DIT IS
SpreeMraail 12
EN OMM ELANDS
ifik
111
ito**.
Od Zalcrdd& 16" >IeI U-?A8
43e jaar. Talmerk SI02
m, msna
gM figi
mm
w
mmwm
7g trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's tandsbooaschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
ROND DE WERELD
Frankrijk
Oostenrijk
Engeland
Oostenrijk» Hongarië
STA DSNMUWS
Feesten
Concert
A an besteding
Gemeenteraad
VAN
WAT
Prins Albert
Adéldomtitels
I Oet bureel der Kamer van
Volksvertegenwoordigers
De natuurlijke
en de kunstzijde
Een goedkoope barometer
Een smokkelaarsschoen
Door Afrika per automobiel
Invloed der groenten
op het karakter
Een katholiek Deleerde
jm ~V.i 'lIS
Mil
fcferf$ Ipfiif
Y;
AM
ill 8§a
%:M JÉlÉf
:ai 1
m% s
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgeniand. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Voik indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. id de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost Westvlaanderen wonen.
Zondag laatst was 't horstemming of bal-
lottageia verschillige plaatsen, onder andere
te Robaais, waar de Lvoe partijen elk 15
gekozen hadden bij de eerste stemming. De
antisocialisten zijn zondag gekozen met 200
stemmen meerderheid zoodat er nu 21 zullen
zijn met M. Motte aan 't hoofd, t< gen 15
socialen.
De algerneene uitslag geheel het land door
duidt een merkelijken achteruitgang aan bij
de socialisten.
Dat is reeds een goed te eken voor de partij
der deftige lieden van het fransche rijk.
Defee-teu ter eere van keizer Franz-Joseph
sedert zestig jaar aan het bestier des lauds,
zijn zonder merkweerdige voorvallen afge-
loopen,
De duitsche vorsten zijn reeds uit Oosten
rijk verdokken on naar Duitschlaod terug
gekeerd. Ze zullen ouderwege nog wel hier
en daar vertoeven, onder andere te Wiesba
den, waar ook tegenwoordig koning Leopold
II verblijft.
Be Engelsche begrooting
Ouderdomspensioenen
M. Asquith heeft de begróotiug uiteen
gezet in tegenwoordigheid van een krop-
pensvol Huis.
De minister deelde mee dat de overschotten
voor 't vorige jair 4,726,000 p. st. bereiken,
welke dienen zullen tot uitdelging der
schuld. Deze is in den loop van verleden
jaar met 18 millioen p. st. verminderd in
1908 zal zij nog met 13 millioen afnemen en
op 31 Mei 19ü9 zal zij herleid wezeu tot het
peil van over 20 jaar. (Toej.)
M. Asquith wijst, erop dat, terwijl andere
landen voortdurend moeten bijleenen, om
de twee einden aaneen te knoopen, Enge
land op drie jaren tijd zijne schuld met 40
a 50 p. st. kon verminderen.
De uitgaven voor 1908 1909 worden be
raamd op 152,899,000 p. st. de inkomsten
op 157,700,000 p. st. batig slot 4,901.000.
Spreker vat de kwestie aan van de
pensioenenkas voor ouderlingen. Twee ont
werpen werden door de regeering onder
zocht het eerste was er een dat een
toekende op 65 jaren en dat 12,180 000 p st.
zou gevergd hebbeu ;het tweede, op 70 jaren
en 7,440,000 p. st. vergende.
De regeeriug stelt voor een pensioen van
13 p. st. per jaar zijnde 5 sh. (of 6,25 fr.) in
de week, toe te kennen aan alle ouderlingen,
boven de 7^ jaren,en wier inkomen min dan
23 p. st. s aars bedraagt.
Getrouwde lieden zouden samen 9sh. 15
(12 fr.) iu de week krijgen. Alleen Britsche
onderdanen zouden het pensioen ontvangen.
Personen Ais workhouses betrekken, misda
digers of opgesiotenen in krankzinnigen
gestichten blijven uitgesloten.
Het reoh, op suiker zal van 4 sb. 2
verminderd worden op 1 sh. 10 per cwt.
De vermindering der rechten op ruwe en
geraffineerde suiker zou aanvang nemen op
18 Mei, maar eerst op 1 Juli intreden voor
suiker gebezigd in gemanufactureerde
waren.
