D i T
EN OMMELANDS,
-f
Sa
lm
Op Zaterdag 24" Juni 190S.
5 centimen 't blad.
40tÊ jaar. Talmerk 2061
Herziening der Kiezerlijsten
1906 1907
ROND DE WERELD
Vrank rijk
Duitschland
en Engeland
Tusschen twee vuren
Noorwegen
Rusland
Laatste Nieuws
VAN
Hoe men
ALLES WAT
peerden moet
behandelen
Ongeloo\;igen
Het groeien der boomen
Een slaapmutsken
STADSNIEUWS
Donderdag avond
Schouwing
Peerdefeeste
Gaze
In de Wacht
m
I
Ill
li
TELEFOON 52
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boter strata, te Yperen bij 's land boodschap ice sen ofte posttegen 3 frank s jaars
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen 2al
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, le Brussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place Dt la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaandern wonen.
STAD YPER
Het Collogie vau Burgemeester en
Schepenen der stad Yper brengt Ier
kennis van het publiek, dat ingevcdg.'
arlikel 55 van het kieswetboek, er zal
overgedaan werdén, van 1sle" Ju 1 i tol
31steD Oogst aanstaande, lot de herzie
ning van de lijsten der burgers, die
geroepen zijn orn deel Ie nemen san
de kiezing varj de leden der Wetge
veude Kamers,van den Provincieraad
en van den gemeenleraad, van 1" .Mei
1906 lol 30" April 1907.
Volgens ariikel 54 derzelfde w t,
wordl iedei burger uilgerjoodigd, vrof'.
den 1" Jlli, ie bet Gemeente Secreta
riaat, de titels in te dienen van hen.
li iet geschreven staande op «le in voege
z;,u ielijsten,aanspraak mogen maken
op kiesrecht, alsook van hen die, op
deze lijsten gebracht zijnde met een
onvolledig gelai stemmen, aaus, raak
mogen maken op bijkomende ste
men.
De burgers hebben er belang bh
deze aanbeveling na te komen, (en
einde, zooveel mogelijk, de bezwan n
te vermijden vóór het Collegie en *ÓÓ-
het hof van Beroep.
Yperden 15 Md 190 5
De Burgemeester en Schepenen
R. COLAERT.
De Sekretaris,
M. GORRISSEN.
Oorloif
.OFZANG AAN HET VADERLAND
iii
BLAD VAN YPER
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgeniand.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
t lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Botekstrate,
T* So, te Yper.
Een fransch blad «La Libre Parolen geelt
over den toestand van Europa zeer belang
rijke tijdingen, die doen uitschijnen hoe
nakende het oorlogsgevaar geweest heeft en
misschien nog is onder de groote landen van
Europa.
Vooreerst de groote moeilijkheid is tus-
schen Duitschland en Engeland,en Vrankrijk
dient om zeggens als een soorte van gijzelaar.
Willem was zeer verbitterd over de doe
ning van M. Delcassé, die al te vele toogde
hoe groot zijnen haat is tegen de Duitschers.
De Duitsche gezant was in verlof en zou
waarschijnlijk niet meer terug keeren. Geluk
kig wierd M. Delcassé weggezonden en alzoo
kwam Prins Radolin terug om opnieuw te
onderhandelen.
In de eerste bijeenkomst hield M. Rouvier
hem sterk en eischte de goedkeuring der
overeenkomst gesloten tusschen Vrankrijk en
Engeland natuurlijk dat de Engclschen
hierin den Franschman aanmoedigden. In
eene moeilijkheid tusschen Fransch en
Duitsch was er misschien wel 't eene of het
andere te grijpen voor den roofzuchtigen
Engelschman.
Duitschland om gauw ermee gedaan te
maken eischte kort en goed dat Vrankrijk
eene overeenkomst zou sluiten met hem
ofwel, de zaken zouden gedurig erger en
erger gaan.
M. Rouvier vroeg 48 uren om hem te
overpeizen. Hij raadpleegde zijnen gezant te
Londen, trachtte tijd te winnen, maar niet
te doen: Prins Radolin eischte namens Keizer
Willem een kort en duidelijk antwoord. En
als eene eerste toegeving moest Vrankrijk
seffens meedoen in de Conferentie tusschen
de mogendheden om de zaken van Marokko
te vereffenen.
Engeland, als het geware wierd hoe de
zaken stonden met Duitschland, eischte dat
het gesloten akkoord zou behouden blijven
Gaf Vrankrijk toe aan den eisch van Willem
't werd door den Engelschman aanzien als
eene «onvriendelijke» handelwijze te zijnen
opzichte.
