DIT IS
Spreektaal 12
EN OM MELANDS
Op Zaterdag 25" Januari 1908.
5 centimen 't blad,
43e jaar. Taimerk 3095
Te trekken bij den Uitgever, 7> 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij ofte post, tegen 3 frank jaars
STADSNIEUWS
Betooging Ier eere van
.10 Eugeen Struye
I) IM
Gemeenteraad
Avondfeest
¥001* den Paus
Duitschland
De reis om de wereld
in 203 minuten
Ongelukken
Vrankrijk
i e slechte Zilvermunt
Italië
WAT
Nikkel vergiftiging
loeders-raad
ten nieuw werk van Tinei
De ondergrondsche
spoorweg te Londen
Wilhelm 11 en de
De winner van het groot lot
De vrouwen als
huwelijksgetuigen
Belgische officieren
Honderdjarigen
Battenplaag
Ramp op de chelde
Andere ramp op de Schelde
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal -
Kil
Poolsche wet
Vcor wat het weerd is
I Spoorwegongeluk
Pius X
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geneeljaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
Naar we vernemen is er besloten op
Zondag iö Februari aanstaande eene groot-
sche betooging in te richten ter eere van den
alomgeachten heer Eugeen Struye,voorzitter
van bet plaatselijk kieskomiteit van Yper,
oud lid der Kamer van volksvertegenwoordi
gers, oud senator, oud scbepene van Yper,
en gewezen voorzitter van den katholieken
Bond van het arrondissement Yper.
Die betooging, die beslist werd daags na
de prachtige zegepraal van Zondag 20
October,zal eeneopenbaredankbetuiging zijn
ter eere van hem die sedert meer dan eene
halve eeuw alles ten dienste stelde voor het
welzijn van Kerk en Vaderland en aan zijne
medeburgers onschatbare diensten heeft
bewezen binst zijne lange politieke loopbaan.
Zondag 16 Februari, 's noens zal er eene
algemeene vergadering gehouden worden in
het Volkshuis, waar men den gevierde ztjn
portret zaljaanbieden.
Ten een ure wordtin de Iweinszaal een
feestmaal opgediend.
Alle Yperlingen zullen gelukkig zijn deze
gelegenheid te baat te nemen om Mijnheer
Struye hunne erkentelijkheid te betuigen,
voor al het goede dat hij gesticht heeft, 't zij
dat het gold de belangen te verdedigen van
Godsdienst en Vaderland, 't zij dat er maat
regels te nemen waren voor het welzijn van
burger en werkman of dat er sprake was zijn
medeburgers dienst te bewijzen.
munten, ook de schade droeg, veroorzaakt
door de behandeling van het geld. En het is
onbetwistbaar dat die toestand niet bestaan
zou, indien de muntstukken bijtijds werden
ingetrokken en vernieuwd.
Voeg daarbij de duizende fransche geld
stukken van vroegere Regeeringen, en zelfs
\an de tegenwoordige Republiek, die ge
weigerd worden en niet buitenomloop gesteld
werden, en het zal niemand verwonderen
dat die toestand voor de Kleine Burgerij
ondragelijk wordt.
Daarom meenen wij dat het de plicht is
van het Staatsbestuur, maatregelen te nemen
om dien toestand te verhelpen.
Wij vragen i° dat de Nationale Bank en de
Openbare Besturen, de versleten of bescha
digde muntstukken zou aannemen en ver
vangen door nieuwe
20 dat de vreemde zilveren munt, niet
buitc-n omloop gesteld en andere vreemde
stukken zouden aanveerd en ter uitwisseling
besteld worden naar het land der afkomst.
Wij hopen dat onze vraag gunstig zal
beantwoord worden en bieden U, Mijnheer
de Minister, de betuiging onzer bijzondere
hoogachting.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. 1 overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AOENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, Place DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buitea
Oost-& Westvlaanderen wonen.
De gemeenteraad van Yper vergadert heden
Zaterdag namiddag ten 5 ure.
De volgende zaken zullen besproken
worden
1. Begrooting voor 1908 der muziekschool.
2. Verpachten van een eilandeken in de
Majoorgracht.
3. Disch rekening voor 1906 en begrooting
voor 1908.
4. Godshuizen rekening voor 1906 en be
grooting voor 1908.
