DIT IS
SpreeUraai si
EN OMMELANDS
Op Zaterdag 7° Maart lif08.
blad.
Te Irekken bij den Uitgever, 7k 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsbooaschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Schikkingen voorden Vasten
KOND DE WERELD
Portugaal
Marokko
Engeland
30.000 herbergen gesloten
Duitschland
Schrikkelijke ramp in de
Vereenigde Stalen
STADSNIEUWS
Inhaling
Gemeenteraad
Voor den Paus
6 CCD £11115'.?)
43e jaafe t ■aimerfc 8101
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Drie nieuwe decreten
De Hop
Eigenaardige zaak
Eene School in brand
Tram Yper-Betle
Polie ie- verorden i ti g
''dads igen doormen
Disch
Godshuizen
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 3a, in de
Zilverstrate, en te- Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
I. Het is toegelaten boter en zuivel te ge
bruiken, alsook afgesmolten vet, op al de
dagen van den Vasten.
II. Het is toegelaten eieren te eten alle
dagen, uitgenomen op Asschen-Woensdag
en Góeden-Vrijdag. Degenen, die verplicht
zijn te vasten, mogen, buiten de zondagen,
maar éénmaal daags eieren eten, te weten in
den voornaamsten maaltijd, en niet in de
collatie en sulks moeten zij ook onderhou
den op de andere Vastendagen van het jaar.
Op al de dagen van den Vasten, is het
toegelaten eieren te gebruiken tot het berei
den van andere spijzen.
III. Wij staan het gebruik van vleesch
toe op den Zondag, Maandag. Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag van iedere week,
uitgenomen op den Zaterdag van Quatertem
per (14 Maart) en den Zaterdag der Goede-
Week. Degenen, die verplicht zijn te vasten,
mogen, buiten de Zondagen, maar éénmaal
daags vleesch eten, te weten in den voor
naamsten maaltijd, en niet in de collatie en
dit geldt ook voor vleeschsop en jeugd.
IV. Het is verboden, zelfs aan degenen die
mogen vleesch eten, vleesch en visch te eten
in een en denzelfden maaltijd, niet alleen op
de dagen van den veertigdaagschen Vasten
de Zondagen medebegrepen, maar ook op
alle vastendagen van het jaar.
V. Men is verplicht drie maal te lezen den
Oti^e Vader en den Wees Gegroeten eens
èe akten, van Geloof. Hooo. Liefde en
erouw, lederen dag dat men zal gebruik
maken van de bovengemelde dispensatie van
vleesch te eten. Men zal zich nochtans van
deze verplichting kunnen ontslaan met eene
almoes, ieder volgens zijne godvruchtigheid,
in den offerblok van den Vasten te storten.
VI. Aan de militairen van allen graad, aan
hunne huisvrouwen, kinderen en dienstbo
den, alsook aan de andere personen die
dadelijk in militairen dienst zijn, staan Wij
het gebruik van vleesch toe op alle dagen van
het jaar, uitgenomen op Góeden-Vrijdag.
Het gebruik van eieren is hun toegestaan
alle dagen zonder uitzondering.
Met de militairen stellen Wij gelijk de
gendarmen, de douaniers en de stads politie
agenten in werkelijken dienst zijnde, de
boschwachters, dezen die in dienst zijn op de
treinen van ijzerenweg en tram, of werkzaam
langs de baan aan telegraaf- en telephoonstel-
•el, alsook de briefdragers, de bedienden der
accijsea in werkzaamheid en de schippers.
Wij vergunnen dezelfde toelating i'aan
degenen die, tijdens de krijgsoefeningen of in
andere gevallen van dien aard, de soldaten
herbergen of voeden.
a° Aan de arbeiders die in smeltovens,
mijnen of ovens van glasblazerijen werkzaam
zijn.
