DIT IS
SpreBRdraad 12
EN OMMELANDS
\RE.\
kT jaar.
Te trekken bij den Uitgever, Tk 86, in de Boterstrats, fe Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Brief van den heer
Graaf de Smet de Naeyer
Oost West
in Canada best
ROND DE WERELD
Voor den Vrede
Vrank rijk
Amerika
Zweden
VAN ALLES WAT
In de Kamers
bevolking van België
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
Provinciale tentoonstelling
van Limburg te St Truiden I
Wettelijke Besluiten
Gitslag van Aanbestedingen
De Hopteelt
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachti
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Apachen
Be Jeanne d' Arc-feesten
te Orleans
Be ic er ks la k 1 n g sb e toe gin g
te Marseille
Ierland £estemT maar ongelukkiglijk niet gebruikt
5
'T NIEU
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
strate, Tk 36, te Yper.
y
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE H.WAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
-iitóBrtSar"
M. Fraeijs, voorzitter van den Katholieken
Boud van het arrondissement Yper, heeft
onderstaanden brief ontvangen in antwoord
op het adres van hulde gezonden naar den
heer Graaf de Smet de Naeyer, door het
algemeen comiteit van het arrondissement.
Brussel, den 5 Mei 1907. j?
Mijnheer de Voorzitter,
Wij zijn uiterst gevoelig, mijne ambtge-
noten en ik, aan de gevoelens die het
Comiteit van den Katholieken Bond van het
arrondissement Yper ons heeft uitgedrukt,
en wij bidden UEd. bij de leden te willen
de tolk zijn onzer hertelijkste bedankingen, j
Niets kon ons aangenamer zijn dan te
zien dat het Comiteit. wiens Voorzitter gij
zijt, bij al de te vleiende hulde, die het ons j
toestuurt, de achtbare kamerheeren te i
voegen van uw arrondissement, die uiet
opgehouden hebben ons hunne welgemeende j
en trouwe medehulp te verleenen.
Wij drukken den wensch uit den geest
van eeudracht, waarvan zij voortdurend het
voorbeeld gaven, voortaan als wek te zieu
aannemen door gansch de meerderheid, en
opdat zij aan de katholieke partij Dog eeue
lange en glorievolle loopbaan verzekere.
Believe te aanveerden, Mijnheer de Voor
zitter,met mijne hernieuwde dankbetuiging, l
de verzekering onzer oprechte hoogachting.
Graaf de Smet de Naeyer.
Zoo denken ze erover, deze die over 14
jaar naar 't nieuwe vaderland reisden, van
Zantvoorde-bij-Yper, namelijk M. Medard
Glorieux, zijne echtgenoote en zijn zoon,
Medard als zijn vader.
't Was 14 jaar dat ze huu geboortedorp
vei laten hadden, na inlichtingen te hebben
genomen bij een vlaamschen priester van die
streke ginder in Noord-Amerika.
Die verleden weke vertrokken ze waren
met 25 man hier van de streke onder
geleide van M. Glorieux, denken den 14e
in Manitoba aan te komen, 't Is al om te
boeren of ten minste boerenwerk te doen.
Een der familien gaat er eene hofstede koo-
pen en voor eigen rekening de kanse wagen.
Sommigen vertellen dat men daar 't land
voor niet geeft dat is gedeeltelijk waar,
maar zulk land 'n wordt maar gegeven aan
die ten minste 18 jaar oud is, eu 't land dat
nog nooit beboerd en werd ligt op minstens
40-50 mijlen (engelsche mijl 20 minuten)
van eene statie. Daar en staat nergens een
huis, alles moet nog bereid worden, tot de
steenen zelfs die dienen moeten om de hui
zen te bouwen. En steenen vervoeren van
deu naasten oven en is juist ook geen speel
reisje, vermits er volstrekt noch bebaande,
noch andere wegen zijn. Daarom vinden deze
die niet voorzien zijn van duimkruid het
beter te gaan werken bij de boeren ze
krijgen er 14 1500 fr. 's jaars boven kost en
inwoning eu 's winters 'n hebben ze weinig
of niets te doen, 't geen voor velen een
ongeluk is, want ze vertureluiten 's winters
al wat ze 's zomers gewonnen hebben, 't ls
jammer
De mannen van de streke zijn Woensdag
ingescheept te Antwerpen. Ze reizen recht
streeks op Quebec, aan do monding van den
St Laurensstroom en dan per spoor naar
Montréal, Winnipeg en Manitoba. In 14
dagen is geheel de reize afgeloopen.
