DIT IS
mm m Fft
m
EN OMMELANDS
Wmm3 WMWÊ
E§S JÉ
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Liever '1 urkschais Paapseh
Marokko
Amerika
Indië
Hortugaal
O WlHEU:)
Home
Engeland
Viankrijk.
Vereenigcle Staten
Het Werk van het li. Land
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
Katholieke Wacht
Guide d'Ypres
i n de maaier
f-Str I
Ml lEPi
gÉfópGt® iif
"ïif svj'
T
Uil
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Kiezingen
Een complot tegen
koning Manuel
Qe zaak Mochettó
Bar dieten
o banken te New-York hciopeud
Rekeningen
Peerdenloopen
St Maartenskerke
Disch
Godshuizen
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 Ir. en den vrachtloon
buiten Belgeniand. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i:> de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper., van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Over't algemeen is men va» gedacht dat
de spreuk liever Turksch als Paapseh
van protestanschen oorsprong is. Zij is
inderdaad merkelijk onder als het PruSes-
tantismus. Zij dagteekeut eigentlijk van het
midden der vijftiende eeuw,is dus een zeven
tigtal jaren voor het Protestantismus in de
wereld gekomen, en is van Grieksölien
oorsprong.
Rond het jaar 1450, liep het Griekschu
keizerrijk van Coiistantinop op zijne laatste
beenen. flat was een christen rijk, maar het
lag gedurig in twistmet den i aus van Rome,
en vervolgde al wie onder Rome wilde staan.
God. om de grieken te straffen en ze tot
inkeer te breugen, verwekte hua eeaen
machtigen vijand, deii Turk.
Eene voor eme, verloren de Grieken al
hunne bezittingen, en in 't jaar 1450,hadden
zij bijkans niet anders meer als de stad van
Gonstantinopel en 't omliggende.
Daar waren te Cocstantipel zeLe brave en
klaarziende menschen, die verstonden van
waar huune ongelukken kwamen, en de
onderwerping aan den Paus van Rome be
geer den.
Maar de grooten hoop bleef verb i ad en
onhandelbaar.
Zelfs, de Groothertog Lucas Notaras viel
uit in deze woorden Ik zou iu de stad
nog liever deu Turban der Turken als de
Driekroon der Latynschen meester zien.
Het was het kortere liever Turksch als
Paapseh.
Notaras heeft zijnen wensch gekregen.
Den 29 Mei 1453, wierd Gonstantinope;
ministerie zelf niet al te goed, en 't ware
niet te verwonderen moest in de naaste
algemeene kiezing het afgestemd zijn.
Zijn voorstel van eigen bestier voor Ierland
en,voldoet niemand: de Ieren vinden dat
het de moeite njet weerd en is en anderen
denken dat men aan Ierland te vele vrijheid
zou geven.
Morel, die altijd de Congo en zijn bestier
beknibbeld heeft en wenschte het zwarte land
door Beigie te zien overnemen om zooals
hij zegt een einde te stellen aan de mis
bruiken, is nu nog veel erger gebeten omdat
er waarschijnlijkheid bestaat dat de overname
algauw zal gedaan zijn. Natuurlijk dat er
daar nietsanders achter en zit dan de begeerte
dat schoon land door de Engelschen te
kunnen inpalmen.
't Is nog altijd voort oorlog en veldslag op
veldslag in het noordwesten van Afrika.
Natuurlijk dat de franschen altijd winnen,
hetgeen nogthans niet en belet dat ze reeds
een schoon getal dooden ginder achterlaten
en eene lange reeks gekwetsten, zonder nog
te spreken van al de millioeuen dieden oorlog
heeft ingesiokt.
