I DIT IS EN OMMELANDS DE VAART m SpreelM 52 Op Zaterdag 8n Oogst 1908 5 eentimen 1 blad. 43* jaar. Talmerk 3114 Te hekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars ROM) DE WERELD Vrankrijk Te Blanc Duilschlant VAIS ALLES wat STADSNIEUWS Gemeenteraad Marktdag ''ofbouwmaatschappij van het arrondissement Yper De Jubelprocessie Gulden Jubilé Prijsdeeiing Fxht en recht, 't oud Volk indachtig; Kinderlijk, niet kinderachtig; Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal Citroenen Raarvoets 'T NIEUWSBLAD ra YPER 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en "s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 Ir. en den vrachtloon builen Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, Tk 36, te Yper. De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE OE LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten Oost Westvlaanderen wonen. Het Nieuwsblad van Yper aan Minister DELBEKE Mijnheer de Minister Sedert dat de tunnel der vaart Yper-Comen den' 28 juli 1893 ongelukkig lijk inviel, deed het werk, onder uwe voorgangers, geenen stap vooruit, niet tegenstaande alle pogingen en beloften. Wij zijn gelukkig te hooren dat gij besloten hebt eenen prijskamp uit te schrijven om de beste verbinding van de vaart van Yper naar de Leye te doen zoeken, en wij verhopen, dat gij, na dien prijskamp, hand aan 'twerk zult willen slaan, om ons zoohaast mogelijk die lang gewenschte verbinding te ge ven. Als er spraak was van de Leye met de Schelde te verbinden tussclxen Ivortrijk en Bossuyt, schreef de gemeen teraad van Yper den 13 maart 1828 naai den toen regeerenden Koning Willem I, dat heit Hem believen zoude te zelfder lijde de verbinding van de vaart van Yper naar de Leye te doen berekenen en aanbesteden dgt is meer dan 80 jaar geleden, en de gevraagde verbin ding bestaat nog niet. Als Frankrijk in 1839 vroeg om zijne noord-westervaarten te mogen ver binden op belgischen grond aan de Schelde, te Spiere, drong andermaal on ze gemeenteraad aan, bij Koning Leopold I, op de verbinding der bel gische wateren langs Yper met de Leye en de Schelde, en de Koning gaf voor antwoord dat hij Frankrijk het gevraag de moest toestaan, maar dat hij het mo gelijke zou doen 0111 ook de vaarten van Yper naar de Leye en van Kortrijk naar Bossuyt te doen maken 69 jaren zijn sedert dien verloopen, en er loopt nog geen water van de Leye naar Yper. Eene maatschappij sloeg geluk kiglijk hand aan 't werk, na, door de wet van 2 juni 1861, de toelating van het Staatsbestuur bekomen te hebben van de vaart van Yper met de Leye te mogen verbinden. Ongelukkiglijk liet die maatschap pij van in 1871 het werk steken, en de vaart bleef onopgedaan liggen, Na lang en luid gevraagd en ge plaagd geweest te zijn, vroeg en bekwam eindelijk het staatsbestuur de wet van 9 mei 1886, waarbij de Staat de vaart van Yper naar de Leye overnam, om hem op te maken. De vaart wierd opgemaakt, en na melijk 't gebergte van Hollebeke door boord, om de schepen in eenen tunnel doorgang te geven. Maar, tot overmaat van ongeluk ken, viel die tunnel den 28 juli 1893 in, en van dan tot nu wierd er aan de vaart niet gekomen, niettegenstaande al wat de voorstaanders van de verbinding van de vaart van Yper met de Leye ver toogden en poogden. Bij uwe welverdiende en toege juichte verheffing tot het Minister schap van 's lands openbare werken, hebben wij ons betrouwen op u gesteld; volksvertegenwoordiger van België's voornaamste handelstad, die haren bloei bijzonderlijk verschuldigd is aan de be vaarbare wegen die haar met de Noord zee en het vaste land ten zuiden en ten oosten verbinden, verstaat gij, beter dan wie ook, de noodzakelijkheid van een gemakkelijk verkeer tusschen land en zee voor de uitbreiding van handel en nijverheid, en, als Minister van geheel het land, wilt gij al de deelen ervan doen vooruitgaan en voorspoed bezor gen. Welnu, Mijnheer de Minister, het opmaken van de vaart van Yper naai de Leye verbindt