D i T i S
9
EN OMMELANDS,
Kiezerslijsten
De Rooversbende
van Hazebroek
BiaicHT
5 centimen 't blad»
Opgepast
Stad Yper Gemeenteraad
Met vlaamsch In het vrij
middelbaar onderwijs
De Lock-outte Verviers
VAN ALLES WAT
Mkkelmunt
Landbouwers
vergeet het niet
TELEFOON 52
Tf trekken bij den Uitgever, Th 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschapwezen ofte post, tegen 3 frank taart
'l i\ielvvsblau van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f, en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
T* 3d, te Yper,
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr. 15 de reke binnen 't blad is't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. iede>
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, ie Brussel, Tk 34, in de Zilver
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost- k
Westvlaanderen wonen.
In alle gemeenten liggen thans de
kiezerslijsten ter inzage van eenieder
in het gemeentesecretariaat.
Wij kunnen onze lezers niet genoeg
aanwakkeren om die lijsten te onder
zoeken, en te zien als z;j het getal
stemmen bezitten waarop zij recht
hebben.
De reklamatiën moeten nu gedaan
worden aan het gemeentebestier.
Tijdens de kiezing komen er altijd
personen kit gen dat zij recht hebben
op meer stemmen, dan is het Ie laat.
Zorgt aan tijden en onderzoek de
kiezerslijsten.
Opgepast
Teu einde alle ongevallen, gelijk dit welk
komt plaats te hebben te vermijden, viudt
de gasmaatschappij goed aan bare klanten
de noodige maatregelen te herinneren welke
dienen genomen te worden in geval dat zij
het bestaan van gasontsnapping zouden
bestatigen.
Hun eerste plicht is van ze, ponder uitstel,
kenbaar te maken ten bureele der Maat
schappij, 14, Elverdinghestraat. Men moet
bovenal zich zwichten de gasontsnapping op
te zoeken bij middel van vuur of vlam.
Indien de gasreukgeweldig is, moet meu,
in afwachting van den bediende der gas
maatschappij, de deuren en vensters open
zetten van de plaats waar de gasreuk zich
voordoet, en daar alle vlam ot vuur
uitdooven.
Verslag der zitting
van Zaterdag 29 September 1906
De openbare zitting begint ten 5 ure.
Tegenwoordig de heeren: Colaert, Burge
meester Struye, Vandenboogaerde, Sche
penen Fiers, Vanderghote, D'Huvettere,
Bouquet, Sobry, Iweins d'Eeckhoutte,
Lemahieu, raadsheeren Gorrissen, schrij
ver.
De heeren Fraeys en Vanden Peereboom,
uit stad, hebben verlof gevraagd.
't Verslag der zitting van 4 Oogst wordt
zonder opmerkingen goedgekeurd.
M. de Voorzitter geeft rekening over den
toestand der stadskasse, door hem nagezien
op 5n September laatstleden
Overschot der rekening
van 1903 93.175.78
Ontvangsten tot 5
September op 1905 417.244.37
op 1906 217 749.32
Te zamen 727.169.36
Uitgaven tot 5
September op 1905 399.386.03
op 1906 264.319.46
op 1907 5.821.74
Tezamen 669.537.23
Zoodat er een overschot is in
kasse van 57.642.13
Dat geld is verdeeld als volgt .-
in de Spaarkasse neergelegd 40.000.00
voorloopige mandaten 12.691.00
geld in kasse 4.951.13
Te zamen
57.642.13
De Staat en heeft de nieuwe gestemde
rechtlijning van den Doorgang niet goedge
keurd, maar deze behouden die gestemd
werd in 1884.
Misschien bij een paar eeuwen zal die
rechtlyning verwezentlijkt worden,tenware
door eene onteigening.
In alle geval, de heer Voorzitter is van
oordeel niet aan te dringen en het gedacht
van den Staat te volgen.
De noten hebben, met de 5 per honderd,
955.10 opgebracht, 't Is een zeer betamelijke
ontvangst.
De heer Voorzitter stelt voor eene veran
dering te stemmen aan den lastenboek der
verkoopingen van stadsgronden.
