D I T I S
EN OMMELANDS
m
Dood van Iher Baron Surmont de Volsberghe
3 fr. 's j aars
De Rooversbende
van Hazebroek
Of) Zaterdag 3n November 1900.
5 centimes! blad.
41-"jaar. TaImerk 3031
Alwie intcekcnt op bel
Nieuwsblad v n Yper voor
1907, krijgt liet blad voor
nieten tol nieuwjaar.
Vraa.t het Had aan den
briefdrager cf ten hureele,
38, Poters!rate Yper.
De herbergiers krijgen het
blad voor 1,50's jaars.
ROND DE WERELD
Duitschland
Kapitein Voigt
Duitsch en Poolsch
Et-Maar ten
Vrankrijk
Katholieke Wacht
Gedachten op Allerzielen
TELEFOON 52
Te trekken hij den Uitgever, Tk 38, in de Boter str atete Yper, en bij land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank jaar*.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
wmssiWm
De Belgen
De belg Achiel Deroo, die eene laatste
j inaal gekonfronteerd werd met den beruch-
ten bandietenhoofdman Abel Pollet, heeft
üiet kuunen loochenen dat hij deel genomen
heeft aan de diefstallen van Lestrem, Po-
peringhe en OostvletereD.
A rrondissements-Commissaris
Misdaad te Merville
{pf1i '■«■iinrrm
T NIEUWSBLAD VAN YPER
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Beigenland.
Het blad en is niet min teirekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
l'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Is d, te Vpep.
m
m
m
m
De bekendmakingen kosten 0,fr. 15 de reke binnen 't blad is't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besprokeD.
De Keeren van de Agence Hacas, te Brussel, Tk 34, in de Zilver -
slrate, en te Parijs, n°8, Place de. la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
VyLAMPS
Mher Baron Surmont de Volsberghe,
oud-minister van Ni|verheid en Arbeid,
gewezen Burgemeester van Yper, gewezen
Senator van het arrondissemeritY'per is Dins
dag overleden op het kasteel van Steppe-
Stede, te Sint-Denys Westrem, bij Gent.
Die lijding zal op onze bevolking een
pijnlijken indruk maken: de tallooze dienstm
door den dierbaren afgestorvene bewezen
aan de stad Yper en aan het arrondissement
wier belangen hem zoo nauw ter harte lagen,
zijn nog in het geheugen van eikendeen.
Onze christelijke bevolking gedenkt nog
met dankbaarheid aan zijne onvermoeibare
werkzaamheid en zijne weergaloozen lever
voor het go :de,zoowel onder politiek opzicht
als in het openbaar bestier en de inrichtingen
der katholieke partij.
Binst rond de veertig jaar was hij steeds
op de bres wanneer hel gold de godsdiensti
ge en stoffelijke belangen van Yper en het
arrondissement.
Te Gent geboren den 5 october 1837,
kwam hij na zijne studiën in Sinte Barbara
college te Gent en ter Hoogeschool van
Leven, in 1865 zich vestigen te Yper, ten
gevolge van zijn huwelijk met Jonkvrouw
Gheus d'Elsenwalle.
Ten tien tijde was Senaat,Kamer,provincie
en gemeentebestuur van Yper in de handen
der liberale partij. Een groot deel der ge
meentebesturen van het arrondissement
waren insgelijks in de handen onzer tegen
strevers.
Langen tijd en duurde het niet of Baron
Surmont stelde zich aan 't werk met zaliger
M. Iweins d'Eeckhoutte, M. Spillebout en
anderen, om de openbare belangen te zamen
met deze van kerk en godsdiensttebehertigen.
In 1871 werd hij gemeenteraadslid te
Voormezeele opvolgenthjk lid van den
Provincieraad en vau de Bestendige Afge-
veerdiging. Zijne uitgebreide kennissen,zijne
bijzondere bekwaamheid in het bestier deden
hem van zijne ambtgenooten eeren en hoog
schatten.
