DIT IS
EN OMMELANDS
SpraliM 12
Op Zaferdsi 21" .aart -lhj8.
Te Irekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Katholieken <L
katholieke Gazetten
ROND DE WF
Duitschland
Spanje
Amerika
Haiti
Het Onderwijs
Onze Scholen
Gezond Verstand
Ambachtsman
Een goed voorbeeld
VAN ALLES WAT
Tarief voor Doodrijders
m
't NIEUWBBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geb'éeljaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boter
strate, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, !t oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. i:> de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, Place DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Mgr. Delamaire, hulp-bisschop van
"Crtnerijk heeft een kernig geschrift
mteo verschijnen over]de katholieken
en de katholieke dagbladen. Afhoewej
vmrnamelijk toepasselijk op fransche
toestanden, zijn er dingen in die ook
elders zullen te pas komen en daarom
zekerlijk bij de lezers van het Nieuws-
l>hd niet onwelkom zullen zijn.
Het is misschien niet overbodig
der lezer te doen opmerken dat niet
ti.leen de goddelooze of zedelooze ga
zetten slechte bladen zijn, maar ook
deze dien naam verdienen waarin
nevens een overvloed van goede lezin-
gtn, soms artikels verschijnen die
cmJer nadeelig dan aan te prnzen
zijn. Dat is hot geval met zulk blad,
dat in den grond ordelievend en gods
d enstig zelfs 1?, maar door zijne ücht-
l nnige romans, door bijzonderheden
nopens rechtszaken eenezeer besmet-
tonde lezing uitmaakt, die maar al te
dikwijls den ondergang is van .ele
1 iskheden van beioe geslachten.
Dat is van toepassing ook op het
bind dat een min of meer katholieken
(1 mpei draagt, maar in den grond
veel kwaad doet door de onbedachte
v. t.ze waarop hel zyne kolommen voor
bet kwaad openstelt.
In zijn kolommen vestigen zich in
derdaad, naar gelang de mannen die
bet blad helpen steunen, de geest van
m rdermsme, zwygeu.ie opstand tegen
l"«us Bisschop, laster tegen katho
lieken, en veelvuldige uitdrukkingen,
ei; weinig b(tarnen bij katholieken.
Verscheid me onder onze lezers
zouden zeker wel dezen of genen kun-
in ntaanwijzen,die hoewel als christen
itkend, toch op reis als uitspanning
lk eken en gazetten aankoopt die en-
1 ei onder groot voorbehoud dienen
ge kocht te worden, en die alzoo nog
iuedehelpt orn een gewetenloozen
boekhandel of een machtig vrijmetse-
harsblad te helpen ondersteunen 1
Wij bidden u de slechte bladen j
en schriften uit uwe huizen te verja-
gen.Maar eersten vooral moet gij zoo I
buiten ais binuen den huize het goed
vcorbeeid geven, en alle persoonlijke,
1 echtstreeksche of onrechtstreeksche
i etrekkingen afbreken met den gebo
ren vijand van al wat u heilig is,wrnt
'u t staat vast dat minstens een derde
d< r lezers van goddelooze bladen be-
ïtiat uit kathobeken. Het is zelfs be
kend dat sommige biaden van de
verfoeilijkste katholieke aandeel
houders hebben.
En niet alleen moet de slechte
drukpeVs geweerd en tegengewrocht,
itaar de goede moet daarbij nog
ondersteund worden.
Haar ondersteunen, dat wil blijk
baar en voor alles zeggen haar koo-
pen en lezen,haar der noodigeu steun
geven, in dien vorm die het meeste
voordeden geeft. Koopt het goede j
blad, wees zijn steun, teekeot erop in
en wees zgn vriend, zijo trouwe
v iend.
Eu 11 ie' alleen s! 'ffeluke of gelde-
ke hulp door lutovkeneu of door
aankondigingen te zenden bij voor
keur naar katholieke bladen, maar de
Scbrif'uur zegt Zalig die begrijpen
dat de treurigste ellende is de onwe
tendheid, en die geerue een band toe
steken tot dezen die de goede pers
moet derveD.
