D S T
EN O fvl M E L A N D S
m
m
m
m
kond de geheld
Op Zaterdag 8D Juli 1905.
eentimeü 't blad
Herziening der Kiezerlijsten
1906 1907
Holland
VLAMINGEN
frankrijk
Zweden en Noorwegen
Rusland
Oorlog
VAN ALLES WAT
Te onthouden
Ooi hollende peerden
te doen stilstaan
Ontvlekkbn der kleederen
Tegen liet zuur worden
der melk
Gczondlieidsflesschen
Nieuwe centen
Papiernijverheid
Koopvernieligcne gebreken
Gemeenlelaksen
STADSNIEUWS
Tram
Koninklijke Fanfare
Sladsharmonie
Gouden Bruiloft
Slad Yper Gemeenteraad
40,e jaar. Talmerk 2062
TELEFOON 52
Te trekken hij den UitgeverTh 36, in de Boterstrate, te Yper, en hij 's land boodschap icesen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk S6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Viaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen 2al
STAD YPER
Het Collegie van Burgemeester en
Schepenen der stad Yper brengt ter
kennis van het publiek, dat iugevoig'-
artikel 55 van het kieswetboek, er zal
overgedaan werden, van 4slen Ju 1 i tol
31sieD Oogst aanstaaude, tot de herzie
ning van de lijsten der burgers, die
geroepen zijn om deel te nemen aaD
de kieziug van de leden der Wetge
vende Kamers,van den Provincieraad
en van den gemeenteraad, van ln Mei
1906 tot 30" April 1907.
Volgens artikel 54 derzelfde wt t,
wordt ieder burger uitgenoodigd,voor
den 1" Juli, in het Gemeente Secreta
riaat, de titels in te dienen van hen
niet geschreven staande op de in voege
zijnde lijsten,aanspraak mogen maken
op kiesrecht, alsook van hen die, op
deze litsten gebracht zijnde met een
onvolledig getal stemmen, aans; raak
mogen maken op bijkomende stem
men.
De burgers hebben er belang bi
deze aanbeveling na té komen, ten
einde, zooveel mogelijk, de bezwr.-'-n
te vermijden vóór het Collegie en
het hof van Beroep.
Yper, den 15 Mei I So 5
Do Burgemeester en Schepenen
R. COLA EBT.
De Sekretaris,
M. GORRISSEN.
Scholen
Godshuizen
Disch
Orgelspel
Tuindag
<(rv>
LAD VAN YPER
0
m
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, leder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas. 'e B ussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place du la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, vm al die buiten Oost-
Westvlaandern wonen.
Gansch Belgenland viert, opgetogen,
75 jaren eigen volksbestaan,
75 jaren vrede en vrijheid,
75 jaren rust en welvaren
Doch velen vergeten dat de grondvesten
van het prachtig gebouw dat wij Belgenland
noemen,gelegd werden, niet in t jaar dertig,
maar over ruim 600 jaar, toen de Vlamingen,
op Groeninghcveld, de macht knakten van
's lands erfvijand en* hem beletteden, in 't
vervolg, hier nog vasten voet te krijgen.
Groeningveld, gij zijt de bakermat van
België's zelfbestaan
Reuzen van i3o2, gij zijt het die 't heden-
daagsch België schraagt
Daarom op 11 Juli aanstaande, den Gul
densporenslag herdacht met wapperende
vlaggen, gezang en gejuich, muziekgespeel
en klokken'geluid.
Op dien dag God bedankt om de toen
gewonnen vrijheid waar wij nu de vruchten
van genieten.
Op dien dag, in volksvergaderingen,
gesproken van vrijheid, vrede, heerlijk erf
goed gekocht met het bloed en 't leven der
helden van i3o2.
Dan ook gewezen op het onrecht, op de
taaiverdrukking die wij Vlamingen, wij
meerderheid der Belgen, heden ten dage, na
;5 jaren onafhankelijkheid, nog te lijden
ebben in 't onderwijs, in 't leger, in de
stauts'hedienin8en> overal
Als'fee "tgeschenk van dit jubeljaar, eischen
wij, Vlamingen, rechten volstrekte gelijkheid
met de Walen.
- -
De scheiding tusschen Kerk en Staat is in
de fransche Kamer gestemd met 108 stemmen
meerderheid. Niemand en is over de nieuwe
wet tevreden de kerkhaters vinden het veel
te gematigd en vreezen dat de Kerke, nu zij
van den Staat in 't geheele niet meer af en
hangt, te veel vrijheid zal genieten, terwijl
de katholieken natuurlijk niet content en
zijn van eene wet die in vele plaatsen alle
godsdienstoefeningen zal onmogelijk maken.