Oorlogen slacht van processen 't gaat er
gelijk vader De Corte zong over vele jaren
Zwicht u van tribunalen en advokaten
want, 't zij gij wint of niet,
Ge zult er van uw pluimen laten
De Amerikaansche vlote zet heure reize
voort naar de hoofdstad van het Goudland
stormenderhand door de Tuiken iiig'-nomen, f om dan eens te gaan groeten naar Australië,
die or aile mogelijke gruwelen bedreven
Maar de Groothertog en heeft niet lang het
geluk genoten van het .meesterschap der
Turken te mogen aanschouwen den avond
zelve vau 29 Mei, wierd hij, op bevel van
Sultan Mahomet II, met zijne talrijke zoneu
het hoofd afgeslagen. De kinders wierden
onthoofd onder de oogen van hunnen vader,
de vader op de lijken zijner kinders.
De geschiedenis en meldt niet als hij de
dood ontving al herhalen liever Turksch
al 8 Paapseh 1
De Protestanten hebben 't woerd opge
raapt. Luther insgelijks zou liever gezien
hebben, dat Europa Turksch als dat het
Paapseh wierd.
Onze hedendaagsche liberalen of geuzen, j
weerdige opvolgers van de geuzen der 16de
eeuw, zijn op den zelfs ton leest geslegen.. Bij j
hun luidt het ook liever Tuiksch als i
Paapseh 1
Dooh,'t en zijn tegenwoordig geeneTurken
meer, die de beschaving en de samenleving j
bedreigen hetziju de socialisten.
Welnu, uit haat tegen den Godsdienst,
zijn de liberalen benauwder van de katoo- jj
lieken, als van de socialisten, van wié zij j
alles te vreezen hebben. Hun woord is: j
Liever socialist als katholiek
God beware ons van ooit in de handen der
socialisten te vallen Evcnlwel moest dat
gebeuren, ik zou nog willen leven om de
vieze muilen te zien van sommige welge- i
kweekte liberalen onzer streek, die uitder- j
mate aan hunne kluiten en aan hun vel f
houden. Ze zouden zeker verwonderd zijn
van te varen gelijk die Groothertog van
ConstantiDopel, maar waarlijk,zij en zouden
het niet gestolen hebben.
China en
keeren van waar ze
langs de
I naar Japonië en naar
vaart van Suez terug te
j gekomen is.
j Er wordt reeds geklaagd dat de speel-
reize met die iö oorlogschepen en meer
dan 12.000 man zoovele mülioenen dollars
gaat kosten, en dat men daarbij ondervindt
dat die vlote op verre na zoo goed niet en is
als men verwacht had.
Admiraal Evaus heeft daarover een om
standig verslag opgemaakt, dat natuurlijk
1 wordt geheim gehouden, maar 'tis dikwijls
genoeg dat iets moet gezwegen worden opdat
i het overal worde uitgebeld.
l Volgens engelsche dagbladen zijn er meer
f dan 5o millioen indianen die lijden door den
j hongersnood, die ginder heerscht. De engel-
schen doen juist al niet veel om de arme.
j Indianen ter bulpe te komen. Is't omdat er
bij hen ook duizenden werklieden zonder
werk ioopen, of omdat ze liever Indië
uitbuiten dan helpen
j En m Amerika zelve is er vele volk zonder
I werk. Te New-York werd zondag een
j meeting belegd door tien duizend man
j bijgewoond die allen klagen over de werk-
loosheid. Een schurk, zekere Sibberstein
heeft er gebruik van gemaakt om te we ge,
een bomme te werpen naar de policie, maar
j hij is. zelve het eerste slachtoffer geweest.
ii
In de basiliek van St-Pieter, te Rome, had
.zondag morgend een der bartroereDdste
plechtigheden plaats van het priesterjubilé
van Z. H. Paus Puis X. Het was de bede
vaart van de congregaties van de kinderen
van Maria. Er waren er rond de io.ooo
toegestroomd uit Rome en uit de omliggende
parochies, allen vergezeld van hunne be
stuurders en bestuursters.
