DIT IS SprGeKlraad 52 EN OMM ELANDS Op Zaterdag 28" December 1907. 5 centimeo 't biad. 42e laar. Taimerk 3091 Te trekken bi] den Uitgever, Tk 36, in de Boferstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars '1 Is Kerstdag De Kloosiers in België HOND DE WEBBED Vrankrijk Bolland Duitschland Amerika Italië STADSNIEUWS Concert der Fanfare Kerstdag Treinuren Kerstfeest ^ieuwjaaravond en f'ertienavond öavidsfonds Fxht en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal Moresnet Ee aaak. vois Moitke-Harden 'T NIEUWSBLA YPER 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER- strate, Tk 36, te Yper. De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten Oost& Westvlaanderen wonen. De Heer Prokureur des Koniags zal op Nieuwjaardag niet ontvangen. 't Is Kerstdag! Neen, 't en kraakt geen sneè, 't en rijmt, 't en vriest, 't en ijzelt toch lijden de arme menschen wee en wordt hun hert verbrijzeld Ze willen werken, maar't en valt geen werk; geen loon, geen eten Wiens hert, van ijs of ijzer, zal 't nu 't Kerstdag is, vergeten Geeft milde, geeft, die hebt en houdt Van God zoo milde gaven 't wordt anders al, uw geld en goud, naast u in 't graf gegraveu. Geeft milde, gij die christen zijt En Kerstdag komt te vieren Geeft milde, alzoo me in vroeger tijd gaf milde aan mensch en dieren En Hy die mensch en dier bemint, die u, 0 mensch. verheven, Vergodlijkt heeft, llij zal 't zijn kind, 0 mencch, een^ wedergeven Guido Gezelle. De kloosters hebben sedert lang de libe ralen belet te slapen. Om hunne fortuin te kennen zouden zij gaan leeren rekenen. Zij zijn niet sterk inde mathematieken dat is klaar bewezen geworden. Zij goochelen wel is waar met de cijfers, zij trekken af en tellen op, zij maken deelingen en vermenig vuldigingen dat het geestig is om zien, doch de proef op de som gemaakt en de heele bewerking valt in malkaar. Zij hebben uitgerekend dat de kloosters van België in het bezit zijn van twee milliard en twee millioeu franken, geen cent minder 1 Dat is nu meer dan het dubbel van het beroemd milliard der fransche kloosters Wij staan geenszins in voor de nauwkeurig heid dier cijfers, men heeft even gauw twee milliard als twee millioen gezegdWij veronderstellen echter eens, voor een oogen blikje, dat het waar is of nog sterker. zij houden van véél, wij veronderstellen nu eens eventjes dat de kloosters drie milliard rijk zijn. Verbeeldt u nu, dat een dier schatrijke Amerikanen het in zijn geest krijgt hier in België te komen verblijven. Zou dat eene redeuziju dien goeden man vast te grijpen en zich meester te maken van zijn rijkdom omdat deze millioenen, millioenen en millioenen beloopt Die rijke meneer bevindt zich hier bij ons, in ons vreedzame landje beter op zijn gemak dan in de woelige steden van het vooruitstrevend Amerika. Hij is hier allerbesthij schrijft zulks aan een vriend van den huize die eene iemand sinds dien mist, en... zekeren dag steekt een ander milliardair aan wal om hier stilletjes van zijn centjes te komen leven. Dat zijn twee milliard menig deftig kasteelheer zal wel met een benijdensweerdig oog opkijken naar de schitterende weelde dier goudkonin gen, maar toch zal geen enkel dier ont troonde hoofden er aan denken, het goud en goed dier vreemdelingen in beslag te nemen. De Amerikanen zijn nogal grillig van aard daar vaart me, een mooie dag, een prachtig yacht de Belgische haven in en het tierde milliard is aan land. De oude papa die het eerst aankwam, heeft een paar dochters,wel van jaren maai,...toute comédie fimt par un mariage en daar leven nu drie millardairs bij eikaar Geen wet ter wereld uitgenomen in Frankrijk waar de vrijmetselaars baas spelen en doen wat zij willen geen wet ter wereld die den persoon verbiedt saam, in hetzelfde huis, fatsoenlijk en eerbaar te leven. Niemand verbiedt u uw fortuin aan dezen of genen persoon te geven, met die persoon of die personen in eendracht het zelfde dak te