Voor de avondfeest die heden Zaterdag ten
8 1/2 ure plaats heeft in de Iweinszaal, zijn
ingeschreven de heer Arschodt, cello en
baryton van Gent, de heer Pilate, klucht
zanger van Comen en de schola van Sint
Michiels.
Vorige lijst fr. 211 00
Eerw. Heer Vanneste, pastor,
Reninghelst 3o.oo
Onbekend 3 00
Congregatie der Jonge Dochters,
Boesinghe 60.00
Eerw. Heer Vander Meisch, pastor
van Sint Pieters, Yper 25.oo 8
We hebben reeds gesproken over de
betooging voor het algemeen stemrecht die
in Pruisen heeft plaats gehad.
De socialisten hebben daarover ondervra
ging gedaan in d n Rijksraad, maar nauwe
lijks was de ondervraging aangekondigd als
de heer von Bülow rechtstond, en namens
de regeering aankondigde dat het gouverne
ment weigerde op de ondervraging te ant
woorden,daar de betooging Pruisen aanging
en niet Duitschland.
Er bestaat inderdaad een afzonderlijken
wetgevenden kamer voor Pruisen en voor
Duitschland.
De Rijksraad is de kamer die afgeveerdig-
den telt uit het heele Duitsche rijk,terwijl de
landdag enkel afgeveerdigden telt voor
Pruisen, en t is om het algemeen stemrecht
te bekomen voor den pruisische landdag dat
de betoogingen hebben plaats gehad,
De voorzitter van den Rijksraad vroeg
daarop als de heeren van gedacht waren de
ondervraging toch te laten doen, vermits de
I regeeriog er niet zöu op antwoorden.
De meerderheid besliste de ondervraging
te aanhooren en daarop zijn al de ministers
j weggegaan en meteen al de leden van den
Bondsraad.
De ondervraging is kalm afgeloopen, ver-
mits het groot belang van heel de zaak, liet
j antwoord van den kanselier, er niet en was.
De Pruisische landdag heeft het wetsont-
werp tot versterking van het Duitsche be-
I standdeel in de provincies Wast-Pruisen en
Posen in derde lezingvoorgoedaangenomen.
Voor dat de wet tegen de Polen in derde
lezing werd aangenomen,'las Szuman,oudste
lid en voorzitter der Poolsche groep,namens
deze groep, een plechtige en in den vorm
gematigde verklaring voor.
Volgens de Agentia Romana heeft de Paus
den beeldhouwer Tadolini, die het grafmo
numenten wijlen Leo XIII in het Lateraan
verveerdigd heeft, medegedeeld, dat hij er
niet aan denkt het stoffelijk overschot van
Leo XIII te laten overbrengen, doch dat hij
dit aan zijnen opvolger overlaat.
Uit Milanen wordt gemeld Maandag
avond, een weinig over 9 ure, heeft eene
botsing plaats gehad op de Brug van Acqua-
bella, tusscben eenen trein rijdende naar
Rome en eenen trein komende uil Pavia of
Bergamië.
De eerste tijdingen zijn hierover zeer
duister Er zouden verschillige gekwetsten
zijn. Zes fourgons pompiers zijn naar de
plaats der ramp vertrokken, waar zich insge
lijks de overheden bevinden.
Nadere bijzonderheden. De trein uit
Milanen vertrokken naar Rome, ten 9 ure,
is op de brug van Acquabella tegen eenen
trein gebotst die naar Pavia reed.
De lokomotief van den trein naar Rome en
de laatste wagon van den trein naar Pavia
kantelden om.
Op dit oogenblik kwam de trein van
Bergamië aangereden die tegen de omgekan
telde lokomotief en den wagon botste.
Reeds zijn zeven dooden toebehoorende
tot dezen trein en verschillige gekwetsten
naar de hospitalen van Milanen overge-
bracht.
s De minister van financie, M. Caranno,
die in den trein reisde van Rome, alsook
verschillige Senators, die zich naar het ver
hoor begaven der hoogere rechtbank, voor
het proces Nasi, ontkwam het ongedeerd.
Negen dooden zijn reeds gevonden. Het
j aantal gekwetsten is reeds bepaald.«De red-
ding wordt vlijtig voortgezet.
i De overheden, de troepen en eene groote
l menigte volk zijn ter plaats.
