DIT IS
SpreeKdraad [2
EN OMMELANDS
BERICHT
s'
Op Zaterdag 10" Oogst 1907.
5 ceotïmen 't Mad,
W
jaar.
Talmerk 3071
Te Irekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Tuindagfeesten
Zondag 11 Oogst
ROND DE WERELD
Frankrijk
Marokko
Duilschland
Italië
Perzië
STADSNIEUWS
De Tuindagfeesten
Hofbouwmaatsehappij
Stad Yper Gemeenteraad
clf
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
STAD YPER
li. COLA ERT.
Donderdag 15 Oogst
Zondag 18 Oogst
Opstand te Casa-BIanca
Broel-i ie ting van Casa-BIanca
Beschieting van Mazagan
Casa-BIanca
Verslag
der zitting van Zaterdag 3 Oogst 1907
Werk raansh uizen
Aanbestedingen
|0
'5
io
;o
<n
>f.\t
c
S
o
®o
Pq
o
,5
'T NIEUWSBLAD ra YPER
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
De Burgemeester heeft de eer aan zijne
medeburgers te laten kennen dat M. de
Gouverneur der Provincie de stad officieel
zal bezoeken, ZONDAG 1 1 OOGST 1907.
Hij verzoekt hen te dezer gelegenheid,
hunne huizen te willen bevlaggen.
De Burgemeester,
Yper3o Juli 190J.
Kruisboogschieting, in den doel, ingericht door
de maatschappij Les Francs Arbalétriers
OFFICIEEL BEZOEK VAN M. DEN BARON
RUZETTE, Gouverneur der Provincie.
Ten ii ure, GROOTE STOET.
Ten ii 1/2 ure, VanJenpeereboomplaats,
Kinderkoren.
Om 4 ure, CONCERT, door de Stads-
harmonie van Wervick.
Ten 5 1/2 ure, CONCERT, door de maat
schappij Union musicale van Komen.
Ten 9 ure, Minneplein, Vuurwerk.
's Noens en om 8 ure 's avonds, GROOT
CONCERT, door het muziek van het Regi
ment der Grenadiers, op de Groote Markt.
Prijskamp in het Lijnvisschen, ingericht door
de maatschappij De Ware Liefhebbers
Frankrijk is deze week door versch-illige
ongelukken getroffen geweest
Te Toulon heeft Vrijdag tijdens de oefe
ningen op het schoolschip Couronne eene
geweldige ontploffing plaats gehad, welke
aan drie personen het leven kostte terwijl
vijf anderen gekwetst wierden.
Te Libourne heeft Zondag tijdens de
automobielkoers Clermont-Ferrand-Bor
deaux eene schrikkelijke botsing plaats gehad
tusschen twee automobielen, waarbij zeven
personen het leven verloren.
Zondag bad een schrikkelijk treinongeluk
plaats aan de brug van Cé, op zes kilometers
van Angers. Een trein, die opgepropt was
met reizigers, is bij den ingang der brug
ontriggeld en de machien, kolenwagen en
een 3° klasrijtuig zijn in de Loire terechtge
komen. Er zijn rond de 40 dooden en ver-
schillige gekwetsten. Tot nu toe heeft men
nog al de lijken niet kunnen ophalen.
Wie had het over eenige jaren kunnen
denken, dat het onbekende land der woeste
bergstammen, waarop men van Gibraltar
neer kan zien, nog ééns eene bron zou wor
den van zooveel moeilijkheden 1
Wie had het gepeisd, dat daar het midden
puntvan de Europeesche politiek zou komen
te liggen dat vandaar telkens weer gevaar
voor groote oorlogen en stillen maar bitteren
diplomatieken strijd zou rijzen I
Meer dan eene groote mogendheid zou
willen Ceuta bezitten, dat is eene haven
rechtover Gibraltar, die desnoods de Engel
schen den toegang tot de Middellandsche
Zee zou beletten. Frankrijk en Engeland
trachtten gedurig in Marokko invloed uit
te oefenen en meenden niemand te moe
ten vreezen.
