9
SpreeKdraad il
MhXtiELMAHKV
If
up /.aierdag 6 Maart 1909
5 centiemen 't blad
W jaar. Talmerk SI 46
Te hekken bij den Uitgever, lk 5ft- in de Boierstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank fs jaars
"Mi PK WKttl LD
Oorlog... of Vrede
Gemeenteraad
Duisternis
Italic
STADSNIEUWS
Excelsior
1 ndcrliiijjen Hijstiind
Zondagrust
*53i£S3H
»t NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 tr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
genetl jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
öTRAfE, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsen en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i ot erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gr zonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE >E LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't Nieuwsblad VAN Yper, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Do dagen volgen opeen, maar gelijken
elkan or niet». Dat mag men ook zeggen
en m ri evenveel waarheid van den toestand
tu» chen de mogenhed n in het Oosten. P >s
acl'tdag'D geleden scheen de oorlag nabij,
thans is het al «rede wat de ltlckke slaat.
Vrai k ijk Duitschland, Engeland zouden
bij de hitsige Serviërs aandringen om zich
perus' te houden, als Rusland wilde meê-
do 11 met hen. Eerst scan ven de bladen dat
R11-1 1 cl volstrekt weicerde, omdat het mei
•o «iviers meedeed. Dan werd er vertild
at Rus an J aauveerd had, en zelf de Ser
ve rs z' u aanraden tot matigheid nu geldt
et ;.t de Rus zal aandrmg-n bij Servië en
O c rijk. opdat heide volkeren toeeevenrl
11 ma'ig zouden zijn in hunne eischen en
ook niet te ge.veldig... in hunne Vaderlands-
lieliie.
Rij evolge is het onmiddellijk gevaar voor
om log tegenwoordig voorbij en mogen we
gerust zijn, totdat er nog eens elden wat.
it den haak is
ts? lande muren zijn u gestort, waarbij
aanhoudende geweldige stortregen
rechts
en
neerviel.
Er is nog steeds gebrek aan barakken en
t°nten men wacht met verlangen 1 aa
diegene welke uit Amerika verzonden zijn
I)p lijken le Yïessina
Men schat dat er thans te Messina reeds
ongeveer 20.000 lijken begraven zijn, -n
nog omtrent 80 000 onbegraven tus <chei
de puinen liggen. De stad zal nog lange jaren
een uitgestrekt open kerkhof blijden,
Vrank rijk
In Vrankrijk is he voorden oAeenblik
op a stil. want we mogen niet rekenen
- aperijen en nlagerijen tegen priesiers ol
e en de zeldzame kloosterlingen die nog hier
o! daar in Vrankrijk te vinden zijn. De
I ai sche ministers zijn vooruit en vooral
h e^rscht door bonnen haat tegeu God en
guuedienst.
Maar de voorname reden waarom alle po
litieke slaapt in bet land, 't is dat men geen
tijd heeft om zich daarmêe bezig te houden,
l> dei een is nog a trj b zi en bekomme>'r<i
met die .Vlad. Stri heilwien- man ver
moord werd en die d arvoor en voor vele
audere dergelijke z 'ken aangehouden maar
og niet veroordeeld is. Ze zal in Juni voor
de nss'sen karnen...
Em eigenaardig ver-chij'8el is zaterda
V 01 middag te Paris voorgekomen.Rond tien
ure 's in" gensis het zoo donker geworden,
dat me overal, m magazijnen en in bijzon-
d re Luizen licht moe t aanstek°n. Twee
uree lang bleef het om zoo te zegge 1 nacht
De Parpzenaars waren ongerust ja zePs
bang. en v rwacbtten zich aan het ergste
Gelur kit, gebeurde er niets,en rond half een
was al es voorbij, en de angst verdwe
nen Roj d een uur werd het weer donker
maar niet "oo erg als de eerste maal. Te
twee uie werd het weer zoo erg als s mer-
g>" S it aar oen het stilaau beginnen te
sneeuwen. D P*ryz nai s nehb*u echter
by na de geheelen dag m ;t d lamp moeien
werken.
Z. II. Paus !>ius X
Z. II de i'aus was zondag morgend 0 ipas
selijk. D geaeeslver verklaart dat h°t een
lichte ongesteldheid is, meer te wijten aan
het overwerk dan aan eaue verkoudheid
Een officieel bericht werd aRr kon ligd
mei lood dat de g hoonn zourih opge
schorst zijn. Maandag was er g moe enkele
ontvangst.