deelen. Eu als er nu tien, twintig menschen zijn die hetzelfde gedacht hebben, samen een huis huren en daar van malkaars werk leven I de een zal zich bezig houden met den tuiu, een ander vei zorgt de keuken, de derde vervult de rol vau knecht de overigen werken met den geest ieder heelt zijne bezigheid alle bevelen van hem dien zij als hoofd kozen,worden nauwkeurig volbracht, meo komt tot welvaart en zonder bedrog of sluwheid, door werk en geduld geraakt men tot bloei en weelde. Er zijn altijd menschen die ontevreden zijn en een gebuur benijden dien het geluk meei begunstigt dan hem er zullen immer rijken te vinden ziju die inter goud op elkaar willen stapelen,— hebben zij daarom bet recht, zich meester le maken van wat een ander door noeste vlijt won en verdien de mag ik anderen den oorlog verklaren omdat mijne krachten niet bereikten, wat zij door eendracht en macht verwezen lijken Al waren de kloosters nu tien milliard rijk, dan nog moet men leken tien dat zij in volle recht zijn. Al bezaten zij nu tien milliard, dan blijven zij iu hun recht, in hun volle recht Of zouden de groote verdedigers van het Recht zelf wel goed weten wat eigenlijk rtcht is Of verwisselen zij niet dikwerf recht met dwang Worden iemands rechten niet door hen miskend, als dieiemand den naam van priester draagt Waar staat echter geschreven dat men zijne hoedanigheid van burger verliest, als men het kleed van den priester of de grove pij van den monnik aantrekt Iedereen mag doen wat recht is en is vrij in zijn denken de gewetens vrijheid, zijt gij er niet de groote voorstaan ders van Of geneert liet u soms, meneeren, dat onze brave kloosterlingen met een stuk brood tevreden zijn, terwijl gij bet «menu des Grands Hotels verkiest iedereen mag toch eten wat hij wilOf gaat het u zelf aan t herte ('at gij tijd en grid verkwist terwijl anderen hunne vrije uren, in gebed en studie doorbrengen vrijheid echter voor iedereen, zegt gij I Wat kan het u dan maken dat zekere personen zich zelf een strengen levensregel voorschrijven gij vol brengt uw wil, geeft anderen ook dat recht Als gij geene Veropeubaring aanue mt, laat anderen dan vrij eraan te gelooven En als gij van God noch zijn gebod iets wil weten, wat raakt het u dan, dat andere de beloften van armoede, zuiverheid en gehoorzaamheid doen Rijk worden door den arbeid zijner han den is rechtveerdig, maar rijk worden gelijk zeker heeren die geen cent beza en, leiders der socialisten worden en thans viilas en kasteelen bouwen, is niet billijk Geld hebben en de armen van zijn tafel laten et m, is geen schande, maar geld stelen, bij wie het ook zij, ware het in de kloosters, is de daad van een dief, van een dief Gij kent zoo goed de fortuin van de kloosters in België, gij wist ook den rijkdom der Fransche monniken te schatten. Allo rekenbazen, waar zijn nu die millarden I Maakt de proef eens op de som. Waar zitten nu die milliaiden? Waar zijn de miliiarden naar toe, dier verbannen kloosterlingen Ja, waar zijn die nu henen, berekent dat eons, dat zal veel belangrijker wezen We verwachten dat van de rekenbazen onzer Ypersche liberalen, die in een haai en een draai het getal kenden en opgaven der kiaders die hier ter schooi niet en gaan Miel Jaar. Bij dit blad behoort een bijvoegsel met eene kerstlegende en aankondigingen, als mede een kerstlied. De wet op de kerkegoederen is in de franscne kamer gestemd.Het was te voorzien en niemand heeft durven twijfelen dat het zooverre zou komen. De vrijmetselarij gebiedt in Vrankrijk en de ministers en kamerheeren gehoorzamen. De katholieken hebben tijdens de bespre king nochtans heerlijke redevoeringen uitgesproken zij hebben de doening der slaven van de vrijmetselarij in den klaren gesteld, maar het plan was te voren beraamd en de bespreking was zelfs nutteloos de geuzen kennen geene toegevingen. Jammer is in heel die zake de handelwijze van den afgevaardigde van llaezebrouck.Ook wordtze door