De wet is nu verzonden naar den Senaat
die ze op zijne beurt zal onderzoeken en
stemmen.
De toestand tusschen Duitschland en Vrank-
rijk klaart meer en meer op, zoodat alle
gevaar vooroorlogvolkomen geweken schijnt.
Er zal nopens de kwestie van Marokko eene
conferentie plaatshebben tusschen de mo-
gendheden.eens dat Vrankrijk en Duitschland
te gare zullen beraadslaagd hebben over
hetgene er in die bijeenkomsten moet behan
deld worden.
Het ministerie Kuyper heeft zijn ontslag
ingediend tengevolge der kiczingen waar het
nu vier stemmen minderheid heeft in de
tweede Kamer.
Waarschijnlijk zal nu een ministerie sa
mengesteld worden uit gematigde mannen
van alle gezindheden, die de politiek zullen
daarlaten om zich alleen met 's lands stoffe
lijke belangen bezig te houden.
Een liberaal ministerie ware onmogelijk,
daar de liberalen zouden moeten rekenen op
de socialisten om te kunnen bestieren; en bij
de minste moeilijkheid lage 't ministerie om-
verre.
Daarbij in de Hoogkamer heeft het mini
sterie Kuyper nog eene groote meerderheid,
die natuurlijk geene politieke wetten stemmen
zou tegen hare goeste.
De moeilijkheden tusschen de twee landen
zullen ongetwijfeld in 't vriendelijke .Vereffend
worden. Tot nu toe weigert koning Oscar
een zijner zoons te laten koning worden in
Noorwegen, en de Noren hebben.zoo schrij
ven de gazetten, het postje aangeboden aan
Graaf Lonyay, den echtgenoot van prinses
Stephanie, dochter van onzen koning Leo
pold.
Wij hebben verleden weke in 't korte den
opstand gemeld van een russisch oorlogschip
te Odessa. Tot nu toe en heeft de bemanning
haar nog niet overgegeven.Admiraal Krieger
is wel met 5 andere oorlogschepen naar
Odessa gekomen, maar is daags daarna naar
Sebastopol weergekeerd met nog een schip
minder; een nieuwe bemanning was in op
stand en deed mee met die van de Prins
Potemkine.
De Potemkine isWoensdag uitOdessa naar
de kusten van Ru menie vertrokken.
Admiraal Krieger heeft de vuren doen
uitdooven en de bemanning voor eenigen tijd
in verlof laten gaan. Men weet nog niet juist
waarom de admiraal aldus heeft gehandeld.
Heeft hij de Potemkine niet in den grond
willen boren, of vreesde hij misschien dat de
bemanning zijner schepen niet zou gehoor
zamen,en zich bij de muiters zou aansluiten,
gelijk de Pobiedonost^eff gedaan had
Van den oorlog is er weinig nieuws, tenzij
dat de gezanten voor de vrede benoemd zijn
en na 8 Oogst bijeenkomen te Washington.
Intusschen duurt de strijd voort.
Uren der missen na 8 ure, in de verschil-
lige kerken van Luik, des Zondags.
Ten 8 ure Mis in de hoofdkerk, in Ste-
Foi, in St Jan, in St Nicolaas, in Ste Kathe-
rina (paters kanunikken van Lartanen,) in
St Lodewijk (paters Jezuieten) in St-Pascal,
Hesbayestraat (Minderbroeders,) in de kerk
der Redemptoristen, Hors-Chateau, in het
H. Sacrament (Boulev. d'Avroy,) in St-
Lambertus (paters Oblaten).
Ten 8 1/2, hoogmis in het H. Kruis.
Ten 9 ure, hoogmis in al de parochiale
kerken (uitgenomen in het H.Kruis en in Ste-
Maria), gelezene mis in de hoofdkerk.
Ten g 1/2, hoogmis in Ste Maria en in de
kerk der Salesianen.
Ten 10 ure, hoogmis in de hoofdkerk,
gelezene mis in Ste-Katherina,in St-Lodewijk
(nabij Longdoz.) in St Pascal.
Ten 10 1/2, gelezen mis in St-Vincentius,
in St Denis, bij de paters Redemptoristen.
Ten 11 ure, gelezene mis in de Ste Foi,
Ste Maria, St Martinus, St Nicolaas St-
Remakel, St-Servatius, Ste-Veronica, St-
Lambertus.
Ten 11 1/2, gelezen mis in St-Antonius,
St Bartholomeus, St Cristofel, H. Kruis, ;">t-
Denis, St-Jacobus, St-Jan, Ste-Margaretha,
St-Vincentius.