De zoon van M. Glorieux was met zijn
vader voor 4 maanden op speelreize gekomen
naar Europa, 't Was 14 jaar dat ze hun
vaderland niet meer gezien hadden. Zulk eeu
speelreize zal hem voor de twee 6001)
fr. kosten. Als zij over drie maanden van
ginder vertrokken, hebben zij bij hunne
aankomst in ons land, eerst hun familie
bezocht, dan een wandeliugsken gedaan
rond Belgenland, zijn voor eene maand naar
Parijs gereisd, en 't einden Mei vertrekt ook
de zoou terug naar zijn n landhet eenige
dat hij om zeggens behoorlijk kent, want
hij was maar 8 jaar als hij vertrok eu is nu
een kloekgebouwde sterkgespierde jonkheid
van 2-2 jaar. Hem aan te zien moet de cana-
deesche lucht gezond zijn. 't Is hij die ons
Vrijdag laatst kwam groeten en de inlich
tingen gaf, die wij hier neerschrijven
Was er ginder een huis gereed als gij
over 14 jaar aankwaamt
Neen, er was niets gereed. Op 't land
stond er gras, kruid en hout. We wierden
ontvangen bij deneerw, heer Willems,pastor
te Brussel, een dorp in Manitoba dat 1111 600
inwoners telt, eu gehuisvest bij andere
menschen. Da gebouwen van onze hafstede
werden maar een jaar later begonnen, nadat
wij een steenoven gezet en steenen gebakken
hadden, 't Duurde meer dan twee jaar eer
wij voor goed waren geïnstalleerd.
En hoe groot is de doening
640 gemeten. Daarvan is rond de 400
gemeten zaailand, honderd gemeten grazing
of weiden en de reste bosch. We kweeken
tarwe, haver, garste, aardappels, maar geen
nijverheidsplanten tenzij suikerbeeten. Su -
kerijen en vlas worden aldaar uiet gezaaid.
Die een fortuintje heeft van een vijftig
duist frank kan op een tientai jaren zijn
eigendom viermaal zoo groot maken.
Ge moet vele volk hebben om al dat
werk te doen
Neen, 't gaat al met machieneu. In
Amerika is 't al mekaniek ten anderen er
is weinig volk te krijgen en ze mosten
diere betaald zijn.
We houden 16 peerden, 60 koeien en van
90 tot honderd schapen.
De.opbrengst van graan en beesten is voor
ons het voornaamste. Do tarwe geldt 14 fr.
per honderd kilo koeien 400 500 600 fr.
Peerden 1200 tot 1400 fr.
Zijn daar ook scholen En zijn er
priesters
De scholen zijn meestendeels protes-
tantache, maar niet verre van ons hof was
er ook een katholieke men leert en spreekt
er Engelsch, maar t'huis klappen we altijd
vlaamsch. Te St Boniface, niet verre van
Winnepeg is er een belgische priester, E. H.
Grendel. Ook te Swam Lake, de E. H.
Heynen. 'k Ben ik naar school gegaan tot
dat ik 19 jaar was.
En wat doet gij den Zondag
Den Zondag, buiten onze christelijke
plichten, gaan wij wandelen. Herbergen zijn
er weinig, en 00 c alles is des Zondags ge
sloten.
Die liefhebber is van de jacht en eigenaar
van goed, mag jagen binst het jachtseizoen.
Daar zijn herten, kennljes, hazen en wolven
en zelfs beeren en de jacht is volkomen vrij.
In de bosschen is er vele wild en gevogelte,
omtrent gelijk alhier. De luchtstre k is
gezond, maar 's winters is het kouder eu
's zomers warmer dan in België, maar
daaraau geraakt men nog al gauw gewend.
Laat ons hopen dat onze landgenooten het
ginder ook gauw gewend worden en dat ze
er goede zaken zullen doen,opdat ze,binnen
eenige jaren, even welstellend mogen terug
komen als de heeren Glorieux van Zant-
voorde.
olieslagerijen werd er woelig gemanifesteerd
en Leve de staking geroepen. De stoet
was door eene sterke policiemacht ingesloten,
doch deze is niet moeten tusschenkomen.
Dinsdag avond heeft eene nieuwe olie
slagerij hare poorten gesloten op de 36
fabrieken zijn er thans 26 gesloten. Het
totaal stakers, olieslagers, raffineerders en
zeeldraaiers, beloopt ruim drie duizend.
Te Parijs zijn de apachen dat is een
soorte van sehoelievolk, dat leeft met stelen
en moorden en politiek te maken vol
komen meester van de straat. De policie en
durft noch en mag ze niet te naar komen,
trouwens daaronder zijn vele kiezers, waar
mee men te rekenen heeft.