Z. H. de Paus verliet ten io ure zijne
kamers vooraf gegaan van de prelaten van
het pauselijk hof, van het kapittel van
St-Pieter, en begaf zich naar den grooten
autaar van de basiliek, waar hij de mis
opdroeg. Vervolgens gaf hij den plechtigen
zegen.
De Engelsche kroonprins en zijne echt
genoote zijn te Parijs allerplechtigst onthaald
geweest.
Intusschen ligt de Engelsche eerste minis
ter Campbell-Bannermaum nog altijd erg
ziek eii de hoop op beternis is niet heel
groot. Niet alleen de ie minister is ziek,
maar volgens de gazetten schrijven is het
De repubiiekeinen hebben zondag eene
monstermeeting gehouden, in opene lucht,
bijgewoond door eene menigte, die tusschen
de zo a 3o.ooo wordt geschat. De orde is op
voorbeeldige wijze bewaard gebleven geen
enkeie kreet, geen de minste wanordelijkheid.
De policic is nergens moeten optreden. De
voornaamste redenaar was Antonio Jose
Almeada.
Bernanino Machado, de republiekeinsche
leider, had de burgerlijke gouverneur ver
wittigd, dat hij instond voor de orde.
De kiezing voor de Kamers hebben toeko
mende Zondag plaats.
Het Lgitimsche blad (partijganger van den
kroonpretendent dom Miguel) geeft aan de
partij het ordewoord, in de tegenwoordige
omstandigheden, te kiezen voor de candida-
ten der regëering.
De jonge koning van l'ortugaal vergezeld
van verscheinene personen, wandelde maan
dag morgen zooals naar gewoonte, in liet
park van het koninklijk Paleis der Necessita-
des, te Lisabon, toen de zonderlinge
wijze van het geweer te bieden eener
schildwacht hem opmerkzaam maakte. Hij
riep onmiddellijk den bevelhebber der
troepen. Een onderzoek werd geopend en
het kwam uit dat de schildwacnt een der
gevaarlijkste kerels was.
De andere soldaten verklaarden niet te
weten wie hij was. Klaarblijkend moet de
valsche schilwacht medeplichtigen hebben
in het paleis zelf, doch de overheden hebben
nie.s kunnen ontdekken.
De valsche soldaat maakte deel van de
Maatschappij van het Zwarte Kruis (Cruz-
Negra)die tusschen hare leden twee konings-
moorders telde de schoolmeester Buica en
de handelsklerk Costa.
Troepen waar men beter op vertrouwen
kan. hebben de wacht van het koninklijk
paleis vervangen.
Parijs, 30 maart Eene afveerdigitig van
aandeelhouders begaf zich ten ministerie
van justicie, om de invrijheidstelling van
Reenette te verzoeken. De afgeveerdigden
werden ontvangen door den kabinetsoverste
van den minister van justicie, die er zich
bij bepaalde te verstaan te geven, dat, het
gerecht zich met zaak bemoeide, de minister
niet kon tusschenkomen.
De policie vau Parijs bemerkte st dert
eenigen lijd in de wijk vau Villette eenige
o ink gekleeds jongelingen, die heele dagen
in de koffiehuizen zaten in gezelschap van
eiegaute dames. Bijna al die personen kwa
men in automobiel en zaaiden letterlijk het
goud op hunne baan. Die kerels waren een
voudig stoutmoedige bandieten, onder het
bevel eener vrouw, eene onbeschaamde
heks,ware roman heldin: Phlypö genaamd.
Zeer schoon zijnde, had al de ridders van
den dolk en den pince monseigneur, aan zich
onderworpen. Het aantal diefstallen, door
de goed-ing6ne.hte bende gepleegd, is zeer
groot en bedraagt belangerijke sommen.
De policie is zondag talrijk en met revolver
in de hand eene herberg binnengedrongen,
waar de bende rustig zat te spelen. Ia
ieders bezit werd gevonden een revolver, een
kneukelijzer en een flesje chloroform.