M. Rouvier, niet meer wetende alwaar
zich wenden, gaf eindelijk toe aan den
Duitschman en aanveerdde zelfs van Enge
land te overhalen om meê te doen, naar het
verlangen der Duitschers, in eene algemeene
conferentie.
Indien nu de zaken klaar komen, zal
Vrankrijk in elk geval zijn voorrecht kwijt
zijn dal het in Marokko bezat.
De zaken gaan daar doodeenvoudig voor
uit al de officieren hebben getrouwheid
gezworen aan het nieuw bestier.
De Kamer van Zweden en die van Noor
wegen beraadslagen elk al eenen kant over
den toestand, en nemen schikkingen om
alles in het vriendelijke te vereffenen.
Te Lodz, in Rusland heeft een nieuwen
oploop plaats gehad Woensdag achternoen.
0.000 man namen er deel aan met roode
vaandels. De soldaten hebben er op gescho
ten en er zijn i8dooden en een honderdtal
gekwetsten.
Van den oorlogis ergeen belangrijknieuws,
zonder twijfel zal er meer zijn tegen dat ons
blad de naaste maal verschijnt, want volgens
het algemeen gevoelen is reeds de groote
veldslag aan den gang, die over het einde van
den oorlog moet beslissen.
De laatste brieven uit Japonië vertellen van
de feestelijkheden die in 't begin van Mei op
last der regeering zijn gehouden.
De plechtigheden hadden plaats in den
grooten allerzielentempel te Tokio en beston
den vooral in het brengen van offers,rijstkoe-
ken en wijn van rijst, aan de zielen der voor
het vaderland gevallen soldaten. De keizer
zelf als hoogepriester van den Shintoistischen
godsdienst of lieverafgodendienst,draagt deze
offers op.
Alle scholen en kantoren waren gesloten,
en de ministeries namen officieel deel aan de
feestelijkheden.
Uit tal van nadere bijzonderheden blijkt
hoezeer het Japansche volk voorzooverhel
niet geheel in stoffelijke overwegingen op
gaat, voor zoover het niet het geld en den
roem als hun goden vereert, ook in geestelijk
opzicht verwijderd is van den christelijken
godsdienst.
Daarom kan slechts met zeer matige
vreugde de mogelijkheid worden begroet dat
thans eene vrede zou worden gesloten, die
Rusland aan de minachting van de Japonee-
zen en Chineezen, en Afghanen en Perzen en
alle Aziatische volken prijs zou geven, een
minachting die spoedig al wat Europeesch en
christelijk is zou omvatten en voor de wereld
gevaarlijk worden.
1 Het Amerikaansche departement van
zeewezen heeft gelast, dat geen vreemdelin
gen meer aan boord van de oorlogschepen
zullen worden toegelaten tijdens de manoeu
vers. Dit bevel is bijzonderlijk bedoeld tegen
de Japansche koks en bedienden, die ontslag
zullen moeten nemen. Het bevel is het gevolg
van eene ontdekking van schout-bij nacht
Evans, die met een officieel bezoek aan een
Japansch oorlogschip in den kommandant
jemand herkende, die vroeger, bij hem be
diende wasgeweest.'Toen ging hem eensklaps
een licht op, hoe de Japoneezen achter de
geheimen van andere mogendheden komen.»
Laat ons hopen, dat de zaken, die al te
opgewonden beschouwd werden, algauw zul
len effen geraken zonder oorlog, tot groot
voordeel van eikendeen en voornamelijk van
ons vaderland.
Dezen morgen komen uit Parijs tijdingen
er de toestand tusschen Vrankrijk
Duitschland nog veel erger doen uitschijnen
dan hij hierboven reeds is afgeteekend.
M. Rouvier heeft over de kwestie van
Marokko eene nota ingediend van i5 blad
zijden, waarin hij geheel de kwestie uiteen
doet en alles herinnert wat met Marokko
betreft heeft. Hij weigert noch en aanveerdt
eene conferentie over den toestand, maar
doet bijzonderlijk de verkregen rechten
kennen die Vrankrijk en Marokko bezit en
die het natuurlijk begeert te behouden.
Daarop gaan duitsche en bijzonderlijk
fransche bladen den gangals men deze
laatste leest, staat de oorlog aan de deur en
binnen acht dagen is hij reeds aan den gang
De engelsche bladen doen natuurlijk mee.
De Standard schrijft
Men verzekert hier dat de onderhandelin
gen tusschen Duitschland en Frankrijk in
een zeer gevaarlijk punt geraakt zijn en dat
het gevaar steeds dreigender wordt.