Toen kwam keizer Wilhelm naar Tanger
en zag dat er groote concurrentie op dezen
hoek bestond. Men vreesde eerst dat deze
zaak terstond met kanonnen en geweeren
ging vereffend worden, maar gelukkiglijk
kwamen de mogendheden te Algesiras
overéén.
De inboorlingen zijn Mahomedanen die
sedert eeuwen eenen nijdigen haat dragen
legen al wat christen is. Met deze over-
heersching door de Europeanen verminderde
hunne vijandige stemming niet en nu is den
opstand uitgebroken.
Over dezen opstand, welke wij verleden
week gemeld hebben, schrijft D' Merle uit
Casa-BIanca
Maandag kwamen de stamhoofden naar
Casa-BIanca en eischten van den Pacha, dat
Je arbeid aan de haven terstond gestaakt zou
vorden. De Pacha antwoordde dat het werk
geschieddemet toestemming van den Sultan.
Daarop verklaarden de hoofden dat de Sul
tan niet langer bestond, daar hij aan de
christenen gehoorzaamt en de gouverneur
verzocht hun, om tijd te winnen, Dinsdag
terug te komen. Zij kwamen niet, doch er
verschenen in de straten bereden inlanders,
die den heiligen oorlog tegen Joden en
Christenen uitriepen.
Rond 1 uur vertrok eene locomotief uit de
haven naar eene steengroeve, een halven
kilometer verder. Arabieren braken achter
haar het spoor op en steenigden den Euro
peaan, die hen naderde, sloegen hem neer
en kapten zijn lijk aan stukken. Een andere
Europeaan, die voorbijkwam,onderging het
zelfde lot.^De moordenaars waren inwoners
der stad, maar aangehitst door de afgevaar
digden der stammen.
Toen de locomotief terugkeerde en den
weg versperd vond, werd zij door eene me
nigte omringd, die den machinist vermoord
de en in stukken kapte.
Zij dreigden alle Europeanen te dooden.
5 Franschen. 3 Italianen en 3 Spanjaards
zijn vermoord de andere Europeanen heb
ben kunnen vluchtten.
De Fransche Consul M. Neufville riep de
hulp in van 't oorlogschip Galilée welke
te Tang,er gemeerd lag.
De fransche dagbladen zijn het eens om
voorbeeldigde bestraffing te vragen en den
ken dat alle landen dit goedkeuren. Men
moet, zeggen zij, door strenge maatregels de
dweepzucht breidelen welke alle Europeanen
bedreigt.
Spaansche en Fransche soldaten zijn aan
wal gestapt te Casa-BIanca om de stad te
bezetten en de consulaten te beschermen. De
Europeanen bevinden zich in veiligheid.
Bij het aan wal stappen der fransche zee
lieden lostten de inboorlingen geweerschoten
op hen, waardoor zes soldaten en 1 officier
gekwetst wierden. Daarop beschoten de
fransche oorlogschepen Galilée en Du
Chayla het Marokkaansch Kwartier en de
omstreken van Casa-BIanca
Na de eerste kanonschoten, begonnen de
stadsbatterijen met loos poeder terug te
schieten. Nu richtte het oorlogschip Du
Chayla het vuur naar hen. Na-el-Ainin,
bevelhebber der Marokkaansche troepen
vroeg vergiffenis. De fransche admiraal wei
gerde en zond hem naar't fransch Consulaat.
Men schat dat te Casa-BIanca rond de 200
Marokkanen door deze beschieting gedood
zijn. De dorpen uit de omstreken zijn ook
verwoest. De Marokkaansche soldaten wer
den ontwapend.
De toestand te Casa-BIanca verergerd van
dag tot dag en Donderdag wierd de stad
opnieuw beschoten. Winkels worden ge
plunderd en uit de Staatsbank zijn 60.000
pesetas gestolen. Hier en daar worden sol
daten of inboorlingen in schermutselingen
gekwetst of gedood. Twee duizend fransche
soldaten bezetten de stad waarop de fransche
vlag wappert. Vijf fransche en een spaansch
oorlogschip liggen in de haven.
