DIT IS
a
SpreeRHraail E2
EN OMME
Op Zaferdag 17D Oogsl 1907.
5 céritïöien 'I blad.
42e jaar.
Talmerk 307'2
7# trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boferstrate, te Yper, en bij 's landsbooüschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Handen aan 't Lijf!
ROND DE WERELD
Marokko
fiorea
Duitschland
Congoland
STA DSN IE U WS
De Grenadiers
VAN ALLES WAT
Groote Eigenaars
Apei
enma nieren
la
W fSmM,
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Plechtig bezoek van den
Gouwgraaf Vrij heer AIb.Huz.ette
Veel volk
Ten Elven
He Stoet
O tl vangst
Het Feestmaal
r i.ooo
5
a
S.00,3
9
9
5
sr 60
9
Hese»
133
it d'
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, legen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
strate, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Handen aan 't lijf hebben, werkzaam zijn,
blijft altijd de hoofdkoedanigheid der ware
huismoeder.
Eene moeder ze tveze ook zoo rijk als
de zee diep die het niet deftig genoeg acht
te kunnen werken is nooit eene huismoeder.
De echtgenoote en moeder is slechts huis.
moeder als ze alle huiselijke werken kent en
zich niet schaamt ze te verrichten 't Is hare
roeping en hare zending, zelf haar huishou
den te bestieren, en bekend en bezig te zijn
met alle kundigheden en werkzaamheden
die deze huishouding vergt.
't Werd op alle hoeken uitgebazuind en
met alle inkten gedruktvooral in de hoo-
gere standen wordt dit punt veel uit het oog
verloren. Bij de opvoeding der jonge meisjes
in pensionaten en gestichten en zelfs thuis
beslaatde eigentlijke huishouding gewoonlijk
de laatste plaats.
Daarop vooral moet gelet en gewerkt worden
dat de jonge dochter bekwaam zij een huis
houden volgens haren stand te besturen. Nu
wil al te dikwijls de dochter van den werkman
en den kleinen ambachtsman het aanleggen
gelijk de burgersdochter en deze op zijn
rijkenmans. De werklust en het werken is er
uit.
Eene moeder zond hare 4 dochters naar
't pensionaat met deze enkele aanbeveling
voor de bestuurster
Ik zend u mijne vier dochters. Leer hun
alles wat hun later voordeelig, aangenaam en
nuttig kan zijn doch vergeet het voornaam -
steen noodzakelijkste niet help mij mee er
vlaamsche huismoeders van temaken
De moeder, die deze regelen schreef, be
hoorde tot de hoogere klas. Bij 't begin der
vacantie wilde ze zien wat er van hare aan
beveling was geworden. En hare 4 juff'erkens
mochten, na maanden te hebben gedaan aan
solfège, piano, teekenen, en broderie en
geographie en zoo al meer, nu ook een
staalken geven van ^hunne kennis in was-
scherie en kuischeriegelijk de moeder dat
noemde. Hun eerste veertien vacantiedagen
moesten ze dapper meehelpen aan den groo-
ten kuisch en wasch.
Die moeder had er de hand van
Alleen dit wil ik er bij voegen Zij zelf kon
werken en huishouden.
En geen eene harer 4 dochters is in Sint-
Anna's schapraai geraakt voor alle kwam
ten gepaste tijde de ware Jozef.
(De Postrijder)
De franschen zijn nog gedurig in oorlog
metdeMooren van het afrikaansche land.
De tijdingen over den strijd zijn nog al ver
schillend, volgens de eenen zijn er bij dui
zenden dooden, volgens de anderen bij
houderden. De Spanjaards steken ook een
handje toe, maar't zijn de franschen die er
met den grooten ruffel doorgaan. Ze bom
bardeeren maar gedurig en bedreigen elke
stad plat te schieten, waar er 't minste letsel
gedaan wordt aan Europeanen. En de
afrikaners hebben reeds ondervonden dat het
meening is.