Een fransch blad, le Soir, schrijft het vol
gende, dat getuigt hoe de franschen gestemd
zijn
Wij zijn in staat te verzekeren dat een
groot getal Duitschmans die te Parijs verblij
ven reeds bevel gekregen hebben onmidde-
lijk hun leger te vervoegen. Wij hebben ten
anderen stukken in handen gehad die onder
dat opzicht geen den minsten twijfel laten.
Een socialisten blad van Berlijn, de Vor-
waertszegt dat men tegen 16 Juni, reeds
voorbij—verwachtte dat Warschau,de hoofd
stad van Russisch Polen, door de Pruissen
zou belegerd worden.
We geven al de bovenstaande tijdingen
niet omdat wij er veel belang aan hechten
maar enkel om te toogen hoe de franschen
den toestand inzien.
Als het peerd spreken kon zou het zeker
het volgende zeggen
Behandelt mij, zooals gij zeifin mijn geval
zoudt wenschen behandeld te worden.
Het doen van goede daden heeft steeds goed
ten gevolge.
Wanneer het zeer koud is, zet mij dan
niet vast aan een paal of aan een beschot van
ijzer.
Laat mij des nachts niet in een stal waar
de grond niet geschikt is om op te liggen.
Als gij mij door slagen voortdrijft tot
zwaarder arbeid, denkt dan niet dat ik niet
reeds al mijne krachten inspan; gij zoudt ook
niet rustig kunnen voortgaan, als men u
steeds door zweepslagen tot overspanning
drong.
Als ik aangemoedigd moet worden, doet
het met een goed woord, doch slaat mij niet.
Spreekt nu en dan eens zacht en vriendelijk
tot mij en heb wat geduld.
Omdat ik maar een peerd ben, denkt dan
niet dat ik daarom alle soorten onsmakelijk
gras ot hooi kan eten.
Geeft mij geen slagen, omdat ik soms op
den weg schrikt;want den volgenden keer zou
ik mij herinneren hoe ik daarom geslagen
werd en dan zou er, uit vrees voor
nieuwe slagen, iets ernstiger kunnen gebeu
ren.
Wanneer ik bang ben van iets, laat mij
er dan naar kijken en het, waar het kan,
eens besnuffelen, tenzij het mij pijn zou
doen.
Laat mij niet moeten draven als ik eene
hoogte opga probeer zelfs een te klimmen
met eene zware vracht achter u.
Jaagt mij niet op stoffige wegen, want het
stof dat in de longen dringt door diepe en
en versnelde ademhaling,is daaruit niet meer
te verwijderen.
Laat mij niet op een benauwden en don
keren stal staan want dat is des zomers
verschrikkelijk en ook is bij koude de
overgang te groot het licht daarbuiten
is bovendien rekens pijnlijk voor het
gezicht, vooral als het des winters gesneeuwd
heeft.
Zegt geen ho! voor niets; roept mij alleen
om stil te houden als het moet; als er eens
iets aan de leidsels brak, zou het u niet be
rouwen dat gij mij gewend had om op uw
woord te gehoorzamen.
Laat mij niet bezweet zonder dek staan in
koude en wind; als onze longen daardoor
ziek worden, zijn wij spoedig niet veel meer
waard.
Laat mij geen ijskoud water drinken en
laat mij toch niet, na verhittenden arbeid of
bij warm weder, in de zon staan; doe ook bij
koude geen bevrozen gebit in mijn mond,
maar maakt het eerst wat warm, gij kunt dit
ook doen door het eene minuut tegen mijn
lichaam te houden.
Laat mij niet achter uitloopen, terwijl gij
iets voor mijne oogen houdt, want dit maakt
mij angstig. Doet mij geen hoofdstel aan,
waarvan het bit of de ooglappen mij pijn doen
en mij beletten goed te zien.
Laat mij, zooals dit wijselijk bij de peerden
der cavalerie en van andere bereden wapens
is voorgeschreven,uit de hand beslaan en niet
met warme ijzers, want daardoor bederft gij
mijne hoeven. Gebruikt toch nooit een
praam aan de lip, want dat is een onnoodig
marteltuig.
Let goed op mijn tuig en laat het niet eerst
veranderen als gij bemerkt dat het mij hier of
daar door drukking een pijnlijke wond heeft
veroorzaakt.
Laat mij nooit door iemand rijden, die er
geen verstand van heeft. Gelooft dat wij
meer gevoelen en begrijpen dan wij kunnen
toonen.
Daarom ook, als ik ziek of gewond ben,
gun mij tijd ter genezing.
Behandelt mij toch zacht en vriendelijk.
