DIT IS
iT
SpreeRdraad S2
EN OM M ELANDS
Op Zaterdag 1° Februari 1908.
centimen
blad.
jaar. Taïmerk S096
Tejrekke^l»] den Uitgever, 7> 36, in de Boterstrate,te yper, en Pij 's ofte post, tegen 3 frank jam
Voor den Paus
ROND DE WERELD
Japan-Amerika
Frankrijk
Dood van Kardinaal üiehard
e Schilderij van Van Pyck
Liefdadige feeste
STA DSM EU WS
Turnfeest
og eene feeste
Stad
•per Gemeenteraad
Avondfeest
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
de hriltenndvUS,°m °ns 8eheiligd karakter en
Het onderzoek
De I'remie van 20.000 fr.
De Kist 111» t - s hiide ij
De naamlooze brieven
Men doet op dit oogenblik een onderzoek
over de naamlooze brieven, die bij Carlier
aangeslagen werden, en de geheimzinnige
brieven die de pastoor van O.-L. Vrouwekerk
ontvangen heeft, om te zien of die brieven
soms niet door denzelfden persoon geschre
ven werden.
De inpak der schilderij
Aanhouding van O laaf Verfaillie
Het onderzoek te Harelbeke
Befooging
van
Het verhoor te k» rtrijk.
T NIEUW
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
'8 Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BoTER-
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't
o fr 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, Place de la Bourse, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Uost-& West Vlaanderen wonen.
Vorige lijst fr. 33p oo
Eerw. Heer Ryckebocr, pastor op
St Nik!aais, Yper 20.00
EE. H H. Onderpastors van Yper 38.00
Onbekende, St-Jacobs o.5o
Onbekend 10.00
Onbekend o.5o
M. Eug. Struye, Yper 100.00
Jufvrouw Mulle, Yper 100.00
De Congregatie der leerlingen bij de
Rousbrugge Datnen, Yper
Wü bieden U nog eens, o Vader teerbemind,
Ons jaariyksch klein geschenk, goedhertig.
[blygezind.
Wij smeeken Yuriguwen besten zegen at',
Om God en Kerk getrouw te blij ven tot aan 't graf
60.00
De Amerikanen, die zenuwachtig zich ge
voelen aangaande het lot hunner vloot, die
nogdcie maanden moet varen eer zij in San
Francisco is, stellen zich ook de vraag, waar
de Japaansche» vloot zich bevindt.
Welnu, het antwoord op die vraag heeft
hen nog ongeruster gemaakt.
De Japaansche vloot is «nergens».
Ze is natuurlijk wel ergens maar niemand
weet waar ze is. Er zijn maar enkele schepen
t' huis en de rest is weg.
Waar zou ze zijn de gevreesde
Wacht ze aan de Westkust van Zuid Ame
rika de amerikaansche schepen op
DeJapaaners willen nu eenmaal in Ame
rika niet als Cbineezen behandeld worden,
maar als beschaafd volk eerste klas. En
wat Rooseveld ook moge zeggen de staten
aan de Westkust beschouwen de Japanners
ongeveer als negers en dat is in Amerika niet
hoog.
Men zegt, dat de troepen naar de Califor-
nische kusten worden gezonden en dat de
forten van munitie zijn voorzien.
Maar, waar is de Japaansche vloot
En toch indien het ooit komt tot een oorlog
tusschen Japan en de Vereenigde Stater», dan
zal het zijn wegens een kwestie, waarover op
het oogenblik nog niemand spreekt. Die
kwe*tie is de Panama-Kanaal-kwestie. Dit
vraagstuk toch raakt alle economische en
politieke belangen van Japan en de Veree
nigde Staten. Geene zeemogendheid laat het
onverschillig. Niet e'e'n zeemogendheid zal et-
in toestemmen, dat de kortste zeeweg tus
schen Europa en het Verre Oosten het uit
sluitend eigendom blijve van ee'n mogend
heid, die alleen, in staat zou wezen, haar
schepen direct van den Atlantischen Oceaan,
en die door dat feit alleen reeds alle betrek
kingen tusschen Europa en China en Japan
zou beheerschen.