De heropening der Bank Knickerbocker,
te New-York, waarvan de val over vijf
maanden bet signaal was voor de overgroote
ünanciëele Ciisis,is feestelijk gevierd gewor
den. De Bank, gelegen in de 5e laan, was
heel met bloemen versierd. Er zijn zoovele
oude kalanten teruggekomen, dat er eene
halfuur na de opening reeds vijf mill-ioen
gestort was en slechts 250.000 fr. opgeëischt.
De moesten der twaalf banken van New-
York, die tijdelijk hadden moeten sluiten,
zijn 'thans heropend.,
Vele goede werken zijn In den loop der
tijden tot stand gekomen, doch weinige zijn
van zoo groot belang en niet een enkel werd
er door de Pausen van Rome zoo dikwerf
aanbevolen en met zoo talrijke geestelijke
voordeelen begunstigd, als het werk van hel
H. Land. Daar er op Palmen-Zondag, 12
April, op bevel vanZ.Doori.Hoogw. den Bis
schop, in alle kerken en openbare bidplaat
sen van ons bisdom eene omhaling ten
voordeele van dit zoo verheven werk zal
gedaan worden, zal het niet overbodig zijn,
dit aan onze lezers een weinig bekend e
maken.
Sedert meer dan 600 jaren zijn de Heilige
Plaatsen van Palestina aan de inderbroe-
ders toevertrouwd,die in naam der chnstcne
wereld, dezelve bewaren en verdedigen.Me i
zal zich een klein gedacht kunnen vormen
over de werking dier zendelingen en eeuig-
zins kunnen oordeeien welke groote geld
sommen er noodig zijn, als wij zeggen dat
zij in dit uitgestrekt gewest 9 kloosters en
49 lesidentiën bezitten, 46 kerken bedienen,
58 scholen met meer dan 4.500 leerlingen
en 2 weezenhuizen met 268 weeskinderen
onderhouden. Zij bezi ten er 9 pelgrimshui
zen, waar zij jaarlijks duizende pelgrims
kosteloos herbergen, 55 heiligdommen zijn
aan hunu zorgen toevertrouw den meer dan
2.500 behoeftige familiën, samengesteld uit
meer dan 10.900 personen, worden door
hen ondersteund. Zij bezitten er 3 apothe
ken, waar zij kosteloos de noodige genees
middelen toedienen en heoben te Jerusalem
eene kunst en ambachtschool voor de kris
tenen.
De noodzakelijkheid dier zending inziende,
hebben de Pauzen van ilome de geloovigen
aangezet en met onschatbare geestelijke
voordeelen begunstigd, die volgens hun
vermogen tot dit verheven werk bijdragen
want volgens vergunning van Pius V [.worden
zij deelachtig aan al de verdiensten, HG.
Missen, gebeden, boe plegingen, eLz. niet
alleen der Minderbroeders en geloovigen
van hef H Land, maar ook van al diegene
we.ke de HH. Plaatsen komen bezoeken en
vereeren. Daarenboven worden er jaarlijks
door de Custodie van het H. Land meer dan
20.000 HH. Missen voor de levende en
overleden weldoeners opgedragen.
Mochten alle geloovigen door voornoemde
gunsten opgewekt worden, om door eene
milde almoes, toekomende Zondag, dit zoo
verdienstig werk te helpen en te onder
steunen.
Zaterdag laatst ten 5 ure' kwam de raad
bijeen ten Stadhuize, onder voorzitterschap
van M. Colaert, Burgemeester. Al de raads-
heeren waren aanwezig,buiten MM. Vanden
Boogaerde en Vanden Peereboom, door
onpasselijkheid verontschuldigd. M. Boudry
was d.a. schrijver.
't Verslag der laatste zitting werd zonder
opmerkingen goedgekeurd.