VII. Wij meenen aan de geloovigen van
ons bisdom wederom te moeten herinneren
dat de vastendagen, buiten den veertigdaag
schen Vasten, zijn de Woensdagen, Vrijda
gen en Zaterdagen van Quatertemper de
Vigiliedagen vóór Sinksen, vóór de plechtig
heid van deHH.Apostelen Petrus en Paulus,
vóór Onze Lieve Vrouw Hemelvaart,
Allerheiligen en Kerstdag en dan nog, dat
het op al de Vrijdagen van het jaar verboden
is vleesch te eten, behalve op Kerstdag en de
Besnijdenis O. H. (1 Januari), als deze
feestdagen op eenen Vrij lag vallen.
VIII. Ingezien de tijdsomstandigheden en
ingevolge de bijzondere macht,Ons verleend
door Zijne Heiligheid den Paus van Rome,
laten Wij toe aan al onze diocesanen dit jaar,
vleesch te eten, zelfs meermaals daags, op
Sint-Marcusdag en de drie Kruisdagen.
Om dezelfde beweegredenen en ingevolge
dezelfde macht,vergunnen Wij insgelijks aan
al onze diocesanen, tot aan den Vasten van
het toekomende jaar, vleesch te eten, zelfs
meermaal daags, op al de Zaterdagen van
het jaar die geene vastendagen zijn.
IX. Aan alle pastors en biechtvaders staan
Wij de macht toe, van den vasten en het
vleeschderven, 't zij ten volle 't zij ten deele,
te ontslaan, ofwel deze verplichtingen in
andere godsdienstige werken te veranderen,
op voorwaarde dat de aanvraag niet enkel
Yoorkome uit vrees der christelijke verster-
ving. Deze toelating kan slechts voor den
termijn van een jaar gegeven worden.
en weekc lieden zullen hunne
handelwijze schikken volgens de voorschrif
ten van een gewetensvollen geneesheer.
Ten einde te voldoen aan het verlangen
van den Heiligen Vader, moeten Wij dc
geloovigen, die ran deze toelatingen zouden
gebruik maken, aanwakkeren om daarvoor
andere goede werken te doen, en bijzonder
lijk liet gebod van het Vasten en van het
vleeschderven stiptelijk te onderhouden.
Drie decreten werden afgekondigd. Het
eerste stelt vast dat de kiezingen zijn vast
gesteld op 5 April en de gewone Cortès voor
'29 April worden bijeengeroepen. Het tweede
vernietigt het decreet over de verhooging
der burgerlijke iijst en de voorschotten,door
de schatkist gedaan aan het koninklijk huis.
Volgens de grondwet, moeten de Cortès, na
den dood des konings, de bestuurlijke werk
zaamheden vau het oude regiem onderzoe
ken, de misbruiken herstellen en de dotatie
van den nieuwen koning bepalen. Het derde
decreet toont dc maatregelen en schikking
aan voor de kiezing der afgeveerdigden en
schaft af al wat Franco invoerde.
Men verzekert dat eene algemeeoe kwijt
schelding zal worden afgekondigd voor de
politieke en drukpersmisdrijven.
De franschen zullen nieuwe versterkingen
zenden naar Noord-Afrika. 4000 man zullen
deze weke nog ingescheept worden, 't Moet
zijn dat het ginder toch niet heel gemakke
lijk gaat met de Afrikaners. En wie weet
hoe geheel het spel nog zal ein Ügen
Intusschen is de ministerieels meerderheid
ook ai verdeeld. De eenen ziju voor Combes
de anderen voor Clémenceau. Wie van de
twee zal 't meesterschap behouden
M. Agquith, kanselier van de schatkist,
heeftin 't Lagerhuis ziju nieuw ontwerp van
vergunningsrecht neergelegd. In Groot-
Bretanje bestaat er thans eene herberg op
370 iöwoners. Door het sluiten van 30.000
tot 32.000 herbergen tal, door de nieuwe
wet, op korte jaren deze evenredigheid ver
minderd worden op eene herberg per 700
inwoners in de steden, en per 400 inwoners
op den buiten
Gedurende de veertien eerste jaren der
toepassing van de wet zullen de bazen der
gesloten herbergen eene vergoeding ont
vangen.
