukpers liet te wensclien en. er
moest verandering komen.
Op eens komt een jeugdig en pront man
vooruit, met ernstig woord en het hert op
de lippen.
«Mijne Heeren» zegde de spreker, beknib
belen is gemakkelijk maar doen en helpen
is heel wat anders Ik, persoonlijk, spreek
van ondervinding.
Wij hebben in ons arrondissement te
strijden, moeilijk en lastig, en moeten
bekennen dat wij weinig ondersteuning
vinden voor de drukpers, zelfs bij onze beste
vrienden. Helpt ons wij vragen niet beter
dan goed te kunnen doen.
Langdurige toejuichingen kwamen deze
verklaring begroeten, want menigeen der
aanhoorders moest die verklaring bevesti
gen.
En wie was die spreker
De Burgemeester van Dendermonde, de
Volksvertegenwoordiger De Bruyn, later
minister van Landbouw... en slachtoffer der
beknibbeling.
De Socialisten geven het voorbeeld aan de
Katholieken.
Op ieder dorp, in elke wijk, hebben zij
hunnen «spioen» die dag- en weekblad op
de hoogte houdt van den strijd.
De katholieken die «propaganda» verlan
gen, voor hunne princiepen, moeten het blad
dat zij verkiezen ook ondersteunen door
hunne mededeelingen. Het kan het nieuws
niet uitvinden, het moet het ontvangen om
het te kunnen verspreiden.
Ook de aankondigingen niet te vergeten
Dat helpt de gazette leven. En wil een blad
vele deugd doen, bet moet gemakkelijk zijn
bestaan vinden en door vrienden en kennis
sen geholpen worden.
Het is niet te betwijfelen Dag- en W' eek
blad oefenen op de menigte eenen grooten
invloed uit.
De strijd onzer eeuw is gelegen in het
schrift veel meer dan in het woord.
De pen is het wapen
Wij herinneren ons eene geschiedenis...
Van over lange jaren.
Wij lezen in een Hollandsch blad
Daar is geen grooter belang voor de gebeele
maatschappij, dan dat het voedsel zuiver is
en aan de eischen der gezondheidsleer voldoet.
De regeering doet de boter controleeren,
zij het dan ook ter wille van den handel met
het buitenland, en noodzaakt de verkoopers
van kunstboter openlijk daarvan blijk te
geven, opdat bedrog zal worden buitenge
sloten.
Het vleesch wordt in vele gemeenten
gekeurd, om te voorkomen dat den ingeze
tenen bedorven of minderweerdige waar zal
worden geleverd. Ook visch is in vele ge
meenten aan keuring onderworpen. En
regeering èn gemeenten ijveren en dragen
zorg zooveel als in hun vermogen is om deze
levensbehoeften van deugdelijke kwaliteit te
doen zijn.
Trouwens geen wonder. Het is een wel
begrepen volksbelang, en het mag een taak
van de openbare gezondheidscommissiën
genoemd worden om dat belang te bevorde-
n.
Vreemd mag het daarom worden genoemd,
dat het grootste, het voornaamste, het meest
noodzakelijke volksvoedsel het brood
niet aan keuring is onderworpen. Te meer
is dit opmerkelijk, omdat zoo herhaalde
keeren berichten in de pers de ronde doen
over kunstmeel of dergelijke vervalschingen
welke het gewone meel moeten vervangen.
Zij, die het meeste daarvan ondervinden,
zijn wel de werklieden. Het brood wordt in
de groote steden aan de huismoeders een of
twee centen goedkooper geleverd, dan de
gewone prijs en om dat voordeeltje te hebben
eet de werkman soms brood, dat dikwerf
nadeeligis voor zijne gezondheid en in ieder
geval hem niet dat voedsel verschaft,hetwelk
voor het behoud zijner krachten noodig is.
Men is, en zeer terecht, gekant tegen het
gebruik, althans tegen het misbruik van
sterken drank, maar zou het geen tijd worden
dat ook eens te velde werd getrokken tegen
het gebruik van minderweerdig brood Een
voedsel toch waarop de werkman en zijn
gezin grootendeels moet teren
Zaterdag laatst hebben de vereenigde
Russische vloten deze van Japonië ontmoet
in de zeeëngte van Corea. De Russische
vloten zijn totaal vernield of gekaapt dooi
de Japoneezen. Het verlies voor de Russen
is veel grooter nog dan hunne nederlaag van
Moukden.
Inderdaad, sedert 10 maanden hadden de
Russen alles in 't werk gesteld, noch kosten
noch moeite gespaard om met twee machtige
vloten in het verre Oosten te geraken, daar
de Japoneezen het meesterschap op zee te
benemen en alzoo misschien Port-Arthur
terug te krijgen of ten minste den vijand tot
aanveerdbai e v redevoor waarden te dwiDgen.