De 10 per honderd op de koopsom zullen
moeten in gelde gestort worden, in plaats
van in neergelegde obligatien. Dit om moei
lijkheden te vermijden in geval de koopers
aan hunne verplichtingen niet volkomen
nopens het bouwen len bepaalden tijde.
M. D'Huvettere vraagt dat men een
kleinen interest zou geven 2 °/0 bij voor
beeld voor het gestorte geld.
M. de Voorzitter. Dat ware een aan
wakkering om niet te bouwen, en 't is
voornamelijk om de aankoopers te verplich
ten in den gestelden tijd te bouwen dat ze
10 per honderd op afkorting moeten seffens
geven.
De verandering wordt eenparig gestemd
Verschillige perceelen grond zullen
openbaar verkocht worden, nevens den
eigendom van M. Veys tot aan de verlenging
der Fiersstraat, en in de Capronstraat.
Stadsrekening voor 1905
De rekening zal zaterdag onderzocht
worden in de afdeelingen.
Zij sluit met een overschot van 46.109.11
voor de gewone begrooting, en 64.024.12
voor de buitengewone bergrooting.
Te zamen fr. 110.133,23
Nog nooit en werd er zulk een overschot
verkregen als in 1905 op de gewone begroo
ting.
V uilkarren
Tengevolge van klachten on staan door
den stank die de mesthoop buiten de
Meenenpoort voortbracht, had de heer
Burgemeester last gegeven al het brandbare
aldaar te doen verbranden en de oude
pannen en kasserollen naar den gracht te
voeren bij het Statieplein.
De bedienden der vuilkarren leden schade
door die verbranding en kwamen daardoor
in werkstaking. Tot nu toe eu trokken die
menschen maar 90 c. daags, benevens de
profijten van drinkgeld en verkoop van
mest.
De Schepenraad is met de verschillige
mannen in onderhandeling geweest en stelt
voor hen te betalen aan 2 fr. daags, maar 't
en zal niet meer toegelaten zijn nog mest ta
vergaren.Allen hebben dit voorstel aanveerd
buiten éen. De bedienden zullen nu den dag
door aan 't werk zijn onder het toezicht der
agenten. Overal zal er gezorgd worden dat
de vuiligheid opgekuischt worde, tot aan
Hynderickx huizen en tot a n de Kalotjes.
De Schepenraad vraagt voor den laatsten
trimester een krediet van 600 fr. om de
verhooging van uitgaven te dekken.
Eenparig goedgekeurd.
Statieplein
Binst den zomer gaf de gracht bij het
Statieplein een sterken reuke, die wij hebben
trachten te dempen met kalk.
Wij hebben het water doen ontleden door
M. Terlinck, die over zijne ontleding een
verslag heeft ingediend. Dit verslag ligt ter
inzage der belanghebbenden in het Stadhuis.
Daar de stank nog niet geheel weg was,
stelde de heer Teriinck voor kalkkloor te
gebruiken om het water te ontsmetten en
dan te doen afloopen in de riolen.
Vooraleer het water te doen afloopen,
hebben wij het opnieuw laten onderzoeken.
De beer Burgemeester brengt hulde aan
den heer Terlinck over zijn merkweerdig
verslag nopens die kwestie.
De begrooting voor 1907 der Staatsmid
delbare school wordt eenparig goedgekeurd
Een nieuwe leeraar is aldaar benoemd M.
Van St Jan Bartholomeus.
Jacht
De verpachting der jacht van disch en
burgerlijke godshuizen wordt goedgekeurd,
alsmede den verkoop van een perceel
bouwgrond te Sint Jan, aan 4 fr. per vierk.
meter, en behoorende aan de godshuizen.
M. Bouquet vraagt dat het voorland
buiten de Meenenpoorte tot aan de Bascule
zou behoorlijk vermaakt worden.
M. Sobry vraagt hetzelfde voer Hynde
rickx buizen.
M. de Voorzitter. De stad zal zorgen
voor het voorland buiten de Meenenpoorte,
maar dit aan Hynderickx huizen is ten laste
van den Staat.