De schikkingen voor het sluiten dei-
drankhuizen den Zondag zullen sireuger
gemaakt worden de clubs zullen aan een
toezicht onderworpen zijn om den Zondag
alcool inhoudende dranken te bekomen, zal
men, zooals du het geval is, vreemd aan de
stad of aan de gemeente moeten zijn, en
kunnen bewijzen dat men ten minsten zes
mijlen (9 kilometers) ver komt, in plaats
van drie.
Het gaat met de verbouwers van hop
in Engeland slecht dit jaar. In Kent, waar
men haar zooveel verbouwt, dat het alge
meen als het hopgraafschap bekent slaat,
heeft men heal wat velden omgeploegd,
want het gewas loonde de moeite niet. De
protectionnisten doeu hun best de Keute
naren op hun laad te krijgeQ. Het is de
vreemdeling, zeggen zij, die ze tea gronde
richter moet een belangrijk invoerrecht
op buitenlandsche hop gelegd worden. Nu
is er eene commissie uit het Parlement
benoemd om den toestand te onderzoeken,
en daar zitten 3 tariefhervormers in tcgeu 8
vrijhandelaars. Verontweerdiging bij de
protectionistische bladen die Kent wel graag
tot opstand zouden opzweepen, desnoods
als het wijnbouwende Zuiden van Frankrijk
tegen de Fransche regeering.
Onlangs stierf te Bamberg een rentenier
die zijn vermogen, op 6jü0,000 fr. geschat,
aan zijne twee broeders vermaakte, een
brouwer en een geneesheer. De broeders
deelden ook de meubelen, waaronder een
antiek buffet, geschat op 12.500 fr. De
geneesheer moest dit overnemen voor
10.000 fr. Hij weigerde en de brouwer nam
het. Toen deze nu het meubel nader onder
zocht, vond hij er eene geheime lade in en
daarin opgesloten een testament,vau lateren
datum dan het eerste, en waarin hij tot
algemeene erfgenaam werd aangesteld.
Er zal nu een belangrijk proces tot nietig
verklaring van eea der testameuten volgen.
Woensdag is er brand ontstaan in de
openbare school van Lake View, te Celling-
wood, voorstad van Cleveland, 't Schijnt dat
het verwarmingstoestel te fel gestookt was
en brand stichtte in de kelderingen. Er
waren twee uitgangsdeuren aan het gebouw.
Op het oogenblik dat men den brand be
merkte, waren er 36o kinderen in de school.
Een onbeschrijflijke schrik maakte zich van
al die kleinen meester, die allen naar den
zelfden uitgang snelden om buiten te gera
ken. Dooi het gedrang werd de redding om
zoo te zeggen onmogelijk gemaakt. De
kalmsten konden langs den anderen uitgang
ontsnappen. De kinderen, die zich langs
den grooten ingang verdrongen, deden
wanhopige pogingen om de eersten te gera
ken. Zij duwden en stampten en de zwak-
sten moesten natuurlijk het onderspit delven.
De kleinste kinderen vielen en werden door
hunne schoolgenootjes vertrappeld. Spoedig
was de deur er gansch door versperd. De
leerlingen, ziende dat zij onmogelijk buiten
konden geraken, trokken dan terug de
school in, maar daar stonden zij voor eene
ware vlammenzee al de klassen stonden in
brand. De school was gansch in steen
gebouwd, maar al de afsluitingen waren in
planken,zoo,lat het vuur er een gemakkelijk
voedsel in vond. Weldra vormde gansch het
gebou .v ,-og slechts een vuurpoel, waaruit
men een vreeselijk, ijzingwekkend hulpge
schreeuw hoorde opstijgen. Na eenige
minuten slortte de vloer in, en een groot
deel der ongelukkige kinderen zonken in de
brandende kelderingen.
Onbekend
Donderdag aanstaande 12n dezer wordt
op Sint Pieters prochie ter stede de E. H.
De Laere plechtig ingehuldigd.
De nieuwe herder zal rond 10 ure afge
haald worden uit het huis van M. L. De
Sagher, Rijselstrate en stoetsgewijze naar
de kerke geleid.