Dat alle3 is totaal mislukt.
Al die schoone slagschepen, kruisers,
torpedobooten, enz. die de schoonste en
snelvarendste waren die er bestonden, zijn
in den grond geboord of hetgeen nog
erger is voor Rusland door den vijand
bemeesterd.
De vlote had voor Rusland eene weerde
van rond de 400 millioen franken.
Daarbij nog zijn Rodjesventsky en twee
andere admiraals inde handen der Japonee
zen gevallen. De opper-admiraal is zelfs zoo
erg gekwetst dat men voor zijn leven vreest.
Dat is 't nieuws dat ons nu deze weke bij
brokken en stukken is toegekomen en nog
gedurig toekomt.
Japonië heeft natuurlijk zulke overwinning
niet behaald zonder zelf gevoelige verliezen
te ondergaan. Zulks is onvermijdelijk, maar
hoe groot ook die verliezen zouden zijn, ze
zijn wel vergoed door de winste op den
vijand.
Zal 't daarmeê nu uit zijn en vrede ge
raken Wie kan er dat voorzeggen Maar
moet de Rus hem nu nog niet overgeven,
't ware oprecht uitzinnigheid en zeker is 't
dat Japonië van langs om minder zal content
te stellen zijn meteen kleintje.
Geheel de weke zwijgt in Vrankrijk de
politieke om bezig te zijn met het Konink-
sken van Spanje.
Alfonso XIII beeft op verzoek van het
fransch bestier, eens Parijs gaan bezoeken,
de machtige wereldstad. Van daar gaat hij
naar Engeland, en misschien al door Beigië
naar Duitschland.
De koning is nog jonkman hij en is
ten anderen nog maar 19 jaar oud gewillig
en de kwa tongen zeggen dat hij op reize
gaat om een vrouwe te zoeken.
Daarvoor en moet hij juist wel naar
Vrankrijk niet gaan, maar, wat wilt gij,
Vrankrijk is zijn naaste gebuur, en voor de
goede overeenkomste is het goed somtijds
een koutertje te slaan met zijn gebuurs
Nu Alfonso is daar nu sedert Dinsdag te
Parijs en 't volk van die groote wereldstad
is er om zot te worden van blijdschap, 't Zijn
natuurlijk feesten de eene na de andere en
op den dooltocht is er geroep en getier van
Leve de Koning Leve Spanje dat ge
waarlijk niet en begrijpt boe de iranschen,
die zoodanig verzot zijn op koningen en
keizers, zelve niet en trachten om er eeneü
te krijgen.
Woensdag heeft de koning met Voorzitter
Loubet eens de voornaamste gebouwen van
Parijs gaan bezoeken.
In 't Pantheon bleef hij lang bij het graf
van Napoleon en nam bet zweerd in zijne
handen waarmede de machtige keizer over
honderd jaar zegevierde te Austerlitz.
In de hoofdkerke werd hij ontvangen door
den kardinaal Aartsbisschop en iedereen
was gesticht over de oprechte godvruchtig
heidvan den jongen koning.
Als men de trappen opging gaf Alfons
zelf zeer eerbiedig den arm aan den grijzen
kardinaal.
Na een bezoek aan de voornaamste gebou
wen ging men ook eens naar de Hallen, een
soorte van markt, waar men alles verkoopt.
De verkoopers en verkoopsters, die een
geheel leger uitmaken,hadden onder ben een
jong meisje uitgekozen om voor den koning
oen dichtje op te zeggen, door den Victor
Hugo van hunne gilde opgesteld.
Als 't meisje den koning eenen bloemtuil
gaf stond Alfonso recht en stak bet kind een
gouden armband over de hand en gaf het
daarbij een paar klinkende piepers 1
Maar zè 1 Als 't volk dat hoorde en zag
daai was geen houden meer aan 't was
roepen en schreeuwen en dansen, klaar van
blijdschap, en t geroep van «Leve Alfonso»
weerklonk nog altijd als de koning reeds
lang was weggereden.
Is het volk verheugd en opgetogen door
de komste van den jongen koniDg, daar zijn
ook «schoeljen» die te voren en daarbinst
zoowel als achterna opentlijk verklaarden
en nog herhalen dat men den koning moeste
vermoorden.