Den i3 Juni van 't jaar 1878 werd hij lid
gekozen van den Senaat in vervanging van
Baron Mazeman de Gouthove, uittredend
liberale Senator. Sedertdien werd hij steeds
zonder strijd herkozen.
De ongelukswet van 1879 deed hier, gelijk
overal elders het land door, de noodzakelijk
heid inzien van het inrichten van katholieke
scholen. Sint Michielsschole kwam tot stand,
Sint Aloysiusschole werd heringericht, de
school van O. L. Vr. van Thuyne werd
begonnen, de Matiaschool vergroot. Hier
meer dan overal elders was de strijd hevig.
Dank aan het wijs beleid van den voorzitter
van het Schoolcomiteit, Baron Surmont,
bekwamen de katholieken op schoolgebied
eene schitterende overwinning, voorbode
van de zegepralen op alle ander gebied.
De uitbreiding van den katholieken Bond
en de stichting van den Katholieken Kring
vonden in Baron Surmont een milden steun
en ieverigen werker.
Den in februari 1891 werd hij met zijne
medekandidaten gekozen in den Gemeente
raad van Yper, het eenige bolwerk dat alhier
nog in de handen bleef der liberale partij.
Den a3 maart daaropvolgende werd hij door
Z. M. den Koning Burgemeester benoemd
onzer stad, bediening die hij tot voldoening
van alle ware Yperiingen vervuld heeft tot in
februari 1900, wanneer hij door het vertrou
wen des Konings geroepen wierd om als
iMinister van Nijverheid en Arbeid het werk
vooit te zetten vaneen anderen Yperling,
zaliger minister Albert Nyssens.
De groote bladen spreken met welverdien
den lof over het werk van M. Surmont als
Senator cn als Minister.
Al wie Baron Surmont aan het werk heeft
gezien brengt hulde aan zijne onvermoeibare
werkzaamheid en de armen weten best te
oordeelen, over zijne onuitsprekelijke mil-
dadi'ghéid.
Le Journal de Brineelles spreekt als-volgt
van de politieke loopbaan van Baron Sur-
mon
de Volsberghe
Aanhoudende werker, begaafd met een
bijzonder gemak van opvatting, behandelde
hij met een wondere weerdigbeid de ver-
schilligste vraagpunten. Redenaar was hij
niet; hij sprak eenvoudig maar kon zich doen
aanhooren.
De talrijke redevoeringen uitgesproken
over al de belangrijke wetten, die voor den
Senaat kwamen sedert 1878, alsmede de
menigvuldige verslagen door hem opgemaakt
over alle soorten van kwesliëo, zijn een
zeer belangrijk werk.
Het verordenen van een groot getal
vraagpunten van verschillenden aard, name
lijk de wetten over belastingen, inkomrechten
en financiën, de krijgswetten, de werkmans
wetten, en de vraagpunten van wetgeving in
het algemeen, vonden in Baron Surmont een
neerstigen en gewaardeérden. meêwerker.
Zoo nam hij deel aan de besprektng der
miliciewet, waarover hij verslag miek, de
wet op de tabakbelasting, op de buurtspoor
wegen, op de bevordering der officieren en
de inlichting der krijgsschool, het inrichten
van een werk- en nijverheidsraad.de overeen
komst tusschen België en Vrankrijk nopens
de rriilitiewet, de werkrechtersraden, de
werkmanswoningen, de openbare onder
stand,het afschaffen derspelen in de openbare
gestichten, het toltarief, het fabrikeeren en
invoeren van alcool, enz. enz.
Maar 't was voornamelijk in de moeilijke
vraagpunten van provinciaal en gemeente-
bestier en in kieszaken dat de veerdigheid
en de onvermoeibare werkzaamheid van den
Senator van Yper werden opgemerkt.