De H. Vader is reeds volkomen hersteld
en de gehooren zullen waarschijnlijk van
daag reeds hernomen worden.
aardbeving
Zaterdag moraend rond 2 ure heeft men
te Paimi weer evige schokken gevoeld. D
bevolking sueld"* verscnr.ikt de straal op. E
zijn eeuige muren iugeotort. Ge.ukkig zijn
er gee slachtoffers.
De Staffetta van den hy rog aphisclmu
dienst, ho eft uu ie heele engt- van 'essiua
en de have m van \l«ssina en Reggio
gepeild. Nergens is eenige verauderinu
gevonden aan den hodem der zee in de
havens, uocb in de vorming der kusten.
De tijding, vroeRer reeds meegedeeld, dat
een Amerikaan de kunstschatten onder de
puinen van Messina en Reggio begraven
zou komen opsporen, ze zou verkoopeu en
een deel der opbrengst zou storteu in het
fon Is van koningiu Helena, heefi in Itali
nogal ontroering verwekt. Jeu herinnert ou
evenwel dat die Amerikaan zeker d
ualtaan-che wetten met keut volgens welke
de kunstwerk n van na iouale weerde oude
geen voorwendsel Italië mogen verlaten.
Nivuwe aardschokken
In den "acht msschen zater lag en zondag
wer len, na eenige hagen kalmte, twintig
uieuwe aardschokken w argenoiaeu. r|Y
rijke gedeeltelijk vermelde huizen, en
12.
13
C- V*
FERDINAND
Tsaar van Bulgarië
i£" if' fr.'
Dijnsdag 9 Maart, om 4 1/2 ure z -er stipt
groot muzikaal avondf-est, in du gro te
feestzaal, St-Jacobstraat, 26, (Volkshuis).
We meenen dat het bieropvolgend pro
gramma iedereen zal voldoen en bijzonder
lijk bij do talrijke Ypersche muziek iH-
hebbt rs zal welkom zijn.
Verleden week lieten wij aan onze lezers
Joseph Ryelandl k«nnen, genoegz tam o< -
dunkens om bem hier nog lol toe te zwaaien.
M. Ch. Martens, die M. Rvelaudt v r-
ge^elt en om zeggens binmenlri It, is een der
beate belgische redenaars en een uit«tekeu'
muzikant. Sedert Januari eeefthij.aa (L
hoogschool uitbreiding voor Dani'ii. t
Antwerpen, eeue ree* 8 voordr icnmo ov>
de geschiedenis van de muziek van
Monteverde tot aau B-etboveu. Zijn voor
li acht te Yper zal om zoo te z'trge een
leiding zijn tot Joseph Ryelaudt's icuziek-
li'dera ond.
1<> r».> voordracht van VI CHARLES
I \RTENS eve Le sentiment religieux
dans la musique au XIX' siècle.
2° JOSEPH RYELANDT'S muziek- en
liederavond met de m dewerking van den
coinnonist eu van M. S. Vander Heyden.
Ie'raar aan de muziekschool van Leuven.
A. Lied ren Christussonnet.
De goede Herder.
De Viaagdekens.
Brandt los.
B. Sonate voor Piano Allegro con fuoco.
Andante «noassion-itn.
Introduction-Allegro
Liederen Rondel de (marles d'Or éans.
'k En hoore u nog niet, 0 nachteg de,
D Mandei.
Pianostukken Le Ruisseau.
Clair de Lune.
(uit in Ardenne
Liederen Christo conflxus sum.
Epitaphe.
Adieu.
Priixen der plaatsen Voorbehou den 3 fr.
Eerste 2 fr.
Tweede 1 tr.
Kaarten zijn te verkrijgen bij M.Tybm-
gheiu-Eraeijs. liondstraat M B as lave--
uier, Boterstraat M. Antony-l'enneke,
Bo terstraat.
De nummers der voorbehouden plaacsen
zullen e verkrijgen zijn, Maandag 8 Vaart.
111 het lokaal der St-Jacobstraat, nr 26, van
II tot 12 ure, en van 5 tot 6 ure.
De abonnenteo vau hxce's'.or s p
bheke voordrachten zullen kosteloo eei
kaart van ee ste plaats ontvangen
Openbare zitting van ''en Gemeenteraad
on Zab rdag 6 Maart, 1909, om 5 ure 's na
middags.
DAGORDE
1. Verordeningen en bevelen bevel over
tu t verkeer der lotelingen.
2 Bewaarschool rektning 1908.
3. Keukenschool rekening 1908.
4. Stadsharmonie reVening 1908.
5. Pompierskorps rekening 1908.
0. Hulpkas der pompiers rekening 1908.
7. Opent are verlichting vraag tot bijge
voegd kre liet voor 1908.