De heer Voorzitter lleest een omstandig
verslag nopens de boomen der buitenwande-
ling. Daaruit blijkt dat er hope bestaat dat
de olmen zullen kunnen blijven. Zij lijden
aan eene ziekte, 't Is M. Buyssen die de
boomen heeft onderzocht.
Opvraag vanldemSchepenraad, heeft de
'bevoegde Minister laten weten dat de Ma-
loulaan dezen zomer nog zal in kalsijsteenen
gelegd worden, 't zij nieuwe, 't zij herkapte
van de kalsijde naar Waasten.
M. Begerem vraagt dat er zou middel
geschaft worden om de modderpoelen weg te
hebben die gewoonlijk op de Maloulaan zijn,
dichte de voorlanden, doordien dat de weg
niet getera en is tot tegen de boordsteenen.
M. de Voorzitter zal 't aan de bevoegde
overheid doen opmerken, maar door 't leg
gen der kalsijde 'zullen die modderplassen
natuurlijk weg zijn.
M. Begerem klaagt nog namens de
bewoners der Maloulaan over de onver-
dragelijke uitwazemingen van den half
gevulden Boterplas. De openbare gezondheid
lijdt erdoor.
M. de Voorzitter denkt niet dat de
gezondheid er door lijdt desnoods zal men
maatregels nemen
M. Fraeijs, schepen, hoopt nog dezen
zomer geheel den put te kunnen vuhen. Hij
heeft reeds een overeenkomsie voor een
groot deel aarde, maar er is er nog 3ooo 3m.
noodig. Het gestemde krediet zal voldoende
zijn om geheel het werk te voleinden, buiten
dat er waarschijnlijk nog eene leegte zal
blijven.
M. Begerem is voldaan over de antwoor-
de en zal t nog meer zijn als 't werk gedaan
is. gelach
M. D'Huvettere begeert dat de ure van
steê zou dezelfde zijn als de ure der statie.
Hij zou daarvoor een hulpgeld toestaan van
So fr. ten voordeele van deze die de horloge
juistezet alle dage.
M. Begerem is ook van 't zelfde gedacht.
M. Biebuyck vraagt dat er al buiten
een horloge zou gesteld worden in de statie.
M. de Voorzitter. We zijn van t ak
koord voor de ure. Er zal dus geen verschil
meer zijn, gelijk nu. De Schepenraad zal de
noodige schikkingen nemen.
Reeds vroeger werd er aan de Vlaanders
een horloge gevraagd in den voorgevel der
statie, maar 'twas vruchteloos. Nu dat we
aan den Staat zijn, zullen we onze vraag
hernieuwen en misschien beter gelukken.
M. Sobry vraagt een riole van de
Bascule naar de Meenenpoorte. Al l vuil
water loopt nu in de Stadsgrachten, en 't is
dat water dat dan in de zwemplekke loopt...
M. de Voorzitter. Die riole zal nog van
den zomer gemaakt worden en we zullen
meteen water geven aan 't Hoornwerk.
De rekeningen voor 1907 van Nijverheid-
school, Muziekschool en Sint Maartenskerke
worden eenparig goedgekeurd.
MBoone vraagt dat de pl ns der hei
stellingen aan Sint Maartenskerke zouden te
toogen hangen
M. de Voorzitter Die plans hebben
hier op het Stadhuis te zien geweest, maai
toch zal uwe vraag aan den kerkraad over-
gezeid worden.
De raad stemt eene t >elage als verleden
jaar voor de peerdenloopen van 14 Juni
aanstaande.
M. Vanderghote vraagt aan den
schepenraad dat er zouden maatregels geno
men worden opdat men niet meer en
verbiede dat de eigenaars in of uit hunnen
eigendom zouden komen den dag der cour-
sen.
M. de Voorzitter. Niemand heeft het
recht dit te verbieden, maar er mogen geen
misbruikeu zijn.