Dit kan echter geene reden tot oorlog zijn
dan binnen eenige jaren, als het Panama
Kaaaal gereed zal zijn.
De Zusters, augustinessen zijn uit het
groote gasthuis van Parijs verdreven. Sedert
de achtste eeuw behoorden zij er t' huis. Het
liberalism eerbiedigt niets. De moeder
overste schreef dezen brief.
Mijnheer de directeur-generaal.
Op het punt het gasthuis, de wieg onzer
congregatie en getuige gedurende meer dan
12 eeuwen der bewonderensweerdige toewij
ding aan de arme zieken door deze talrijke
geslachten van Augustinessen, in wier voet
stappen wij trachten te treden en wier voor
beeld wij wenschen na te volgen, te verlaten,
moet ik u onze diepe droefheid betuigen, nu
wij weggerukt worden van al onze vrome
herinneringen en van onze zorgen voor onze
beminde armen.
Gij weet evengoed als ik, mijnheer de
directeur, dat wij slachtoffers zijn van een
door mets gerechtveerdigden maatregel.
Uwe getuigenis en de getuigenissen ons
uh»r ec.fb'edwee.I'c'ige dokters, onze overste
hen^V bewi)zen volkomen, dat wij met
beneden onze taak waren.
voeren ^eef^m dle w« met ons
onzer zieken. °M VerwiJderd het bed
Wij vertrekken met gebroken hert, maar
met de zekerheid onzen plicht gedaan te j
nebben en onze uitdrijvers vergevende.
Wanneer, mijnheer de directeur-gene- I
raai de storm gestild zal zijn, zullen wij I
terugkeeren, om bij onze die-bare zieken
WeCj he plaats in te nemen, die wij nooit
zouden hebbtn willen verlaten en onsopnieuw
toe te wijden aan het volk van Parijs, waar
van wij altijd de nederige dienaren zijn en
blijven.
i) Aanveerd, mijnheer de directeur-gene
raal, de betuiging van mijn diepen eerbied.
ZUSTER MAGARETA,
overste der Zusters Augustinessen
van het gasthuis te Parijs.
De hoogweerde en alom geachte Kardinaal
Aartsbisschop van Parijs, Mgr. Richard is
aldaar overleden.
Wanneer hij dinsdag nacht zijn einde
voelde naderen, vroeg hij aan Mgr. Amette,
zijn coadjutor, de gebeden der stervenden te
lezen. Mgr. Richard las luidop mede. Op een
oogenblik deed hij de lezing staken, en vroeg
om te mogen uit het bed genomen worden,
daar bij meende niet ziek genoeg te zijn om
liggende de gebeden te zeggen. Iedereen
drong aan opdat de zieke te bed zou blijven
en eindelijk kon men de gebeden voortlezen.
Tot het laatste oogenblik behield de weerde
kerkvoogd zijne tegenwoordigheid van geest.
Hij gaf zijne scboone ziel aan zijnen
Schepper terug ten 6 ure 's morgens.
De plechtige begravenis zal heden zaterdag
plaats hebben in O. L. Vrouwekerk te Parijs,
Twee hooggeplaatste mannen hebben aan
het ministerie gevraagd om te mogen den
lijkdienst van den kerkvoogd bijwonen, M.
de Selves en M. Lepine, opperhoofd der
policie.
Dat is nu waarlijk 't land der vrijheid,
waar de ambtenaars moeten de toelating
vragen om te mogen eene begraving bijwo
nen
Mgr. Amette zal de overleden kardinaal
Richard opvolgen als aartsbisschop van
Parijs.
IC
Verleden week meldden wij de vondst der
schilderij De Kruisoprechting welke in
O. L. Vrouwkerk t, Kortrijk gestolen was.
De Kortrijkzanen hadden besloten door
eene godsdienstige plechtigheid het terug
vinden van de kostbare schilderij te vieren.