8. Vrn garen ea in orde brengen der han i-
vesten, vraag t"t krediet.
9 Weldadigheidsfeesten: vraag tot krediet
10. Herstelling der toren van St-Jacobskerk.
11. Burgerlijke Godshulzen verkooping van
onroerend goed
verhurin: van
roerend goed.
rekening 1907
eD begrootin1909.
A sschen-Woensdag laatst was 't d groote
dag der maatschH»pijen van Ondeilingen
•ijsiand van 't arvondi>8emeut.
's Voormiddags om 10 ure vergaderden in
ie Iweinszaal de gilden die deel maken van
t Ver ond der Zv';eogi)d»n De vergadering
•erd voorgezeten door Mr Karei Hal aert,
voorzitt.e van 't verbond.
De Heeren Rogiers en Van Elslande,
schatbewaarder en schrijver van 't verbond
g vei. lezi g van hun iaai lijksch verslag.
Uit dezelve blijkt dat dit verbond goed
vooruitgaat. Ziehier eenige cijfers da.irover
De Bonukas had op 31 December laatst
een bezit van 3031 11 fr, eu de llorverzeke
rriigskas een b-zit van 1042.37 fr. Totaal
van beide kassen 4073.48 fr.
Irj don loop van 1908 klom het getal
411 ten bij het verbond aangesloten van 14
it 20 eu het iet al leden van 1481 tot 2176.
In het zelfde jaar klom het getal gil inn bij
le Herverzekeringskas aaneesloteu van 7
tot L7 eu 't getal ledeu vn 513 tot 1513.
let getal gilde" bij 't bijzonder tonds inse-
a',breven klom va, 2 tot 6 en 't getal leden
van 3i>5 tot 597.
Bmnen t jaar i903 werden 5 leden over-
iez' t biune de omschrijving en 1 lid naar
eeue gi d van t arron liss ment Veurne.
Het v rslag van den heer schrijver bevatt
ten andere ta'rijke statistieke ben keningen
ie. laa lijksch herhaald, nuttige aandut
hogen zu len zijn vcor de gilden.
Menige nuttige wenken werden dan nog
gegevi'ii wegens het bestuur der gilden en
Ie vorga eri 'g ging om 11 1/2 ure uit en,
voldaau over hetgeen men gehoord had.
's Namiddags om 3 1/2 uie vergaderden
op h"iiue beurt de afgevaardigden der maat
schappijen die bij de Boud der Peusioen
gild o aangeslo t n zijn.
Uit de verslag»n van den E. H. Delatneil-
ure, echatbewaarder en Boudolf,schrijver,
blijkt dat ook dit verban l ten volle in bloei
s. immers, de kas is nog al welvoorzien
het «ebeel totaal der kas beloopt tot
1817 21 fr. thans make er 66 gi'deu dee
van >leu Bond me een totaal bedrag van
13527 leden in 1908 groeide het getal aan
m t 1172 l-de Voor al die leden is er
gestort g we«st in de lijfreutkas in 1908 le
som van 203.319,50 fr. Di leden hebben
persoonlijk maar 85 3ol,75 fr. gestort, zoo-
at er bij hunne penningen door Staat, pro
viucie en getueeme", lijf-entgilden en lief
dadige personen 118.017 75 fr. bijgevoegd
werd. Daaruit valt te besluiten dat al die
personen later meer dan de h, lit van hun
peusioen zuden te danken hebben aan de
toe agen van opeubareb sturen eu liefdadige
personen, en dat deze wel dwaas zijn uie
gedurig uitstellen van zich in eene pens'oen-
gilde in te lijven. Zij laten eenen kostelijken
tijd voorbijgaan en missen huu aandeel in de
openbare gelden
H,t uitgebreid verslag van den heer
Boudolf bevatte nog andere kostelijk, raad
gevingen vo r 't bestuur der gilden en werd
gretig aanhoord.
Daarna volgde eene langdurige bespieking
over caue verandering gebracht aau art. 4
van 't reglement vau inwendige orde be
spreking die eenen kosielijken tijd innam
mo nuttiger tad kunnen besteed worden,
't is te hopen dat het bestuur zulke uutte-
1, oze besprekingen 111 't vervolg zal wetei.
t beperken.
De Heeren Hallaert, Delameilloure, De
busschere, Egels, Verlae, D'Huvettere en
Mad-se, uittredende leden, werden met
handgeklap herkozen.
Er werd nog bes'oten smeekschriften te
zend m naar di Kamers om verbetering te
bekomen aau de pensioenwet ten voordeele
der personen geboren na 1845 tot 1860.