Een Fransch tijdschrift deelt mee dat,toen
op zekeren dag te Montreuil een peerd voor
een licht wagentje pijlsnel voortvloog.zekeren
Leopold Horsin, op 5o meters van het dier
verwiiderd dat op hem aankwam, zijn blau
wen kiel uitdeed, dezen in elkander draaide
en zoo snel hij kon, er meê ging draaien in
kringen het peerd steigerde, maar bleef op
twee meters van hem staan. Er kwam hulp
opdagen,het peerd werd gegrepen en Horsiii
wierp zijn hiel over den kop.
Ik ben een boerenzoon, zei Horsin, aan
de over zijn meesterstuk verwonderde toe
schouwers reeds meer dan 5o keeren heb
ik van hetzelfde 1.liddei gebruik gemaakt en
slaagde altijd.
Men behoeft slechts een kiel, een voor
schoot, om het even van welke kleur, in
kringen rond te draaien, om de peerden tot
staan te brengen, waarbij zij zelfs niet opzij
springen.Zij blijven beweegloos staan,omdat
de draaiende voorwerpen hun schrik aan
jagen en zij daardoor tot bezinning schijnen
te komen.
Gevlekte kleedingstukken moeten seffens
gereinigd worden versche vlekken kan men
licht uitmaken, terwijl de oude niet zelden
aan alle middels weerstaan.
Bougievlekken moeten eerst goed afge-
krapd en geborsteld worden. Men legt onder
en l oven de vlek een kladpapier, waarop men
herhaalde malen een heet strijkijzer zet, ter
wijl men telkens het papier verlegt tot er
geen vet meer ingedrukt wordt.
Vet- boter en olievlekken worden ge
woonlijk met naphta of benzin uitgemaakt.
Men borstelt de plaats rechts en averechts
men legt een dubbel gevouwen linnen onder
de vlekken, en men wrijft haar met een wol
len doek, in naphta of benzin gedoopt dit
vocht, en meteen het opgeloste vet dringen
dóór 't goed en 't linnen. De naphtareuk
vervliegt spoedig als men de kleederen in de
lucht openhangt.
Olieverf en vernisvlekken wrijft men met
kruim van oudbakken brood, terwijl zij nog
nat zijn.
Droge vlekken laat men weeken in een
mengsel van alkool en terpentijngeest, dan
wrijft men haar met benzin.
Pek en teervlekken: maakt men met alkool
of terpentijngeest uit oude vlekken moet
men eerst met boter bestrijken en week laten
worden.
Kragen van manskleederen alsook het
onderste der mouwen, worden gereinigd met
een mengsel van ammoniak met even zooveel
regenwater, of met zuivere benzin.
Men bevochtigd der, kraag daarmede bij
middel eener spons,waarna men hem afkrabt
met den rug van een mes. De kraag wordt
beurtelings bevochtigd en afgekrabd, tot het
mes geen vet meer wegneemtmen spoelt
hem dan met de spons, wischt hem at, en
hangt het kleedingstuk te drogen.
Slijk wordt met eene natte spons afge
nomen. Als het slijk de stof deed verkleuren,
wrijft men de vlekken met den dooier van
een ei, en spoelt ze dan met zuiver water.
Ook kan men op de verkleurde plaats lichtjes
natgemaakten wijnsteen leggen.
Zurenfouten Tot het uitmaken van
versche plekken door azijn, citroensap of
bijtende zuren veroorzaakt, gebruikt men
ammoniak met water aangelegd; men spoelt
met zuiver water zoohaast de vlek uit is.
Als een zuur met eene alcalische zelfstan
digheid (soda, potasch, kalk, ammoniak)
verbondenwordt, maken zij elkaar wederzijds
onwerkzaam,zoodat tegen zuurvlekken am
moniak, en omgekeerd tegen zoutvlekken
azijn of citroensap zal aangewend worden.
Niet alle kleuren blijven bij deze behandeling
onbeschadigd in den regel lukt het gebruik
van zuur best op blauw goed, en dat van
ammoniak op zwarte, grijze violet- of gra
naatkleurige stoffen.
wordt het volgende middel gebruikt op een
liter melk die men kookt voegt men een eet-
leper suiker. De melk houdt zich dan goed
gedurende twee dagen ondanks de grootste
hitte.