Een Kopenhaagsch blad heeft dezer dagen
een aardige proef genomen. Twee telegram
men elk van vijf woorden, werden tegelijker
tijd verzonden om eene reis rond de wereld
te maken, 't Een naar 't Oosten, 'tander
naar 't Westen over Shanghai, New-York,
Londen en vice versa.
Het telegram Shanghai New-York
Londen kwam het earst te Kopenhagen
terug, na drie uren '23 minuten onderweg
geweest te zijn. Daar het eene gewone
proefneming gold, had men het telegraaf-
bestuur niet vooraf gewaarschuwd.
De Studie- en Verdedigingsbond der Be
langen der Kleine Burgerij heeft den Heer
Minister van Financiën den volgenden brief
toegezonden.
Mijnheer de Minister,
ij nemenfde vrijheid U eerbiediglijk te
wijzen op de .klachten, die overal oprijzen
over het in ^onbruik stellen der zilveren
pasmunt.
De Nationale Bank en de openbare
Besturen weigeren ongenadig alle zilveren
muntstukken, die door het gebruik afge
sleten of eenigszins beschadigd zijn. Eene
schram, eene kneuzing, zijn voldoende om
het geld te doen weigeren.
Groot zijn het verlies en de last die
daardoor veroorzaakt worden, en het is
vooral de kleine Burgerij die daardoor te
lijden heeft.
Om geene kliënten te verliezen, en zijne
rekeningen bijtijds betaald te krijgen, is de
kleinhandelaar verplicht bet pasmunt aan te
nemen, dat willekeurig geweigerd wordt.
Die afgekeurde munt moet nochtans weer
in omloop gebracht worden, anderen hebben
weer eens dezelfde moeilijkheden, en zoo
blijlt dit pasmunt den handel stremmen.
Het zou nochtans maar rechtveerdig zijn
dat de Staat, die zooveel profijt trekt uit de
Het centrum stelde voor over 21 dagen
weder te stemmen, omdat de wet tegen de
Polen eene wijziging der grondwet is. Dit
voorste! werd verworpen.
Zaterdag, wanneer de wraakroepende,
gedwongen onteigeningswet door den Prui-
sischen landdag in laatste lezing werd aange
nomen,stond de Poolsche volksvertegenwoor
diger Szuman,die 't oudste lid der Pruisische
kamer is recht en sprak de volgende woorden
uit
De wraakroepende onrechtveerdigheid,
welke de regeering en de meerderheid"dezer
kamer komen te p egen tegenover eene min-
deiheid welke zonder verdediging is in den
Staat, zal in haar zelve hare wraak tegen
hare verdrukkers vinden.
i) Wij zullen met moed en zonder zwakheid
den strijd aangaan vooronzen vaderlandschen
grond.Wat wij zijn als volk, willen en zullen
wij blijven
Die woorden, uitgesproken door eenen
anders bezadigden ouderling, maakten
eenen diepen indruk op de Kamerleden en
werden daarenboven luidruchtig toegejuicht
door de Poien en de centrumieden.
j Z. H. de Paus is geheel hersteld van den
lichten aanval van jicht, waaraan hij heeft
geleden.
Combes is voorzitter benoemd van de com
missie die een onderzoek zal doen over de
misbruiken die plaats hadden met de inpal-
ming der kloostergoederen.
Een Amerikaansch geneeskundig tijdschrift
maakt melding van een geval van nikkel ver
giftiging. De patiënt was een man van 24
jaar, die zich bezig hield met het polijsten
van metalen, vooral van nikkel. Bij dit werk
ontwikkelt zich veel stof en de arbeider was
na eenigen tijd onder vrij ernstige verschijn
selen ziek geworden.
Het nikkelstof had zich waarschijnlijk in
de ingewanden, waar het zich verzameld
had, omgezet in een oplosbaar zout, dat in
het bloed was gekomen, en daardoor de
ziekteverschijnselen, vooral een ernstigen
graad van bloedeloosheid, had teweegge
bracht. '- nder eene doelmatige behandeling
was de patiënt spoedig genezen.
Mijn jongen't Is nu heel een tijd,
dat gij zoo ver van huize zijt
te Mons, in de kazeerne
Zoo gij zoo vaak aan moeder peist,
Als mijn gedachte naar u reist,
dit hadde ik geerne.
