4 SpreelM 52 è1 Op Zaterdag 28 Oogst 1909 5 centiemen 't blad 44e jaar. Talmerk 3171 Te trekken bij den Uitgever, 7k 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaars 'I ii t I I Vliegt de blauwvoet? Storm op zee! as Denemarken Italië Turkije Kaarte der streek Nieuwe vogels HOND DE WERELD Duitschland a 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, T" 36, te Yper. Echt en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen *t blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE 1>E LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten Oost-& West Vlaanderen wonen. 't Is dertig jaar geleden bijna dat we dat liedje van de «Blauwvoetersn leerden,... toen nog verbodene spijze, en des te meer gegeerd door heel de knapenschap van het vlaamsche land. Zondag laatst vierde Rouselare, Vlaande ren en heel de dietschsprekende bevolking van Noord en Zuid den gevierden vinder en geestdriftigen leider der studenten. 't Wierd gezeid dat Vlaanderen groot was, Groot scheen in der tijden wolk, Maar dat Vlaanderland nu dood was en het vrije Kerelsvolk Dood?... neen, neen, Vlaanderen was noch is niet dood, Vlaanderen is aan 't her worden en die er aan had durven twijfelen, moest zondag te Rouselaere zijn om te zien hoe springlevende Vlaanderen is Hoe de jeugdige knapenschap van heden, bij die van eertijds, en de ouderen van dagen nog het Moederland genegen zijn, en zijne taal, en zijn aard en geheel zijn eigendom- melijkheid. Een handvol heetekoppen Overdreven plaatsen- of postjeszoekersdat zijn de flaminganten!* Waarom en zijn deze die zoo minachtend over de Vlamingen durven spre ken zondag naar Rouselaere niet gegaan om heerlijke aanspraken van Doctor Lauwers, Hoogleeraar van Cauwelaert, A.Vermeylen. Leeraar van Puyvelde, Pastor Hugo Verriest en Vrijheer Albert Ruzette, gouwgraal van Westvlaanderen... Maar we loopen te snel en vergeten een beetje te veel dat we voor de lezers van 't Nieuwsblad moeten een be knopt verslag geven over de Rodenbachs- feesten in het vlaamsche Manchester. Zaterdagavond Een liederavond in de Gildezaal diende tot inleiding aan de feesten. Zangers en zan geressen van onze groote schouwburgen hadden zich belast met de vertolking van zangstukken onzer beroemde vlaamsche meesters. De gildezaal is een sierlijk gebouw on gelukkig te klein voor de talrijke schaar Rouselaarsche gildemannen en nog meer te klein voor de vierders der Rodenbachs- feesten. Op de muren van die zale staan ten alle kante spreuken, die waarlijk gepast zijn voor het volk dat er gewoonlijk bijeenkomt. Wilt ge deugen, Zijt een durver en de Rousselarenaars zijn durvers op nij verheids- en handelsgebied. Rap in 't vak Is geld in 't zak. Een guldenspreuke voor alle ambachts lieden en, zonder twijfel, de beste oplossing van het maatschappelijk vraagstuk. Aan plicht gehecht Mag spreken om recht. In goed bedeel ligt groote bate In zeggen en doen, gaat recht in uw schoen. Dat zijn drie gulden spreuken die voor eikendeen te passé komen, maar de laatste is misschien nog wel de schoonste Arbeid verwarmt Leegheid verarmt. De heerlijke muziek onzer hoofdmannen Benoit, Wambach, Tinei, Ryelandt en an deren gaven een soort van proefspijze voor het groote feestmaal dat den vlamingen 's anderdaags zou aangeboden worden. Zondag 't Brobbelde van volk. 't Regende vlamin gen, zooals Vrijheer Ruzette zoo gepast wist te zeggen. Sommige klappen van 60,000 vreemden die het nijvere Rousselare Zondag hebben bezocht. Een christen vlaamsche feeste moest na tuurlijk op christelijke wijze begonnen wor den. Ten ro ure, werd er in de hoofdkerke een zielmisse gezongen voor zaliger «Berten» Rodenbach, voor den man die wondere zaken had gedaan in zijn leven zooals het Epistel van den dag zei. In de Gilde saai Van een hall uur te voren was er geen plaatsken meer onbezet in de zale. Studen ten, studenten en nog studenten uit alle gou wen verbroederden met elkaar en waren ver langend om nadere kennis te maken met be roemde vlaamsche redenaars, voornamelijk met den hoogvereerden en geliefden Pastor Hugo Verriest. Jammer genoeg, deze was nergens te zien. sedert verscheidene dagen was hij