Er waren weleenige aanhoudingen gedaan
van anarchisten, maar wat voordeelMen
laat gedurig in aanspraken en gazetten hei
voik opmaken
Nu, Woensdagavond was er vertooning
iu den Schouwburg, en na-de >ertQQning,
juiste vijf miuuten voor middernacht, afèsde
koning naar buis reed, werd er op den drasj
van eene strate een bomme gesmeten di
ontplofte op eenige centimeters van 's
konings rijtuig.
Twee peerden werden op den slag gedood
en drie vier soldaten gekwetst,alsook eenige
personen uit het volk. Seffens werden aan
houdingen gedaan, maar men is niet zeker
dat men den plichtige vastheeft. Trouwens
waar de bomme gesmeten werd, was 't nog
al duister, en men weet niet zeker als ze van
rechts of van links, van uit het volk of van
uit eene venster van het Hotel du Louvre
gesmeten werd.
De policie en 't gerecht zullen dat nu
trachten op te klaren. Ondertusschen, al dat
treffelijk is moet zulke mannen gelijk de
anarchisten afkeuren, en meteen hunnen
oorsprong, want 't is de gewone gang van
liberaal naar socialist en van socialist naar
anarchist.
Van zulke en andere deugnieten, spaar
ons, Heer I
Volgens tijdingen uit Parijs, zijn er 16
gekwetsten, maar geene die erg zijn, God
dank 1
Als de koning wist wat er gebeurd was,
stond hij recht en stak zijne hand uit naar
het volk, om te toogen dat hij niet gekwetst
en was. President Loubet deed hetzelfde.
En 't volk juichte toe, dat er haast geen
einde aan en kwam.
Intu8schen was de policie rap aan 't werk;
de straten werden afgezet en men vond
oeuevens brokken nagels et geutijzer nog
eene tweede bomme die gelukkiglijk niet
ontploft en was.
t Schijnt dat de anarchist die de twee
bommen gesmeten heeft, een Spanjaard is,
van Barcelonahij noemt Mona. t Zou
eene samenzweering zijn opgestookt door
zekeren Malato, die reeds aangehouden is,
maar die weigert te antwoorden op hetgene
hem gevraagd wordt.
Mona, zoo gauw hij de bommen gesmeten
had, spoeterde weg zoo rap hij kon. Een
man uit het volk had het gezien en liep
erachter, roepende: houdt vast! Hijging
hem juiste bij den schouder grijpen als hij
om verre gereden werd door eenen wielrijder.
Mona was intusschen weg en men heeft hem
niet meer weder gezien.
De man die Mona achtervolgd heeft is
zekere Chevigny. Hij is door de policie
ondervraagd en dank aan hem beeft men de
juiste beschrijving van den schurk, die,
hopen wij, al gauw zal vast zitten en zijne
welverdiende straffe zal ondergaan.
Maar die eerst en meest zouden behooren
gestraft te worden, dat zijn de opstokers.
Wat baat het eenige der ongelukkigen ge
vangen te nemen en te onthoofden zelfs,
van dezen die den raad der opstokets volgen,
als men gedurig opnieuw het volk door
woord en schrift laat opmaken
Militaire feesten waren bereid voor den
Donderdag, maar Koning Alfonso, als ware
christen, wilde eerst God dienen en aan
't franscbe volk het goed voorbeeld geven
Daarom was hij ten 6 en half opgestaan en
spijts al de vermoeienissen van den vorigen
stond was hij vóór den zeven en half in Sint
Clothildekerke.
Ilij nam plaats op eenen bidbank in den
koor, en 't was oprecht stichtend om zien
hoe godvruchtig de jonge koning bad binst
geheel de misse. Den godsdienstplicht vol-
oracht, vertrok koning Alfonso met zijn
gevolg, en korts na 8 ure kwam President
Loubet hem halen om naar de maneuvers
van Chalons te gaan.
Na de militaire oefeningen kwam de
koning naar Parijs weder, ten 6 ure 10 m.
Binst Jen doortocht van de statie tot aan het
Paleis stond eene zee van volk, en van ten
allen kante steeg een oorverdoovend geroep
op van «Leve de KoniDg «Dood aan den
moordenaar binst dat bloemen en bloem
tuilen voor en op het rijtuig vlogen, kortom
't was eene ongehoorde begeesterende betoo-
friug ter eere van den Spaauschen koning,
die zoo gelukkig ontsnapt was.
Wat moet men doen om wel te gaan, met
de minst mogelijke vermoeiing, het vrije
spel der spieren bevoordeeligende en met de
meeste bevalligheid en zekerheid
Men moet den voet met de voorpunt eerst
op den grond zetten en vermijden dat men
te veel op den binnen- of buitenkant drukke.