Eindelijk sprak de heer D'Huvettere
eenige woorden over 't bouwen van werk
manswoningen.
't Was 6 ure toen de voorzitter de afge-
viardigden bedankte en de zitting hief.
Dienstdoende apotheek. Zondag 7
Maart, O. LIBOTTE, Botermarkt 29
ZONNEBEKE
Vrouw Wayon is vrijdag namiddag plotseling
zinneloos geworden. Zij sloot haren man op
in het koolkot, waar hij lot zaterdag middag
zonder et. n of drinken moest blijven. De zin-
nelooze was naar den older gegaan en van daar
nep zij g durig: Moord moord De policie
oeükte de deur in, verloste den man en over
meesterde de vrouw, die naar het krankzin-
nigetige-licbt van Yper overgebracht werd.
Op Maandag, 1" Maart laatst, had alhier de
plechtige b' graving plaats van Frederic God-
deris, oud strijder van 1830.De betreurde over
ledene wa- vereerd met de decoratie van het
Uzwtfi Kruis en mat de herinneringsme-
dali van 1830.
Op den kerktoren, op het stadhuis, op al de
huiz n der dorpplaats, stak een rouwvaandel
uitde gemeente-lariteerns waren verlichten
met rouwfloers omgeven.
Een overgroote toeloop van volk uit al de
anden der samenleving woonde de lijkplech
tigheid bij iedereen wilde een laatste hulde
orengen aan den g.-achten burger, aan den vro
men vaderlander.
Een lange lijkstoet, samengesteld uit de twee
muziekgenootschappen der gemeente, met des-
zelfs voorzitters, benevens eenige eereleden
eenafveerdwingdermaatschappij oud-officieren
11 onderofficieren van 't leger, te Brussel ge
vestigd, met den Weied lieer baron van Zuylen
van Neyvelt. aan 't hoofd de kinders der oud
strijders van 1830,opgeleid doo. hunnen dienst-
ioenden voorzitter,M. Van tsacker van Brus- I;
em delegatie der maatschappij oud soldaten
van Rnusselaere, met baren voorzitter,den heer
K Grymonprez, al voorzien van hunne vaan-
iels, waaronder een van 't jaar 1830, op ver
scheider.e plaatsen doorschoten, en als een
relikwie bewaard en in eere gehouden eenige
onderofficieren der Rijschool en van het 3'li
uieregimrat van Yper. opgeleid door baron
Cuppens, kapitein-bevelhebber den heer V.
Simon, afgeveerdigde van 't Staatsbestuur
te i.eervn -chepenen en gemeenteraadsleden
van Zonnebeke (de heer burgemeester alleen
door onpasselijkheid belet zijnde),gevolgd door
Bloedverwanten, een menigte kennissen en
vrienden van Zonnebeke en van den omtrek.
Drie prachtige rouwkronen geschonken door
te gemeente eu de twee rnaatschapi ijeti van
Brussel, werden in den lijkstoet gedragen.
De hoeken van den pelder (baarkleed) waren
gehouden door eeuoemden heer Simon, M
Pariet, provinciaal raadslid van 'l kanton, den
neer Dr Vanwalleghem, schepen der gemeente,
en gezeiden heer Grymonprez,van Rousselaere.
Eene bijzondere melding moet hier gemaakt
worden van de ineesierlijke wijze op welke de
rotiwmarschen door beide muziekmaatschap
pijen uitgevoerd werdenvolkomen eenbeid en
keurig spel.
De kerk was opgepropt va 1 volk; ook duurde
ie offerande juist vijf en twintig minuien; uien
-dial nel geial personen die ten off r gi gen op
ril 1 ui 1200.
Prachtige,deftige, ii drukwekkende lijkplech
ligbeid die lang in 't geheugen zal blijven van
al dezei: die er aanwezig waren. De dierbare
overledene ruste in vrede
Op 'l kel khof werden drie lijkreden uiige-'
prokeu eene door den beer Simon, namens
de R.-geering, eene door Weled.heer baron van
Zuylen van Nyevelt, en eene door M. E. Van
Hacker, de twee laatste in den naam hunner
wederzijdscbe maatschappijen.
Lijkrede van M. V. Simon
Mijnheeren,
De Regeering waarvan ik de eer heb do afge
vaardigde te zijn bij deze droevige plechtigheid
aanziet het als eenen plicht te vereeren die
moedige Strijders welke ons duurbaar Vader
land vrijmaakten.
De ruwe winters die wij telken jare te onder
slaan hebben,maait op zulk eeu onverbiddelijke
wijze die krachtdadige vaderlanders,dat welnra
er geen meer zullen overblijven om ons die ge
denk waardige dagen te verhalen.