een grooten franschen schrijver Veuillot op vinnige wijze geschandvlekt. De wet over de scheiding van de Kerk en Staat heeft soms gevolgen, die degenen, die ze gestemd hebben, zeker niet voorzien hebben, .ben priester uit het departement Savoie had onlangs in een sermoen de politiek,die tegen de Kerk en den godsdienst gevoerd wordt, nog al vinnig afgekeurd, i usschen de aanwezigen, moet zich een délégué.ot tienstuiversgast bevonden hebben want eenige. uren later werd tegen den priester eene klacht ingediend, omdat hij de bestaande wetten had durven aanranden. De correctioneele rechtbank veroordeelde I heen tot eene boete van 100 fr. Maar de zaak kwam in beroep, en nn heeft het Beroepshof van Chambery den priester vrijgesproken, zeggende dat de scheidingswet de bepalingen van het Strafwetboek, die de beknibbeling der wetten door de priesters beteugelt, in feite afgeschaft zijn. De goede zin geeft aan de rechters van Chambery gelijk vermits de wet den godsdienst niet meer erkent, vraagt men zich af waarom de priesters het recht niet zouden hebben dat elke Franschman in princiep ten minsten bezit de daden der overheden af te keuren. De Hollandsche kamer heeft de begrooting van oorlog verworpen. Zal de minister van oorlog zijn ontslag geven of zal heel het ministerie er van door trekken Dat wordt verwacht. Het Algemeen Handelsblad schrijft: van de verschillende oplossingen der moeilijk heden, door de stemming van zaterdag in het leven geroepen, is het optreden van een Kabinet van \aken,\n afwachting der gewone verkiezingen van juni 1909, niet de meest waarschijnlijke. Hel meest voor de hand ligt de komst van een ministerie Heemskerk Jzn., eene wellicht wat gematigder voort zetting van net ministerie Kuyper, gevolgd door eene ontbinding der Tweede Kamer, waardoor Dr Kuyper, zelf de gelegenheid erlangt als leider der rechterzijde in de Kamer op te treden. Tenzij.... het tegenwoordige Kabinet zich krachtig genoeg gevoelt zijner zijds eene Kamerontbinding uit te lokken en de Koningin zulk een beroep op de kiezers geraden acht. Volgens een bericht uit Brussel aan het Berliner Tageblatt, hebben België en Duitschland eene regeling getroffen ten aan zien van het onzijdige gebied van Moresnet, dat sedert lang door een Pruisisch en een Belgisch commissaris bestuurd werd. Mores net is aan Duitschland toegewezen, terwijl Belgie een stuk grondgebied in de buurt van Allenberg als schadeloosstelling krijgt. Mevr. von Elbe heeft maandag morgend gezegd dat al wat tegen von Moitke verklaard werd, valsch was en dat hare vorige getuige nis, het gevolg was van den hysterischen toestand waarin zij verkeerde. Al de verkla ringen ten voordeele van von Moitke en von Euienberg, bevestigen dat zij nooit deelna men aan eenige daad tegen de natuur. Er blijft niet over dan de beschuldigingen van Harden de rechtbank zou zijne goede trouw kunnen aannemen en hem slechts voor onvoldoende controol zijner beweringen lot eene boete kunnen veroordeelen. Bij het hernemen van het openbaar ver hoor, werden verscheidene getuigen gehoord die elkander tegenspreken. Eene belangiijke getuigenis was deze van Dr Cords, die de geneesheer was van mevr. von Elbe, tijdens haar huwelijk met von Moitke. Hij geioott niet dat mevr. von Elbe hysterisch is en verklaart dat zij maar zenuw achtig geworden is, na haar huwelijk met von Moitke. De rechtbank heeft besloten professor Schwenningen te hooren, oud geneesheer van den prins van Bismarck en zijne vrouw, De vloot der Amerikaanders, die op weg naar den Grooten of Stillen Oceaan zal door kapitein Green door de Straat van Magellaan geioodst worden. Die straat is een uiterst verraderlijk vaarwater en 't is nog al natuur lijk dat de Amerikanen juist niet en wachten tot dat ze met Japonie in oorlog zijn om die gevaarlijke plaatse door te varen, die door de Japoneezen zeker nog gevaarlijker zou gemaakt worden.Green heelt reeds 17 keeren schepen al