EN OMM ELANDS SpieekM [8 5 eentimen 't blad. 43® jaar. Talmerk 8097 Te Irekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boter sir ate, te Yper, en bij slandsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars Voor den Paus Betooging Struye ROND DE WERELD Portugaa! Holland Amerika Italië Moord op den Koning en den Erfprins van Portugaal VAN ALLES WAT Koning Leopold bij den heer Fallières Schuifelaars concert De oesters en de typhus De bende Pollet voor de assisen Vreeselijke misdaad Smokkelaar aangehouden Niet slim genoeg Dramatische moordpoging Verongelukt STADSMEUWS Tooneelfeest in het Volkshuis Echt en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal Frankrijk, Rusland Hoe de moord gebeurde De vorige aanslagen De foore van Viila-^ipnsa aanslagen tegen Vorsten en Staatshoofden Zelfmoord *t NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en ?s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, Tk 36, te Yper. De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten Oost-& Westvlaanderen wonen. Vorige lijst fr. 668.00 De Congregatie der Jong; Dochters, Elverdinghe 70.00 V. K B. 5.00 FJene katholieke familie van Boesinghe 5 00 Gilde van O. L. Vrouw van Thuyne Yper 33.00 De inteekenlijst voor het feestmaal ter gelegenheid der betooging ter eere van M. Eugeen Struye wordt bepaald gesloten Maandag avond 10n dezer. Voor de portretten kan men nog inschrij ven tot Zaterdag 15° dezer. De moorders van Lissabon, waar Koning en Kroonprins onder de kogels vielen van een bende sluipmoordenaars, houden deze weke aller aandacht gaande, 't Schijnt moei en meer dat do mannen die Koning Carlos en zijnen zoon hebben neergeschoten, gewa. pend en betaald waren door de oproerpartij? Is de Vrijmetselarij vreemd aan die moord- Uit de tijdingen der groote dagb'aden zou et- duidelijk blijken.dat, zoozij de moordenaars niet heeft helpen wapenen, heure hoofdman nen ten minste waren ingelicht over hetgeen er gebeuren moest. Verder geven wij over den schrikkelijke^ moord nadere bijzonderheden. In de fransche Kamar wierdde dubbels moord van Lissabon voor den minister van Buitenlandsche zakengeschandvlekt. Gzheel de Kamer keurde de woorden van den spre ker goed, buiten, natuurlijk de socialisten. Een hunner mannen dierf zelf in volle Kamer uitroependat die moord een werkoDgeva!» was. Die tale werd uitgeschuifeld door al wat nog eenig eergevoel bezit, en Sembat, een der kopstukken van de Socialisten, die de moord wilde ophemelen, kreeg zelfs het woord niet. De fransche soldaten in Marokko hebben deze weke verschillige veldslagen geleverd, waar de Marokkanen groote verliezen heb ben ondergaan, maar waar ook de fransoken deerlijk gehavend uit kwamen. 't Geruchte werd te Parijs verspreid dat er een paar honderd dooden waren en zes honderd gekwetsten onder de lransche troe pen. Het ministerie Heemskerk is nog niet aan 't werk, en reeds wordt het door de bladen der tegenpartij op alle wijzen aangevallen. Zal het de Kamers 0 tbinden of voortdoen met eene minderheid in de eene en eene meerderheid in de andere? Hoelang zal men zonder meerderheid in beide kamers kunnen regeeren? Zoovele punten die aanleiding ge ven tot betwisting en gezag in de dagbladen. In de Vereenigde Staten zijn er 400 000 werKeloozen en te New York alleen 60.000 Te Chicago zijn er 40.000, maar te Berlijn in Duitschland zij* er nog meest van al 80.000. Een markweerdig proces wordt tegen woordig verhandeld tegen den Italiaanschen Staat. Kolonel Cornocehd heeft namens alle nog levende Garibaldianen van den Staat ce- ëischt: 1° Al het geld dat in 1860 gevonden wierd in het palei» te Napels. dat paleis zelt moet de eigendom der gariba ëianen van Napels worden. Er dient opgemaakt te worden, dat er in de keld'-Ts 14 tnillioen werd gevonden. M