ziekelijk en 'n zou ongetwijfeld niet naar Rouselare komen.... Eerst sprak Hoogleeraar van Cauwelaert, uit Freiburg. Als de levenden sommige dooden vie ren, dan is 't vreugde en^blijdschap heel het land door zoo is het heden in Viaanderen. Gelijk Rodenbach wordt gevierd, 't is niet een verlies dat men herdenkt, maar eene hei- wording, eene levensvernieuwing, het doel van heel Rodenbach's streven. En zoo binst een groot half uur besprak de flinke redenaar de doening van zijn voorgan ger, en oogstte welverdienden bijval. Dan gaf leeraar Vermeylen, uit Brussel, een lesse van letterkunde en voornamelijk van dichtkunst, met betrek op Rodenbach's werk. Ongelukkig, twee maal werd hij onder broken. Eerst door de intrede van den vo'ks- gehetden Baron Ruzette, en korts daarop door de aankomst van Pastor Verriest. De geestdrift beschrijven die ontstond bij Ook 't geleek eerder uitzinnigheid. De pen van een Linnebank ware niet voldoende om het tafereel te malen dat we bij die intrede ouder de oogen kregen. Korts daarop sprak nog een andere jonge meester, hoogleeraar Leo van Puyvelde, een der hoofdmannen van de vlaamsche bewe ging, een tooveraar met woord en gebaren, die Rodenbach's verzen besprak, ontleedde en las dat de dichter er zelf zou mede ver eerd geweest zijn. I zoon, zijt gij tevreden? Is uw doel niet be reikt Is Vlaanderen niet aan 't herworden En gij zult Berten zien antwoorden gij zult zijn bronzen kop dien kop met die stralende oogen gij zult dien kop zien «ja» knikken Laat den pastoorvan Ingoyghem toe, na Berten en u gegroet en bedankt te hebben, ook geluk te wenschen aan hem zeiven Ik zeg dus tot den pastoor van Ingoyghem Ik wensch u geluk omdat de lieve God u nog een zoo gelukkigen dag als dien van heden heeft laten beleven. Ik antwoord dan ook tot mij zelve natuurlijk Dank u hertelijk Onmogelijk is het de ontroering te be- schiijven die tij.lens deze gemoedelijke aan spraak al de aanwezigen overmeesterde, velen weenden maar ook de geestdriftige ovatie, die Hugo Verriest te beurt viel, toen hij het verhoog verliet, beschrijven, behoort tot de onmogelijkheden. Uit duizenden borsten dreunde de «Blauw- I voet» «Nu een lied van Vlaamsche zonen, «Nu een dreunend Kerelslied, Dat in wilde noordertoonen «Uit het diepste ous herten schiet I En zoo liep deze heugelijke vergadering ten einde. De gouverneur, de burgemeester en de andere overheden werden bij hun ver trek ook geestdriftig toegejuicht. En de menigte drukte den wensch uit ..w»,, o- 11 >unge ouderling, uc statige grijze man, nog lange jaren te mogen behouden lot genoegen van heel Vlaander land en Holland erbij. Hugo Verriest De oude man rijst op, trekt naar het ver hoog, waar hij niet zonder hulpe zou opge- raken. Daar is een echte storm in de zaal. De weerde priester beeft van aandoening. Een teeken van zijn hand en de storm valt... 't is stil. Hooggeachte Heeren, Mijne Heeren, Geliefde Vrienden, Op 't programma lees ik: Aanspraak van i Dr Hugo Verriest. Daar was, daar is niets van. De ziekte is bij mij gekomen. Heden morgen ten 8 ure ben ik voor de eerste maal j uit mijn bed kunneu komen. Ik zegde dan j Hugo, gij moet naar Rousselare 1 Doch de i ziekte, die mij nog niet heelen al losgela- j ten heeft, fluisterde mij toe: «Zwicht u van i redevoeringen uit te spreken. Ik beloofde i heur braaf te zijn en slechts twee woorden te j zullen zeggeneen groet en een geluk- j wensch. «Ik kom van verre, uit een diep verleden j mijne stem zegt het zelf dat zij de macht niet j meer heeft om dezen groet en dezen geluk- I wensch naar behooren uit te spreken. Zestig j jaren zijn verloopen, sinds ik mijn dierbaren j meester Guido Gezelle zag verschijnentoen j was het donker in Vlaanderen, zoo donker l dat zij die zich thans het donkerste voorstel- j len, nog ver van de wezenlijkheid zijn. De j veropenbaring van het genie van Gezelle j was voor mij eene eerste gelukkige gebeur- j tenis, en de tweede was, later, toen ik, als j professor, Berten Rodenbach daar voor mij, j op de schoolbank zitten zag, ik zie hem nog daar, met zijn schoonen kop de arme jon- j gen. Ik ben oud, ik leef nog, en hem heb ik j zien