De gedurige verandering van ons kiesstel
sel, die sedert twintig jaar van hier zoovele
en zoo ingewikkelde omkeeringen heeft
ondergaan betuigt het einde van het oude
stelsel en het zoeken van een volk naar een
nieuwen weg.
De hevigheid van den strijd en het belang
der besprekingen konden een man als Baron
Surmont niet onverschillig laren. Ook nam
hij er een werkzaam deel aan. Zijne grondige
kennissen in deze zaak, zoowel als zijne
groote ondervinding in bestierkwestiè'n zijn
van onberekenbaar nut geweest voor de
oplossing dezer moeilijke vraagpunten.
Blijven'nog aan te stippen de wet van 1 879
over de verandering aan de personeele
belastingen en van de kieswet, deze over de
afschaffing van het recht der bestendige
afveerdiging op de betwiste zaken, de wet van
1883 op het provinciaal en gemeentekies
recht, de wet van 1884 op de provinciale en
gemeenterekenphehtigheid, de wet op de
manier van stemmen, de wet die de provin
cie- en gemeentewetten veranderde, de wet
van 1 895 op de kiezerslijsten voor de Kamers,
waarover de achtbare Senator een zeer
belangrijk verslag miek, dat hem de geluk-
wenschen verwierf der leden van het Staats
bestier en van heel den Senaat, het kieswet-
boek, waarvan hem ook het verslag werd
opgeleid.
Herinneren wij ook het belangrijk deel dat
Baron Surmont genomen heeft in het werk
der herziening van de grondwet. Altijd op
den eersterr rang, deel nemende in alle
belangrijke besprekingen, hoe lang of
ingewikkeld zij ook waren, heeft hij zich
waarlijk onvermoeibaar getoond. In de
Commissie der XXI miek hij verslag over de
herziening der artikels 43 en 48 der
grondwet.
Den 5 februari
de Volsberghe minister
1900 wierd Baron Surmont
benoemd van Nij
verheid en Arbeid, 't Is onder zijn ministerie
dat de wet werd gestemd op de pensioenen
der oude werklieden. Hij lei het wetsont
werp neer over het meten van het werk, dat
de wet werd van 3o juli 1901De wet op de
vergoeding der werkongevallen werd ook
door hem neergelegd, daar het ontwerp van
M Nyssens, tengevolge der ontbinding van
de Kamers niet meer en te'de.
Binst zijn tweejarig ministerschap heeft
Baron Surmont de Volsberghe zich voorna
melijk beziggehouden met de vraagpunten
betrekkelijk het nijverheids- en bedrijfson-
derwijs.
De plechtige lijkdienst, gevolgd der
begraving van Baron Surmont de Volsberghe
heeft plaats heden Zaterdagmorgen, ten 10
en half ure, in St Pieterskerke.
Vergadering aan de statie, bij de aankomst
van den trein, ten 9.40.
Het stadsbestier, pompiers, stadsharmonie,
Koninklijke fanfare zullen aan den stoet deel
nemen, alsmede het leger.
We vernemen dat het Staatsbestier zal
vertegenwoordigd zijn door drie ministers en
dat de heer graaf de Mérode, voorzitter van
den Senaat, benevens talrijke senators,
kamerbeeren zullen in de lijkplechligbeid
aanwezig zijn.
breld teruggelegd en de dekens erop gesme
ten.
De oude sliep in een ander bed. Canut
Vromant hield haar den mond toe, terwijl
Dehouck haar bij de keel greep. Toen kwam
de oude wakker en poogde te schreeuwen
zij kon alléén verdoofde kreten slaken.
Alfred Dehouck vroeg mij dan Moet men
ze dooden Ik antwoordde hem 't En
is niet noodig, laat ze maar leven 1
Ik schudde haar dan en vroeg Waar
is uw geld Rap Antwoord 1 Zij leefde
en zei Ik en heb geen.
Vervolgens bonden wij ze vast, wierpen
de dekens boven haar hoofd en zochten zelf
haren pot Al de meubels wierden door-
snuisterd, zelfs de keuken noch de bedden
waren vergeten.