In de wandelgangen word de begrooting
goed onthaald de oppositie is bereid de
pensioenonwet te aanveerden en de liberalen
aanzien de begrooting als een behendigen
maatregel. Alleen de Labour Party stemt
niet in mt t de schikkingen der pensioenen-
wet.
De boerenoorlog
Er is een goede reden, waarom ze in En
geland zoo slecht den Boerenoorlog kunnen
vergeten. Hij wordt hun telkens herinnerd
door cie schuld, die hij achter heelt gelaten.
Men hoort in het Parlement de kosten van
den oorlog nog al eens op een 250 millioen
pond sterlii g schatten, ongerekend de dade
lijke uitgaven. Maar wat daar nog jaar in,
jaar uit, bijkomt!
Op eene vraag van den afgeveerdigde
Harold Cox, heeft L'oyd-George, de minister
van flnantiën, gezegd,dat er in 't geheel voor
den Boerenoorlog was geleend 159 000.000
p. sterl. In het tinancieele jaar 1902/3 was
daarop aan rente betaald 4,205,000, p. st.
In 11)03 werd besloten, op de begrooting de
rente voor die oorlogschuld niet meer afzon-
derling op te geven,maar voor betjaar 1903/4
kon ze nog vastgesteld woiden dat was
i,328,0l)0p st. Yoor de volgende jaren gaat
dat niet meer.
Ruim 100 milloeu frank jaarlijks aan ren
te, tot iu lengte van jaren. Reken daarbij
wat het Engelsche volk aan belastingen, in
oorlogstijd en sedert dien en voorloopig nog,
meer heeft moeten opbrengen. De inkom
stenbelasting bijvoorbeeld staat nog op
oorlogspeil. Reken daarbij de verhoogde
kosten jaarlijks vele millioeaen voor
het onderhoudvanhetgarnizoen.datin Zuid-
Afrika sedert den oorlog veel sterker is dan
voordien.
Neen, de Boerenoorlog is nog niet in het
vergeetboek.
Nog hot jubileum van
keizer Frans-Jozef
De feestelijkheden welke plaats gehad
hebben ter eere van keizer Frans Jozef bij
gelegenheid van don 60a verjaardag zijner
kroning als keizer van Oostenrijk-Hongarië,
zijn waarlijk schitterend geweest.
Keizer Frans-Jozef, niettegenstaande het
weder slecht was, is den keizer van Duitsch-
iand en dezes gemalin gaau afhalen aan de
statie.
De vreemde vorsten werden geestdriftig
begroet.
M. Dr Lueger, burgemeester van Weenen
heeft keizer Wilhelm verwelkomd in naam
der stad Weenen.
In het kasteel van Schoenbrunn aangeko
men, heeft keizer Wilhelm er eene prachtige
redevoering uitgesproken, waarin hij onder
andere zegde:
«Dank aan de Voorzienigheid, zijn wij zoo
gelukkig hier heden rond uwe doorluchtige
majesteit geschaard te zijn.
Twee geslachten zijn ooggetuige geweest
van wat gij, gedurende 60 jaar gedaan hebt
voor het welzijn en den voorspoed der vol
keren, welke onder uwen scepter leven.
«Gedurende meer dan eene halve eeuw,
hebt Gij onverpoosd en onverdroten gewerkt
tot heil en grootheid uwer onderdanen.
..Uw bestuur was wijs, voorzichtig doch
krachtdadig.
«Uw volk stelt uw werken en streven op
hoögen prijs en het is gelukkig deze gelegen
heid te baat te nemen om dank te zeggen
aan zijnen geliefden vorst voor al wat hij
deed voor de grootheid der natie.
»'t Zijn niet alleen uwe onderdanen, die u
huldigen, maar, van ver over degrenzen van
uw uitgestrekt keizerrijk, komen vorsten,
gezanten en diplomaten naar de hoofdstad
van uw rijkzich voor u nederhuigen, vol ver-
wonderinge en eerbied voor uwe majesteit.
»Aan de vorsteu en staatshoofden geeft gij
het schoonste en treffendste voorbeeld van
werkzaamheid, dat ooit op da wereld is ge
geven geworden.
..Uit het diepste onzes herten brengen wij
hulde aan uwe majesteit, aan den edelen,
trouwen en machtigen bondgenoot, den be
waker en bewaarder van den vrede en wij
smeeken God, zijne mildste zegeningen over
uwe doorluchtigheid te laten nederdalen
Keizer Frans-Jozef, zichbaar ontroerd,
dankte en riep de zegeningen des hemels in
over keizer Wilhelm en de keizerin.