Te dien einde werd er Zondag morgen, om
11 ure, eene plechtige mis van dankzegging
opgedragen, gevolgd van het Te Deum
Verschillige maatschappijen,alsook de geeste
lijke en wereldlijke overheden waren in deze
plechtigheid tegenwoordig Aan vele huizen,
1 in den omtrek der kerk, wapperde de vader-
2 landsche vlag.
De policie zoekt ieverig den onbekenden
kerel uit Meenen op. 't Was in 't Volkshuis
lokaal der socialisten te Meenen, dat Carlier
eene samenkomst had met den onbekende.
Tot nu toe vindt de policie geen spoor en
het gerecht vraagt zich af, als Carlier, tijdens
de ontdekking bij den smid Quequin te
Ardoye, in plaats van te gaan telefoneeren,
niet per velo langs den Kortrijkschen steen
weg gereden is, om den onbekende te ver
wittigen Het parket vindt het vreemd dat
Carlier twee uren en half weg gebleven is,
en 't is voor die reden dat men hem aange
houden heeft.
In de verschillige dagbladen is er nogal
veel geschreven over het toekennen der
premie van 20.000 fr. Men versmat gemak
kelijk dat die premie menigeen doet water
tanden en voeg daarbij de eer, de roem, de
befaamdheid verworven door den ontdekker
van een kunstgewrocht van onschatbare
weerde, een pronkjuweel der schilderkunst,
een der glansrijkste perels in de kunstroem
van België. Zulk eene eerepluim past op
iedereens hoofd niet, zulk een goudreg n is
welkom in iedereens zak Doch wie is de
echte ontdekker der gestolen schilderij
Volgens de echte berichten is het Carlier en
Quequin en alle andere personen vallen
buiten kwestie en moeten zich getroosten
met het weinig troostelijk gedacht dat zij
enkel de voltrokken ontdekking bestatigd
hebben.
Is Carlier geheel onphehtig bevonden,dan
waarschijnlijk komt de premie gedeeltelijk
aan hem en aan den smid toe. Is Carlier
plichtig bevonden, dan is de ontdekking
uitsluitelijk aan smid Quequin te danken.
Hij heeft aanstonds na het wegrijden van
Carlier de kist opengebroken,eenen gebeden
hoek der schilderij ontrold cn wel duidelijk
bestatigd dat hij de schilderij van Kortrijk
voor handen had.
De kist vervoerd door Carliei was bij dc
drie met rs lang. omtrent een Ualve meter in
<»e hoogte en in de breedte. Zij bestond uit
nauwe diltplanten van rond de 10 centimeters
breed, enkel met de band toegesteken, en aan
de uiteinden op de zijdekanten genageld. De
planten waren sterk met teer overstreken
zooJat de kist er nog straf naar rook. Eene
oache, een zwart dekzeil, lag op de kist en
bedekte ze in geheel hare lengte. Het karreke
had geene zitbank op den voorkant daarom
zat Carlier binnen de kar boven op de kist
met den rug gekeerd naar den rustkant.
De schilderij was opeengerold, doch niet
te' nunv ineengedruktde rol liet in haar
midden eene tamelijk groote kringvormige
opening, waardoor de smid bij middel van
eene brandende keers kon bestatigen dat de
rol eene schilderij bevatte, hetgeen hij daarop
nader onderzocht, toen hij eenen hoek van
de rol opensloeg en duidelijk bemerkte dat
de schilderij de kruisrechting voorstelde, dus
wel het beroemd meesterstuk van Van Dyck.