Een lange bespreking ontstaat nopens een
tweede ingangdeur waarvan de sporen heelt
ontdekt tijdens de afbrake en waarvoor de
kerkheeren een hulpgeld vragen om den
oorspronkelijken kant te herstellen. Het
graf dat achter de ingangdeure staat, zal
moeten verpacht worden, 't Is voor de stad
eene uitgave van fr. r 56 x12 of een zesde der
onkosten.
Het plan was gemaakt om desnoods te
kunnen de deure steken 't is dus eene
uitgave die halveling voorzien was, maar die
men niet beslissen kon zonder zeker te zijn
als er eertijds daar een ingang was.
M. Begerem spreekt tegen de verande
ringen over het plan gebracht.
Ten slotte wordt de toelage gestemd.
Eene verpachting van Dischgoed wordt
gunstig beoordeeld.
De godshuizen vragen dat de Bestendige
Afveerdiging de goedkeuring zou weigeren
van eene boomverkooping die den 5 Fe
bruari wordt gehouden.
M. Bouquet klaagt over den erbarme-
1 ijken staat van het Maagdenstraatje dat zeer
noodig herleid is.
M. Fraeijs zal er voor zoigen.
De openbare zitting eindigt ten 7 1/2 ure.
Morgen Zondag avond, ten 8 uie, verga
de ing in het Volkshuis.
De eerw. heer Bonte van Blankenberghe
geeft er eene voordracht met lichtbeelden
over het H. Land.
Eene nieuwe uitgave is in bereiding en zal
tezelfver tijde verschijnen in 't fransch en
in 't Eugelsch.
Die begeert aankondigingen te doen
wende zich tot den heer Callewaert-De Meu-
lenae're, Boterstraat, 36, Yper.
Gistereu Donderdag heeft oaze geachte
volksvertegenwoordiger M. Colaert, als
verslaggever der middenafdeeling de beknib
belingen weerlegd door de oppositie tegen
het gouvernement gedaan. Men moet ziende
blind zijn om te durven loochenen dat de
katholieke regeeriug aan het openbaar
onderwijs eene groote uitbreiding gegeven
heeft.
iSpreker vergelijkt het bedrag der budjat-
ten van het openbaar onderwijs, vau de
laatste jaren, en toont aan dat de kredieten
voor de scnoleu en voor de ouderwijzers
trapsgewijze geklommen zijn, om thans de
schooue som van 47 miljoen te beioopen.
Vervolgens doet de redenaar uitschijnen
dat de grondwet volkomen toelaat dat het
gouvernement de vrije zoowel als de offi-
ciëeie scholen ondersteunt. Eu deze gelijk
heid voor de wet is verre van verwezen tiijkt.
De liberalen eu de socialisten hebben schoon
tegen het vrij ouderwijs uit te vallen, zij
weten zoo goed ais iemand wat er gebeuren
zou, moest liet vrij onderwijs afgeschaft
worden. De katholieke scholen kosten mil
joenen die door de katholieken betaald
worden. Het zijn de katholieken ook die de
beroeps- en huishoudscholen tot stand
gebracht hebben. Mogelijk, zonder hun
initiatief zouden zulke scholen in België
niet bestaan.
Ten slotte bewijst de redenaar dat men er
niet in gelukken zai Met verplichtend onder
wijs iu ons land in te richten De bevolking
is voorde vrijheid, en alleen door de vrij
heid bereiki men, wat men nooit door den
dwang genaken san. Men schijnt van het
verpiichteud onderwijs wonderen te ver
wachten, en men hoeft maar in Frankrijk
en Duitsckland te zien,waar de schooldwang
bestaat, om overtuigd te zijn dat de hervor
ming,die de oppositie voor ons land wenscht,
daar aan de verwachtingen niet beant
woordt. Ware men overtuigd dat de libera
len door het verplichtend onderwijs de
verwereldlijking der school niet beoogden,
een aantal leden der rechterzijde zouden