Dat het volk van ginder een goede kastij
ding verdient is onbetwistbaar. Maar...
daar is een groote maar bij zal die kastij
ding geen verwikkelingen te weeg brengen
't Is hetgeen te vreezen is.
Als het steenen regent, 't ware wel raar
dat er niemand geene opzijn hoofd en krijgt.
't Is ook alzoo ginder. De franschen bom
bardeeren rond Casa-Blanca,ende duitschers,
die aldaar bezittingen hebben, beweeren dat
hunne huizen en eigendommen door de
bommen beschadigd werden, hetgeen nog al
verstaanbaar is.
Zal Duitschland Vrankrtjk laten voortdoen
of zal er schaêvergoeding geëischt worden
En als Vrankrijk weigert Dat zou nog
kunnen aardig afloopen in Afrika.
Vele lezers zullen misschien verwonderd
geweest zijn dat de Koreanen die 20 mil-
lioen inwoners tellen zoo gemakkelijk
hun laten onder den hiel houden van de
Japoneezen,die toch al niet veel talrijker zijn
dan de Koreanen.
Hierop kan vooreerst geantwoord worden
dat de Russen ook door de Japoneezen
geklopt werden al waren ze tien tegen éen
in getal.
Maar de groote oorzaak en ligt niet in't
getal,maar is aan de Koreanen zelf te wijten,
't Is eene eeuwenlang aangekweekte fout,
namelijk de luiheid.Werkelijke arbeid wordt
in Korea niet verricht, tenzij door de vrou
wen. 't Gaat zoo verre dat de Koreanen, die
groote smoorders zijn, niet zelve, maar door
vrouw of dockterof doorknechten hunne pijp
I doen ontsteken.Doet de knecht zijn werk niet
naar behooren, de meester zal hem zelf niet
bekijven, een ander is daarmee belast, de
meester is daarvoor te lui. Schrijven alleen
wordt door den persoon zelf gedaan, wijl
spreken als slavelijk werk aanzien wordt,
maar nogthans moet vrouw of dochter of een
knecht de pen den schrijver in de hand
duwen. Zelfs van 't schaakspel aldaar veel
in eere moet een knecht de stukken ver
schuiven de meester doet zwijgend teeken
hoe en waar ze moeten geplaatst worden.
Die luiheid is zoowel onder de lage als
onder de hooge standen, zoodat men niet
zelden vijf boerewerklieden ziet, die na het
werk eene spade voortslepen waaraan een
koorde is vastgebonden. Dat ze binst den dag
hun niet lam gewrocht hebben met spitten
moeten we zeker niet bewijzen.
Maar wie doet er dan het werk Hetgeen
niet volstrekt gedaan moet worden, is als
nutteloos aanzien en 't andere wordt door de
vrouwen verricht.
Vrouwen worden bij dat heidensch volk
niet als menschen maar als voorwerpen aan
zien en krijgen zelfs nooit een naam ze zijn
de moeder, de vrouw of de dochter van X.
Zelve is zij niemand. Zij en telt niet op heur
eigen, maar zij moet werken voor twee, en
terwijl de man rondslentert of neerhurkt en
pijpen rookt, wordt binnen en buiten het j
huis de arbeid gedaan door de vrouwen, j
Een kanse bestaat er om daarvan ontslegen j
te zijn, namelijk als de vrouw zeer jong is
en danseresse wordt.
Een man die vriendelijk is jegens eene
vrouw wordt als de schande van zijn geslacht i
aanzien en de jongens worden van jongs af i
het gedacht ingeprent dat zijzich niet mogen
verlagen door eene vrouw al ware 't zelf j
hun eigen moeder anders dan minachtend j
te aanzien
Dat zulk diep vervallen zedeloos volk geen
weerstand kon bieden aan de energieke J apo-
neezen, is heel natuurlijk. Korea heeft zich
gezelfmoord door de wet van den arbeid te
overtreden, en 't geniet nu de gevolgen zijner
weergalooze luiheid.