verdwijnen, die de roem van Vlaanderen f moest worden. Wat ik nu nog zeggen kan is Ik groet j u, Berten Rodenbach, mijn kind ik groet u omdat gfj zijt het kind van Vlaanderen j het kind, het schoone kind van zijne kunst, 1 van zijne taal, van zijn volk. Ik buig voor u, i want gij hebt gedaan wat alle deftige kinde- f ren doen zij geven hun leven weer aan hen die het hun hebben geschonken. Dat heeft j mijn Berten ten opzichte van zijne Taal, van zijn Land gedaan. Aan hem is het te danken j dat Vlaanderen geworden is, wat het is. Berten, jongen, ik wensch u geluk gij hadt een fermen kop en droegt in u een edel j oorbeeld, een ideaal. Gy zijt dood, 't is waar, en toch gij leeft. Gij staat op Sint Amandsplaats op uw voel- j stuk van sterken steen. Straks zal ik aan uw j standbeeld komen en u vragen Berten,mijn V Standbeeld 't Was twee en half als bij 't losbranden der kanonnen, 't zwaaien der vaandels en 't gejuich van duizenden omstaanders het standbeeld van Rodenbach onthuld werd, Daar staat de groen-bronzen Rodenbach, een jonkman in loopende houding, in de linkerhand een rol papieren, op den wijs vinger der rechterhand de Blauwvoet met uitgestrekte vleugels. Een flinke jongen met open gelaat, edele trekken, ernstige oogen, en verstandige krullekop rechtop zijn lijf. 't Is het werk van een anderen Rousselaar- schen meester, Julius Lagae Onmiddellijk na de onthulling en de rede voeringen van Doctor Lauwers, Baron Ruzette en Ferdinand Rodenbach wierd de cantate gezongen van Aug. De Boeck, door 900 zangers en de noodige begeleiding. Hoe prachtig de uitvoering ook was, toch had ze nog bij gewonnen waren er minstenseenpaar duizend stemmen geweest. l)e Stoet 't Was drie en half als de overheerlijke stoet in beweging kwam. Geen kosten waren er gespaard. Alle kunst en kennis was er te werk gesteld. Vijftien groepen en wagens, wel twee duizend personen, vormden deze onvergetelijk schoone hulde der bevolking aan Rodenbach. lloïo, de tiegende scharen I... Filippine en heur prachtig gevolg, De rederijkers met Hansken den zot al voren, De weelde van Noord en Zuid, De verheerlijking van Rodenbach, De herdenking aan den Boerenkrijg, De studenten met hun veelkleurige vaan- i dels Prachtig Heerlijk 1 Onvergetelijk Ja, zeker, met Rodenbach mocht men Zondag zeggen Ons behoort het Noordzeestrand, Ons de Kerels, ons de Klauwaarls, Leve God en Vlaanderland Te dier gelegenheid hadden te Munich groote feestelijkheden plaats. De hertog Karel-Theodoor in Beieren is zooals men weet een befaamde oogmeester. Te Munich heeft hij een bijzonder gasthuis, waar elk jaar 4000 ooglijders kosteloos ver zorgd worden. Het is nu vier weken dat Denemarken zonder ministerie zit. Het oud ministerie sukkelde over de militaire kwestie. Het wilde nieuwe versterkt ogen geven aan Kopenhagen, langs den zeekant en lande- waarts. De Kamer wilde maar de helft van dit voorstel aanveerden forten tegen de zee geen forten al den anderen kant. Het ministerie kreeg de nederlaag in de Kamer en tiok er van onder. De koning riep deze week graaf Frijs om een ministerie te ma ken hij heeft voor de eer moeten bedanken; ik zou geen meerderheid vinden in de Kamer, zei hij. De soldaterij wil overal meester en baas spelen, tot in Belgenland ook. Over korte dagen had te Rome den ver jaardag plaats der kroning van Z. H. den Paus. Om 9 1/2 uur kwam Pius X in de kapel waar de kardinalen vereenigd waren. De Mis werd opgedragen door kardinaal Merry del Val. Onder tiet bestuur van Dom Perosi werd de Mis vun Pale3trina uitge Afaren in de plechtigheid aanwezig de zusters van den 1'aus, het diplomatiek korps en een honderdtal genoodigden. Na het eindigen van den dienst schonk Zijne Heiligheid zijnen zegen aan de aan wezigen. De Turksche regeering zoekt moeilijkhe den met Griekenland. De Turken dreigen zelfs hunnen afgezant weg te trekken uit Athenen, hoofdstad van Griekenland zij maken oorlogstoebereidselen Dat is, causa Greta, een eiland door Grieken bewoond, en dat bij name, maar niet met der daad aan Turkije toebehoort. De Gretenzers, in woners van Creta zouden willen aan Griekenland zijn. Daarvoor maakten zij vroeger