DIT IS
SprseMraeö S2
EN OMMELANDS
MOGELMAREN
Op Zaterdag 27" April 1907.
5 eeotiüïeïï 'i blad.
42e jaïïr'. Ta luier k 30SC
Te hekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezer, ofte post, tegen 3 frank 's jaars
ROS O DE WERELD
Vrankrijk
Brand
Combes
Spanje
Bon ie
kerkvervolgingen kosten ook
't Ministerie
Baron du zette
VAN ALLES WAT
Voor de Overstroomingen
Tegen de Üupsen
Paul Doumer en de inbreker
Niet gelukt
Kik zij a ambacht
1
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Joden
YPER
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
strate, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost Westvlaanderen wonen.
Wij hebben verledens week eenige woor
den gezegd over de feesten ter eere van
Johanna d'Arc, de Maagd van Orleans, en
de groote beschermheilige van Vrankrijk.
Clemenceau wilde wel toelaten dat de
priesters meegingen in den stoet, maar
't Kruisen mocht niet rneè.
Mgr. Touchet. bisschop van Orleans,
heeft in een belangrijken brief aan den heer
Burgemeester doen zien dat de priesters niet
meê kunnen gaan in eenen stoet, als bet
kruis uit dienzeüden stoet verbannen is, dat
zij daarbij aan geene stoeten mogen deelne
men, waarin de vrijmetselaars vertegenwoor
digd zijn. Dat ware, zegt de Bisschop als
beschaamd zijn over het kruis, en een begin
van afval. Ik zou aan de pastoors zeggen
schaamt u over het kruis Moesten al de
priesters aan dergelijk bevel ongehoorzaam
zijn, ze zouden wel doen, want zulk bevel
ware eene oneer voor mij. Indien men ons
niet wil behandelen zooais het betaamt, dat
men ons dan niet uitnoodige
Die weerdige taal heeft diepen indruk
gemaakt en Clemenceau heeft ditmaal zelf
moeten buigen. Hij heeft per telefoon de
toelating gegeven dat de kruisen in den stoet
mogen meegaan
Waarom niet per brief? Ah op die ma
niere blijft er niets van over.
De geuzen zijn razende over die toegevend
heid en men spreekt reeds van den val van
't MinisterieJ
H eeft Clemenceau op de kneukels gekre
gen omdat hij te toegevende Was ten opzichte
der geestelijkheid, ten is in 't geheele niet
onmoge ijk, integendeel. Nu komt hij bevel
te geven dat de vrijmetselaars ook moeten
uitgenoodigd worden tot den stoet van
Johanna d'Arc, anders mogen de staatsbe
dienden er geen deel aannemen, Te Orleans
weet men niet wat gedaan en er is zelfs
kwestie dat geheel den gemeenteraad zijn
ontslag geven zou als protest tegen de zotte
handelwijze van M. Clemenceau.
Bij de herneming der Kamers zou eene
ondervraging plaats hebben, 't ministerie
zou in minderheid gesteld worden en ver
vangt door een ministerie Berteaux, met
eenige gematigder mannen dan deze die nu
het land ten onder helpen.
De brand van 't wapenmagazijn te Toulon
is eene nieuwe rampe voor 't fransch leger.
't Is niet alleen een groot verlies van ver
scheidene millioenen, daarbij een dertigtal
erg gekwetsten, maar 't geen misschien nog
veel erger is, 't toont duidelijk dat in Vran
krijk alle bestier ontredderd is de onderwij
zers komen opentlijk in opstand tegen den
minister, de andere bedienden stichten
bonden die de minister verbiedt, overal
heerscht eene ongehoorde zorgeloosheid,
door kwaadwilligheid of door gebrek aan
toezicht worden vreeselijke rampen gesticht,
als deontploffing der Iena en de brandrampe
van deze weke, en intusschentijd is het
ministerie alleen bekommerd om te beletten
dat het kruis zou medegaan in den stoet ter
eere van Johanna d'Arc.