De stof, waar de schilderij ingewikkeld en
genaaid was, is bijna een meter breed, op
meer dan 3 meters lengte. Zij bestaat uit drie
rechthoekige stukken, aan elkander genaaid
langs den smallen kant. Die stof dient ge
woonlijk voor bet inpakken van strengen
vlasgaren zij komt voort van een huis van
Belfort in Engeland, dat te Gent een depot
heeft. Het merk van den depositaris is er met
zwarten inkt op gedrukt. In een driehoek
Staat de »etier J. Rechts van dien driehoek is
het merk der fabriek geteekend, bestaande
uit twee dooreenloopende letters S. Aan den
bovenkant staat het getal 917. Van onder ziet
men de getallen 10, 3 en eene soort van onge-
slooten nul, die bijna den vorm heeft van een
ei. Het parket doet opzoekingen om de
voortkomst dier stof te vinden.
Er waren nogal aardige geruchten in
omloop te Harelbeke zoodat het parket zich
genoodzaakt voudt deze te onderzoeken die
tot aanleiding gaven zekere Verfaillie,schoon
broeder van Carlier, aan te houden.
Dinsdag namiddag, ten 2 1/2 ure, is het
parket van Kortrijk, samengesteld uit
MM Gombault, prokureur des Konings
Soudan, onderzoeksrechter, David greffier'
vergezeld van M. Jules Looghe,' policie-
kommissaris van Kortrijk, te Harelbeke in
rijtuig aangekomen. De magistraten hebben
zich eerst naar den Peter Benoitskring
begeven, waar zij, geholpen door M. Nolf
pohciekommissaris van Harelbeke, eene
zorgvuldige huiszoeking gedaan hebben. In
het magazijn vond men teer maar er valt
op te merken dat Gusiaaf Verfaillie, die
getrouwd is, en zijn broeder Octaaf, onge
huwd, het bedrijf van schilder uitoefenen.
De jongste, Octaaf, was per rijwiel naar
Kortrijk g. reden, om zijn schoonbroeder
Carlier, in het gevang te Kortrijk te gaan
bezoeken. De toelating werd hem geweigerd
Bij zijnen terugkeer wachtte M. Nolf hem af
in de herbergzaal, om hem te beletten in
gemeenschap te komen met de andere leden
der familie, voor den terugkeer van het par
ket, dienaar verscheidene andere huizen der
gemeente was gegaan. De groenselier die
zijne kar aan Albert Carlier leende, heeft
Albert Carlier, die inden beginne nogal
gespra kzaam was, is nu geheel veranderd.
Hij geeft weinig of geenen uitleg op de
vragen die hem gesteld worden. Hij houdt
zich aan zijne eerste verklaringen.
Reeds te Harelbeke bad men het hout van
deze kist kunnen vergelijken met her hout b» j
I Verfaillie g-vonden. Het parket heeft ook
j buiten het inpakgoed, het dekzeil van de
j klst 115 besEg' genomen. Het dekzeil is
gemaakt, bij middel van aaneengenaaide
hopzakken, en deze zakken komen waar-
f schijnli|k uit eene brouwerij voort. Het is
dat, wat nu door het gerecht onderzocht
wordt.
- Het p.rket van Kortrijk, samengesteld uit
M. den prokureur des Konings, M. Soudan
onderzoeksrechter en M. David, griffier,heeft
zien Donderdag morgen ten 9 ure per rijtuig
naar Harelbeke begeven. M. de policiekom-
missaris Looghe vergezelde de magistraten.
Het doel van dit bezoek was te weten te
komen of er geen hout bij Carlier of bij zijne
familie was, van dezelfde soort als het hout
waarmede men de kist verveerdigd bad. De
kist werd Woensdag namiddag uit Brugge
naar Kortrijk verzonden, waar zij toege
komen is.
De uitslag van de opzoekingen wordt nog
met vermeld.
ander te doen lachen. Van al zijn kluchten
was zekor Théofile deze' die meest
aanstond.
De heer L. Arschodt, cello en baryton
die met groot onderscheid den eersten pry
behaalde ter Koninklijke muziekschool, wa»
onvermoeibaar om de aanhoorders te vol
doen, 't zjj door het zingen van liederen
onzer vlaarnsche meesters, 't zij door zijn
kunstig overheerlijk spel op dit te weinig
beoefend instrument de vioolcel.