Na die plechtigheid werd er in het groot
marmeren salou va.i het paleis eeu ontbijt
opgediend waaraan ook de aartshertogen en
aartshertoginnen deelnamen.
Donderdag avo id, ten 9 1/2 ure, hebben
keizer Wilhelm en keizerin Augustaaf'scheid
genomen van keizer Frat.s Jozef en zijn naar
Donaueschiugeu vertrokken.
Keizer Frans Jozef deed hun uitgeleide
tot aan de statie.
Daar namen zij afscheid van malkander;
het afscheid was hertroereud.
De geestdrift onder het volk was onbe
schrijflijk.
Prinses Viktoria-Louisa is een uur later
naar Wild Park vertrokken.
De koning van Saksen, de koning van
Win tem berg/ de groothertog van Saksen-
W.eimar; de hertog van Meklemburg Schwe-
rin; de hertog van A-anhalt en prins van
Lippe, zijn vrijdag eacht insgelijks vertrok
ken.
Volgens de Journal de Roubaix zuilen er
dit jaar nog eens zomerfeesten gegeven wor
den bestaande in Concerten, bloemenstoeten
en andere diergelijke.
Onbetwistbaar is het dat zulke feesten
vreemdelingen aanlokken, en daarom ook
behooren de vreemden erover ingelicht te
worden.
De stadshar mooie geeft zondag 17° Mei.
's noens Concert op de markt.
Zaterdag namiddig ten 3 ura werden de
aanbiedingsbrieven geopend voor het her
stellen van den Oostelijken Vleugel der Halle
tusschen hot Nieuwwerk en het Belfort. Het
bestek bedraag 81.282,51 fr
Hebben ingeschreven MM. A. Angillis,
Yper, fr. 79400; Lelan-Declerbk Broe
ders, Korlrijk, 82.000fr; A. Vandekerckhove
Ingelmunster, fr, 84.924; Roose Zoon,
Yper, 103.780 fr;
De gemeenteraad van Yper zal over die
aanbiedingen uitspraak doen in eene volgen
de zitting.
1
Prins Albert zou, naar men zegt, een
i kasteel aan de Lorreinendreef, in Ter Kame-
j renboscb, gekocht hebben; het is omringd
met een park van 12 hectaren. Prins en
j prinses Albert en hunne kinderen zouden er
ij dees jaar een tijd lang verblijven.
D8 volgende adeldomtitels worden ver-
leend, metovergang op de mannelijke nako
melingen, volgens recht vau eerstgeboorte
burggraaf, aan M. Simonis, ondervoorzitter
van den Senaat; baron, a-;n MStiéuon du
Pré, senateur, burgemeester der stad Door
nik; burggraaf, aan M. Desmaisières, volks-
j vertegenwoordiger.
Het bureel der Belgische Kamer van
volkvertegenwoordigers hoeft vrijdag eene
vergadering gehouden, waarin men een aan
tal ontwerpen heett onderzocht betreffende
vergrootingswei ken uit te voeren aan de
gebouwen van het parlement.
De plaatsen gelijkvloers, dienende tot
postbureel, zullen ingelijfd worden bij de
zalen bestemd voer M. Oooreman, voorzit
ter.
Onderdo vijf ontwerpen, heeft het bureel
der Kamer den voorkeur gegeven aan dat-
geen van M. Colles, den gekenden bouwkun-
i dige.
Het ontwerp is evenwel nog niet bepaald
aangenomen.
Het bureel geeft eene inschrijving gestemd
van 20ü0 frank voor het gedenkteeken op te
richten aan baron Lambermont.
Het wereldverbruik der natuurlijke zijde
is ougeveer 5U millioen kilos, als volgt
verdeeld: Europa, 24,000,000 kiloBAzië,
18,000,00 kiios Amerika, 7,000,000 kilos;
Afrika, 1,000,000 kilos.
Men schat op 5 millioen kilos het wereld-
verbruik van kunstzijde. Voegen wij hierbij
dat het aantal verscheidenheden dezer
laatste nog steeds toeneemt, doch, dat tus-
schen al de-tot nu gefabriekeerde, die,
gekend onder den naam van Viscose, als
vooruit de beste is bevonden.
is voorzeker deze die Dr Eydam, Duitsch
weerkundige bekend maakt.