Ik hoop, dat gij wel nooit vergeet
te bidden steeds zooals ge deedt
bij moeder thuize
en zijt ge voor een lang gebed
somtijds door uwen dienst belet
maak toch een Kruize 1
Zie wel toe dat ge zedig leeft,
en als het somtijds passé geeft,
ga dan te biechtej
en heed u voor een slechte plaats,
ge hebt met zulke kameraads
niets te verrichten.
Houdt wel uw oversten geëerd,
en zeggen ze u een woord verkeerd,
sluit maar eens de oogen
en zijt ge braaf, dan vraag ik niet
ofdat ge soms een kanse ziet
van te verhoogen.
Zoo jongen, houd maar goeden moed
't is thuis hier met ons allen goed,
dank d'Albehoeder
en sluit in mijnen brief althans,
ik blijf toch voor mijn leven gansch
uw duurbare moeder.
[Brief van eene moeder aan haren zoon).
A. Van de Haelen.
Als men vele personen hoort klappen die
ten onder gegaan zijn of moeilijk hunne
zaken in gang houden, dan schrijven zij hun
mislukken toe aan ongelukken.
Drie groote Engelsche handelsagentschap
pen hebben de oorzaken van de fahngen
nagespoord en hebben ze in cijfers omgezet.
Die belangwekkende statistiek geeft de
oorzaken der falingen op als volgt
Gebrek aan kapitaal 31,5°/»
Gebrek aan bevoegdheid 25,5
Plaatselijke en uitzonderlijke
oorzaken 15,5
Kwade trouw 10,5
Gebrek aan ondervinding 4,1
Onvoorzichtig krediet geven 3,2
Zorgeloosheid 3,7
Kalanten die niet betalen 2.1
Concurrentie 1,4
Buitensporig verteer 1,3
Speculatie 1,3
De grootste oorzaak is dus gebrek aan
geld, t is te zeggen, velen willen verder sprin
gen dan hun stok lang is, grootere zaken
doen dan hun kapitaal het toelaat en in de
tweede plaats gebrek aan bevoegdheid.
M. Edward Tinei, de gekende bestuurder
der geestelijke muziekschool van Mechelen,
en toondichter der prachtige oratorios
Franciscus en Godelieve, heeft een lyrisch
drama getoondicht, dat in het volgend sei
zoen, in den Muntschouwburg te Brussel,
zal opgevoerd worden.
De titel van 't werk is Catharine. Het on
derwerp is de legende van de Heilige Catha-
rina van Alexandrie, welke in het begin der
4e eeuw leefde en den marteldood stierf.
I.)e woorden zijn van een. Hollander, M.
Leo van Heemsteden. De fransche tekst is
van M. Herman Van Duyse.
wordt door zooveel menschen gebruikt, dat
bij zijne statiën ouder d'aarde eene stad zich
in het kltin ontwikkeld heeft. Daar zijn
kuffiehuizen en restaurants, postkantoren
en boekwinkels, sigarenwinkels en kappsrs
salons. Nu is er een engelsche journalist op
het denkbeeld gekomen ook een onder-
grondsch dagblad in het leven te roepen,
dat onder den grond zal worden gedrukt en
verspreid. Zijn abonnenten hoopt de uitge
ver onder -40 oiillioen menschen, die per
jaar door den Londenschen ondergrood-
scheu spoorweg vervoerd worden, wel te
vinden. Het blad heet De Molshoop-
waarmede de eigenaardige plaats der gazet
gekenschetst wordt.
schrikwekkende wijze en tot heden heeft
men nog bij niet één weermiddel baat ge
vonden.
Tengevolge van al de verwoestingen door
die knagers aangericht, heeft men er eene
maatschappij gesticht die het rattenverdel-
gen voor eenig doel heeft. De schade, door
deze dieren aangericht, wordt op 250 mil-
lioen fr. geschat. Het is vooral op de dokkea
dat zij de baas spelen zoodra ean schip
aanlandt, nemen zij er als heer en meester
bezit van. Slachters, bakkers en kruideniers
hebben er al evenveel van t« lijdea en niet
zelden zijn zij oorzaak van besmettelijke
ziekte,
Denemarken leed onlangs aan dezelfde
kwaal en de overheid beloofde 10 centlemen
voor eiken rattenkop. Verleden jaar werden
er daar 100.000 gedood en die proef kostte
18 000 fr. aan het land. Doch wie weet voor
hoeveel die 100.000 knagers zouden verwoest
hebben, hadden zij mogen blijven leven I
In Engeland is men ingsgelijks voornemens
eene premië toe te staan.