Spanje houdt 6000 mannen gereed om op
't eerste oogenblik naar Marokko te vertrek
ken.
Fransche oorlogschepen werden nog ge
zonden naar Tanger, Rabat en Mazagan,
waar de houding tegen de Europeanen
dreigend kwam.
Vooral te Mazagan was de toestand slecht
en volgens sommige berichten heeft het schip
Du Chayla Woensdag de stad beschoten.
Mazagan is gelegen op 60 kilometers ten
zuiden Tanger, op den Oceaan. Hare bevol
king bedraagt i5.ooo inwoners waarvan
i5oo Europeanen. Mazagan bezit een fort,
en is op eene hoogte van 200 meters gelegen.
Casa-BIanca is bekend onder zijn Spaan
schen naam, eene vertaling van het arabische
Dar-el-Beda (in 'tvlaamsch Het Wit Huis).
Het is een der oudst bekende havenplaatsen
van Marokko en na Tanger de eerste in rang
en bloei.
De Portugeezen bezaten het sedert 1468
ongeveer twee eeuwen lang, doch moesten
het gedurig verdedigen tegen de Mooren.
Zij ontruimden het na eene geweldige aard
beving. Onder Moeley-Ismaal werd de stad
in 1750 herbouwd.
Casa-BIanca is eene belangrijke uitvoer-
haven voor het vruchtbare achterland der
provincie Sjandja.
De stad, door muren omgeven, is gelegen
aan een vlakke open insprong met eene diepe
reede, welke aan groote schepen toegang
verleent.
De bevolking der stad wordt op 25,000
zielen geschat, met inbegrip van 5ooo Joden
en 400 Christenen.
Een derde der inwonende Europeanen zijn
Duitschers.
De Duitsche Keizer Wilhelm en de Rus
sische Czaar Nicolaas hebben eene bijeen
komst gehad op zee nabij Swinemunde.
Een eetmaal werd op het Russisch oorlog
schip Standart opgediend. Na het
feestmaal waar redevoeringen uitgesproken
wierden. zinspelende 00 de goede betrekkin
gen tusschen heide gebuurlanden. leidde de
Czaar den Keizer onder de salvnschoten van
de Standart naar de Hohen^ollernwaar de
twee monarchen aan de valreep herteliik
afscheid van elkander namenZij gaven elkaar
herhaaldelijk de hand en kusten elkander op
beide wangen
Men zegt. dat de Czaar zich zeer opgewekt
gevoelde, zoolang hii door Duitsche oorlogs
bodems beschermd werd want in ziin eigen
land loert er gedurig verraad en bedreiging.
Kort na 12 ure verliet de Standart met de
overige Russische schepen dereede.
De Keizer op de hevelbrug van de
Hohenzollern staande, groette gedurig de
Russische vloot die met vlagsmnen herteliik
dankte voor de gastvrijheid. Zoodra de vloot
voorbii gevaren was. werden op de Russische
vloot hegroetingschoten gelost.
De Hnhen^ollern liep vervolgens de haven
van Swinemunde binnen.
In Italië is. gelijk in sommige andere
landen, een geest van verzet tegen geloof en
goede zeden waar te nemen en een storm
tegen de katholieken is uitgebroken.
Te Turijn alléén werden op één avond
zeven anti-katholieke vergaderingen gehou
den, waarbij men de verwereldlijking van
't lager onderwijs verlangt.
Te Florence en te Piza trachtte eene me
nigte volk de kerken in brand te steken en
deze aanslag gelukte hier en daar. TeVenetië,
Verona. Livorno en andere plaatsen werden
aanvallen gedaan op de kerken. De Italiaan-
sche legermacht komt tusschen voor zoovele.
De socialisten richten voor dezer dagen
eene algemeene staking in. geheel Italië
door., als protest tegen het godsdienstig
onderwijs.
Volgens de Temps heeft een onderzoek op
vele plaatsen aan 't licht gebracht dat eene
menigte valscbe paters en nonnen rondloo-
pen met een valsch ordekleed aan zij
schooien voor instellingen welke niet bestaan.
Vooral te Florence zijn er veel valsche
nonnen.