De Amerikanen zouden doodgeerne Korea
een handje toesteken, maar de Philipijnen
liggen zoo dicht bij Japonië en 't is nog zoo
onlangs dat de Amerikanen die eilanden aan
Spanje hebben ontstolen dat ze nog nauwe
lijks rustig in t bezit ervan zijn en... Japonië
ligt gedurig op den loer en zou niets beters
verlangen dan ook die eilanden als zijn
eigendom te aanzien.
Koning Edward, de oom van Keizer
Willem,is tegenwoordig op bezoek bij zijnen
neef. Dat is zekerlijk niet om eenvoudig den
duitschman te groeten dat Edward XII die
reize onderneemt, 't is met een politiek doel
en we zullen misschien wel algauw de gevol
gen geware worden.
Het H. Sacramentscongres werd dit jaar
gehouden te Metz in Lotharingen, de pro
vincie door Vrankrijk na den oorlog van 't
jaar 1870 aan Duitschland afgestaan. Kardi
naal Vanutelli, gezant van den Paus, zat de
plechtigheid voor, die geëindigd is met eene
plechtige processie door de straten der stad.
De duitsche keizer heeft de vergadering aan
gemoedigd en ondersteund en de soldaten
ter beschikking gesteld voor deorde te hand
haven.
Te naaste jare wordt dit congres gehouden
te Londen en 't volgende jaar te Keulen.
kerde bewaring gebracht, doch Matuma zelf
is nog altijd op de vlucht.
In het Ladogebied is het rustig.
Tusschen de passagiers bevond zich de
heer Adam, hooldingenieur van den spoor
weg der Groote Meren, die de beste inlich
tingen gaf over de werken.
In Uëllé is de automobielenweg bijna vol
tooid en loopen er reeds 6 automobielen.
Zondag is te Antwerpen een schip uit
Congoland aangekomen. De scheepslieden
wisten het volgende nieuws uit onze afri
kaansche kolonie
Bij de Bangalas, in de Evenaarstreek, in
den Abir,tot in de Oosterlijke Provincie toe,
beginnen de inboorlingen meer en meer
arbeid te weigeren; het is net eene algemeene
werkstaking, die openlijk gepredikt wordt
door de Engelsche zendelingen.
Daar deze weigeringen het uitbreken van
onlusten verwekten, moest in de Oostelijke
Provincie de staat van beleg uitgeroepen en
eene strafexpeditie ingericht worden, onder
bevel van commandant Vander Cruyssen.
In den Abir duurt de staat van beleg voort.
5 van de moordenaars van pater Pollet zijn
nu in hechtenis genomen. Een hunner, het
opperhoofd Eli, is opgehangen andere
hoofden, die in betrekking stonden met Ma
tuma, aanhitser tot den moord, alsook de
vrouwen van dezen laatsten, zijn in verze-
't Is jaren geleden dat Yper zulke geen
grootsche heerlijke feesten heeft ingericht als
deze die Zondag gegeven werden ter eere
van Baron Ruzette.
Van 's nuchtends vroeg dondeide 't kanon
op de aloude Vestingen en in plaats van ge
lijk in vroegere tijden rouw en dood te zaaien
was het nu een oproep tot het omliggende
om mee te vieren in de blijde intrede van
den geliefden Gouwgraaf.
De stad was heerlijk versierd. Bij het sta
tieplein waren langs wederkanten sierlijke
masten geplant met bloemen en kransen aan
elkaar verbonden en tot op de Leet waren
de straten al wederzijden omzet met andere
masten, wit en rood geschilderd en opge
tooid met veelkleurige vlaggen en wimpels.
De prachtige zegeboog aan den ingang dei-
Statiestraat met zijn vriendelijk Welkom
geeft altijd aan de inkomst onzer stad een
liefelijk uitzichten de reeks prachtige gebou
wen waarmee de linkerzijde van 't Statieplein
omzet is maken eene omlijsting die het ge
heel heerlijk uitschijnen doet.