Het groot lot van 500.000 frank der trek
king van Brussel is gewonnen door een
inwoner van Antwerpen van zeer eenvoudi-
gen stand en die voor alle fortuin slechts
twee stadsloten bezat, over drie weken ge
kocht. De kostbare obligatie bevindt zich op
dit oogenblik in veiligheid in de Banque
d'Anvers. De gelukkige winner wilt niet dat
zijn naam kenbaar gemaakt worde.
Het Staatsblad van woensdag deelt de
nieuwe wet mee, waardoor het aan de
vrouwen toegelaten wordt, getuigen te zijn
voor de akten van den burgerlijken stand.
De Keizer van Daitschland hseft den
statkapitein Renner, zijn militaire afgezant
bij liet Hof van België,in gehoor ontvangen.
Hij heeft met den grootsten lof gesproken
van de Belgische officieren, welke hij ge
leerden en uitstekende noemde.
In het afgeloopen jaar zijn in België en in
den omtrek zijner grenzen, 27 honderdjarige
personen overleden. Onder die oudjes zijn er
slechts zeven mannen. En dan spreekt men
van het zwak geslacht
De statistieken bewijzen dat onder de
oudste burgers de vrouwen het langste leven
en onder de oudste vrouwen zijn het de
getrouwde vrouwen, die de oude jonge
dochters overtreffen.
Engeland wordt meer en meer door de
ratten geplaagd. Die ongenoodigde gasten
vermenigvuldigen zich op eene waarlijk
Zondag middag rond 1 uur, heeft eene
ramp op de Schelde plaats gehad.
De Grieksche stoomboot Epirus, kapitein
Theophilatos, te Antwerpen aankomende
van Sulina, is ter hoogte van Terneuzen in
aanvaring geweest met den stevea van de
Amerikaansche stoomboot Finland, der
Red Star Linewelke aldaar ten anker lag.
De botsing moet geweldig geweest z^jn,
zoodanig zelfs dat de Grieksche stoomboot
een groot lek had en de machienen het in-
stroomende water niet konden meester
worden.
Dadelijk na de botsing zette de Finland
eene boot uit en bracht, nadat men zag dat
Epirus moest prijs gegeven worden, den
loods met drie leden der bemanning aan
boord. Het overige deel der bemanning heeft
in een eigen boot het schip verlaten en
landde aan, aan boord van de Duitsche
stoomboot 1 annenfelsIn Vlissingen werd
ook eerst maandag morgend het nieuws ver
nomen, ingevolge van den dikken mist.
Dadelijk is de sleepboot Director Gerling
van de firma Geriing op zoek gegaan en
heeft de schipbreukelingen van de Finland
en de Tannenfels afgehaald, aan boord ge-
nomen en te Vlissingen aangebracht.
De Epirusgeladen met 5000 ton tarwe,
is gezonken aan de zwarte boei 5, langs den
steilen kant. De Finland heeft geen schade.
Het gezonken vaartuig is een nieuw
schip, gebouwd in 1901 te Middlesbro,
metende 3270 ton register en 2117 ton net.
De afmetingen zijn als volgt: 330. voet
lang, 47.1 voet breed en 29 voet diep. De
machienen ontwikkelden 276 peerdenkracht.
Volgens de laatste berichten, is de Epirus
gezonken in 30 vaam water. Het schip is
onwederroepelijk verloren.
De Engelsche stoomboot Japan, van de
Peninsular and Oriental S. S. C«, Zondag
avond, met eene volle lading uit de haven van
Antwerpen vertrokken, is op de Schelde
gevaarlijk gestrand.
De Engelsche stoomboot is in den dikken
mist tusschen Bath en de Frederik aan den
grond geloopen.
Het schip zit hoog op den wal en gevaar
lijk.
Vijf sleepbooten der firma Gerling zijn ter
plaatse om bij hooge tij te trachten de Japan
los te krijgen.