Waarlijk hoe zachter en vriendelijker men
mij behandelt, des te trouwer en gewilliger
doe ik mijnen dienst.
Vergeet niet,dat men leest in een oud boek,
dat de vriend is van alle verdrukten De
rechtveerdige kent het leven zijner beesten
maar de bermhertigheden der goddeloozen
zijn wreed.
Eene dame zegde eens aan M. Borer, den
geleerden bestuurder van Saint-SulpiceNte
Parijs Weet gij wel, mijnheer de pasto"-1
dat ik eene ongeloovige ben? Mevrouv
gelooft toch in God antwoordde de priester.
Dat wel, maar ik ben ongeloovig voor al
wat den katholieken godsdienst betreft.
Dan heeft mevrouw de bewijzen van den
godsdienst toch goed gestudeerd en grondig
overwogen Och niet veel, mijnheer.
Hebt gij dan de leerrijke werken niet gelezen
vnn Berger, van de la Luzerne, van Frays-
sinous Neen, mijnheer. Kent gij de
grootsche werken van Bossuet en Fénélon,
van Bourdaloue en Massillon Neen,
mijnheer. Welnu, mevrouw, hernam M.
Boyer, indien gij daar niets van weet, in het
vervolg zeg niet meer dat gij eene ongeloo-
vige zijt, maar wel eene ongeleerde pottin.
En zoo is 't met het grootste getal dier
groote verstanden, die niet meer gelooven.
Zij hebben met hunne eerste communie iets
of wat van den godsdienst geleerd en daar-
meê uit. Al wat zij nu nog lezen over God en
Kerk is in slechte dagbladen en zedelooze
boeken al wat zij er nog van hooren is wat
herbergpraat en wat ezelarijen, uitgekraamd
door het een of ander mijnheerken. dat in
ruzie ligt met de pastoors omdat die «leelijke
zwartrokken» hem gedurig herinneren dat er
een zesde en een zevende gebod is. Neen,
goddelooze vrijdenkers, overtuigde godde
loozen zijt gij niet, maar hooveerdige en
ongelukkige kiekens voor al wat den gods
dienst betreft. Studeert onzen schoonen
godsdienst en gij zult zoowel gelooven als de
groote katholieke mannen, die door hunne
geleerdheid de wereld verbaasden 1
Een eenvoudig hulpmiddel om het groeien
der boomen te vervorderen, maar dat veel te
weinig in toepassing wordt gebracht, is het
beleggen der boomschijven (d. i. de grond
rond den stam) met korter mest.
Deze mestlaag beschut in den winter tegen
al te sterk bevriezen van den grond, in den
zomer tegen verdampen van de vochtigheid
tegen droogte. Daardoor wordt de groei
en de ontwikkeling der boomen in drooge
zomers buitengewoon bevorderd.
Het School Journal van New-York
schrijft
Het kleine koninkrijk België, een der
kleinste van de Europeesche Staten, bekleedt
in dit werelddeel een overwegende plaats uit
oogpunt van geldwezen en nijverheid het is
zulks onbetwistbaar verschuldigd aan den
vooruitgang van het onderwijs, waardoor dit
land zich bijzonderlijk onderscheiden heeft
in de laatste tijden.
i Een bijzonder briefwisselaar van hei
Chicago Daily News deelde laatst eenige
belangrijke bijzonderheden mede betreffende
het openbaar onderwijs in België. 80 °/0 der
bevolking boven de acht jaar oud kan lezen
en schrijven dit cijfer is door geen enkel land
overtroffen, zelfs niet door het meest begun
stigde.»
Zulks slaat al met eens de bewering in
duigen dergenen die het volk willen doen
gelooven,dat nergens het openbaar onderwijs
Zoo zeer verachterd is dan hier in België.
Eigen lof!... maar als de lof wordt uitge
bazuind door een blad uit een ander wereld
deel, dunkt het ons niet meer dan billijk dat
wij hem mededeelen, en hem onze tegen
strevers voor oogen stellen, om hun valsche
bewering te beschamen.
3o,ooo oneen minder uit dan in den dag;
deze rust is onontbeerlijk voor het lichaam.'
Maar wat gebeurt nu, als gij voor het slapen
gaan zelfs maar eene kleine hoeveelheid
sterken drank neemt? Juist het tegenover
gestelde. De sterke drank doet het hart snel-
er slaan. In plaats van den arbeid, door het
hart volvoerd met 5ooo kloppingen te ver
minderen, vermeerdert gij het meta5oo, een
verschil van 7500 en gij staat des morgens
op, meer vermoeid, zwaar in het hoofd,
minder geschikt en met minder lust tot
werken.