opstand. De mogendheden kwamen er tusschen en gaven, onder hun toezicht, het zelfbestaan aan Creta. Het waren sol daten van de vreemde mogendheden, welke er dienst deden. De vreemde garnizoenen zijn nu ingetrokken. De Gretenzers hebben de gelegenheid te baat genomen om met meer kracht dan ooit hunne vereeniging met Griekenland te eischen zij hebben de Grieksche vlag op de openbare gebouwen geheschen. De Turksche regeering heeft dit kwalijk genomen en heeft dreigende brieven aan Griekenland gezonden, eischende dat Grie kenland deze beweging zou afkeuren. Griekenland heeft bevredigend geantwoord, en de Cretenzers zeiven, op aanraden der mogendheden, hsbbeu de Grieksche vlag ingetrokken. De Turken zijn nog niet te vreden. Men zou waarlijk zeggen dat ze, ten allen prijze, een voorwendsel willen te gaan, ten einde alzoo den schijn te nemen, machtig te zijn. De mogendheden keuren de houding af van Turkije en het is te hopen dat daardoor een oorlog zal ver meden worden. die bijna een oorlog heeft veroorzaakt ïüP ïüP s# 2# £fl* S# 5# 5# Generaal von Einem, minister van oorlog van Pruisen, heeft zijn ontslag gegeven. Men zegt dat het was, omdat hij te veel schuld had. De vader van Prinses Elisabeth vierde Maandag den 70" verjaardag zijner geboorte. Als over drie-vier jaar de eerw. heer Yserbyt zijn merkweerdig boek uitgaf over Vogels was 't zeker 't minste van zijn gedacht er een hoofdstuk te zullen moeten aan toevoegen over een nieuwe soorte van vogels, waarvan er een heele verzameling deze weke bijeen waren te Reims. 't Was Dinsdag de groote dag voor die groote vogels, gezeid vliegmachienen. En daar is alle slag van groot volk naar gaan kijken Voorzitter en Mevr. Fallières, drie-vier ministersWoensdag was ei- Prins Albrecht en Prinses Elisabeth men vertelt dat de duitsche Kroonprins en Ko ning Edward er deze weke nog zullen zijn, en misschien volgen er nog andere. Dinsdag namiddag rond 5 ure was de wind wat gestild en eerst vloog Bunau- Varilla eenige meters verre en landde. Seffens vertrok hij nog eens, maar 't was een flimpe en na drie minuten lag de vogel in een korenveld... (Daar en stond zeker geen vogelschuw op!...) Paulhan vloog dan 20 meters hoog en kwam voorbij de plaats waar de ministers stonden, groette den Voorzitter der Repu bliek, en vloog dan langs een voortrijdenden trein. Korts daarop was 't Blériot die zijn vler ken openzette en Latham, die ditmaal niet te laat aan was, vloog 30 kilometers verre in 30 minuten,dat is van Yper naar Kortrijk op een half ure. K011 Minister Helleputte ons zulk een getuig geven om de aansluiting te krijgen te Kortrijk, de Yperlingeu zouden liem wel tweemaal inhalen en algauw ver geten hebben, dat ze nu zoo slecht bediend zijn als vroeger onder de Vlaanders, buiten dat ze wat meer mogen betalen. Gisteren heeft er een van die vogels meer dan twee uren en half lang gevlogen, juist 2 u. 43 m. 24 s. 4/5. 't Is het hoogste dat er nog gevlogen werd lot nu toe. Hij lei 131 km. af in dien tijd. Niet lang geleden wierd er geschreven dat men bij eenige jaren zou op een paar uren naar den Congo vliegen, dat is den Zondag achteineen, al een cigaar smooren aanzet ten ginder te Stanleystad of te Leopoldstad een potie koffie drinken, en 's avonds hier wederom te Yper op staminé Al ia die voorzegging misschien wat voorbarig, toch gaat het vliegen uitnemende snel vooruit, en niemand kan nog voorzien waar dit ein digen kan. Wie weet als men bij een aanstaanden oorlog de schepen niet en vervangt door vogels van een paar honderd meters lang, die wel voorzien zyn van kanons en schiet voorraad of enkel van bommen, die zij uit werpen op de steden die ze vernietigen willen. Fortenen versterkingen, 't vliegt al in de lucht met de millioenen die ze gekost hebben. Waar gdan of beter waar vliegen wij naartoe Leen op de tweede bladzijde de bijzonderheden over het droevig Automobielongeluk te Oostvleteren 2 dooden. HU DIT IS 'T NIEUWSBLAD vm TPEB EN OMMELANDS Te zien en te hooren. Om van <4i© L*J Ke*t infrpHpn van Vorrtpct, wa»-*» /-\r*rv>r»£r#>l u-i. VLAMINCK. *1 Jtu*

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1907 | | pagina 1