Edgar Combes, de zoon van den afvallige
is over eenige dagen gestorven, volgens
sommige gazetten bij zijn schoonvader M
Jossier. Jamaar, 'tis uitgekomen: Edgar
Combes stierf bij de Franciscanessen, te
Versailles.
Edgar was daar gebracht om eene operatie
te onderstaan, en toen de geneesheeren hem
onderzocht hadden, oordeelden zij hem
ongeneesbaar, en zij verwittigden seffens de
familie, daar zij voorzagen dat het slecht
ging afloopen met den zoon.
Seffens wierd bevel gegeven van den ster
venden te doen overvoeren naar de woning
zijns schoonvaders, maar als het ziekenrij-
tuig aankwam, was de zieke reeds gestorven.
Hij wierd toch overgevoerd om geen
schandaal te verwekken
Hoe vindt gij die mannen? Ze verjagen
de kloosterlingen, uit de scholen, uit de
gasthuizen, uit de oudemanhuizen, maar ze
behouden er toch nog genoeg om desnoods
hunne zieken te bezorgen Zij hebben geen
vertrouwen in die wereldlijke ziekenbezorg-
sters, die zij overal doen aanstellen om de
brave zustertjes te vervangen. Die Jufvrou
wen zijn goed om het werkvolk te bezorgen
op de manier gelijk wij het maar al te dik
wijls lezen in de dagbladen. Maar laat eens
iemand van hun volk ziek worden, ah
seffens moet er eene liefdezuster zijn. Ah
die lafhertig tards En dat zijn van die
mannen die zich uitgeven voor de vrienden
van den werkman
De kiezingrn die zondag alhier plaats
hadden, hebben eene groote meerderheid
gegeven aan de Katholieke partij.'t Is genoeg
geweest dat er maatregels werden aangekon
digd tegen Kerk en priesters om het volk
te doen klaar zien en de liberalen, die te
voren 177 leden telden in de Kamer, zullen
er met/geen honderd meer naar terugkeeren..
't Is eene prachtige zegepraal voor het mi
nisterie en een eere voor het Spuansche volk
in het algemeen zoo klaar te hebben gezien.
Volgens de laatste gekende uitslagen zou
de nieuwe Spaansche Kamer als volgt vast
gesteld zijn
Ministerieelen
260
Liberalen
33
Democraten
7
Onafhankelijken
4
Carlisten
15
Integristen
5
Republikeinen en
Catalanisten
5o
De liberalen zijn dus bijna geheel afge
smolten. Alleen de republikeinen en catala-
nisten zijn nog eene partij van belang in de
nieuwe Kamer.
De belgiscbe gazetschrijvers, die de op
brengst der jaarlijksche inschrijving aan den
Heiligen Vader kwamen overhandigen, zijn
door Kardinaal Mercier aan den Paus voor
gesteld.
In liet adres dat gelezen werd, wierd den
H. Vader hertelij te bedankt voor de eere die
Belgenland aangedaan wordt door de ver
heffing van onzen Aartsbisschop tot het
purper
In zijn antwoord drong dc H. Vader
bijzonder aan op de eenheid der katholieken,
geschaard rond hunne bisschoppen.
De turkscbe Sultan heeft alle beperkingen
opgeheven waardoor de Joden werden belet
terug te kceren tot het land hunner voorva
deren.
Tengevolge van dien maatregel worden
allerhande schikkingen gemaakt om de
russische Joden naar Palestina te laten we-
derkeeren, en 't schijnt dat er eerlang bij
honderdduizenden zich in het voormalig
land der Joden zullen gaan vestigen.
De handelaars en werklieden getroffen
door de kerkvervolging Parijs alleen telt
er meer dan 25,0ü0 hebben verledene
maand eene vergadering van verzet gehou
den,in de zaal der Geleerde Maatschappijen.
De afschaffing der parochiale kerkraden
heeft al de werken in de kerken doen onder
breken en al de aankoopen van kerkmeube-
len, sieraden en voorwerpen van den
eeredienst opgeschorst.