't Schijnt dat de Sint Pieteruaars, die
altijd hunne priesters zulke oprechte gene
genheid toedragen, iets bijzonders bereiden
f om hunnen nieuwen herder te verwel
komen.
Geheel Yper zal dat willen zien.
De raad kwam zaterdag bijeen ten
stadhuize. De openbare zitting begon teu
vijf en half Al de raadsheeren waren
aanwezig uitgeweerd de heeren Vandeu
Peereboom en Iweins d'Eeckhoutte, beiden
onpasselijk. Ter vervanging van den heer
secretaris in verlof, werd de heer Boudry
aangesteld.
De heer Biebuyck ondervraagt den
Schepenraad nopens de tramlijn Yper-Belle,
reeds sedert lang door den raad gestemd,
en die voor het zuiderdeel van ons arron
dissement van zeergroot belang zou zijn.
M. de Voorzitter bedankt den heer
Biebuyck voor zijne ondervraging, al heeft
hij ze met uitgelokt. Het ontwerp door den
raad gestemd, bedoelde eenen tram van
Yper op Dickebusch, den Ouderdom,
Westoutre, Locre en de fransche grens.
Poperinghe en Reninghelst begeerden eene
vertakking van Poperinghe op Reninghelst
en Ketnmel. en er zouden pogingen aange
wend worden oin de lijn van Kemmel,
Wytschaete, Meesen, Waasten te kuunen
overnemen om zoo Poperinghe met Waasten
te verbinden.
Reninghelst weigerde iusschen te komen
om reden dat zijn aandeel in de lijn zoo
belangrijk was 64.000 fr. Men wil wel het
profijt van de lijn, maar niet tusschenkomen
in de kosten, eu zou willen dat l'opennghe
en Yper voor hem betalen Poperinghe
ondervindt nu reeds dat de maatschappijen
tusschea gemeenten niet heel veel opbren
gen, en heeft daarom weinig goeste om het
deel van Reninghelst op hem te nemen en
Yper en zal natuurlijk ook aaa Reninghelst
geen geschenk doen, te meer dat het eene
rijke gemeente is die gemakkelijk duist
frank s jaars zou kunnen toevoegen ais 't
noodig is. Op de vertakking Paperinghe-
Kernmel is dus weinig te rekenen.
Misschien denkeu sommigen dat het beter
waie van Yper reent naar Belle te rijden 1
Maar men vei geel dat een tram belangrijke
dorpen moet doorkruisen om te kuunen iets
opbrengen. iteniugheLt eu Westoutre wer
den alzoo verwaarloosd en 't zou veel gevaar
loopen dat heel de lijn weinig of niets
opbrengen zou, te meer dat van aan de
Vorige lijst fr. 908 00
5.00
grens tot Be le, op franschen grond, wij
vele moeite zouden hebben om de lijn te
doen doorgaan. Voor Nieuwkerke tot Steen-
werk heeft het tot tien jaar onderhandelin
gen gekost.
Wij waren van gedacht die lijn van Yper
naar Belle te doen voortgaan tot Poel-
capelle, maar St-Jan en Langemarck eu
willen alle twee niet tusschen komen en
St-Jan en komt zelfs naar onze vergaderin
gen niet meer. Die lijn en kan er dus maar
komen als Yper al die aandeelen op hem wil
nemen, hetgeen een jaardooding of annuiteit
zou zijn van 4000 fr. Wil de Ypersche be
volking dat wij zooveel 's jaars meer betalen,
dat men het zegge, wij en willen zulks op
ous niet nemen.
Maatschappijen tusschen de gemeenten,
brengen gewoonlijk min op dan deze die
door bijzondere maatschappijen uitgebaat
worden, maar do provincie eischt gemeen
telijke vennootschappen of zij weigert hare
tusschenkomst.
M. Boone vreest dat eene tramlijn die
enkel tusschen Yper en de grenzen loopt
weinig zou opbrengen.
M. de Voorzitter. In den tijde waren
ze er te Belle nog al op gevierd. Aan hun
klappen te oordeelen, zou de lij er gemak
kelijk komen, maar de Staatsraad is zoo
handelbaar niet, en 'k geloove dat de eerste
geestdrift der Bellenaars reeds wat verkoeld
is.