Met den ronk na te gaan die uitgaat van
de telegraafdraden, kan men verscheidene
dagen op voorhand het weder voorzeggen.
Is de ronk zwaar en aanhoudend als die
van een orgel dan mag men zich aan regen
buien en wmd verwachten.
Is, ten andere, de klank scherp en onder
broken dan volgt binnen de 48 uren, een
storm met geweldigen regen of wel soeeuw-
stormen in den winter.
Nu, men kan toch altijd eens luisteren als
men onder telegraafdraden doorgaat.
Eene curiositeit is thans te zien in eene
uitstalling iu de Utrechtschestaat te Amster
dam. Het is de schoen van een Amerikaan-
schen diamantsmokkelaar De hiel ervan
is uitgehold en iu die holte is ruimte over
voor een kapitaal aan diamanten, die op
deze wijze vrij van het hooge invoerrecht,
dat Amerika heft werden binnengesmokkeld
tot de douanenbeambten het in de gaten
kregen.
Men heeft eindelijk weer nieuws ontvan
gen van luitenant Paul Graëtz, die zooals
men weet geheel Afrika, van Dar-es-Salem
uaar Swakopraund, per automobiel door
rijdt.
Hij bevindt zich nu met zijne reisgezellen
te M' Piga in Rhodesia.
Om tot daar te geraken heeft hij met zijn
gevolg in de maagdelijke bosschen, honder
den boomeu moeten neeihakken, meer dan
dertig bruggen over rivieren moeten weipen
en talrijke kilometers weg moeten aanleggen
door moerassige streken.
Voor het oversteken van den Zambeze-
stroom liadden zij een groot vlot gemaakt en
werden zij voortdurend door de krokodillen
in gevaar gebracht.
Spinazie eten brengt heeischzuckt,en ook
krachtdadigheid en wilskracht.Al de men-
schen die werkzaam zijn,eten allen spinazie,
en het tegenovergestelde is ook waar.
Napoleon I at spenazio, ofwel indien hij er
geen at, heeft hij ongelijk gebad. Zurkel
leidt tot zwaarmoedigheid. De wortel, witte
of gele, is aan de galachtigen en driftigen
aanbevolen.
De groene snijboonen leiden tot kunst
matige droomers, en de witte snijboon is
goed voor de verstandige geesten, die veel
met het hoofd werken.
De kleine erwtjes zijn niet ernstig 't is
een licht voedsel dat tot beuzelarijen, ijdel-
heid en behaagzucht aanspoort.
Integendeel, de aardappel schenk! aan die
er gebruik van maken, de k&lmte van het
gedacht, het evenwicht der geestvermogens,
maar belemmert het gevoel.
Nu, wist ge wel, beste lezers en lezeres
sen, dat de ajuin eene dar groenten is welke
het noodzakelijkste zijn tot de goede wer-
kinr van ons lichaamsgestel? Neen, niet
wai r? Wel de ajuin is voedzaam en gezond,
en heeft de beste werking op lever en gal.
We lezen in het Handelsblad omtrent den
overleden professor De Lapparrent
Een fransche geleerde. Deze was de overle
dene 68-jarige geoloog. Wetenschappelijk
man, natuurvorscher, met scherp oog eu hel
der hoofd in de eerste plaats. Glashelder
uiteenzetter, aangenaam stylist in de tweede.
Een van die mannen van den eersten rang,
die zich niet vergenoegen met de waarlijk
heid niet geringe eer, het vak van hun we
tenschap een geheel nieuw aspect gegeven te
hebben, die met alleen prateu tot hun raede-
verhevelingen, in het imposante abracadabra
hunner vak taa Een van die buitengewoon
sympathieke wijzen, die weten af te dalen
tot de massaenons, armeen onwetenden van
de wonderen vertellen, di ze ontdekten, zóó
dat wij ze begrijpen en bewonderen met hem.
De Lapparent, oud-leerling vau de «Ecole
jjOlytechnique eu do ceeole des mines»
heeft zioh van den aanvang af toegelegd op
de studie der geologie. Hij is een van de eer
sten geweest in de aardkunde, te voren
maar al te vaak beschouwd als een weten
schap van dore catalogiseering, moest wor
den bezien in het kader van mechanica en
chemie, dat zij moest geven de rationeele
geschiedenis van onzen aardbol, zooals die
geworden is onder de inwerking van de ver
schillende natuurkrachten.