Intusschen jaagt men paters en nonnen
het land uit, maar ook die zijn zoo gevaarlijk,
niet als de apachen.
De Tweede Kamer van Holland heeft deze
weke 100.000 gulden gestemd voor de ont
vangst der leden van de Vredeconferentie in
den Haag.
De minister van buitenland drukte de hoop
uit dat deze conferentie zou gevolgd worden
door andere ter uitbreiding van het volken
recht.
Een socialist deed opmerken dat die con
ferenties enkel comedie zijnen een liberaal
beweerde dat de naam van vredeconferentie
niet en past,dat het eerder eene conferentie is
van volkenrecht.
Na de bespreking werd de toelage bijna
eenparig gestemd.
Te Plobaxmelec werden dinsdag de pastor
en zijne twee onderpastors door de gendar-
merij uit de pastorij gedreven. De menigte
protesteerde krachtdadig tegen deze uitdrij
ving en wierp met steenen naar de gendar
men, waarvan er twee gekwetst werden. Drie
aanhoudingen werden gedaan, doch niet
bekrachtigd.
De burgerlijke feesten ter eere van Jeanne
d'Arc zijn Dinsdag avond te Orleans begon
nen. Dank aan 't prachtig weder was de
toeloop van volk zeer groot. Een groote stoet
van troepen begaf zich naar het stadhuis,
waar de banier van de Maagd van Orleans
door het stedelijk bestuur aan de menigte
getoond werd.terwijlde muzieken hetfransch
nationaal lied speelden.
Dinsdag morgend heeft de werkstaking te
Marseille eene nieuwe uitbreiding genomen
de beweging wordt onrustwekkend daar de
stakers naar de fabrieken trekken om daar de
werklieden tot de staking over te halen. Men
vreest voor erge botsingen en vechtpartijen.
Drie fabrieken hebben Dinsdag hunne
poorten gesloten. Het getal stakers overtreft
reeds de 2000. In de raffineerderijen groeit
het getal stakers voortdurend aan.
De werkstakers der olieslagerijen hebben
Dinsdag morgend eene vergadering in de
Arbeidsbeurs gehouden daarna trokken zij
in stoet de stad rond aan 't hoofd van de
betoogers, die ongeveer 1000 in getal waren,
werd eene roode vlag gedragen. Aan de
Dinsdag waren de zaal en de tribunen
volzet. M. Birrel legde de wet neder, strek
kend om aan Ierland een bestuurlijken raad
te geven. Men weet dat deze raad in geen
geval wetgevend zijn zal hij mag ook geene
belastingen, in Ierland heffen. De iersche
afgeveerdigden zullen in het engelsch Parle
ment blijven zetelen.
De raad zal bestaan uit 82 leden, door het
iersche volk gekozen, en 24 leden, door het
gouvernement benoemd. Hij zal zich niet
bezig te houden hebben met het Verbrekings
hof, de iersche gendarmerie, noch met de
politie van Dublijn, maar hij zal onder zijn
toezicht het onderwijs en acht der thans
bestaande bestuurlijke departementen heb
ben.
M. Belfour bestreed het voorstel Birrel
hij beweerde dat het de moeilijkheden van
het iersch vraagstuk vergrooten zal, geen der
wenschen van het iersche. volk verwezent-
lijken zal, en ernstige grieven zal doen
ontstaan tusschen Engeland en Schotland.
Het Lagerhuis heeft, in eerste lezing, met
416 stemmen tegen 121, het wetsontwerp
voor Ierland goedgekeurd.
De scheepslossers zijn te New York in
werkstaking. Talrijke maatschappijen zitten
daarmee in nesten, want de vrije werklieden
worden belet te werken, door d syndikaten.
De schepen worden niet op tijd gelost en
herladen en zoo is er eene heele belemmering
die den handel zeer benadeeligt en misschien
nog de werkmenschen meest van al.
Den 6n Juni aanstaande viert Koning
Oscar van Zweden zijn gouden bruiloft-feest.
Eene groote inschrijving is geopend en de
opbrengst zal dienen om zieken te plaatsen
in sonatoriums die over een jaar of tien
werden opgericht voor teringlijders.
gestemde wet in te trekken, zonder in het
minste de grondwet te krenken. Dat kon
onaangenaam zijn en M. Picard zelf en
keurt die intrekking niet goed. Dat die
woorden als ijskoud water vielen op de
liberale en sociaiiste grootsprekers, en heeft
geen betoog.