De Amerikaansche hygiënisten hebben
onlangs een nieuw en zeer merkweerdig
gebruik van het papier uitgedachtzij be
dienen er zich van tot het verveerdigen van
melkflesschen, die voor het vervoer van deze
kostbare vloeistof veel geschikter zijn dan
die in glas, dewijl door maar een enkele
maal te dienen, zij de melk niet blootstellen
aan ergelijke verslechtingen, tengevolge van
gebrekkige uitspoeling of onvoldoende slui
ting, te ondergaan.
Deze papiereren flesschen zijn in vorm
van eenen kegel, zij zijn voorzien van een
onberispelijk stelsel sluitingstop en terzelf-
vertijd, ten einde het zuiver te houden en de
aanraking der lucht te vesmijden, ondoor
dringbaar gemaakt in een bad van paraffine,
ioo° centigraden heef =feeitojjden.
Te Philadelphia, waar deze "ptapieren fles
schen van een loopend gebruik 'xijn, doen
de bacteriologische ontledingen Nje voor
treffelijkheid uitschijnen der melk,
in papier, op diegene in glazen
bewaard. Deze laatsten houden eene onver
gelijkelijke hoeveelheid meer microben in.
De minister van geldwezen heeft de
noodige hoeveelheid rood koper aangekocht
voor het slaan van 20 millioen centstukken
Twintig millioen centen is nog al een schoon
hoopje.
Er bestaan, naar 't schijnt, op de heele
wereld 4000 papierfabrieken die jaarlijks
980,000,000 kilos papier leveren.
3oo,ooo,ooo kilos worden gebruikt door
de dagbladen, 191,000,000 kilos door den
boekhandel, 100,000,000 door den handel,
100,000,000 door den besiuurlijken dienst
der regeeringen. 93,000,000 door de nijver
heid. 85,000,000 door de scholen de rest,
101,000,000 door de bijzondere briefwis
sering.
Frankrijk verbruikt jaarlijks i35,ooo,ooo
kilos papier: de dagbladen gebruiken omtrent
20,000,000 kilos.
EenDuitscher beweert een peerd te hebben
gekocht van eenen koopman van Engelmans
hoven voor braaf, gezond en zonder gebrek.
Het peerd werd overgebracht naar Geeste-
munde in Duitschland den 27 Maart en stierf
daar den 29 Maart aan longziekte.
De Duitscher begroef het peerd met fat
soen, verwittigde toen den verkooper en riep
hem voor de rechtbank van Hasselt tot koop
vernietiging en teruggaaf van dee koopprijs,
ten beloope van 1300 fr.
De verkooper antwoordde dat de Duitscher
hem had moeten verwittigen alvorens het
peerd te begraven; nu kon hij niet meer we
ten, of het zijn peerd was dat de Duitscher in
den grond had gestoken;hij kon ook niet aan
het begraven peerd gaan onderzoeken waar
van het gestorven was.
De rechtbank oordeelde ook en stelde den
Duitscher in 't ongelijk, zoodat de verkooper
zijne 1200 fr. mag behouden.
(Ga$et van Hasselt.)
Het Staatsblad kondigt sedert eenigen tijd
eene menigte koninklijke besluiten af, waar
door zekere gemeenten, meestal door socia
listen bestuurd, gemachtigd worden taksen
te stellen op de bazen van nijverheids- en
handelsinrichtingen, fabrieken, werkhuizen,
mijnen, enz., taksen berekend volgens het
getal werklieden die er gebezigd worden. De
socialitische gemeentebesturen denken aldus
de bazen te treffen, doch zij schijnen niet te
begrijpen dat zij aldus deze laatsten aanzet
ten, om meer en meer de werklieden door
machienen te vervangen.
Er bestaat reeds eene groote strekking om
zooveel mogelijk den handenarbeid door
machienwerk te vervangen, zelfs in stielen,
waar men gedacht had dat zulks onmogelijk
zou zijn. lneene menigte drukkerijen zijn
reeds zetmachienen ingevoerd, en in de glas
blazerijen worden ook reeds de werklieden
door machienen vervangen.In België is alzoo
eene groote glasblazerij les Verres spéciaux
du Norddie reeds met zulke machienen
werkt. In het belang der werklieden zelf
zouden de gemeentebesturen zich zooveel
mogelijk moeten onthouden, nieuwe lasten
te stellen op de nijverheids- en handelson
dernemingen, en vooral taksen berekend
naar het getal werklieden.
We vernemen uit Gheluwe dat de tram
Yper-Gheluwe zal rijden tegen Zondag 16
Juli. Hij zal ingehuldigd worden den 14"
Juli en in gang zijn tegen de markt den
Zaterdag, i5n Juli. Om te beginnen zullen er
vijf trams per dag rijden in elke richting.