Aardige slaapmuts
Voor de onthouders
Sommige personen nemen gaarne voor
het slapen gaan een glaasje liqueur en dat
noemen ze een slaapmutsje alsof het hun be
ter doet slapen. Ook in oogenblikken van
vermoeienissen, moedeloosheid zoekt men
soms rust en opbeuring in sterken drank.
Hoe noodlottig dit is, werd dezer dagen be
wezen door dokter Richardson, een der be-
roemste geneesheeren van Londen.
Aan een zijner studenten zegde hij in de
klas, hem de hand, reikende;
Tel mij eens de polsslagen.
De student telde er 74.
Richardson ging zitten en deed op nieuw
tellen.
Nu vind ik maar 70 slagen, zegde hij.
De dokter strekte zich daarop plat uit op
een bank en hernam
Tel nu weer eens.
Maar dat is aardig, hervatte de student,
uw pols slaat nu maar 64 keeren.
Toen begon Richardson de zaak te verkla
ren
Wat ge daar waargenomen hebt, is zoo
wonder nietsprak hij Als men ligt, dan
rust het hart, en het is juist opdat het zou
kunnen rusten, dat gij u des avonds neerlegt
om te slapen. In dien toestand slaat uw hart
tien keeren minder per minuut,dat maakt 600
keeren per uur. Slaapt gij nu acht uren, zoo
hebt een verschil van 5ooo polsslagen. Bij
polsslag werpt het hart 6 oneen bloed
's werj ,;t gedurende den slaap
Morgen, Zondag avond, speelt de stads-
harmonie Concert op den kiosk der Groote
Markt.
St-Pietersdag, ten 8 1/2 is er Concert in
den hof van den Katholieken Kring door de
Koninklijke Fanfare.
Die feeste is gegeven uitsluitelijk voor de
leden van den Kring en hunne familie.
De bevelhebber der gendarmerie ofte land
wacht van geheel België was gisteren te Yper
om de mannen van Yper en Ommelands in
oogenschouw te nemen.
s'Achternoens heeft het peerdevolk oefenin
gen gedaan op het Minneplein van ten éenen
tot ten driên.
't Is vandage de peerdefeeste op het Klein
plein. Er zijn 5oo fr. prijzen en 35 eerme
talen te winnen.
Laat ons hopon dat de ruchtbaarheid aan
die feeste gegeven veel en schoone peerden
zal uitgelokt hebben.
De werken aan de gaze zijn reeds volop
aan den gang. De buizen voor Poperinghe
liggen alreeds tot verre over Vlamertinghe.
Hier te Yper is men bezig aan de grond
vesten van het gazgesticht.
Gezien hoe rap 't leggen der buizen voor
uitgaat, bestaat er geen den minsten twijfel
dat alles vóór Nieuwjaar zal gereed zijn.
Zondag avond heeft de heer H.Vandergho-
te. voorzitter van het Christen Vlaamsch
Verbond van Yper,een belangrijke voordracht
gehouden in het Volkshuis over die schoone
instelling.
Zijn opwekkend woord zal ongetwijfeld
velen hebben aangespoord om zich te laten
inlijven in die nuttige vereeniging.
1830-1905
Muziek van Eug. Dierckx
Triomf, o Vaderland
Ontsnapt aan allerlei gevaren
Na driemaal vijf en twintig jaren
Nog vrij nog schoon nog groot,
Met schatten in uw schoot...
Triomf, o Vaderland 1
-
Men heeft, in tijden lang verzwonden,
Uw grenzen met geweld geschonden,
Om uw bezit alleen I
Maar in de borst van uwe zonen
Bleef toch de zucht naar vrijheid wonen,
Als vonken in een steen
En immer steeg, uit kluis en slot,
Het eigen lied tot God
Vrij is de zee, die Vlaandrens kust besproeit;
Schoon is het veld, waar welig koren bloeit]
En weelde schaft het werk van geest en hand..,
Rijs op, rijs op, 0 heilig Vaderland I
Het Vaderland is opgerezen,
En wordt de wereld door geprezen,
Bewonderd als een keurkleinood.
De nijverheid en handel bloeien
De steden en de dorpen groeien;
De kunst veredelt klein en groot
En dankbaar stijgt, uit kluis en slot,
Het eigen lied tot God
Vrij is de zee, die Vlaandrens kust besproeit;
Schoon is het veld, waar welig koren bloeit]
En weelde schaft het werk van geest en hand..,
Heil u, heil u, o heilig Vaderland I
V
1 KJ