Turksche soldaten, die over de Perzische
grens waren gedrongen, hebben het dorp
Mawanch verwoest en 16 mannen en 60
vrouwen en kinders gedood, gröotendeels
christenen. De soldaten bemachtigden een
Perzisch kamp en joegen de bezetting op de
vlucht.
Misschien zal Perzië de hulp der mogend
heden inroepen.
Met 't schoon weere was er Zondag vele
volk in Yper.
's Morgens waren er 50 liefhebbers inge
schreven voor de Vinkenstelling. Om 9 ure
had naar gewoonte de plechtige uitgang
plaats der processie van O. L. Vrouw van
Tuine. onder eenen grooten toeloop van
geloovigen.
Het concert van 's noens, door de Konink
lijke Fanfare gegeven, had veel bijval. Om
6 ure had de opstijging plaats van den
luchtbol door den luchtvaarder Dumortier
van Brussel. Geheel de Leet zag zwart van
'tvolk. Onder 't spelen, van 't muziek is de
ballon opgestegen, waaronder eene vrouw
hing die op een rijwiel zathij is in eene
weide nabij Cuerne neergedaald.
's Avonds om 8 ure gaf de u Koninklijke
Harmonie van Moeskroen een prachtig
concert, waarvan sommige nummers uiterst
wel gelukten warm toegejuicht waren.
De Moeskroensche muzikanten hebben den
Maandag een uitstapje gedaan naar den
Kemmelberg.
De hondenloop, Maandag, liad als ge
woonte grooten bijvalWeihebbers van vijf
zes uren verre, waren' opgekomen en be
twistten elkaar de prijz'uo 7 van Eessen
waren er met honden. De Zillebecknaars
hebben de voornaamste prijzen behaald.
Ten elven was er een wedstrijd voor in
gespannen honden, waaraan 12 mededin
gers deel namen.
Deandere feesten zijn ook alle door schoon
weder begunstigd geweest.
Maar geene genoten zooveel bijval als de
Geitenprijskamp.Rond de 350 geiten van alle
ras waren opgekomen of opgevoerd en 't en
was waarlijk geen gemakkelijk postje te
moeten beslissen onder al die mededingsters.
Ziehier den uitslag van de verschillige
prijskampen
I. Bokken zonder Hoornen
Bokken met 8 tanden 3. Hoorebeke, Hol-
lebeke. 4. Gryson. Elverdinghe. 5. Sedeyn,
St .Tan. 6. Spillebout, Kemmel. De 2 eerste
prijzen wierden niet toegekend.
Bokken met 4 of 6 tanden i. Syndikaat,
Yper. 2.Beroniez Henri, Gheluwe. 3.Gryson
Eduard. Vlamertinghe. 4. Decat Camiel,
Elverdinghe. 5. Deroniez Henri, Gheluwe.
Bokken met 2 tanden of ponder 1. Syn
dikaat. Vlamertinghe. 2. Syndikaat, Holle
beke. 3. Syndikaat. Gheluvelt. 4. Syndikaat,
Hollebeke. 5. Syndikaat, Vlamertinghe.
Jonge bokken 1 J. Desmyttere, Vlamer
tinghe. 2. Eduard Knocknert, Dickebusch.
3. J. Desmyttere, Vlamertinghe. 4. Julien
Blomme. StJuliaan. 5. Breyne Jan, Ghelu-
I" we 6. Em. Decaestecker. Yper. 7.Mullaert,
Kemmöl 8 Petrus Rousery, Becelare.
11Geiten
Geiten ponder hoornen, met 8 tanden
j 1. A. Lacante. Yper. 2. Th. Qua.rtier,
Vlamertinghe. 3. Henri Dumortier, Dioke-
l busch.4 II. Degrendel.Langemarck. 5. Em.
Vandevyvere. Vlamertinghe. 6. Wed. Van-
deuhroucke.Vlamertinghe 7. August Ameez,
Becelaere. 8. Camiel Six. Becelaere. 9. Jules
Marco. Elverdinghe. 10. Willekens, Yper.