Vergeten wij niet te melden dat de heer
Statieoverste de spoorhalle op kunstige wijze
had laten optooien.
De toeloop van volk van in den nuchtend
was overgroot. Van ten allen kante was men
opgekomen met treins, trams, rijtuigen,
velos en autos en tegen den noen waren de
straten opgepropt van 't volk. t Zal een
heerlijke dag geweest zijn voor neringdoe
ners en handelaars onzer stad.
Kwart vóór elf ure kwamen de groepen
bijeen op de Maloulaan voor den stoet.
't Was elf ure omtrent als de trein uit
Rousselare hier aankwam. Een bijzonder
eerste klasse rijtuig voor den heer gouverneur
was aan den gewonen trein vastgemaakt.
Bij het uitstappen werd de heer Ruzette,
vergezeld van den heer Greffier Verougstraetc
ontvangen door M. den Burgemeester Co
laert, Kamerheer, de gemeenteraadsheeren
van Yper, den heer Merghelynck, arrondis-
sements commissaris, M. van Merris, volks
vertegenwoordiger en Burgemeester van
Poperinghe, Majoor Daune, bevelhebber
van de plaats van Yper, en Majoor Ligy, van
de Burgerwacht M. Hamerlynck, statie
overste, had de wachtzaal van ie klasse als
ontvangstplaats laten voorbehouden.
Buiten de spoorhalle werd de heer Gou
verneur verwelkomd door de bevallige Renea
Colaert, namens de Ypersche bevolking,
terwijl zij den hoogen bezoeker een prachti-
gen ruiker aanbood.
De heer Gouverneur bedankte hertel ij k het
vriendelijk kinden omhelsde het.
Vervolgens werden de groepen in oogen-
schouw genomen en daarna kwam de stoet
in beweging.
Aan 't hoofd gendarmen te peerde, vervol
gens, de Koninklijke Fanfare, 't muziek der
Weezejongens, Sint Michielsturners, de
weezejongens, St Antonius gesticht van Lo-
cre en de keukenschool, de weezemeisjes
van Sinte Elisabeth, de Mariaschool, de
school van O. L. Vr. van Thuyne, de Stads
meisjesschool,Sint Aloysius en Sint Michiel-
school en de Looie, vervolgens de Burger
wacht onder 't bevel van Kapitein Gaimant,
de Stadsharmonie, de Pompiers en de rijtui
gen met de overheden. In 't laatste rijtuig
zat de heer Gouverneur neffens den heer
Burgemeester.
Een groep Burgemeesters en Gemeente
raadsheeren van het Arrondissement namen
ook deel aan den stoet, die van 't Statieplein
al de Statiestraat, de Tempelstraat, de Boter-
straat naar de Leet ging,tusschen twee dichte
rijen menschen, die op de voorlanden den
heer Gouverneur groetten en toejuichten.
Op de Leet nam de heer Gouverneur
de verschillige overheidspersonen plaats
het verhoog, terwijl de IVinderen in koor
Brabanconne zongen o'
eleid van
en
op
de
M.
Wittebroodt en met meespel van de Stads
harmonie.
Beuitelings kwamen twee kinderen van
elke groep den heer Gouverneur bloemen
aanbieden en hem gelukwenschen namens
hunne gestichten.
Binst de feest op de Leet was het zicht
overheerlijk. Onmogelijk zich een gedacht te
vormen van de bonte wemeling en keurige
houding der verschillige groepen.