In de Kamer, die kalmer geworden was,
kon M. de Trooz uitspreken. Woensdag
werd de bespreking voortgezet door eene
belangrijke redevoering van M. Woeste eu
eene andere van M. de Smet de Naeyer.
Demblon en kon het niet meer ver dragen
en in razernij schreeuwde hij tegen Graaf
de Smet Ge zijt een lafaard
M. de Smet antwoordde kalm uwe belee-
diging laat mij onverschillig waarop
I Demblon opnieuw raasde Men kan u niet
meer beleedigen.
De voorzitter bestempelde de zotternij
zooals het betaamde met te zeggen Gij
hoort het, M. de Smet de Naeyer, Demblon
zegt zelf dat hij u niet beleedigen kan.
't Was een algemeen gelach onder al de
Kamerheeren en Demblon zag er uit als
een aap die mostaard gelekt heeft zou
Sarloo zeggen.
Geheel de bespreking eindigde met eene
stemming van vertrouwen in het ministerie,
j Moge het Ministerie de Trooz lange jaren
het vertrouwen des landsgeuieten en werken
tot zedelijken en stoffelijken vooruitgang
van ons Vaderland.
Moge het voorval de belangen van ons
j Arrondissement behertigen en eindelijk
hand aan 't werk liggen ter voltrekking
van de vaart van Cornell naar Yper, waar
voor verleden jaar 400.000 fr. werden
tot nu toe.
j Deze weke is 't ministerie, waarvan wij
de verledene weke de samenstelling hebben
I aangekondigd, voor de Kamer en 't Senaat
verschenen.
Liberalen en Socialisten, die gehoopt
hadden, dank aan eene verdeeldheid onder
de Katholieken, zelf aan 't schoteltje te
geraken, waren oprecht razende.
De grootmeester der logen, Furnemont,
begun. Hij wilde M. de Trooz beletten te
spreken, 't Ging zooverre dat de zitting
voor een ure omtrent opgeschorst wierd.
Intusschen ging M. de Trooz naar 't Senaat,
waar hij zijne verklaring aflegde en waar
de zaken op deftige wijze werden besproken.
Dat de liberalen 't ministerie beknibbelden,
't is hun recht en ze mieken er ruim gebruik
van, maar M. Picard vroeg vervolgens het
woord en hij vonddajtde intrekking vau de
mijnwet niet ongrondwettelijk en was. De
Koning heeft het c t?etwistbaar recht eene
bevolkste ge
zien er ellendig uit en schijnen ziek te willen
worden. Tot nu toe, in alle geval, zijn de
voorteekens niet goed. Dat de landbouwers
dus oppassen en hunne velden verzorgen
't is beter de ziekte te voorkomen dan de
kwaal later te moeten uitroeien.
Zaterdag, 11 Mei 1907,om 5 ure namiddag
openbare zitting van den gemeenderaad.
Dagorde
1. Stadsboekerij rekening 1906.
2. Kerkfabriek van St Jacobs: rekening -1906.
3. StPieters: rekening 1906.
4. Weldadigheidsbureel Verpachting van
onroerend goed.
5. Stadseigendommen Verpachting eener
sluippoort.
6. Stadseigendommen Verpachting van
grond.
7. Stadseigendommen Verkoop van een
stuk grond.
8. Stadseigendommen Verlenging van
pacht.
9. Stadseigendommen Vraag van bijzonder
krediet voor groote onderhoudswerken
in 1906.
10. Waterleiding Levering van kolen
vernietiging der overeenkomst.
11. Kerkfabriek vau St Maartens Proces
verbaal over de aanbesteding dei-
werken.
12. Gemeenteverordeningen Verandering
nopens de schikkingen der Feesten.
13. Wegen Kalsijding der Klaverstraat.
14. Waterleiding: Verbinding met Zillebeke
vijver lastenboek en ontwerp.
Volgens officiëele rnededeelingen van
't Ministerie van Binnenlandsche Zaken
bedroeg de bevolking van België op 3i De
cember 1906, tot 7 millioen 238.622 inwo
ners, dus 78.075 personen meer dan in 1905.
Van dit totaal zijn er 3 millioen 596.629
mannen en 3 millioen 641.99a vrouwen.
Brabant telt 1.415.090 inwoners Hene
gouwen i.2i 1.947 Oost-Vlaanderen
1.095.006 West-Vlaanderen 859.676 Ant
werpen 929.694 Luik 878.346 Limburg
261.702; Namen 36i.ii8; Luxemburg komt
laatst met 229,143 inwoners.