De huizen die in dergelijke voorwerpen
handel drijven, zijn op hunne beurt verdwe
nen. Zij zijn verplicht geweest al hun
werklieden af te danken.
Te Parijs zijn twee duizend kunstenaars
en werklieden in de goudsmederij voor de
kerken zonder werk.
Te Lyon is het cijfer van zaken der
goudsmederij en der bronsnijverheid van
4,5OO,0ü0 lr. op 500,000 fr. gevallen. De
weverijen van het Roode Kruis, die vooral
stoffen voor kerkgewaden voortbrachten en
werk verschaffen aan 20,000 werklieden,
hebben hare voortbrengst met 70 ten hon
derd zien verminderen.
Hetzelfde doet zich voorin al de nijver
heden en kuusten die vooral van den
eeredienst leven. Alle zijn ten onder of
haren ondergang nabij Da kerkzangers
en orgelisten ondergaan hetzelfde lot. De
klokkengieterij is zoo goed als verdwenen.
In de bouwnijverheid stelt men ont
zaggelijke rampen vast. Bouwmeesters,
ondernemers, metsers, schilders, schrijn
werkers, timmermans, kunstsmeden,
slotmakers, ontelbare leveraars van grond
stoffen doen hunne klachten hooren.
Algemeene staking is er bij de Fransche
glasschilders.
Dat is ver van het milliard der kloosters
dat Waldeck Rousseau in 1900 beloofde.
Men heeft dat milliard nooit gezien.Het volk
heeft hoegenaamd geen voordeel getrokken
uit Je onteigening der kloosters. Maar het
heeft, bij de werking van het anti-klerika-
lism, drie honderd millioen verloren,
zonder de verliezen die het nog te wachten
staan.
't Is wel M. de Trooz die met de samen
stelling van het nieuw ministerie is belast,
maar tot nu toj is de zaak nog niet effen.
M. de Trooz doet bezoeken hier en daar
bij Staatsministers, hooge politieke mannen
en tracht inlichtingen in te winnen nopens
de kansen van welgeiukken
Misschien zelfs zal het nieuw ministerie
nog vandaag Vrijdag niet samengesteld
zijn.
1
De nieuwe gouverneur Baron Ruzette
heeft Dinsdag zijn grondwettelijken eed
afgelegd bij Z. M. don Koning. Hij was
vergezeld van Minister de Trooz.
Overal is de benoeming van Baron
Ruzette allerbest ontvangen. Voor de
Yperlingen is die benoeming dubbel aange
naam, daar de nieuwe gouverneur de zoon
is van zaliger Mr Ruzette, de volksgeliefde
Arrondissement-commissaris van Yper.
't NIEUWSBLAD biedt den nieuwen Gouw-
graaf zijne hertelijkste gelukwenschen
De provinciale commissie voor de ver
deeling der ingezamelde gelden om de.
slachtoffers ter hulp te komen van de over
stroomingen,die verleden jaar,den 12 Maart,
een deel van Oost-Vlaanderen hebben
geteisterd, heeft Vrijdag, in het provinciaal
gouvernementshotel, eene zitting gehouden.
M. de Gouverneur zat de vergadering
voor.
In den laatsten tijd is nog eene vrij aan
zienlijke som uit Brussel toegekomen
waardoor het bedrag der inschrijvingen
geklommen is tot de som van ongeveer
450,000 fr.
Vrijdag is nog eene som van 69,560 fr.
uitgedeeld geworden, aan een 2000 tal door
de overstrooming beproefde inwoners van
de gemeenten Moerzeke, Hamme, Melsele,
Grembergen, Steendorp, Thielrode, Calloo,
Suggenhouten Vlassenbroek, gehucht van
Baasrode.
Weldra gaat de tijd aanbreken dat groen
ten, beziestruiken en sierplanten opgevreten
worden door insekten. Een gemakkelijk
middel der wering is het volgende. Snijd
eene goede handsvol jonge scheuten af van
den vlierboom, cn laat die in water goed
koken.