Uit Yper naar Gheluwe
ten 7 ure 10.26 135 1 16.34 18.58.
Van Gheluwe naar Yper
ten 5.20 9 ure12.3315.17— '8u.
Zondag 16 Juli, bijzondere trein uit Ghe
luwe ten 21.15 ure.
De trams zullen de eerste maal rijden in
elke richting Vrijdag aanstaande, 14" Juli.
De Koninklijke Fanfare speelt morgen,
Zondag avond, ten 8 en half, concert op de
kiosk der Groote Markt.
Zondag toekomende neemt de Koninklijke
Fanfare deel aan het Festival te Gheluwe.
Men vertrekt uit Yper, ten 1 1/3 ure namid
dag per tram, van aan de Bascule.
Morgen nuchtend ten 5 ure, reist het
Stadsmuziek naar de Tentoonstelling van
Luik. Men keert weder Maandag avond ten
10 ure.
Maandag vierden de echtelingen Louis
Maertens uit de Thorhoutpoorte hunne
gouden bruiloft. Van 's nuchtends vroeg
waren de geburen aan 't werk en ze hadden
geheel de strate in eenen lusthof herschapen.
Na eene misse van dankzegging in Sint-
Maartenskerke werden de echtelingen op het
stadhuis ontvangen en door het stadsbestuur
geluk gewenscht.
's Avonds was er verlichting en muziek, en
de gelukkige ouderlingen werden hertelijk
geluk gewenscht.
Louis Maertens en Vrouw, 't Nieuwsblad
wenscht u ook nog vele jaren
Verslag der zitting
van Zaterdag 1 Juli 1905.
De openbare zitting begint ten 5 ure 1 i
Al de raadsheeren zijn tegenwoordig, bui
ten M.Fraeijs.die uit stad is.De heer Boudry,
bureeloverste, vervangt den heer Secretaris
in verlof, 't Is M. de Burgemeester die voor
zit.
't Verslag der voorgaande zitting wordt
zonder opmerkingen goedgekeurd.
M. Bouquet vraagt dat er een nieuwe
wegwijzer zou geplaatst worden op den hoek
der Tempelstraat, om den weg naar de zee te
wijzen aan de automobicls.
M. de Voorzitter. We zullen 't vragen
aan het gouvernement, dat hangt niet af van
stad.
De rekening der betalende meisjesschool
voor 1904, bedraagt 5825 fr. in ontvangsten,
en 55o6 fr. 36 in uitgaven.
Voor de kostelooze scholen is er
fr. 13069,89 voor de Looie,
11 o55voor de meisjesschool,
11400,20 voor de aangenomen
knechtenschool.
te zumen 355o5,09 fr.
Eenparig aangenomen.
De verpachting van goederen der Gods
huizen heeft 1279,50 fr. meer opgebracht dan
vroeger. Gunstig beoordeeld.
Dezelfde beoordeeling voor de twee grond-
verkoopingen te Voormezeele.
M. D'Hu vettere begeert te weten als
het aan de koopers zal verboden zijn her
bergen te bouwen op dien grond.
M. de Voorzitter. Neen, omreden dat
dit verbod toch van geen kracht en zou zijn.
De verpachting derDischgoederen heeft 80 fr.
min opgebracht dan den voorgaanden keer.
Het reglement op de orgels werd naar de
Bestendige Deputatie gezonden, die er over
eenige opmerkingen heeft gemaakt van onder
geschikt belang.
Na een antwoord van den Schepenraad
heeft de Deputatie hetreglementgoedgekeurd
mits eene kleine wijziging.
Er zijn voor Tuindag toelagen gevraagd
voor een bedrag van meer dan 85oo fr.
Daarbij niet gerekend toelagen reeds toege-
zeid aan de koersen en aan twee wijkfeesten.
De feestcommissie heeft over die vragen
beraadslaagd en besluit tot het toestaan van
1310 fr. krediet.
De Schepenraad stelt Ï3oo fr. voor.
M. Lemahieu vraagt 3oo fr. in plaats
van aoo voor de feesten op de Kalfvaart. Er
worden daar maar alle 5-6 jaar feesten gege
ven, en daarom ware't redelijk de toelage op
3oo fr. te brengen. Ten is niet meer als voor
andere wijken, die alle jare toelagen krijgen.
M. Bouquet ondersteunt het voorstel
van M. Lemahieu, dat eenparig gestemd
wordt.
Het krediet van 55oofr. wordt ook een
parig gestemd.
De heer Voorzitter leest het ontwerp
van Programma dat insgelijks wordt goed
gekeurd.