Hij bestudeerde de werking dier krachten
zooals zij zicli op het oogenblik voordoen,
en maakte daaruit zijn gevolgtrekkingen
voor verleden en toekomst. Zoo werd hij in
Frankrijk een der voornaamste strijders
voor de beoefeniug der geomorphogenie, de
physische aardkunde, waarvoor thans sinds
een jaar of twaalf aan de Sorbonne een leer
stoel bebtaat Zijn twee grootte wetenschap
pelijke werken zijn een «Traité de géologie»
die een vijfden druk beleefde, en zijn «Legons
de géographie physique». Van zijn populair
wetenschappelijk werk is het bekendste zijn
Notions sur l'écorce terre.>tre«, en zijn arti
kelen in den Correspondant.
Sinds 1897 maakte De Lapparent deel uit
van de «Académie der Sciences11, waar hij
een zeer geziene plaats innam. Ookalsmensch
was de grijze geleerde om zijn eenvoud en
zijn gelijkmatige, kalme opgewektheid alge
meen geacht, en omdat men wist, dat zijne
werken hem nu juist niet rijk gemaakt had
den, dacht men dadelijk aan hem, toen door
den dood van Bertkelot ambt van levenslang
secretaris der academie openkwam. Even
wel -- er was een kandidaat van nog schit
terender wereldroem voor dit secretariat:
Henri Poincaré de schrijver van «La Science
et rHypothése«.
Maar nauwelijks had de grootte mathema
ticus gehoord, dat over De Lapparent
gedacht werd, of hij trok zich onmiddellijk
op zeer eervolle wijze terug, en maakte zoo
de verkiezing mogelijk van den katholieken
geleerde, die op politiek gebied een zijner
grootste tegenstanders was. Zoo is De Lap-
parents laatste levensjaar ten minsten vrij
geweest van materieele zorgen.
Tot zoover het Hbl.. welk blad niet ver
meldt dat de Lapparent hoogleeraar was aan
het Katholiek instituut te Parijs.
Voorzien van de H. Sacramenten der Kerk,
aan wie hij steeds trouw is gebleven, is hij
heengegaau.
Een mau in wien het waar geloof en de
ware wetenschap waren vereenigd.
Voorde policie-kommissarissen
en de gemeente-bedienden.
M. Schollaert, de achtbare minister van
binnenlandsche zaken, antwoordende op de
redevoering van M. Maenhout, tijdens de
bespreking der begrooting van binnenland
sche zaken (3o Januari 1908) zegde
Ik houd mij druk bezig, te zamen met
de spaarkas, voor het stichten van eenen
pensioendienst ten voordeele der gemeente
beambten en bedienden, alsook ten gunste
hunner weduwen en weezen. Onder die be
ambten en bedienden, bedoel ik voornamelijk
de policiebeambten de policie-kommissaris
sen, de adjunkt-kommissarissen en de officie
ren van policie.
Sedert de heer minister Schollaert die
woorden uitsprak werd de studie van dat
vraagstuk neerstig voortgezet in 't ministerie
van financiën en ook in de Spaar-en Lijfrent-
kas.
Dat onderzoek heeft tot eenen goeden
uitslag geleid en M. Hankar, algemeen
bestuurder der Spaar- en Lijfrentkas heeft
een langdurig onderhoud gehad met M.
Maenhout, Gentschen volksvertegenwoordi
ger, die eenige maanden geleden, in de
Kamer van Volksvertegenwoordigers een
wetsvoorstel neerlegde, waarbij eene pen
sioenkas zou worden ingesteld voor policie-
officieren.
Het blijkt uit dat onderhoud, dat M.
Hankar, aan den heer Minister van financiën
het ontwerp der stichting van eene pensioen
kas heeft medegedeeld welke zou tot stand
komen ten voordeele der gemeentebedienden
en beambten, pensioenkas waaraan ook de
weduwen en weezen zouden deelachtig wor
den.
M. Liebaert, minister van financiën,
onderzoekt op dit oogenblik dat ontwerp
van pensioenkas, onder financieel opzicht,
want de staat, de provinciën en de gemeenten
zouden moeten tusschen komen, bij middel
van toelagen, in de stichting dier kas.
e - "Va-EK -M r* Y
>j* ■-5*4 L- ALK-
O