We verhopen wel dat het ons zal gegeven
worden den heer Arschodt opnieuw te mogen
hooren en toejuichen in een groot concert.
Vergeten we niet den bedienstigen plano-
geleider heer Wenes te bedanken en geluk
te wenschen over de moeilijke taak, die hij
met eere gekweten heeft.
Maandag namiddag ten 4 1/2 ure zullen
de leerlingen van Sint Vincents College
eei e feeste» «even ten voordeele der armen
door de Conferentie van Sint
Heer Drukker,
Mag ik in uw Nieuwsblad een plaatsken
viagen om eenige woorden te zeggen over
de turnfeeste van Zondag 19 Januari 11.
gegeven door die wakkere en klibbere
jongens cie zoo dikwijls en toch zoo geerne
iiunne avonden opofferend om sierlijke en
zelfs kunstige sarnonoefeningen uit te voeren
die de Yperiingen zoo geerne in het Volks
huis toejuichen,en waarvan zelfs de liberale
turners met zooveel lof en eere spreken, als
ze eens meenen te mogen rechtzinnig zijn.
Mens sana in corpore sano een ge
ondersteund
Vinceiitiu's.
Die vergeten heeft een milde aalmoes to
geven kan nog kaarten bekomen in het
College.
Morgen Zondag avond speelt Willen is
Kunnen in 't Volkshuis voor eere en
I werkende leden der Katholieke Wacht.
Op den spelwijzer staan een drama in drie
be<J lijven De Lichttorenvan H. Peeteri
en een kluchte in een bedrijf, naar het
iransch van BotrelEen yonderlinge velo-
koers.
Tusschen de bedrijven Symfonie.
't Spel begint ten 7 ure stipt.
zonde ziel in
een gr zond lichaam, zoo
De lijst tot inteekening voor het feestmaal
den h er Struye aangeboden op 16 februari
aanstaande wordt bepaald gesloten, Don
derdag 6" dezer.
De personen die bij vergetenheid geen
uitnoodigmg zouden ontvangen hebben,
worden verzocht dit bericht als zoodanig te
aanzien en hunne inteekening te zenden
naar M. Ernest Eraeijs, Boterstraat, Yper.
1 1 O' iicviuctciti-lZUU
jeeiden wij ten tijde dat wij voor een tiental
jaren, la tij n studeerden en ons broek versie
ten op de banken van 't geestelijk college; en
we vonden later van bovengemelde latijn-
sche spreuk zulk een gepastej air is 't een
vrije vertaliug, in Rodenbach's verzen
En hier staan we 't hoofd omhocge,
Sterk van lijve
Sterk van ziel
En wezoün nog kunnen toogen
hoe do klauw
der Klauwaai ts viol
Is t dan niet redelijk dat er van elke
feeste ten minste eenige woorden staan als
verslag en als aanmoediging voor de turners,
maar ook en voornamelijk voor dezen uwu uoen veroi
die tijd noch moeite sparen om die jonkheden j Burgemeester zit voor.
tlli'nnafDninn'ün fr» _i
Verslag der zitting
Zaterdag 25n Januari 1908
De openbare zitting begint ten 5.10 ure.
Al de raadsheeren zijn tegenwoordig buiten
M. Yanden Peereboom die onpasselijk is en
hem heeft doen verontschuldigen. M. de
verklaard dat hij had ingespannen rond 4
ure, donderdag 's morgens. Rond 6 ure
's avonds kwam het parket weer in den
Peter Benoitskring aan. Ten 1/4 werd
Octaaf Verfaillie,die in 't geheel niet overeen
kwam met zijn broeder in zijne verklaringen,
naar het kommissariaat geleid, terwijl dé
ondervraging der andere personen voortgezet
werd.Ten 6 i/a ure begaf bet parket zich
naar het kommissariaat van het gemeentehuis
en leverde een aanhoudingsmandaat af legen
Octaaf Verfaillie, die in rijtuig naar Kortrijk
gevoerd werd. onder de bewaking van den
adjunkt kommissaris en een veldwachter.