VISobry. Is er daarvoor geen krediet
van 1500 fr. gestemd geweest
M. Vanden Boogaerde. Voor borduren
en riolen. Dat geld is gebruikt geweest.
M Lemahieu vraagt als de uitbater der
gaze ook belast is met de lanteerns te lande
Hij b geert eene lanteern aan den Wegwij
zer en eene aan 't Smiaje.
M. de Voorzitter antwoordt dat die
lanteerns ook betaald worden aan 1 c. per
bek en per uur dat men algauw de gaz zal
leggen lot aan 't Smisje, tot aan de Catotjes
en zelfs tot aan de Potyze. Dan zal er aan de
vraag van den achtbaren raadsheer voldaan
worden
M. Lemahieu vraagt nog een brugsken
over de beke bij den Zillebeekvyver, om toe
te laten de weilanden te gebruiken aan den
overkant.
De heer Schepene Vanden Boogaerde
zal trachten, na onderzoek, voldoening te
geven
M. Sobry begeert nog te weten hoeveel
de dijk aan Dickebuschvyver zal kosten per
meter.
M. de Voorzitter heeft Maandag laatst
nog inlichtingen gevraagd aan den heer
Ingenieur. M. Sobry zal hierover ingelicht
worden zoodra de schepenraad zijn onder
zoek heeft geëindigd.
De openbare zitting wordt ten 6 ure
geheven.
Een belangrijk stuk, onderteekend door al
de Hoogweerde Bisschoppen van België,
komt te verschijnen. Het heeft betrek op hel
onderwijs van 't vlaamsch, in de katholieke
collegiën
Die onderrichtingen bepalen dat, in het
vlaamsch land, in de voorbereidende klassen
der collegiën, het onderwijs van al de vakken
in het vlaamsch en in het fransch zal gegeven
worden, uitgenomen van het vlaamsch en
het fransch,die uitsluitehjk in een dezer talen
zal geschieden. Hunne Hoogweerdigheden
willen dat het goed vlaamsch zij, en geene
straattaal.
Voor de hoogere klassen humaniora
zal er, alle weke, ten minste gedurende twee
ti moeten les gegeven worden over
't vlaamsch, vlaamsche spraakkunst, letter
kunde en geschiedenis der vlaamsche letter
kunde.
Daarenboven zullen de leeraars ten deele
het vlaamsch moeten gebruiken in al de
vakken van hun onderwijs, uitgenomen voor
het fransch, het engelsch en het duitsch.
Lessen van goede uitspraak zullen moeten
gegeven worden ook in de lessen van be
leefdheid, turnkunst, de gesprekken tusschen
leerlingen en meesters zullen beurtelings in
het vlaamsch geschieden. De heeren profes
sors moeten zorgen dat men op de letter
spreke.
In de wedstrijden voor den prijs van
uitmuntendheid zullen vlaamsch en fransch
met een zelfde getal punten in rekening
gebracht worden.
Bijzondere maatregelen worden ook voor
geschreven om het aanleeren van het
vlaamsch in de waalsche collegiën aan te
moedigen.
De onderrichtingen eindigden met de ver
klaring dat de HH. Bisschoppen zich niet
kunnen aansluiten bij den wensch, eene
uitsluitehjk vlaamsche katholieke hooge-
school te zien tot stand brengen. Daarvoor
zouden de hulpmiddelen ontbreken. Het is
beter te trachten samen te werken om de
beroemde Leuvensche hoogeschool aan
't hoofd der geleerde wereld te houden. Uit
verdeeldheid zou verzwakking spruiten.
Sedert maanden is de stad Verviers door
herhaalde werkstakingen beproefd waar
onder deze der tram- en gazbedienden, enz
aanleiding gaven tot groote wanorders.
Woensdag der verleden week zijn door de
bazen al de weverijen, spinnerijen en wolle-
wasscherijen van Verviers, Dison, Hodi
mont, Petit-Rechain, Pepinster, Dolhain en
Theux gesloten. 20.000 wevers en spinners
zijn alzoo zonder werk, en niemand weet
hoelang die toestand zal duren.