Het slijten der zolen zou, om regelmatig te
zijn, zich het meest aan den voorpunt en het
minst aan de hielen moeten voordoen. Men
moet bijzonderlijk vermijden van den hiel
het eerst op den grond te plaatsen, want als
men zoo gaat brengt dit eene voortgaande
reeks schokken te weeg, welke zeer nadeelig
zijn voor de ruggraat en voor de hersenen,
b Y^ïfd rechthoudende, moet men
e' t N? k *e stijf zijn, de armen vrij laten
h.aV -"JMv&de schouders eene afgaande
ric.V "W'-v' -Xjdien men deze kleine
regelen wil volgen, vindt men in het gaan
eene ware verlichting en een vermaak en
er is middel om alzoo honderd jaar lang te
kunnen gaan.
Zekere M. Gérault Richard stelt in de
fransche Kamer voor de kerkelijke feesten van
O. H. Hemelvaart, O. L. V. Hemelvaart,
Allerheiligen en Kerstmis als wettelijke
feestdagen te behouden, doch er de namen
aan te geven van Bloemenfeest, Oostfeest,
Herineringsfeest en Familiefees!1 't Wordt
tijd van het gebouw 't einden de Thourout-
straat te vermeerderen, want ze zullen gaan
afkomen Ten ware men in Vrankrijk zoo
nauw niet en keek, om reden dat er te vele
zijn
Deze prijskampen zullen in onze provin
cie geschieden op de volgende plaatsen en
dagen
Te Brugge, den zaterdag, 1 Juli, ten 10
ure's morgens,op de Burgplaats;te Thourout,
den donderdag, 29 Juni, om 10 ure 's mor
gens, op de Burgplaats: te Ghistel, maandag
3 Juli, ten io ure 's morgens, op de Groote
Markt; te Dixmude, dinsdag 20 Juni, ten 10
ure 's morgens, op de Groote Markt; te Kort-
rijk, zaterdag 24 Juni, ten 10 ure 's morgens,
op de veemarkt; te Yper, maandag 26 Juni,
ten 10 ure 's morgens op de Veemarkt.
Eene treurige geschiedenis had voor het
hooger krijgsgerecht een goeden afloop, die
toont dat militaire rechters, hoe overdreven
streng soms ook, toch wel eens goede harten
kunnen hebben.
Alexander D., van het eerste lanciers,kreeg
in Februari van dit jaar, een telegram, mei-
dende dat hij voor de tweede maal vader ging
worden, dat de toestand zijner vrouw aller
slechtst was en dat het oudere kind thuis was
bij de grootmoeder die in doodstrijd lag
en inderdaad korts nadien stierf dat het
huisgezin in de grootste ellende verkeerde en
hij noodzakelijk ten allen prijze moest trach
ten naar huis te komen. Hij vroeg verlof aan,
dat hem, ten gevolge van een ongelukkigen
samenloop van omstandigheden werd gewei
gerd.
Hij deserteerde den ionenkwam den 19H
terug,toen de toestand zijner vrouw eenigzins
gebeterd en zijne moeder overleden was. Hij
kreeg een kleine straf.
Maar, dit vonnis, hoe licht ook, beroofde
hem,krachtens de wet,van de maandelijksche
vergoeding van 3o fr. waarop de milicianen
recht hebben.
Ook ging hij in beroep bij het hoogef
militaire hof, dat den ongelukkige vrijsprak,
op grond dat hij gehandeld had onder eenen
aandrang, aan welken hij niet had kunnen
weerstaan.
Het beheer der spoorwegen beeft be
sloten op de internationale treinen het
trekken door twee locomotieven af te
schaffen.
In de meeste gevallen werd de maxi-
mumlast voor ééne locomotief slechts met
enkele tonnen overschreden en voor dit
kleine gewicht dat te veel was. had men
eene tweede locomotief noodig wat tot
groote onkosten aanleiding gaf.
Om hierin te voorzien, heeft de staat nu
locomotieven laten maken, die om het even
welken last kunnen trekken en voortaan de
bijvoeging eener tweede locomotief over
bodig maken.
Het zijn de sterkste die op het vasteland
loopen. Eene van die soort is te Luik
tentoongesteld.
In Amerika bezocht eene dame onlangs
een kindertuin, en de onderwijzeres ver
zocht de kinderen een oi ander dier na te
bootsen, om de dame te amuseeren. Aan
stonds begon een helsch lawaai hanen
kraaiden, ezels balkten, lammeren blaatten
en zwijnen knorden. Alleen een klein
meisje zat daar rustig in een hoekje.
Kom, Mieken, kunt gij dan geen dier
nabootsen 1
Ik doe het.
Wat zijt gij dan
Ik ben een kieken dat een ei legtalg
het gedaan is zal ik kakelen