De lui-ler, welke de gemeente Zonnebeke aan
de begrafenis van haren moedigen G< dderis
v. rleent, is wel de getuigenis narer vurige
liefde en barer eeuwige erkenning voor hem
die zoo veei tot de groolmakiug van ons vadei
land bijgedragen heeft.
tm
TAFT
de nieuwe Voorzitter der Vereenigde Staten
van Amerika
sedert 4° Maart in bediening.
Met den alierdiepsten eerbied, buig u mij
neder voor het stoffelijk overblijfsel van dien
held
Eere aan zijne nagedachtenis I
Lijkrede van Weled. heer Baron van
Zuylen van Nyevelt.
Mijne heeren
Weer heeft de onverbiddelijke dood een der
helden va 1 1830 weggemaaid, een der vrome
mannen die den titel van Vader des Vader
lands verdiend hebben.
Frederic Godderis is niet meer
Ais voorzitter der maatschappij der strijders
van 1830 kom ik hem een laatste vaarwel toe
roepen, en op zijn graf een pand van bewonde
ring en eerbied neerleggen.
In 1830 zuchiteBelgie onder het vreemde juk.
Gij weet, mijne heere", hoe onze godsdien
stige gevoelens werden veracht 5 hatelijk was
de bevoorrtchtigheid, de vrijheid bestond niet
meer
En toch, hel kloeke hart der Belgen dorstte
naar die vrijheid, waar zij eeuwen lang voor
streden -- Zoowel uit de Waalsche gouwau als
uit het fiere Vlaanderen.liepen de vaderlanders
te wapen, en onder den kreetEendracht
maakt macht» die door het gansche land weer
galmde, sprongen zij den verdrukker toe.
Velen sneuvelden, maar uit het heldenbloed
verrees het vrije vaderland. Sedert die roem
ijke tijden heeft Belgie onder de vrije landen
eene eereplaats veroverd, en aan de helden
van 183) zijn wij die verschuldigd.
Met eerbied scharen wij ons rond het graf
vau den dapperen soldaat die zijn leven waagde
voor ons land. H t bloed dat in onze aderen
vloeit is nog dat onzer vaderen mochten wij
morgen worden opgeroepen om het vaderland
te loeren verdedigen, als oprechte zonen des
lands zullen allen hun plicht doen.
Frederic Godderis was een goede Patriot. Hij
is godvruchtig in denHeer ontslapen.Wij hopen
dal God hem de belooniug zal geven aan de
getrouwen dienaar beloofd,en zeggen hem niet
vaar el, maar Tot Weèrziens Rust in
vrede
Lijkrede van M. Van Isacker.
Mijnheeren,
In den naam van het uitvoerend Komiteit der
Maatschappij De Kinderen der strijders van
183 kom ik. een laatste holds brengen aan het
stoffelijk overblijfsel van Frhderio GO iDERtS,
die een der üeldbafligste wapenbroeders onzer
vaderen was. De opdracht welke ik ontvangen
tieb, bepaalt zichnietaan dergelijke uitdrukking.
Ik bied ook aan zijne bedroefde kinderen en
bloedverwanten,onze gevoelens van medelijden
met de verzekering onzer deelneming in den
rouw die hen zoo diep komt te treffen.
Daarbij, Mijnheeren,deze treurige plechtigheid
herinner» bet üeilig verleden der Oud Strijders,
wier daden tot voorbeeld moeten strekken aan
de tegenwoordige en toekomende geslachten
zij getuigt eens te meer van de on vergankelij se
recüteu waarvan bedoelde Dapperen aan de
Vaderlandsche erkentenis hebben.
Ik ben verzekerd, Mijnheeren, dat gy die er
kentenis zult betuigen, telkenmale dat de om
standigheden zich zullen aanbieden en dat niet
één inwoner van Zonnebeke dit graf zal voorbij
gaan, zonder zich met eerbied te ontdekken en
de gedachtenis van GODDERIS te vereerea mot
eenen dankbaren groet.
Men schrijft ons uit Zonnebeke
Frederik Godderis, dezer dagen alhier
overleden, is iet alleenlijk een historiek
persoon voor Zonnebeke door zijne mede
werking in den vaderlandschen strijd van
1830, hij is het nog om de volgende red m
De abdy der Paters Augustinen, te Zonne
beke gesricht in 't jaar Io70, hield op te
bcstaanin 1797 immers, al de onroerende
goederen, die zij sedert eeuwen in rustig
DIT IS
T NIEUWSBLAD tu TPER
EN OMMELANDS
xS 1
PROGRAMMA
9
D.
E.