Onze tegenstrevers richten zich
tot de hertstochten,zjj kunnen dreigen
en vrees aanjagen. Wij echter willen
noch kunnen op die wijze niet te
werk gaan.Wij hebben eene menigte
van vurige zielen, die zich te onzer
beschikking houden, wij hebben
overal vrienden die geen medewer
ken, en door nieuws zenden, door
aanbevelen, krachtig hun aandeel
geven en met heiligen iever den
stroom van het kwade helpen bekam
pen
Aangaande dezelfde zaak gaf over
eenige dagen een pater te Keulen eene
voordracht ovc den Katholiek en
zijo blad». In zijue aanspraak wees
hij erop hoe onbezonnen sommige
katholieken te werk gaan, die door
hunne handelwijze door jkoopeu
van bladen en steunen door aankon
digingen de roede helpen betalen
die hen zal geeselen.
Helaas, ook elders dan te Keu en
gebeurt het dat meer katholieken
liberalen bladen lezen dan er liberalen
zijn die eens een katholieke blad ter
hand nemen, en nog minder die er
ooit een koopen,
God betere 't
,H
't Is den vijf en twintigsten dezer maand
dat de duitsche keizer koning Victor-Em
manuel van Italië zal begroeten.
't Schijnt dat de moeilijkheden in het
Oosten liet voornaamste onderwerp zullen
zijn der onderhandelingen, doch ongetwij
feld zullen de twee vorsten ook wel een
woordeken reppen over de zaken in
Marokko, waar Vrank:ijk bezig is de
kastaDjen uit het vuur te balen voor een
ander.
Uit Colmar wordt aan de fransche Journal
van Parijs gemeld dat de militaire overheden
er ernstig op bedacht zijn het 14® duitsch
legerkorps te verdubbelen, ten einde aan
de fransche grens ia Opper-Elzas een
volledig korps te bezitten.
Eene bepaalde beslissing zal genomen
worden bij twee maanden, als de keizer van
zyne reis in de Middellaudsche Zee zal
teruggekeerd zijn.
Dat nieuws ais 't waar is en zal bij
de franschen niet al te wel gekomen zijn.
Koning Alfonso is terug in Madrid en
reeds hebben de Spaansche anarchisten
bommen gesmeten in Barcelona. Op Sint
Josephmarkt is er zondag een ontploft onder
den stoel eeaer oude vrouw. Deze is erg
gekwetst. Eene tweede bom is gevonden
onder den stoel eener andere vrouw. Men
heeft de bom voorzichtig megenomen en in
een gepantserd rijtuig weggevoerd.
De vloot zal naar er verteld wordt, een
reisje rond de wereld doen als ze te San
Francisco geweest is.
Onrustwekkende toestand J
De terechtstelling van een aantal politieke j
personen, is de eerste daad van den nieuwen
minister van binnenlandscbe zaken, gene
raal ViUar d Oussin-le-Compte, wiens
strekkingen rechtstreeks strijdig zijn met
den gees:. van overeenkomst jegens de
vreemdelingen waarmede de minister van
buitenlandsche zaken.'en de nieuwe staats
minister, M; Porno, bezield zijn. De
ontroering en opschudding te Port-au-
Prince zijn algemeen.
De staatsminister Porno heeft den consul
van Frankrijk verwittigd dat er een
schrikkelijk kornplot tegen het gouverne
ment ontdekt is, zoogezegd in de consulaten
gesmeed. Hij vraagt den consul dat al de
personen die in het fransch gezantschap
eene schuilp'aats gezocht hebben, hem
zouden overgeleverd worden. De gezant van
Duitschland zal mogelijk reeds dezelfde
vraag ontvangen hebben. Men zegt dat
Ma8sillon Coicon, vooraleer gefusiljeerd te
worden, de majoors Leon Caraque en
Mifford, kapitein Daml'reville en de luite
nanten folibois en Larroche als medeplich
tigen aai geklaagd heeftdeze personen
werden door een krijgsraad geoordeeld
en de strafuitvoering zal reeds plaats gehad
hebben.
Men heeft ook zekeren Agalette door den
kop geschoten- wiens vrouw aangehouden
werd op 't oogenblik dat zij,nabij het paleis,
de soldaten poogde om te koopen. Zij had
100 dollarsin haar Dezit. Depolicie beweert
dat men geweeren zou ontdekt hebben, die
door Massillon Coicon inde woning zijner
zuster verborgen waren.
Het gouvernement beeft verklaard dat
het eene briefwisseling in beslag genomen
heeft waaruit blijkt dat ei verstandhouding
bestond tusscben generaal Firrnin en de
samenzweerders van het fransch gezant
schap. Men vreest een aanval tegen laatst
genoemd gezantschap met het doel zich van
de vluchtelingen meester te maken.
Fransche en ook eugelsche oorlogschepen
zijn op weg naar Haïti waarschijnlijk
zullen daar reeds eenige oorlogbodems
aangekomen zijn.