11. Henri Vandermeersch, Becelaere. 12.
.Tan Vandewinckel, Gheluwe. 13. Joseph
Soenen, Becelaere. 14. Petrus Buytaert,
St Jan. 15. EdLouwyck. Dickebusch.
16. Jan Notredame, Langemarck. 17. Is.
Sedeyn, StJan. 18 Aloïs Breyne. St Jan.
19. Charles Balduck, St Jan. 20. Maes,
Yper.
Geiten met hoornen, met 8 tanden 1. Is.
Deroubaix, Vlamertinghe. 2.Jules Bossaert,
Yper. 3. Leopold Declereq, Vlamertinghe.
4. Ch. Lemaitre,Gheluwe. Ö.August Beccuw,
Kemmel. 6. A'ois Mnrescaux, Elverdinghe.
7. Pieter Muylle. Hollebeke. 8. Th Coutelle,
Yper. 9. Alois Charles, Boesinghe. 10. Ch.
Waterb'ev. Yper. 11. Theophiel Angillis,
Vlamertinghe. 12. Frans Godefroid, Yper.
13. Ch. Vereecke. St Jan. 14. Petrus Hoor-
naert, Yper. 15. G. Verplancke, Elverdin
ghe.
Geiten met 4 of 6 tandenponder hoornen
1. Kinders Bondry. Becelaere. 2. id. 3. Alb.
Samyn. id. 4. René Joseph. Kemmel. 5. Al.
Boyce.rt, id. 6. Leonard Vandaele, StJan.
7. Is. Decadt, Gheluwe. 8. R. Indervuyst,
Yper. 9. Leopold Gryson, Zillebeke. 10. Th.
Demeersseman, Boesinghe. 11. Cl. Dejan,
Becelaere. 12. Arthur Willie, Zillebeke.
13. Cam. Tytgat, Elverdinghe. 14. Fl. Ver-
kindt, Hollebeke. 15. August Gadeyne,
Becelaere.
Geiten met 4 of 6 tanden, met hoornen
LH. Dereyne, Langemarck. 2. C. Beer-
naert, StJan. 3. Gustaaf Baillivier, Yper.
4. C. Keignaert, LaDgemarck. 5. Petrus
Maes. Yper. 6. Ch.Vanheule, St Jan.7.Jules
Verbeke, Becelaere. 8. C. Deruddere, Yper.
9. R. Dochy, Kemmel. 10. Wed. Sedeyn,
St Jan. 11. C. Verhaeghe. Gheluwe. 12.
Deseyn, Ch., Becelaere. 13. Notredame,
St Jan.
Geiten met 2 of ponder tanden, ponder
Hoornen 1. Baron de Vinck, Zillebeke. 2.
Fred. Bouttery, Vlamertinghe. 3. Em. Don
kere, Kemmel. 4. Alois Odan, l'per 5.
Burggraaf du Pare, Vlamertinghe. 6. Ilenri
Dewilde, St Jan. 7. Isid. Depoorter, Bece
laere. 8. C. Buccoye, Dickebusch. 10. Ch.
Lemeere, Kemmel. 11. Aug. Hennin, Dicke
busch. 12. Jules Durnez, Becelaere. 13.
Pieter Bouttery, Becelaere. 14. Louis Beke,
Gheluvelt, 15. Pieter Dewilde, Yper.
Geiten met 2 tanden of ponder, met
hoornen 1. II. Vlamynck, Elverdinghe. 2.
Wed. Desiré Garrain, Hollebeke. 5. Arthur
Santy. Yper. 4. C. Decat, id. 5. Alois Mares-
caux, Elverdinghe. 6. Cl. DeJan, Becelaere.
7. Is. Sedeyn, St.Jan. 8. Jules Devos, Yper.
9. Ch. Vanwalleghem, Kemmel. 10. Hector
Hoflack, Vlamertinghe. 11. YVed. Verhille,
Yper. 12. Fr. Bordeaux, Zillebeke.
III. Lammeren.
1. Cam. Y;au Robaeys, Gheluwe, 2. Petrus
Ghekier, Hollebeke. 3. R. Indervuyst, Y'per.