In een koffer vonden wij tot 600 fr.
in goude geld en omtrent 200 fr. in vijffrank-
tukken. In eene schuiflade ontdekten wij
nog 2i0 fr. in gord en één Vankbiljet van
1100 fr. Het onderzoek was goed afge-
I loopen.
Met al dat, hadden wij veel leven
I gemaakt. Een oude knecht was stillekens
opgestaan. Ik hoorde hem, want ik hoor
I liesde en 'k zei aan mijne twee gezellen
't Is tijd om te vluchten, want welhaast
I zulleD wij nog dezen mensch moeten doo
lden. Dan zijn wij vertrokken in de richting
1 van Calonne aan Leie.
De oude knecht van Jufvr. Appourchaux
I heeft dit verhaal bevestigd. Hij was naar
beneden gegaan, juist op het oogenblik dat
Ide dieven wegvluchtten.
Hij gaf de eerste zorgen aan zijne meeste-
j res, die zoo wreed door de bandieten behan
deld, langen tijd nog na den aanslag ziek is
I gebleven van de doorstane ontroering.
Na die konfrontatie vond den onderzoeks-
I rechter van Bethune dat het belgisch gerecht
I meer bevoegd was om de misdrijven te
onderzoeken die Deroo ten laste gelegd
1 worden.
De belgische regeering is verwittigd dat
Ier zonder vertoeven zal overgegaan worden
tot het vervullen der pleegvormen, voor de
uitlevering van Deroo, uitlevering welke
I door het belgische gerecht gevraagd werd.
De kerel zal dus binnen kort ter beschikking
gesteld worden van het parket van Yper.
Op aanvraag van het parket van Yper
I beeft M. Boudry, onderzoeksrechter te
Bethune, de getuigenissen gehoord van
Abel Pollet en van Louise Matoret, om de
rol te kunnen bestatigen, gespeeld door
I Hauspie in België opgesloten.
Hauspie had zich 20 fr. toegeëigend op
het bedrag van het bankbriefje van 1,000
fr., voortkomende van de driedubbele moord
I te Violaines.
M. Coupillaud heeft een nieuw onderzoek
I bevolen over de moordpoging op M. Ver-
cruysse, landbouwer te Belle gepleegd.
Ahil Pollet die zoo bevreesd was voor het
I schavot zal nu gerust mogen slapen. Het
gouvernement zal Maandag aanstaande een
wetsontwerp neerleggen om de doodstraf in
Frankrijk af te schaffen.
De beruchte dief van Koepenick is donder
dag aangehouden, t Is eenschoenm
57 jaar oud, zekere Volgt, die zelfs no
geen soldaat geweest is, maar in g
goed in kennisse is met het gerec
trouwens reeds 27 jaar gevang moe e
Hij was in Februari Slaatst uit <- 1 o
gelaten.
Wat zal er nu geworden van zijne beroe
ming tot leeraar in de krijgsschool en van de
blijft in
der inwoners zijner ge-
inschrijving voor een eeredegen?
De burgemeester van Koepenick
dienst op verzoek
meente.
moeilijkheid is ontstaan
Een erge
is ontstaan in
Duitsch Polen, ter oorzake van een bevel, de
gebeden te lezen en den Catechismus te
leeren in 't Duitsch.
De Polen slachten de Vlamingen zij
houden aan hunne tale en zij en hebben alle
twee geen ongelijk, integendeel.
De duitschers zouden willen die liefde tot
hunne tale te nietc doen bij de Polen, maar
't en lukt niet.
Sommige bladen schrijven zelve dat twee
duitsche kardinalen, Mgr Kopp en Mgr
Fischer zullen naar Rome reizen om bij
Z. Hden Paus aan te dringen ten voordeele
der Duitschers.