De volkrijkste steden zijn Antwerpen
304.o32 inwoners Brussel 199.695 Ander-
lecht 58.654 Ejsene 71.748; Molenbeek
65.65gSint Gillis 61.157 Schaarbeek
73.395 Gent 163.079 Brugge 53.486
Luik 172.039 Verviers 48.755
j Zoetenaye blijft de minste
I meente met 26 inwoners
Dezen zomer zullen, ter gelegenheid der
tentoonstelling in de aloude Limburgsche
stad, allerlei feestelijkheden plaats grijpen
tusschen deze mogen wijomdat ze van de
eerste zullen z'jn, bijzonderlijk die aanstip
pen welke door de brieven bestellers worden
ingericht bij gelegenheid van hun Weder-
landsch Congres dat zal gehouden worden op
18 Juli aanstaande. Buiten de postmuziek-
en zangvereenigingen zullen talrijke brieven
bestellers, zoowel van den vreemde als van
het land, de feestelijkheden van St Truiden
bijwonen.
j Vele premiën tot een bedrag van meer
dan 5oo frs zullen worden uitgedeeld.
Het Congres, eene nieuwigheid in zijnen
aard behelst een belangrijk punt voor alle
Postbedienden, namelijk de stichting van
een algemeen verbond van Onderlinge bij
stand.
De brievenbestellers welke bij vergetelheid
geene uitnoodiging zouden ontvangen heb
ben, worden vriendelijk verzocht hunne
bijtreding vóór i5 Mei te laten geworden aan
J. E.Peters, secretaris van het Inrichtingsco-
miteit.
Het feestcomiteit der tentoonstelling heeft
voor de dagen zijner feestelijkheden talrijke
bijzondere treinen aangevraagd.
Herinmringsmedalie
Bij koninklijk besluitvan 29 April 1907
j is de herinneringsmedalie vericend aan de
j navermelde personen der gemeentelijke ge
wapende brandweer van Poperinghe
j MM. H. Depreeuw H. Deraedt J.
Druant E. Gombert E. Hennaert;A.
Ingelaere C. Merlevede en E. Rosseel.
Voor bet bouwen van eenen toren op de
kerk van Sint Jan ter-Biezen te Watou.
Hebben aangeboden MM, De Bussche-
re, Rousselaere, 1390 fr. H. Vereecke,
Woesten, 1493 fr. Bousonnier en zoon,
I Waasten, i56o fr.
Voor de buitengewone werken aan den
provincialen weg van Meenen naar Lichter-
velde.
Bestek 33,565 fr. 35 c.
Hebben aangeboden MM. Ch.Deboutte,
Becelure, 32,400 fr. A. De Clercq, Brugge-
33.000 fr. A. Labens, Aarseele, 34.500 fr.
E. Taller, Rumbeke, 35.25o fr. enJ. Jac;
quaert, Dottenys, 33 860 fr.
De hop heeft in de laatste veertien dagen
veel van de koude te lijden gehad. De vroege
hop, zooals de groene bel en de witte steel,
die in de eerste schoone dagen van april fel
geschoten was, schijnt vooral getroffen te
zijn. De jonge planten van een en twee jaar
zijn in hetzelfde geval. Vele hoppevelden
YPER
De lieuteriant-generaal Baron GreinII, Hoofd
bevelhebber der Burgerwacht van de beide;
Vlaanders, vergezeld van Kolonel Cardon,
Stafoverste is Maandag namiddag de Burger-
wacht van Yper tomen in oogenschouw nemen.
De T afdeeling van 't 3C linieregiment ver
trekt den 21 Mei, onder 't geleide van Majoi
Daune, naar het kamp van Aarlen en keert den
29 Juni in Yper terug.
Kwaaddoeners nebben binst den nacht he I
slot afgedaan eu gebroken, vau bet houtwerk
staande voor het inopbouvvzijnde huis van M
Fraeijs, in de Boterstraat.
M01ISKR0EN
Dinsdag morgen is een erg ongeval gebeurt
in hel Klooster der Redemptoristen,onlangs ui
Frankrijk toegekomen.
Men bouwt er eene schooi,die ree is 14 meter
j hoog is. Drie stellingen stondsn, de eene bovei
de andere in 't gebouw. Op de bovenste stom
er eene kraan die in beweging gebracht wen
door eene winde, welke op den grond geplaats
was. Een 12 tal metsers waren bezig met he
opdraaien van ijzeren balken.
Bij het ophalen eener balk van 350 kil.,viele
de stellingen in, zes werklieden meeslepende
Deze ongelukkigen vielen metoorverdooven
gedruisch ie midden van balken, kepers e