't: Ware moeilijk te bepalen wie de eere-
palm zou verdienen de Mariaschool met
heure 5oo leerlingen en heurefijn uitgedach
te en uitgevoerde groep der wapens van de
verschillige steden en dorpen van Vlaande
ren, de heerlijke groep der weezemeisjes van
Ste Elisabeth, met heure keurige handswer-
ken, de keukenschool en de meisjes van St
Antonius'gesticht te Locre, de Stadsmeisjes
school of de school van O. L.Vr. van Thuy
ne en van de knechten de flinke Sint
Michielsturners, de goed geoefende kinders
van St Michielsscbool met hunne bonte
klakken, de talrijke leerlingen van Sint
Aloysiusschool met hunne papieren mutsen,
de flinke weezen der Sloetscschool, de leer
lingen van de Looie
Iedereen heeft nogthans met genoegen
bemerkt dat de menagiescholen meer en
meer in voege komen, en 't zal steeds eene
eere zijn voor het katholiek stadsbestuur van
Yper, en vooral voor het bestier der Maria
school, waar onze talrijke werkmanskinders
onderwijs en opvoeding genieten, daarin het
voorbeeld te zijn van andere steden en
dorpen.
De kinders van den werkman mogen en
moeten zekerlijk, zoowel ais de meisjes van
burgers en rijken, eene behoorlijke geleerd
heid verkrijgen, maar dat en mag niet belet
ten dat zij daarbij het noodzakelijke aanlee-
ren om later in de samenleving de plaats
in te nemen waarvoor zij bestemd zijn,
namelijk in staat om te kunnen koken,
wasschen en plasschen, stoppen en naaien
en het huisgezin van den werkman ciange-
naam te maken, en hem af te houden van de
herberg, die maar al te dikwijls zijn verderf j
is en dit van zijn huisgezin.
Wij zijn gelukkig bij deze gelegenheid aan f
stadsbcstier en aan bijzonderen daarover
onze geiukwenschen en onzen dank aan te
bieden.
Na de feeste op de Leet werd de heer
Baron Ruzette naar't Stadhuis geleid, waar
de ontvangst plaats had der verschillige
ambtenaars en overheidspersonen van het
arrondissement Yper.
In de Troonzaal kwamen beurtelings den
vertegenwoordiger des konings groeten en j
hulde bewijzen de heeren senators Baron
deVinck, Paul van den Peereboom en Ver-
cruysse, de heeren volksvertegenwoordigers
Colaert, van Merris .en Nolf, de heeren
voorzitter, rechters, greffier der Rechtbank
en vrederechters van het arrondissement.
M. Merghelynck, arrondissementscommis
saris, de zeer Eerw. Heer Deken en pastoors
van stad en de kerkheeren majoor Daune
en majoor llaegheman van 't Voetvolk en de
Rijschool, met de officieren van 't garnizoen;
de heer majoor Ligy en de officieren der
Burgerwacht verders de heeren der Bur
gerlijke Godshuizen en de dischheeren de
heeren Bestuurders en leeraars der onder
wijsgestichten de bedienden en ambtenaars
van den Staat; deleden van den Werk-
rechtersraad en 't Beschermingscomiteir der
werkmanswoningen t comittit van toe
zicht der Weldadigheidschool en van 't
gevang, M. Vanderghote, provinciale inge
nieur, jonker Arthur Merghelynck, M. i
Denys, fransche consul.
Op elke aanspraak vond de heer gouver
neur een gepaste antwoorde, en hij toonde
meer dan eens dat hij niet alleen goed
vlaamsch verstaat maar onze moedertaal
spreekt met gemak en sierlijkheid en haar
de plaats begeert toe te kennen waarop zij
recht heeft.
Rond twee ure werd in de Pauwelszaal
een feestmaal opgediend aan 218 deelnemers
die aan zeven lange tafels plaatsnamen. Op
een verhoog stond de eeretafel al den kant
van't Nieuwwerk. De zale zoo sierlijk ge
schilderd door den befaamden kunstenaar
Ferd. Pauwels, over een paar jaar overleden
te Munich, waar hij bestierder was der
Academie van schoone kunsten, leverde een
overheerlijk schouwspel op.
't Was de heer Poot-Casier, die met den
dienst gelast was en we zijn gelukkig eens te
meer te hebben bestatigd dat hij zijn aloude
faam heeft gehandhaafd spijzen en dranken
waren keurig bereid en het opdienen ging
zoowel op orde, dat elkeen er met lof over
sprak.