ie zal er nu van het geroofde genieten? t Schijnt dat er spraak is ook de derde Doema te ontbinden, omdat zij geen kre dieten genoeg wil stemmen voor de nieuwe vloot, die Rusland begeert te bouwen. Eene ontzetteude tijding kwam Zondag toe. Koning Carlos keerde zaterdag om 5 ure 's avonds van Vilie-ViQosa naar Lis bonna, zijne hoofdstad, terug in een open rijtuig, waarin, beuevens hem, zich nog do koningin Marie-Amelie van Bourbon en hunne twee zonen, de erfprins Löuis-Phi- lippe, 21 jaar oud en prins Manuel, 19 jaar oud, zich bevonden. Op het oogenblik dat het rijtuig op den hoek der Handelsplaats verscheen, in de Arsenaalstraat, schoten een groep mannen met karabijnen op den koning en op de prinsen. Koning Carlos werd door drie kogels getroffen, waarvan een hem de strot ader doorsneed; hij stierf bijna onmiddelijk, wanneer men hem naar het Arsenaal over bracht. Ook de erfprins was doodelijk gewond en blies weldra den laatsten adem uithij had dtie kogels in het lijf gekregen. De kouiugin Amelie had gepoogd met haar lichaam de prinsen te bt.-.chermen. Zij bleef ongedeerd, doch de tweede prms werd ings gelijks gekwetst, alhoewel niet gevaarlijk. Een officier die bij het rijtuig te voet ging schoot op de moordenaars en doodde er een van. Een andere werd door de poiicie neder geschoten. Hunne lijken werden in de gebouwen van het stadhuis gebracht. De lijken van koning Carlos en van den erfprins werden vervolgens, rond 9 ure, in twee geslotene landaus naar het koninklijk paleis van de Necessitades gevoerd, omringd van de stedelijke ruiterij. Men verzekert dateeu der koningmoorders Spanjaard is, Cordoba genaamd, zoon van d.-n anarchist van dien naam. Een ander moordenaar zou zich iu het gevang van het leven beroofd hebben. Koningin Marie Amelie en prins Manuel zijn om 7 ure in het paleis aangekomen. De koningin Moeder Maria Pia en de hertog van Oporto zijn naar het arsenaal gegaan. De Beurs en het Arseuaal van het Zeewe zen, het stadhuis en de Bank van Portugaal zijn door de troepen bezet. De karabijnen waarvan de moordenaars zich bediend hebben zijn van kaliber 44, met repititielader van 9 schoten. Zij hadden die wapens onder hunne mantels verborgen. Het nieuws van dien gruwelijken aanslag heeft in de stad Lisbonna eene algeraeene verslagenheid verwekt Alle de gebouwen werden onmiddelijk gesloten; de schouwbur gen en de koffiehuizen zijn verlaten. De straten zijn eenzaam en geen mensch is in de tramrijtuigen te zien. Er heerscht eene groote verontweerdiging onder het volk. Men schrijft eensdeels de schuld van het gebeurde toe aan het onvoorzichtig geweld van den minister Franco, die in de laatste tijden vele misnoegden heeft gemaakt in de politieke kringen. Koning Carlos I was te Lisbonna geboren in 1863. Oudste zoon van koning Louis I en van koningin Maria'Pia, had hij zijn vader in 1889 opgevolgd. Drie jaar voordien was hij getrouwd met prinses Marie Amelie van Bourbon, dochter van den graaf van Parijs. Van het begin van zijn koningschap was koning Carlos in tegenwoordigheid geweest van het geschil tusschen Poitugaal en Enge land over Oost Afrika. Poi tugaal moest toegeven doch de bevolking was misnoegd en republikaausche betoogingen hadden piaats en werden met geweld gestremd. De koning Carlos had veel kunstsmaak, hij was een verdienstelijk waterverfschilder en werd aldus in de Parijzer Salon van 1900 met een zilveren eermetaal beloond. In 1905 had koning Carlos bet bezoek ontvangen van president Emiel Loubet. Het is nu zijn tweeden zoon, de Prins Manuel, die koning van Portugaal zal uitge roepen worden onder het regentschap van zijne moeder koningin Marie Amelie. Het volk stond stilzwijgend te zien naar Hunne Majesteiten, doch met eene zekere onrust. Wanneer het rijtuig, de peerden op stap, voorbij het ministerie van financiën trok, sprong een jongen, als eenen sportmau gekleed, maar een werkman schijnende, en met eenen revolver in de hand, uit het mid den van het voik, om achter op het rijtuig te springen Hij schoot alsdan op den koning, die aan de unkerzijde werd gelroffen. De koningin en de prinsen schreeuwden om hu p. Do koningin sprong r> cut en sloeg met haren bloemtuil naai de" aan-a .