Oorlogschepen op weg
M.-Asquith heeit in het engelsch Lager
huis gemeld dat de eugelsche kruisers
Oressy en lndefutigubhdie zich
in de wateren van Jamaica bevinden bet
bevel hebben ontvangen, naar Haïti te
vertrekken. Uit Washington wordt gemeld
dat de amerikaansche kanonneerboot
Eagle» bevel heeft gekregen Guautauamo
te veriaten, om op Haïti de amerikaansche
onderdanen te gaan bescüermeu.
De oorzaken van den oproer
Ziehier wat aanleiding heelt gegeven tot
den huidigen gevaarvohen toestand. In
januari laatstleden beproefde zekeren gene
raal Firiniu een gekenue woeimaker, eene
omwenteling uit le lokken, met het doei
den wettigen president der republiek,
generaal Alexis, omver te werpen. Die
poging mislukte eu generaal Firmiu was
verplicht eeue schuilplaats te zoeken in het
fransch gezantschap,.terwijl eenigeu zijner
aanhangers in het duitsch gezantschap
vluchtten. Daar worden de politieke misda
digers altijd opgenomen en ziju er in veilig-
Ueid, volgens eene overeenkomst, gesloten
tusscheo al de beschaafde lauden. In den
beginne eischte generaal Alexis de vluchte
lingen op maar eindelijk gat hij toe, dat zij
allen aan Loord van een schip zouden
kunnen naar frankrijk verirekken, onder
de hoede van bet fransch gezantschap.
Zoover stonden de zaken,toen men maandag
morgend plotseling vernam dat de regeering
van generaal Alexis, op bevel van generaal
Leconte, minister van binnenlandscbe
zaken, verscheidene personen had doen
doodschieten, omdat zij verdacht werden
ia gemeenschap te zijn geweest met degenen
die in de gezandschappen verscholen waren,
en met hen eene nieuwe samenzweermg te
hebben op touw gezet.
Onze liberalen vertellen geerne dat België
aan bet steertje der beschaafde landen staat,
1 in zake van onderwijs.
Dat is een stokpeerdje waarop het Week
blad geerne rijdt.
Nu wij lezen in het laatste nummer van
de Revue Scientifique van Parijs, het
volgende
Te oordeelen naar de programma's, en
zulks is over het algemeen de beste maat
regel om de weerde van een diploma te
bepalen, eu ook wel het beste middel om de
zwaarte te wegen van de technieke mannen
die zulk programma dragen, moeten wij
bekennen dat de ontwikkeling der Belgische
ingenieurs scheikundigen volledig schijnt.
Zou men de voortdurende ontwikkeling
der Belgische nijverheden niet mogen uit
leggen als voortkomende uit den invloed der
weerde van zijne ingenieurs, zonder altijd
de ekonomieke voorwaarden van det land
als eenige oorzaak te aanzien
De schrijver van die regelen is de heer
Paul Baud, preparator bij de Hoogeschool
van Parijs.
De Katholieke Iiegeering van België mag
met herheid op de getuigenis van dezen heer
wijzen.
Weet ge, geachte lezer, wat de twee
Staats hoogescholeu van Gent en Luik zooal
jaarlijks kosten aan den Staat en aan de
lastenbetalers
Wel, voor het jaar 1908 worden de on
kosten dier twee Hoogescholen op drie en
halt millioen franken beraamd.
Dat mag tellen, dunkt het u niet t
Ieder student kost omtrent 1500 fr. aan
de Staatskas.
En jaar op jaar stijgt die som 't is
gestadig opslag van jaarwedden, aan nieuw
mobiüer, aan buitengewone onkosten.
Eu de katholieke Hoogeschool van Leuven?
Leuven krijgt geen centiem van denStaat,
terwijl Gent en Luik volop uit de groote kas
putten
En toch telt Leuven zooveel studenten als
Gent en Luik te zamen.
En niet alleen in bevolking, maar ook in
wetenschap, in beroemdheid, in gezag staat
Leuven ver boven onze twee Staatsuniver
siteiten verheven.
Leuven is het werk der Katholieken.
Leuven steunt op de edelmoedigheid der
Katholieken. Het is hun eer en roem.
En buiten dat,wat al oflenngen getroosten
zich de katholieken niet voor het lager en
middelbaar onder ivijs I
Zóo bevordert de Kerk den vooruitgang,
zóu huldigt zij de wetenschap.
Die katholieke gestichten, in allen graad
zijn onze scholen.