In de fabrieken ontstonden er sedert eeni-
gen tijd gedurig geschillen over het weven
op twee getouwen, over het loon, en nu
laatst over het beurtelings vervangen van
deze die moesten verletten. De bazen hebben
een manifest uitgedeeld waarin zij zeggen
dat hunne overheid stelselmatig miskend
was. De socialisten zijn te Verviers heer en
meester over de werklieden bij de minste
opmerkingen van den meester, kwam er eene
afveerdiging der syndikaten naar de fabriek
om over alle slach van kleinigheden te
klagen en verandering of verbeteringen te
vragen,zoodanig dat de patroon niet meester
was van het werk te regelen volgens de
noodwendigheden zijner nijverheid.
Men ziet het, 'tis dus wel een strijd voor
het meesterschap, die nu te Verviers geleverd
wordt de vraag is wie moet meester zijn
in de fabrieken het werk regelen en de werk
lieden aanstellen de baas ofwel het syndi-
kaat
De volgende nijverheidsgestichten zijn
reeds gesloten 38 wolfabrieken 12 ver-
werijen, voddenmagazijnen, enz. 6 druk
kerijen n bereidingsfabrieken 21 spin
nerijen 21 wollewasscherijen, en nog
verscheidene andere ondernemingen.
Een plaatselijk blad van Verviers L'Union
Libérale heeft uitgerekend dat alle week van
Lock-out voor de werklieden ea de kleine
neering alleen een verlies uitmaakt van
fr. 6s5.ooo,
Door die gedurige werkstakingen verliezen
de fabrikanten hunne kalandise de nijver
heid kwijnt, en zal waarschijnlijk ten deele
naar andere streken uitwijken-.
Ziedaar de gevolgen van den klassenstrijd,
Onderzoek
M. Boudry, onderzoeksrechter te Bethu-
ne is nogal overlast met verschillige zaken
die binst deze maand voor het Assissenhof
moeten komen.
Daar de leden der bende Pollet, maar
binnen een jaar, of ten minste acht maan
den, zullen geoordeeld worden, hebben
zij dus nog tijd om die zaak te regelen.
De onderzoeksrechter zou geern deze
zaken te gaar met België vereffenen.
't Schijnt dat personen, eerst als getuigen
opgeroepen, groot gevaar loopen van nu
zelf op den bank der beschuldigden te moe
ten komen.
't Is een lid van het Beroepshof van Gent.
die met dit nieuw onderzoek zou gelast zijn.
Confrontatie
Op aanvraag van 't parket van Yper heeft
er eene confrontatie plaats gehad in 't bu
reel van den onderzoeksrechter te Bethune,
tusschen Abel Pollet en een getuige M. Gust.
Corteel, gepensionneerd onderwijzer te
Watou, die het slachtoffer geweest is van
een diefstal. Zij hadden daar den 25 Octo
ber 1905, 340 fraDk gestolen alsook ver
schillige juweelen.
Abel Pollet bekent met Lapar dezen dief
stal gepleegd te hebben, op het aanwijzen
van eene yrouw van Poperinghe.
M. Boudrij heeft vervolgens Abel onder
vraagd nopens eenen anderen diefstal te
Watou, bij M. Dsprez gepleegd. Pollet be
kent deze misdaad gedaan te hebben met
Guyard, Alfons Verbeke en een derden me
deplichtige die bij herkent a's Jules Mon-
teyne, een belgisch gevangene die bij de
derde algemeene confrontatie op Abeele
tegenwoordig was.
Toekomst van Abel Pollet
Naar alle waarschijnlijkheid zal binnen
't kort in Frankrijk de onthoofding afge
schaft zijn en Abel Pollet zal zijne straf
moeten uitdoen in de galeien.
Wij ontleenen, aaneen fransch blad, het
volgende over de galeien
De galeiboeven zijn in twee soorten ver
deeld de goede die door hun goed
gedrag eenige voorrechten genieten ea de
- wederspannigen.
Alle drie maanden vertrekt er van 't eiland
Ré naar de galeien een souip met-de boete
lingen, welke goed geketend^zijn. Van hier
begint de kastijding.