<-r die nogmaals schoot en Don Carlos 111 den rug trof. De kouiug bracht zijne hand aan het hoofd en stortte neder op de rechter zijde. Verschillige personen wierpen zich dan op den moordenaar die ten gronde viel, en toch noch een schot loste dat vei loren ging. Ondertusschen stond een lange kerel, met zwarte baard en knevel, in een groeten mantel gehuld bij het ministerie van binnen lansche zaken. Hij haalde een karabijn van onder zijnen mantel, naderde tot het rijtuig en loste een eerste schot dat de prins in het wezen trof een tweede schot raakte de borst. Toen hij voor de dorde maal wilde schie ten deed de politie zijn wapen afwijken, en den moordenaar werd doorstoken met het zweerd door eenen officier van het leger. Te midden van de uiterste ontroering kwam de infant Alphonso aan per automo biel, haalde zijn revolver uit, en het wapen in de vuist, volgde hij het koninklijk rijtuig tot in het arsenaal van het zeewezen. De verwarring was onbeschrijflijk; de rijtuigen sloegen tegen malkanderen bij het bereiken van het arsenaal. De koningin en de prins snikten en slaak ten wanhopige kreten. De koning was op den slag dood. De erfprins leefde nog enkele vijf minuten. De lijken werden in de kamer der ge neesheren gebracht. Deze kwamen ter plaats geloopeu. De lijken lagen op matras sen. De koning verloos bloed in overvloed langs mond en neus De geneesheeren konden bestatigen dat hij door twee kogels was ge troffen geweest, de eene in de rechterzijde de andere in de ruggraat. De prins was de wang doorboord door eenen kogel, dit- langs de neus uitkwam, de andere kogel .vas in zijne borst gedron gen en had de long doorboord. Op het oogenblik waarop do geneesheeren het wezen der lijken waschten deed een offi cier een der geneesheeren roepen om in het huis Balance te gaan, waar zich de koningin en de tweede pi ins bevonden, die nog niet wisten dat de koning en de prins dood waren. Deze g neesheer verbondt de wonde van prins Manuel. Terzelvertijd kwam de koningin moeder Pia toe in het arseuaal. Het tooneel was hertverscheurend tusschen de twee koninginnen en den jongen prins. De koning van Portugaal was reeds bloot gesteld geweest aan andere moordpogingen. Eerst, 111 aprii 1893, op zekeren dag dat hij in rij.uig door Lisbonna reed. Een andere maal, driejaren later, den 29 januari 1896, werd hij gesteenigd d>or een gevaarlijke anarchist, die alzuo den koning wilde om brengen. Deze laatste werd gekwetst, maar men kwam in tijden ter zijner hu p, om te belet ten dat een zware steen hem kon treffen. De anarchist werd gegrepen, en daar hij voor waanzinnig werd aanzien, in een krankzinnigenhuis opgesloten. Hij had on getwijfeld medeplichtigen, want men poogde toen door dynamiet het buis te do n sprin gen van een der geneesheeren, die zijne opsluiting hadden aangeraden. Vele aanhoudingen werden gedaan zonder dat men het portugeesch auarchistennest kon uitroeien. Villa-Viposa, van waar de koninklijke familie zaterdag wederkeerde, is een klein stedeken van 600U zieien en de hoofdplaats van het distrikt van Evara. Het is daar de wieg van de familie van Bragance; de koning bezit er een zomerpaleis. Het is een landbouwmidden waar eene belangrijke markt van olijfolie bestaat. Ieder jaar, ter gelegenheid der jaarmarkt, had de koning van Portugaal,heer van Villa Vicosa, de gewoonte eenige dagen in zijn zomerpa leis over te brengen en te dier gelegenheid weiden groote volksfeesten ingericht. Dit jaar, in weerwil van de oproerige gis ting in de hoofdstad, had de koning die gewoonte uiet willen achterlaten, en het is bij het wederkeeren in de hoofdstad, dat hij onder de kogels der moordenaars bezweek. Ziehier de lijst der aanslagen bedreven sedert eene halve eeuw op vorsten en staats hoofden 1854. Moord van Karei III van Parma, door Antonia Carra. 