dien weg geleid en er goed door- gerocht. Het laatste nieuws aangaande die vloot, het is dat een deel ervan gestadig bij de Filippijnen zal blijven. Dat wil reeds aan de Japoneezen zeggen zwicht u van niet te dicht te komen Na eene afwezigheid van meer dan een jaar is de koningin-moede". Vtargareta in haar land teruggekeerd en cjE- ipïe ontvangen door den koning, de kc' vergezeld van een talrijken stoet burgerlijke en militaire overheden. Opmerkelijk is 't dat bij deze ontvangst de nieuwe burgemeester svan Rome... afwezig was. Opentlijk wordt verzekerd en zelfs in gazetten geschreven dat de koningin moeder te voren aan den koning zou te kennen gegeven hebben dat zij door den jood Nathan niet wilde verwelkomd worden... Dat ze dit affront niet wilde aangedaan worden ofwel dat ze Rome niet zou binnengaan en onmid dellijk weder op reize gaan. Het Concert van Zondag laatst zal in gul den letters mogen geboekt worden in de jaarboeken onzer Koninklijke Fanfare. Al de voorname familiën van stad en het omliggende hadden plaats genomen in de ruime feestzaal, die rond 7 ure en half een echt betooverend uitzicht opleverde. De plechtigheid werd voorgezeten door den heer Senator Baron de Vinck, Voorzitter der Maatschappij. Op de eerste plaatsen waren nog de heer Struye, eere-Voorzitter, M. Colaert, Burgemeester, M. Biebuyck, Voorzitter ter rechtbank, M. Fraeijs, Voor zitter van den katholieken Bond en Gemeen teraadsheer, M. I weins d'Eeckhoutte, Onder voorzitter der Fanfare, Gemeenteraadsheer, de heeren der Commissie, enz. enz. Gekende liefhebbers voor zang en muziek, in zeer groot getal, benevens eere en wer kende leden en hunne familie, kortom eene dicht volzette zaal. De fanfare, onder het beleid van haren Bestierder, M. Verstraete, speelde drie num mers van t programma. De uitvoering was onberispelijk en getuigt van de ieverige studie der muzikanten evenals van de kunde en het beleid van den Bestierder. De jonge Luciaan Verhaegen, die de leer gangen volgt der brusselsche Muziekschool heeft nog eens getoond dat hij waarlijk veel belooft voor de toekomst. Zijn fantaisie apposionnate van Vieuxtemps, eene keurige bladzijde van aen beroemden Vervierschen Meester en Gouwd's Faust werden hertelijk toegejuicht, en de kleine zuster van den violeuist, die veel aanleg heeft voor de piano, kreeg haar deel van het handgeklap. Madame PMak, kunstzangeres, ia prijs der Brusselsche Muziekschool bezit eene prachtige stem, en wie haar Zondag laatst heeft gehoord en toegejuicht, zal niet ver wonderd zijn dat ze op Liefdadigheidsfeesten evenals in den Kursaal te Oostende en te Blankenberghe overal grooten bijval geniet. 1 wee- drie maal teruggeroepen, was zij met altijd evenveel dienstveerdigheid bereid aan de verlangens der begeesterde toehoorders te voldoen. De groote bijval van heel de feeste was nogthans het optreden van den jongen kun stenaar heer André De Vaere, de pianist die op weinig tijds reeds eene beroemdheid is geworden. Zijne faam was hem hier in Yper voorgegaan en eikendeen was verlangend eens kennis te maken met dezen die door een anderen vlaamschen meester zoo wel en te recht als een nieuwen Rubinstein werd betiteld. Onmogelijk is het de geestdrift te beschrijven die telkens, na elk stuk, onder ae toehoorders losbrak. We zijn gemkkig aan M. Vanhoutte, onzen bedienstigen en kundigen begeleider, insgelijks onze beste gelukwenschen aan te bieden en de heeren der Commissie van de Fanfare te bedanken voor den uiterst genoeg lijken avond dien zij ons bezorgd hebben. Doe wel en zie niet om, is de oude vlaam sche uze... en t is ook de hunne zonder zich te bekommeren om beknibbelingen of geschiijf werken zij onverpoosd om ons katholiek muziek te doen vooruitgaan om alzoo meê te werken tot den bloei der katho lieke partij en den kunstroem onzer stad. t öchijnt dat er spraak is dat de jonge Virtuoos André Devaere nog eens naar Yper zou komen om een ganschen