4. Isid. Vandeweghe, Zillebeke. 5. Jules
Victoor, Yper. 6. Petrus Maes, Yper. 7. J.
Durnez, Becelaere. 8. Leopold Declereq,
Vlamertinghe. 9. Em. Ducrey, Kemmel. 10.
Alois Boyaert, Kemmel. 11Henri Derud-
der, Yper. 12. Isidoor Decadt, Gheluwe.
4 prijzen wierden gegeven aan de kweek-
syndikaten die het grootste getal geiten
tentoonstelden Hollebeke, 42. St-Jan, 41,
Vlamertinghe, 35 en'Becelaere, 33.
De inschrijvingen voor den prijskamp,
gegeven door de Hofbouwmaatsehappij van
't arrondissement Yper, voor 't versieren
met gegroeide bloemen van hovingen, bal
kons, gevels en vensters, mogen nog tot
14n Oogst aanstaande gezonden worden naar
M. Mommens, Brugsche Steenweg, 2, te
Yper.
Insckrijvingsformulen zijn ter beschikking
der belanghebbenden in den zetel der maat
schappij 11 In de Getemde Leeuwen Oude
Botermarkt, te Yper.
De openbare zitting begint ten 5,ao ure.
Al de raadsbeeren zijn aanwezig en de
heer Burgemeester zit voor.
Na de goedkeuring van het verslag der
vorige zitting, leest de heer Voorzitter eenen
brief van wege de nationale maatschappij der
Buurtspoorwegen, handelende over de
voortzetting van den tram Yper-Nieuwkerke
tot aan Steenwerk.
De moeilijkheden om dien tram voort te
leggen zijn veroorzaakt door de hoogeeischen
der fransche eigenaars en door den Staats
raad in Vrankrijk. Ten einde te kunnen
voortdoen is nu voorgesteld voorloopig den
tram te leggen tot op eenigen afstand der
statie van Steenwerk, om dan later verder
te gaan, eens de onteigeningen op franschen
grond gedaan.
M. D'Hu vettere vraagt als er geene
vraag gedaan werd aan den schepenraad om
te mogen een beluik van werkmanshuizen
bouwen in de beste voorwaarden, en hij
begeert te weten welk gevolg er aan die
vraag werd gegeven.
M. de Voorzitter. De raad is tegen alle
beluik, zelfs in uitmuntende voorwaarden
gemaakt, 't Geldt hier eene kwestie van
grondbeginsel.
De heeren Bossaert en Vanheule hebben
vroegertijds beluiken afgeschaft en ze hebben
wel gedaan. Er bestaan er nog, 'tis waar in
betere voorwaarden dan de afgeschafte, maar
een beluik is altijd af te keuren onder zede
lijk oogpunt, zoowel als voor de gezondheid,
even als de huizen door verschillige gezin
nen bewoond.
Is de gemeenteraad nu van oordeel dat er
onder zekere voorwaarden nieuwe werk
mansbeluiken mogen gebouwd worden
In afwachting dat daarover zou beslist
worden, zullen wij de bestaande verordering
handhaven.
De werkmanshuizen, zooveel als andere,
behooren in luchtige straten gebouwd te
worden, en zelfs in de gebuurte der huizen
van de rijken, bij wien de werkman dikwijls
hulp en bescherming vindt.
YVij zijn niet van 't gedacht dat men de
werkmanshuizen uit de rijke gebuurten
moet weren, en naar den buiten verdrijven.
M. D'Huvettere vraagt dat de gemeen
teraad dit bijzonder geval onderzoeken zou,
daar er voor den werkman bijzonder belang
in bestaat, gezonde en luchtige huizen te
kunnen bewonen.
M. de Voorzitter. In afwachting zal
de schepenraad de bestaande verordening
handhaven.
Voor den muur rond het kerkhof hebben
ingeteekend
Dehondt 35oo fr.
Goddeeris 3465 fr.
Roose-Dael 3446 fr.
De kolen voor 't waterkasteel zijn aanbe
steed aan M. Durein, mitst 23,5o per duist
kilos.