Als de liberalen van HUNNE scholen
spreken, bedoelen zij de officiëeledie ook
W IJ moeten betalen. Zij hebben geene
scholen. WIJ wel.
Het is opgemerkt dat Vlaamsche postbe-
j dienden eerder tothetambt van postmeester
j geraken dan hunne Waalsche ambtgenoo-
ten.
De Chroniquehet gekend Vlaamsch-
hatend blad, zegt daarop
Dat is geen vlaamschgezindheid meer,
dat is enkel rechtvee.digheid. Het is \eker
dat een bediende, welke de beide talen kent
met gelijke verdienste den voorkeur
moet hebben op dengene die er maar eene
kent.
De Staat, zoowel als elk burger, kiest
den kandidaat die hem voordeeligst is.
Daaruit volgtdat, zonder de Walen het
Vlaamsch te widen opdringen, men hun
toch moet aanraden die taal niet te veron
achtzamen, indien zij hunnen weg in het
bestuur willen maken.
Dat is nu toch eens verstandig en gezond
ge proken.
Indien de Walen dien raad willen volgen,
ze zouden er verder mede komen dan met
het goede recht derVlamingen te besnijden.
Een «handwerk» mag mijn zoon met leeren,
Want daarvoor is bij veel te goed
Hij is een heertjen in zijn kleeren
Schrijit schoon en is zoo'n teere bloed I
Om '3 Hemels wil, vooral geen handwerk 1
Dat geldt toch immers met voor fijn
Al zou ik t uit mijn mond ontsparen,
Hij moet en zal wat beteis zijn.
Het is de wonderplaag van heden
Eenieder wil zich zien geëerd
En ieder wil zich netjes kleeden,
Doch niemand die het handwerk eert.
Het handwerk gaat geheel ten gronde,
Want werkerskleeren zijn te min.
Doch laat het ons luidop verkonden
Daar ligt 's lands ondergang nog in.
Handwerker.
komt ons uit Holland
Onder het opschrift «Een zeer schoon
succes, lezen wij in het Maartebladje der
Nationale Christen On ie fficieren vereeni-
ging een belangrijk stukje
Het gebed bij het eten in e kazerne, zegt
dit blad, is een onderwerp,; dat reeds ge-
ruimen tijd de^aandacht heeft gevraagd in
onze vereeniging.
In de tweede Kamer is het onderwerp ter
sprake geweest.
En er.is nu goed gevolg'aarjgekomen. De
Veieeniging had deu majoor commandant
te Hoorn beleefd verzocht op de sc ldaten-
kamers voor en na het^eten een oogenblik
stilte te willen ,doen gelasten, opdat in
aanmerking genomen hun nog jeugdigen
leeftijd eeneizijds worde tegemoet; geko
men aan de vries,gdie vele jongelingen van
Christelijke huizen weerhoudt aan taiel te
bidden en opdat liet anderzyds moge
leiden tot meerderen eerbied .voor anders
godsdienstige overtuiging bij hen, die hierin
te kort schieten.
Naar aanleiding van dit verzoek werd
door den Bat. Comm. in de dagelyksch#
orders gelast
Teneinde tegemoet te komen aan een aan
mij gericht verzoek, wordt door mij bepaald
onder eerbiediging overigens van ieders
godsdienstige overtuiging dat hij de
maaltijden der ongeüuwde korporaals en
minderen voor den aanvang en naden afloop
van het eten een oogenb.ik zai worden in
acht genomen, opdat een ieder, die dat
wenscht in de gelegenheid zij aan tafel te
bidden.
Heeft deze^maatregel geholpen f
Ja, voorwaar I want wanneer men by het
eten kwam kijken, zag men zoowel protes
tant als katholiek bidden.
Ook heeit men nog dat voordeel, dat het
ook de orde aan tafel zeer bevordert, daar
het eten geregelder toegaat. Alvorens het
eten uit te deelen, moeten eerst alle man
schappen aan taiel zitten en wordt daarna
d jor den oudsten korporaal van de kamer
«stilte» gelast en wordt eerst daarna het
eten uitgedeeld. Deze maatregel heeft den
geheel n zomer geed gewerkt.
Onze wakkere broeders in Hoorn hebben
met geredeneerd, maar dekie by de horens
gevat. Hunner is nu de eere, dat zy de
mogelijkheid van bidden in de kazerne
klaarlijk tieboen^bewezen.
In België zijn de prijzen nog niet goed
vasrgesteld, maar in Amerika, zijn ze alreeds
gekend.
YPER