Het praalgebak was een echt kunststuk,
geleverd door het gekend huis Lapierre-Van
den Bon.
Bij het nagerecht stelde de heer Colaert
een heildronk in aan zijne majesteit den
koning en aan de koninklijke familie.
Die heildronk werd rechtstaande aanhoord
door al de aanwezigen en begroet met eene
geestdriftige Brabanconne on daverende toe
juichingen.
Eenige oogenblikken later stelde M.
Colaert een nieuwen heildronk in ditmaal
aan Baron Ruzette, den volksgeliefden gou
verneur.
Eene prachtige betooging werd den heer
Ruzette gedaan en wanneer deze recht staat
om te antwoorden verdubbelen de toejuichin
gen en 't dreunt door de zale: Leve Ruzette
Leve Ruzette
Spreker drinkt op de gezondheid van den
heer Burgemeester, van den schepen- en
gemeenteraad, en van al de Yperlingen.
Een nieuwe betooging breekt los wanneer
na het feestmaal de heer gouverneur heen
gaat om het O. L. Vr. gasthuis op de markt
te bezoeken.
Baron Ruzette is 's avonds ten 7 1/2 ure
vertrokken.
's Avonds ten 9 ure zijn de feesten gesloten
met een vuurwerk op het Minneplein, door
eene ontelbare menigte bijgewoond.
Gisteren Donderdag is 't muziek der Gre
nadiers naar Yper gekomen Concert geven.
Kwart vóór den twaalven aangekomen
werden zij ten stadhuize verwelkomd door
den heer Schepene Struye, namens het
Stadsbestuur.
Van ten 12 en half tot éen en half ure
gaven zij Concert, en 's avonds van 8 tot 10
ure. Talrijke vreemdelingen van 't omlig
gende waren komen luisteren cn waarlijk
was de moeite vveerd ook. Zelden heeft
men in Yper dergelijke uitvoeringen bijge
woond, en zelfs werd door velen 't concert
der Grenadiers verkozen boven dit van
Roubaix.
't Is een eere voor den zoo wijd gekenden
en befaamden Bestierder, M. Lecail, en voor
zijné talentvolle muzikanten.
Dat Concert heeft op weerdige wijze de
zomerfeesten gesloten.
In Braband bezitten graaf d'Oultremont
699 hectaren graaf de Spóelberch 1242
graaf de Merode 1592 de hertog van Aren-
berg 6332.
In Wesl-Vlaanderen
447 familie Crombez
Coninck 690.
In Oost Vlaanderen
brandini en de Merode 2000.
In de provincie Antwerpen een eigenaar
van Moll 3636 de erven van den graaf van
Vlaanderen 4252 de familiën de Merode en
d'Ursel elk circa 6o5.
In Limburg: prins de Looz 224! de
familie de Merode 886.
de familie Lippens
843 familie de
de familiën Atdo-
Tijdens het opslaan te Dordrecht van het
circus Oscar Carré,woensdag morgend vroeg,
is naar de Dordr. Ct. meldt, een aap en
wel een van de grootste soort, ontsnapt en
langs Vrieseweg, Vest naar Dordrechts
Museum gewandeld. Hij is vermoedelijk
boven door het dak het museum binnenge
drongen en heeft daar op eene vreeselijke
manier huisgehouden.
Oude en nieuwe kunst zijn door elkander
gesmeten alsof het niets was en alles is
heelemaal onderstboven.
Bij ontdekking van den chaos is hulp
ingeroepen en heeft het bestuur alles in het
werk gesteld om de verwarring te herstellen
en alles zoo spoedig mogelijk weer in goeden
toestand te brengen.
De sporen van de verwoesting zijn echter
nog duidelijk zichtbaar in de oude kunst
werd de schilderij van Gerard Hontbhorst
geheel in tweeën gescheurd, en onder
moderne schilderijen hebben Alb. Neuhuys'
Binnenhuis en Breitsner's groote charge
beschadigingen bekomen.
Anderen nog dan die viervoeters hebben
soms apenmanieren