M. Boone. Ik herinner mij nog dat de
Bellenaars de fransche tusschenkomst niet
en dierven waar borgen.
M de Voorzitter. Inderdaad. Er blijft
dus voor den oogenblik weinig hope dat we
den tram krijgen, hoe spijtig het ook zij.
Ik moet hier nog bijvoegen dat tengevolge
van dringende onderhandelingen met de
bestuurders van d n tram, wij algauw
betere uren zullen hebben op de. lijn Elver-
dinghe-Dixinude.
M. Biebuyck bedankt den heer Burge
meester voor de gegeven inlichtingen.
M. D'Huvettere vraagt nog eens een
kraantje bij de huizen Vergracht om de
bewoners van het Hoornwerk toe te laten
drinkbaar water te gebruiken, al ware 't
maar een paar uren daags, in afwachting
dat de beloofde groote waterleiding gedaan
zij.
M de Voorzitter. Langs alle kanten
wordt er water gevraagd, maar zoolang de
werken aan de vijvers niet gedaan zijn,
kunnen we toch iedereen niet voldoen.
Hadden wij altijd water gelijkiu, t ware I
heei goed, maar wat zou men zeggen in i
geval van schaar.-chbeid, moesten wij geene
voorzorgen nemen.
Binnen eenige weken zullen de werken
van Zillebekevyver openoaar aanbesteed
worden en dan zal algauw hand aan 't werk
worden gelegd.
M. D'Huvettere. In geval van
schaarschheid zou men eerst en vooral
geen water meer moeten verkoopen.
M. de Voorzitter. Weet gij wel dat we
van Dickebusch-vijver geen water en ver
koopen. De Vlaai,ders, en nu den Staat
nemen water uit de Stadsgrachteu en dat
komt van" Zillebéke-vijver. Er wordt 160 M3
per dag verbruikt. Een nijvefaar gebruikt
er nog meer, al geeft hij mm op. Eens de
werken gedaan zal ik u vragen om toe te
laten de straten te doen besproeien, eu om
te toonen dat we 't goed meenen met de
bewoners van bet Hoornwerk, zullen we
van beden nog aan deo dienst der werken
bevelen een kraantje te geveD voor de
bewoners, die M. D'Huvettere zoowel
verdedigd heeft.
De genomen schikkingen voor'de loting
en militieraadzittingen hebben voor uitslag
gehad dat er geene processen hebben moeten
gemaakt zijn die dagen.
De rekeningen voor 1907 der bewaar
scholen, keukenschool, Stadsharmonie,
i'ompiers, hulpkas der pompiers en stads
boekerij, worden zonder opmerkingen
goedgekeurd.
M.D'Huvettere vraagt indien er tijdens
diensten van de pompiers, een on eiuk
gebeurde, wie er zou verantwoorde ijk ziju.
Is de stad verzekerd tegenover dit gevaar
M. de Voorzitter Neen de pompiers
zijn verzekerd tegen ongevallen, maar
andere personen wordt 1) tijdens brand
rechtuit verzocht achteruit te gaan indien
ze 't niet doeu,'t is dan voor eigen rekening
en gevaar.
M. Struye vraagt een hulpgeld voor de
stadsboekerij om aiies te laten kuischen.
Toegestaan.
De raad beslist dat het jachtreoht op de
barmlanden en Dickebuschvijver openbaar
zal verpacht worden
Voor den grond waarop de gazgebouwen
staan werd vroeger nooit niets betaald. De
stad is niet van gedacht nog voort dien
grond gratis af te staan.
Na eene lange bespreking wordt er beslist
M. Valcke te verwittigen dat hij de huizen,
die op den grond van stad staan, moet
afbreken. Dan zal men zien welke voorstel
len hij doet en ing-volge handelen. De zaak
van dien grond wordt dus voorbehouden.