feestavond te geven op de piano. Dat nieuws zal ongetwij feld bij de talrijke muziekliefhebbers onzer stad ten hoogste welkom zijn. Dit jaar werd de Kerstfeeste met buiten gewone plechtigheid gevierd door onze cbistene bevolking. Overgroot was de toeloop van volk in de Nachtmisse bij de eerw. Paters Discalsen. Niet min talrijk waren de geloovigen in de verschillige kerken voor de vroegmisse ten 5 ure, en geheel den dag was er vele volk die de kerken bezocht, om Dezen aanbidden, die over bijna 2000 jaar gewoiden was tot onze verlossing. Op straat ook was er veel bewegi 't en duurde niet lang, want de koude deed de menschen rap gaan bij de stove te zijn. Weinig sterren op gang, en dan bijzonders. Dat gebruik schijnt vervallen dan toe te nemen. te gaan mensch ng, maar bijtende om gauw nog niets eerder te De Yperlingen die er op gerekend hadden met Nieuwjaar verbetering te krijgen in de uren der ijzerwegen om gaan en keeren geen ure lang meer te moeten staan schilderen in Kortrijk, mogen nog eens wachten tot... later. De nieuwe reisgids is gelijk de voor gaande en hij geldt tot 3o april 1908. Dus nog vier maanden geduld en we zullen dan zien. Morgen Zondag avond is er Kerstfeest in het Volkshuis Een prachtig koor S'« Ce cilia en eene voordracht, zonder dan nog het voornaamste deel te vergeten, namelijk den kerstboom voor de kleinen. We herinneren dat er ter gelegenheid van Nieuwjaar Dinsdag avond ten 8 1/2 ure Concert is in den katholieken kring. De symphonie Onder Ons verleent heur mede werking en ten 10 en half nieuwjaarwen- schen. Dertienavond (Maandag) ten 7 ure feest maal als gewoonte. Maandag laatst woonden wij met vreugde en voldoening het eerste winterfeest bij van de Ypersche afdeeling van het Davidsfonds. Wij verlangden er zooveel te meer naar, daar er verledene winter door ziekten en sterfgevallen in t collegie, geene feesten kon den gehouden worden. Het feest van Maandag bestond i° in de uitgalming van het vroom en vaderlandsch gedicht van Ledeganck Aan Gent i) dat in eene vlaamsche vaderlandsge zinde maatschappij, gelijk het Davidsfonds, altijd aangenaam is, en nu bijzonderlijk te pas kwam, daar de uitgenoodigde voor drachtgever een Gentenaar was. M. K. Bos- tyn. vrije onderwijzer van St-Miehielsschool, heeft Ledeganck's aanspraak aan Gent klaar en kunstvol weergegeven, en met ieders instemming gezeid, hoe beminnelijk en be mind ons oude Gent zou zijn, beantwoordde het aan 's dichters oproep Blijf steeds uw vlaamschen oorsprong waardl Blijf vlaamsch van hart en vlaamsch van [aard I Blijf vlaamsch in uwe spraak en vlaamsch in [uwe zeden ae in eene meeslepende concertvals voor viool en piano, onberispelijk gespeeld door onzen jongen veelbelovenden violonist M. L. Verhaeghe en onzen bedienstigen en verdienstelijken klavierspeler M. G. Desra- mault 3e in een verrukkend lied over Kerstnacht, krachtig en kunstig gezongen door den heer Bostyn, begeleid door bovenaangeduide viool en klavierspelers. 4e in eene l'rogram-voordracht van den heer Doctor R. Speleers, oogarts te Gent. De Vlaamsche Beweging, zei de achtbare voordrachtlezer, betracht de verheffing en de veredeling van het vlaamsch volk. Ons volk mag niet verdeeld blijven in vlaamsch en franschsprekenden, de hoogere standen moeten de leegere opleiden tot hoogere beschaving door de gemeenschappelijke, van God gegevene vlaamsche taal het fransch zij de mooiste en bestgekende vreemde taal, het vlaamsch de aloude aanbedene moeder taal. Een volk is als een lichaam waar alles door malkaar speelt en leeft, wee aan 't li chaam, waarvan een merkelijk deel door het voedende bloed niet gespezen wordt het geheele wordt door het uitgemergeld verrot tend deel tot ziekte en dood verwezen. Eendracht geve macht en vooruitgang. Spreker,zanger en muziekanten behaagden eenieder en wierden rechtzinnig toegejuicht. Wanneer het ae feest

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1907 | | pagina 1