Zoo bekomt men een zwart sap waarmee
men de rupsen begiet of bespuit, en de
rupsen, welke door dit sap geraakt worden,
tuimelen dood neder. Men mag gerust zijn
voor de planten zelfdeze zullen door de
begieting niet lijden in den groei noch later
eenen onaangenamen smaak geven.
Doumer, de voormalige president van de
Fransche Kamer van Afgevaardigden, die
1 naar Amerika was getrokken om te Pittsburg
de plechtigheid van de opening der Carnegie-
stichting bij te wonen, heeft daar een kluch
tig avontuur beleefd.
Bij het doorschrijden van zijn hotel-appar
tementen bevond hij zich eensklaps tegenover
een man in werkkleeren, die hij voor een
inbreker hield en waarmee hij, in dat ver
band, een ontzettend gevecht aanving.
Eindeiijk moesten de hotelbeambten eraan
te pas komen, die de vechtenden, wier klee-
ren begonnen te lijken op aan flarden ge
schoten vaandels, niet dan na veel moeite
van elkaar sjorden
Toen bleek, dat Doumer zich schromelijk
had vergist. De gewaande inbreker bleek
een eerzaam en braaf telefoonbeambte te zijn
geweest, die met zijn zak met werktuigen
was gekomen, om een paar reperaties te
verrichten. Zelfs Kamerpresidenten schijnen
niet onfeilbaar te zijn.
Een joodsche kalverkoopman, wonende te
's Bosch, zou zich metterwoon gaan vestigen
te Brussel maar voor een maandje», zooals
de familie rondvertelde, t*aar wat niet belet
te dat Maandag Strang voorkwam en al het
hebben en houwen der famielje in een groo-
ten verhuiswagen pakte en al vroeg naar
het stationsemplacement reed.
Dit gereed zijnde, meende onze koopman
echter eerst nog wat zaken te kunnen doen,
bij onze boertjes, die kalvers te veel hadden.
Zeventien vond hij er -die hem bevielen,Ze
moesten in den Bosch afgeleverd worden met
bestemming voor Brussel. Nu gauw naar
het goederenbureel der statie en het slot der
conferentie was. dat gistermorgen aan den
eersten personentrein naar Brussel de wagen
met de veelading zou gehaakt worden, die
bestemd was voor de H. te Brussel.
De kalveren kwamen, werden ingeladen,
de trein vertrok naar Rosendaal en onze
boertjes gingen welgemoed naar de afgespro
ken plaats om de centen te beuren. Maar
gewacht en nog eens gewacht wie ver
scheen onze koopman niet.
Mogelijk dacht hij wel op die wijze het
vervoer van gezin en inboedel eruit te halen
ten koste onzer broertjes.
Maar hij had buiten den waard gerekend.
Er waren nog enkele flinke lui onder de
jammerende boeren- en boerinnenschaar.
Dadelijk trok men naar de statie maar
helaas, de lading was weg. Geen nood, op
welwillend verstrekte raad ging men naar
den subst. officier van justitie, mr. Brantjes,
en deze verzond dadelijk een telegram om
den veewagen te Rosendaal te doen aan
houden. Want was hij de grenzen over, dan
was er niets meer aan te doen.
Het geluk diende echter de wagon
werd nog aangehouden op het kritieke oogen-
blik en nu kunnen onze boertjes gerust zijn.
Gisteravond waren er nog verschillende
hier om hun kalvers af te wachten. En onze
koopman mag nog van geluk spreken, als hij
er zonder kleerscheuren afkomt.
Ten minste dat laatste geloofde ook de
advocaat, die in den arm werd genomen.
Tegen de betaling der vracht kregen onze
boeren intusschen de beestjes terug, wat
maar het voornaamste is.
de touwe deure zinken, om alzoo de heeste
vast te houden. Toen ging hij binnen en om
zijne handen lieber en los te hebben en te
kunnen voortdoen, bindt hij de touwe aan
zijn been.