In de galeien, is het van 's morgens tot
's avonds hard werken, zonder rusten, ia
stilte, onder de brandende zon en onder het
oog der bewakers, die bij den minsten tegen
stand een revolverschot door 't lijf van den
opstandelmg jagen, tenzij zij tevreden zijn
met hem 60 dagen opsluiting te geven of
hem naar het tuchtveld te zenden, die de
strengste plaats is der galeien.
Alles gaat daar op dezelfde uur opstaan,
wei ken, eten, slapen en gedurig het oog
van den bewaker op hem gericht tot aan
zijne dood, of tot zijne invrijheidstelling, of
tot dat hij door zijn goed gedrag bij de
eerste soort aangerekend zij, waar hij dan
aan eeDe mindere tucht o-iderworpea is.
's Zondags alléén mogen de boeven der
tweede soort, als zij goede noten hebben, na
de verplichte mis, eenige uren rondslente
ren en van den leegaard spelen.Nogtans blij
ven zij altijd bewaakt.
Het is toch onredelijk met het publiek te
handelen, zooals de Staatskassen, posterijen
en ijzerenweg doen, in de kwestie van de
oude nikkelmunt.
Geen kap, geen bluts, geen gaatje mag er
in zijn, zelfs niet veel roest, of men weigert
de nikkeltjes in ontvangst te nemen.
Vele dezer muntstukken dagteekenen van
het jaar 1862 nu wil men den laatsten
bezitter er van verantwoordelijk maken voor
schade, die er aan bevonden wordt na 44
jaren dienst 1
Daarbij wat geeft dit gaatje, die bluts, men
gaat immers dit alles toch hersmellen Of
wil men opzettelijk de beschadigde munt in
omloop laten enkel de goede intrekken
Dit zal nu het geval zijn in zijne practische
gevolgen.
Want ieder zal dien kwaden nikkel in
de kardoezen met anderen mengen dit
gaat later niet weinig verveling bijbrengen
bij winkeliers, fabriekanten, enz., waar op
die wijze veel betaald wordt.
Ware het niet veel eenvoudiger dat de
Openbare Schatkist in eens al den ouden
nikkel in ontvangst nam
Ik vraag mij af wat er later zal gebeuren
als men eens de half-frankskens gaat intrek
ken
Zou onze Nationale Bank niet goed doen
stilaan al de fransche halffranken over de
grenzen trachten te krijgen dat zijn de
meest versleten stukken.
Het voornaamste liberaal blad der twee
Vlaanders is de Flandre libérale. Het num
mer van dinsdag 25 september laatst van die
gazette is het bewaren weerd.Al de menschen
van te lande zouden moeten weten en
onthouden wat erin staat.
In dit nummer van de Flandre libérale
vindt men een artikel van twee kolommen,
over den landbouw en de katholieke regee
ring. Het katholiek ministerie wordt er met
het meeste geweld in aangevallen, omdat
het, zoo verklaart de Flandre. den landbouw
veel te veel ondersteunt, ja, zoo beweert
de Flandreomdat het ministerie den land
bouw op eene schandelijke manier bevoor*
deeligt De Flandre spreekt nog van de
landbouwwetten en van de sommen 400
ongelooflijk als onverdedigbaar verleend op
de begrooting van landbouw
Vol minachting vraagt de Flandre waarom
men dit al voor de boeren doet. Ze maken
toch maar, beweert het liberaal blad, het
vier-en-twintigste deel uit van de bevolking
van België.
Tea tijde van het liberaal ministerie vroeg
men, in de Kamer, dat de regeering een
handje zou toesteken om den landbouw te
helpen. M. de minister Rolin antwoordde
vlakaf: We trekken ons dat niet aan. De
landbouw moet maar zijn zeiven helpen 1
Zeker, de landbouw weet dat hij eerst zijn
zeiven moet helpen. Maar er zijn omstandig
heden waarin de Staat, doot landbouw
onderwijs en landbouwwetten, door gelde
lijke aanmoedigingen voor verbeteringen en
maatschappijen van landelijk nut, moet
meehelpen, 't Is hetgeen de katholieke
regeering doet en hetgeen waarvan dc
pberalen niet willen weten.
T NIEUWSBLAD VAN YPER