't Moet zijn dat het duitsch bestier weinig
kans heelt van te lukken om tot zulke
uiterste middels te moeten zijne toevlucht
nemen.
burgerschap in Vrankrijk zullen verliezen
en niet meer zullen als Franschen aanzien
worden.
In eene meeting had Minis'er Clemenceau
dat wel te verstaan gegeven, maar dat men
zooverre zou gaande bisschoppenen priesters
buiten de wet te stellen en als vreemdelingen
te behandelen, niemand had dit durven
peizen.
Eene tijding die, alhoewel verwacht, toch
een grooten indruk maken zal, t is dat de
fransche bisschoppen en priesters, die aan
Z. H. den Paus ge
Paus getrouw blijven, hun
St Maartensdag gaat dit jaar met bijzon
deren luister gevierd worden door... liberalen
en socialisten.
Dien dag gaan ze te Brussel bijeenkomen
en een heelen pak petitiën dragen naar
M. Demot, burgemeester van Brussel, om
hem het verplichtend onderwijs te vragen.
Daar zal zelfs een petitie zijn van Yper en
een lijste zal erbij gevoegd worden met het
getal kooijezettersn van onze stad. 't Schijnt
dat er hier schrikkelijk vele zijn, want 't is
nu al vier vijf jaar dat zekere Sarloo aan
't tellen en 't opmaken is van al die kootje-
zetters en nog en is 't niet klaar.
Misschien zal St-Maarten medelijden
hebben met den man en de lijste 's avonds
in zijn kouse leggen. Dat ware juist om
s Zondags naar Brussel te gaan de armoede
bestrijden met het verplichtend onderwijs
De heer J.-B. Coppieters 't Wallant is
arrondissements-Commissaris benoemd te
Brugge, ter vervanging van Mher Kervyn,
overleden.
Morgen Zondag ten 9
in Sint Niklaaiskerke.
's Avonds
Volkshuis.
ure, patroon misse
ten 7 ure, feestmaal in het
Hieronder geven wij het verhaal van Abe'
Pollet, verleden week gedaan, over de
moordpoging op Mej. Celestina Appour
chaux te Merville gepleegd
Mijn broeder August en Alfred Dehouck
hebben den s'
s'ag
tende
aaDgewezen, zegö
De oude heks is 78 jaar en het zal gemak
kelijk gaan om eene huiszoeking te doen.
Na overliet poortjen geklommen te zijn,
braken wij iu huis. Wij ontstaken eene keers
en vonden eerst een groot kruisbeeld op een
bed liggen.
n Ik zei aan Dehouck Laat het liggen
het ergert ons niet. Nogtans hebben w"
het weggenomen om het bed te onderzoeken
en niets vindende hebben wij het Christus
Wat is dit leven dan versterven,
Een langzaam worstlen met de dood
Wat is de dood dan 't leven erven,
't Vereenigd leven in Gods schoot
Het lijden moge 't lichaam krenken
Het ondermijnen dag aan dag,
Door schok op schok de lenden beuken
Gij, Dood, geeft den genadeslag.
Gij zet de kroon op 't gansche leven
Als gij het uitwijst, blijft het staan
Uw killende adem, die doet sneven,
Jaagt vrucht en bloesem rijpheid aan.
Wat jaren arbeids niet vermochten,
Volvoert gij in een oogenblik
Een leven lang, in smart bevochten,
Trekt gij te zamen in een snik.
Wie zal de Godheid zien in de oogen
En leven 't Is der ziel ontzegd,
Zoolang zij niet, aan de aarde onttogen,
Het kleed van 't stof heeft afgelegd.
Wie zal haar somtren kerker vellen
En ramt zijn dikke muren in
Stoot toe, o Dood, 'k zie ze hellen...
Een poging slechts... Ze storten in.
Thans vliegt de ziel op lichte veeren
En steigert tot den hemeltop,
Om tot den Schepper weer te keeren,
En geeft zich in zijne armen op.
L. De Koninck.