Ten 7 1/2 ure werd hij opgesloten, beticht
van diefstal, medeplichtigheid of verheeling.
Woensdag werden Carlier en Verfaillie üit
het gevang van Kortrijk naar het gerechts
hof gevoerd en daar geconfronteerd. Hunne
verklaringen zouden niet overeenkomen.Het
zou bewezen zijn dat Verfaille donderdag
morgen, den dag waarop de kist vervoerd
werd, per velo uiigereden is, en zuiks buiten
dekennis van zijne huisgenooten. Hij ver
klaarde eerst dat hij nier Jaeht dien du.» zijne
wot.111 v Gaten rc nebbe»»,eu da'i lij.a :ar»i|
zien het georuik van zijne», liju niet herin
nerde.
de turnoefeningen te leeren, en er deftige
knapen voor te maken, die later mst hand
en tand de katholieke gezindheid zullen
helpen steunen.
En niet alleen de Turners, maar ook de
kluchtzangers verdienden lof, voor de
aangename stonden, die zij de aanwezigen
bezorgd hebben en Sint Michielsbarmonie
om ze door geestige deuntjes de rusttijden
zoo aangenaam te kortten.
Groete u van hert.
Uw genegen lezer,
Lowietje.
Vriend Lowietje,
Dank voor uw vermaning, uw groeten en
uw verslag.
Schrijft gij maar nog soms
want 't ware
rusten
Wedergroet
een
jammer uw penna te laten
Het verslag der vorige zitting wordt
zonder opmerkingen goedgekeurd.
M. D Huv etter e verklaart dat men de
wandelingeu der vestingen zoo aangenaam
mogelijk moet maken en hij begeert dat
men hier en daar gemaakte vogelnesten zou
plaatsen, ten einde de vogels, die de wande
lingen verlustigen door hun gezang, te
beschermen tegen de roofvogels en andere
vernielers. Daartoe zou maar eene kleine
uitgaaf noodig zijn.
M. de Voorzitter is van 't zelfde ge
dacht, maar vreest dat de jongens gemak
kelijker zouden aankunnen om de
vogelnesten te rooven. In de scholen
nogtans is dit en andere jongenstreken
streng verboden, maar't zijn de ouders die
toegeven of niet verbieden en 't en helpt dan
verslag f geen zeggen.'t Is spijtig dat sommige vol-
van
't Nieuwsblad.
Zaterdag avond gaf de Koninklijke fanfare
haar eerste tabagie.
Aangenaam is het zeker onder t smooren
van een hertelijk pijpken en 't drinken van
een deugdelijk glazeaen bier scuoon muziek
te hooren.
De Fanfare had om te beginnen twee
eigenaardige dansjes op 't programma,
verder een lie/e wals en ->e kunstige faDtasie
op het meesterwerk van Messager Veroui-
que.
Bestierder en s ielers genoten w-lveidien
(len i.ijval
D Pl B achtzu r, ii v. el
auoie. dec.t u waan- «uife zit, om ea
nicaaier te worden in de moeilijke taaa een
u -uotr O w utig w t vi
wassenen zolf maar zoo weinig de openbare
hovingen eerbiedigen.
M. Boone vraagt waarom die teekens
staan op sommige boomen der Buitenwan-
deliugen. Zullen ze geveld worden f
M. de Voorzitter. Voor 't oogenblik is
er daarvan geen sprake. »M. BurveDick van
Gent heeft de boomen onderzocht en noodig
g-oordeeld van er eenige te veileu en door
andere te verhangen. Niettemin zullen er
rog nea keer inenschen gevonden worden
die daarover zullen zagen, maar waarom
geven zij da geen middel hiertegen? 't Was
'tze;fde over tien jaar, ten tijde van M.
Surm nt de Volsherghe,wanneer de boomen
op t Esp anadeplein g wv i wierden, m ar
nu st tan er nieuw», n, de plaats en iken en
zwijgt.
u j
lü O
Goed;
lektura.
11L
8»Oo iv