Terwijl hij weer aan 't keernen is. ram
melt de koe al met ne keer. van den berg al',
en door heur zwaar gewiekte trekt de touwe
omhooge en pachter Jan daarbij, die
tusschen hemel en aarde met zijne p kkels
in ne hoogte,in de schouwe hing te schreeu
wen en te tieren lijk tien duivel.Intusschen
tijd komt d j vrouwe van het veld terug eu
ziet hare koe op de helling van den berg
hangen, aanstonds snijdt zij de koorde
deure eu help de koe weere rechte, op den
zelfsten oogenbük viel pachter Jan. lijk
duimtje, uit de kave vlak in de koeiketol.
met zijn hoofd vooren, dat hij klaar gruis
en patateschellen was.
In alle gevallen is er gemeenlijk een
geluk bij kijkt e keer haddo het vier
moeten branden, hij had gerookt geweest
lijk een krakkeloot.
Nu, die slimme pachter Jan had er van
den eersten dag zijnen buik van vul, eu
'8 anderdaags ging hij blije van geest weder
naar het veld, en nooit heb ik hem meer
hooren zeggen dat menage doen kinderspel
is.
'k Zou willen weten wat dat zijn wijf zei
als ze in de keuken kwam en Jan zag het
gruis eu de patateschellen uit ziju haar
kammen met een roskam en dat zwijn die
kapot lag in de melk, en die toune bier dio
uitgelocpen was in de kelder en 't slechtste
van al, omdat er voor 's noens geen peuze-
i linge en was. 'k Zal u dat in 't korte wel
kunnen uiteen doen, peize ik.
Een pachter, die niet anders en deed als
reclameren, als hij van zijn land kwam,vond
dat zijne vrouwe te lui was, dat zij niets en
deed, en dat hij alles moeste allecne doen
het menage doen, zei hij, en is maar een
kinderspel, en ware zij zoo lui niet, zij zou
er nog veel ander werk kunnen bijdoen. Op
zekeren dag kwam hij van zijn veld,en grolde
en keef zoodanig dat de vrouwe bet niet
langer meer kon uitstaan en hem zei Och
Jan, en zij toch zoo boos niet,indien gij wilt,
zullen wij ons werk verwissden. Gij zult het
huis huiswerk en ik veldwerk doen. Jan
was content van dat accoord van 's anderdags
s nuchtens vroeg trok zijne vrouw naar het
veld en hij begon het huisspel, zooah hij
dat het noemde.
Eerst en vooral wilde hij keernen om tegen
den noene kerepap te kunnen koken, doch
nauwelijks was hij eenige minuten in gang
of bij kreeg dorst. Hij ging in den kelder
eene pinte bier gaan stekken. Terwijl hij
daarmede bezig was, hoorde hij een verkeu
in huis komen, en vreezende dat het de
melkkuipe zou omverre smijten, liep uit den
kelder om het verken weg te jagen, maar hij
vergat de krane toe te draaien,die stommerik.
Als hij boven kwam zag hij de kuipe om-
verre gesmeten en het verken lrg in de melk
te pletsen, dat het plaisir was om zien. Dat
ziende, schiet hij in een ijselijke colere, pakt
een zwaar stuk hout uit den heerd, en geeft
het verken zoo een geweldigen slag dat het
stokkedood viel.
Nu schiet het in zijn gedacht dat hij de
krane open gelaten heeft. Hij loopt in den
kelder, maar 't was te late, 't vat was al
geheel en gansch uitgeloopen, en hij stond
tot over zijne schenebeenen in 't bier. Hij
blijft daar eenige minuten staan kijken lijk
een uil, en gaat eindeiijk naar boven daar
er nog melk genoeg was om het vat te vullen,
begon hij opnieuw te keernen. Als hij eeni-
gen tijd gekeern had, kwam hem in 't ge
dacht dat de koe nog in heur stal. stond en
dat ze nog geen eten en badde gehad, alhoe
wel het reeds late was. Hij gaat naar den
stal, maar en vind er geen eten. Bij geluk
lag er achter het huis een berg waarop dat
er gras in overvloed groeide. Seffens neemt
hij eene lange touwe, bindt ze aan den halze-
band van de koe en leidt die op den berg om
het gras af te maaien met heur tonge. Wat
gedaan, zei hij, om mijne koe te kunnen vast
houden Daar het huis tegen den berg leun
de, kon hij van daar op het dak kruipen.