Er wordt gestemd over het verslag door
den heer 8obry opgemaakt over rekening
en begrooting van den Disch. Dit verslag
zal aan de vertegenwoordigers der twee
plaatselijke dagb.aden medegedeeld worden
alsmed, dat van de Godshuizen. Beiden
worden eenparig goedgekeurd.
Nopens het voorstel van M. Sobry om drie
frank 's jaars te storten, of ongeveer 4.300,
met betioud vau kapitaal, voor het pensioen
der arme kinderen onzer lagere scholen,
opdat ze eens allen eeu ouderdomspensioen
hebben, dat zij er door opgewekt worden tot
vooruitzicht, werkzaamheid en spaarzaam
heid, dat zij het hulpgeld van Staat, provin
cie en stad niet vei liezen en later geene
discugenooten worden. Over dit voorstel
verklaart de raad dat hij onbevoegd is.
M. Sobryza, daarover een wensch
uitdrukken, maar dit is nu niet ter
king en tot later verschoven.
De heer Begerem klaagt dat de heeren
der Burgerlijke Godshuizen geene hunner
leveringen in openbare aanbesteding geven.
De wet van Ventóse (windmaand) der
fransche republiek, nu hier uog in voege,
eischt dit nogthnns. Dat ware een groot
profijt voor de godshuizen en ze zouden
daarbij uog veel beter bediend worden.
Vreemden waren niet te vreezeu met te
zeggen aat de aanbesteding enkel gedaan
wordt ouder de Yperlingen.
M. de Voorzitter. Alle belangrijke
leveringen worden openbaar aanbesteed,
M. Begerem is dus slecht ingelicht als hij
verklaart dat geene levering openbaar wordt
aanbesteed. Voor sommige waren is dit heal
moeilijk nogtuaus. We liebbin het onder-
vonden voor tie levering der ko,en voor het
I watei'kasieel. Eerst waren ze openbaar
aanbesteed, en veiscluliige aanbestedingen
achtereen üeuben we moeten verbreken.
M. Begerem. - 't Is niet genoeg dat
eenige waren openbaar worden aanbesteed,
t moet zijn voor alle levenuge,j, 'tis da
wet.
(Op verzoek van M. D'Huvettere leest
M. Begerem den artikel uit de wet.)
M. de Voorzitter. Ik moet doe»
opmerken dat wij sedert 17 jaar bijna alles
openbaar hebben aanbesteed, buiten voor
kleine ieveriugen. Alleszins zijn er veel
meer eertijds, t Is zekerden geest der wet
niet oia alle kleine leveringen openbaar
aau te besteden, en ik geloof dat we volkomen
111 regei zijn.
M. Begerem vindt de aanbesteding
volstrekt noodzakelijk. Zij is daarbij zeer
nuttig, vermits men voor minder geld betere
ware krijgt.
De heer Voorziter Belooft te onder
zoekeu in boe verre men bet achtbaar lid
voldoening zai kunnen geven.
De wehscli door den heer Iweins d'Eeck
houtte uitgedrukt ïu zijn verslag over de
rekening en begrootiug der Godshuizen, zal
aau de heeren der hospiceu overgezeid
worden. Het geldt de herstelling dar
küustgevels van de Belle en der huizen in
de Meenenstraat, alsmede bet afbreken van
dien leeiijkeu blinden muur in 't begin der
Meenenstraat, muur die zou vervangen
worden door een traliewerk in gesmeed
ijzer.
M. Bouquet vraagt dat de badplaats
een geschikter lokaal zou hebben als tegen
woordig nevens de ziekenzalen van het
gasthuis. Veleu laten van er te gaan uit
reden van dit nabuurschap.
M- de Voorzitter is ook vau gedacht dat
die plaaiS niet en betaamt. Een andere en
betel gescnikte zou dienen gezocht te wor
den. De Godshuizen zouden daarbij nog
behooren buiten stad eeu ziekenhuis te
bouwer, voor besmettelijke ziekt. n.
Do rekening en begrooting worden een-
P^rig gestemd, min de onthouding van
M. Begerem.
AL D'Huvettere vraagt dat de Gods
huizen zouden willen dm raad inlichten over