1860. Moord van prins Danilo van Montenegro, door Kadisch, een van zijne onderdanen die hij gebannen had. I860. Moord van Linco n, voorzitter der Vere, nigde Staten, door den tooneetspe- 1 t Booth. 1868. -- Moord van prins Michel van Servië, oom van Milan en groot oom van koning A!exander, door de partijgangers van Kara-geoi'geyitch, 1881. Moord van Alexander III, keizer van Rusland, door de nihilisten. 1881. Moord van Garfield, voorzitter der Vereenigde Staten, doorGuiteau. 1894. Moord van Carnot. voorzitter der Fransche Repub'iek, d or Caserio. 1896. Moord van Nasr ed Dine, shah van Perzië, door Mollah Rezah, een dweep zuchtige van de sekte der bhbis. 1897. Moord van Idiarte Borda, voor zitter der Republiek van Uruguay, door Arredoudo. 1898. Moord van keizerin Elisabeth van Oostenrijk, door Luccheni. 1899. Moord van Ulysse Heureaux, voorzitter van de Dominikaansche Repu bliek, door Cacerès. 1900. Moord van koning Humbert van Italië, door Bresci. 1901. Moord van Mac-Kinley, voorzit ter der Vereenigde-Staten door Czolgosz. 19ü3 (11 juni). Moord van koning Alexander van Servië en van de koningin Draga, in de konak van Belgrado. Koning Leopold II van België hoeft vrij dag namiddag om 4 ure een bezoek gebracht aan den heer Fallières, president der Fransche republiek. De twee staatshoofden bleven meer da* een uur bij elkander. 's Avonds te 7 ure 20 minuten verliet hij Parijs in bestemming voor Brussel. 's Morgends had koning Leopold een langdurig onderhoud gehad met de heeren Clemenceau, kabinetshoofd, en Pichon, minister van buitenlandsche zaken. In het Friescke dorp Noordwolle is eene vereenigin opgericht, die ten doel heeft het fluiten te beoefenen en dan fluitconcerten te geven. Er hebbeu zich reeds 20 liefhebbers aangemeld. Dat is oud nieuws en onze Hollandsche stamverwanten zijn ook al ten achter bij de kleine Belgen Wij herrinneren ons dat 30 tot 35 jaren geleden schuifel-concerten of liever scliuifel- prijskampen in eere waren in sommige dorpen der omstreken van Thielt. De mededingers wij bedoelen menschen en geene vogelen ontbraken niet en de toehoorders evenmin. Die prijskampen zijn, mee oen wij, uit de mode geraakt. In alle gevai 't verwondert ons, dat wij in den eenen of anderen cirk zulke zonderling heid nog niet ontmoet hebben. De Gazette van Utrechtmeldt dat ver schelde personen dier stad, die op een banket oesters hadden geëten, den typhus hebben gekregen. De verschijning der ziekte wordt gemeld in andere plaatsen, ook bij personen die aan gemeld banket hadden deel genomen. De bende Pollet zal voor de jury van het assisenhof van i>t Omaars verschijnen in de maand Juni Twee en twintig beschuldigden zullen terecht staan, en bnzondere maatre gelen zullen genomen worden door het Hof. De zaak zal talrijke zittingen innemen, onder het voorzitterschap van den heer Lefranyois, raadsheer bij het beroepshof van Douai. Mozes Huge, geboren te Luigne (België) heeft zich vrijdag namiddag te Croix Rouge, waar hij tbans woonde, opgehangen, terwijl zijne vrouw, Sidonie Wicart, eenige minuten afwezig wae. Hage had door sparen en vergaren 15 huizen gekocht. Onlange had hij eene ope ratie ondergaan, waarvoor hy 3U0 fr. moest betalen. Hy lam nteerde voortdurend over die uitg ve, die hem op zijn etrooi zou helpen Zijne vrouw was verwonderd, bij. bare thuiskom#?, haren man