Meenende slim te zijn en alle omheil te
voorkomen, klauwierde hij tot aan de kave,
waar er nog geen vier en brande, en liet er
YPER
Zondag namiddag kwamen twee jongelingen
in de heroirg De Kloef op 't Wielije,
gehouden door Bo us se ui a ere, bestelden er twee
glazen bier eu wierden bediend door de dochter
Bousseniaere, 20 jaar oud, die zich alleen iu de
herberg bevond.
Zonder spreken, greep een der kerels het
jong meisje hij de ireel. Zij verweerde zich en de
andere k- rel gaf tiaar eenen slag met een bier
glas op 'l hoofd, dat zij bewusteloos neerviel.
Uitziende, verlieten deze gasten aanstonds
de herbergen verwijderden zich rap langs een
wegetken, dat naar Langeuiarck leidt.
ZILLEBEKE
Dinsdag avond, rond 8 l|2 ure is een brand
om-u ui op de hofstede van M. Pieler Lefevere,
gelegen nabij de plaats, langs den keizelweg
van Ziilebeke naar den steenweg van Komen.
Ue eerste hulp wierd g< geven door de bewo
ners eb gebuui's.
Eene a(deeling pompiers van Yper, per tele
foon verwittigd, snelden met eene brandspuit
ter plaats tlel wagen- eu heiiheukot zijn getteel
vernield.
10 000 kilos hooi, welke reeds verkocht
waren aan M. Vaiiueste voor 700 lr., alsook een
wagen, hennen ea alaiui zijn 111 den brand
omgekomen.
Ue pompiers zij 1 lol 1 1|2 ure van den nacht
ter plaats gebleven.
Men denkt dat den brand door kwaadwillig
heid gesticht is.
HOUTHEM-BIJ-YPER
Dinsdag avond, rond 8 1|2 ure, reed M.Louis
Bourgeois, 60 jaar oud, in velo langs de Hoile-
bekesteenweg.
Aan de dreef 'gekomen hij 't kasteel vari Mad.
Mahieti die naar Mollebekeplaats leidt,bemerkte
de wielrijder niet dat deze weg niet ewi keten
afgesloten was, reed er op en viel met het
hoofd voren, op den grond.
M. Bourgois kon zich ni<-t oprichten en riep
om hulp. M. Uury, herbergier, die daaromtrent
woont, had de hulpkreten gehoord en hielp
den gekwetste opslaan.
M. Bourgeois is in rijtuig naar Wijtschate
gevoerd geweest, waar men brstatigde dat hij
verschillige wouden aan 't hoofd bekomen had
eu zijne neus gebroken was.
De gekwetste is vervolgens door M. Dury
naar zijne woning gebracht geweest.
MOESKROEN
De genaamde Etr.iel Lernaut.lS jaar, metser
diender, was dinsdag morgen aan't werk op
eene stelling, opgericht op eene hoogte van
10 meters in de gebouwen van de EE. PP.
Redemptoristen, in de Meenenstraat. De jonge
ling deed era misstap en viel tot in de ke 1de-
ringen. Uet .slachtoffer ontving in het klooster
de zorgen van doktoor Vuylsteke, en werd
vervolgens naar de ouderiijke woning, Bois-
Fichaux, overgehraebt. Lernaut is erg gekneusd
aan de linkerzijde en men vreest voor inwen
dige kwetsuren.
MEENEN
Maandag avond, toiid 7 ure, waren de ge-
naamdeu Louise Accou, 33 jaar, echtgenoote
Auguste Caster, Marie-Louise Wullaert, 49 jaar
echtgenoote Henri Valcke, en Adrienne Valcke,