niet te vind*#. Ein delijk ontdekte zij zijn lijk opg«h**geu op den zolder. De arme vrouw liep om de politie die de koord dooreneed. Te Yolckerinckhove, in het arrondisse ment Duiukerke, brak een geweldige brand uit in den nacht van zaterdag op zondag, in de woning der echtgenooten Benast-Bogaert, 67 en 61 jaar oud. Het huis werd heelenal in assche gelegd. Tijdens den brand had men de beide ouderlingen niet opgemerkt. Men hervond hunne lijken verkoold onder het puin. D# man had aan het hoofd eene diepe wonde, de vrouw den hals overgesneden. Het kiekenhok werd niet verteerd door het vuur. Daar men de kiekens niet aantrof, denkt men dat misdadigers in het huis dron gen, de echtgenooten vermoordden en het vuur aan het huis staken om da sporen van hunne misdaad te doe* verdwijnen. Op den Blanc Four werd vrijdag morgend om 7 uren, de veertienjare knaap Pieter D# Busscher aangehouden door de douanen voor het binnensmokkelen uit België van 42 kilogr. ongebrande koffie. Hij werd door de gendarmen van Halewijn naar het gevang van Rijsal overgebracht. Laurent P..., bediende van een handels huis moest in eene bank van Brussel 3000 fr. ontvangen. In plaats van met het geld naar zijnen patroon terug te keeren, gi"g hij naar het poiitiebureel de volgende historie vertellen: Een rijk gekleed heer vroeg mij den weg naar St Mariakerk. Teen ik hem eea eind op den weg bracht, gaf hij mij e* briefke van 50 fr. 't welk hij aam uit een pak andere bankbiljetten. Hij vertelde mij dat hy 180 000 fr. naar die kerk ging brengen, om aan de. armen uit te deeleu. Daarop gaf hij mij nog 50 fr. Een weinig verder, nabij de kerk, wrong de onbt'kende mij een pil inden mond en daarop verloor ik het bewustzijn. Toen ik weer bijkwam, was mijn zakje met 3000 fr. verdwenen. De commissaris deed alsof hij d# historie geloofde, liet den patroon roepen, bracht dezen op de hoogte en zegde toen Wacht maar wat, wij zullen den dief wel vinden. En hij begaf zich eerst naar de wo»ing van P., waar hij niets verdachts vond, en toen naar zijn broer, waar het pak ontdekt werd. P., bad het er komen leggen, zonder dat de broer wist wat er in zat. Dinsdag morgend, in de Schampeleer- straat, te StJa s-Molenbeek, trad eea jon geling iu den tabak- en papierha del Joux. Hij vroeg een blad brievenpapier aan de winkelierster, en terwijl deze zich boog, stak hij ze een dolk in den rechterslaap. Toen ze om hulp riep, stak hij ze nog eens in den linkerslaap. Op hare kreten snelden geburen toe en de moordenaar vluchtte, doch werd aangehouden in de Pierstraat. De toestand van Mevr. Joux is erg. De dader is de genaamde R. M..., geboren te Allond, in 1885. Hij woont in dezelfde straat. Diefstal was de drijfveer zyner daad. Zaterdag kwam de genaamde P.Parqueran, 06 jaar oud, landbouwer te Scherpaaheuvel, van de markt terug met een os. Opeens werd de os hoorndul en ging op hol. De arm# ouderling werd 400 meters ver meegesleept. Toen men het slechtoffer ter hulp kwam had hij reeds opgehouden te leven. Het hoofd was gansch vermorzeld ea het lichaam met schrikkelijke wonden overdekt. Verleden Zondag, Onze Lieve Vrouw Lichtmis, gaf Willen is kunnen een luisterlijk avondfeest. De groote menigte die de ruime zaal vervulde toont wel de groete bijval welke de spelers genieten. Op den spelwijzer stonden er twee stuk ken De Lichttoren en Eene zonder linge Ve'okoers 9. Het drama De Licht toren naar het beroemde stuk 9 La Tour de Plymouth door H. Peeters, werd meesterlijk uitgevoerd. De taferêelen waren aandoenlijk. O. Delahaye apcelds zijne rol met zooveel natuurlijkheid dat mén zou gedacht hebben de werkelijkheid te zien. Ook de andere spelers waren opperbestin hunne rol, tot zelfs de jonge jjobbeisere.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1908 | | pagina 1