de Noordzee al Yper met geheel België en met het nijverig Noorden van Frankrijk gij weet dat de Yzer te Nieuwpoort in de Noordzee stroomt; dat er te Knocke, op den Yzer, eene vaart naar Yper gaat; dat de Leye, die uit frankrijk naar Gent vloeit, maai er1® van Yper ligt; dat de Deule, die bij aasten in de Leye spoelt, even als de Leye, de schepen in het nijverig noorden van Frankrijk laat doordrin gen, dat er te Kortrijk eene vaart van de Leye naai- Bossuyt op de Schelde gaat; dat de Schelde daar al boven naar Gent en Antwerpen, en, al onder' naar Doornijk, Antoing en Frankrijk vloeit; dat er te Antoing, eene vaart naar 1 ommeroeul en Bergen in Henegouwen optrekt; dat tusschen Bergen en de vaart van Charleroi naar Brussel, de vaart van het center schreeuwt 0111 opge maakt te zijn; dat er, van Seneffe, naar Brussel, Boom en Antwerpen ten noor den, en naar Charleroi, Namen en Frankrijk, ten zuiden, in de vaart van Charleroi en in de Samber, kan gevaard worden; dat de schepen, te Namen het stroomgebied van den fransch-bel- gischen en hollandschen Maas bereiken, waarin de Ourthe, Vesder en andere rivieren spoelen, die de uiteinden van België laten genaken. Zult gij België's belang miskennen van eenen bevaarbaren waterweg te be zitten tusschen Nieuwpoort aan de Noordzee en Yper, de Leye, de Schelde en de Maas in België, en steden als Rijsel, Roubaix, Douai, Kamerijk, St-Quentin en andere in Frankrijk Frankrijk heeft Duinkerke en Cales langs de vaart van Rijsel en Roubaix te Spiere in België aan de Schelde ver bonden, mag en moet Nieuwpoort, langs Yper, aan Frankrijk en aan Belgie's stroomgebied niet verbonden worden Het Nieuwsblad is 't Nieuwsblad van Yper, maar het verdedigt hier niet al leenlijk Yper's belang, maar ook dit van geheel het land. Rekenende op uwe liefde voor den westvlaamschen grond, waarop uwe wieg eens stond, betrouwende op uwe begeerte om de arrondissementen Veurne en Yper niet langer afgesloten te laten van Let overige van 's lands water wegen en van de naburige franschë voorspoedsbronnen, overtuigd van uwen lever voor den groei en bloei van geheel het Vaderland, bidden wij u, Mijnheer de Minister, de verzekering onzer groot ste achting en diepste verkleefdheid te willen aanveerden. De voorzitter Fallières is van zijne reis naar het Noorden te Parijs weergekeerd. Alles is ten beste afgeloopen en de franschen zijn ten uiterste tevreden over het onthaal die hun Voorzitter overal te beurt viel. Oo'< werdhij in Parijs geestdriftig onthaald! Eene echte omwenteling, opgestookt door reizigers in werkstakingen zooals men men er nu ten allen kante vindt, heeft in Vrankrijk het leven gekost aan verscheidene personen. Gelukkiglijk heeft het bestier ditmaal niet lang gewacht en kortweg de opstokers achter de grendels gestoken, hetgeen aan geheel den oproer een einde heeft gesteld. Seffens hebben E;de werklieden het werk hernomen. Een fraDsch dagblad, dat ten gevolge ook niet en had kunnen verschijnen, schreef daarover: Het is onmogelijk dat eene handvol opstokers mogen de eerlijke werk lieden dwingen hun werk te laten staan. Het ücuvernemect moet de strengste maatregels nemen om de vrijheid van eikendeen te doen eerbiedigen. I11 den Dacht gingen al de werklieden die bezig waren aan een eDgelsch blad, ervan door. Seffens deed de bestuurder alleman zijn verschuldigd loon uitbetalen en aau v. erdde nieuw volk, zoodat niemand der st ikers nog aan den arbeid kan wederkeeren En zoo zijn nogmaals de werklieden zei! het slachtoffers der opstokers, die intusschentijd toch op hun gemak zullen voortleven met hetgeen zij door de werklieden doen betalen Een feit, dat in Vrankrijk niet heel zeld zaam is, werd over eenige weken aangestipt. Blanc is een klein sFedje in het departe ment Ingre. Daar wonen, gelijk bijna overal in Vrankrijk, ook vrijdenkers en die zijn er natuurlijk ook meester en baas. En waar dat volksken baas speelt onder vindt algauw al wat goed en christelijk is, met wien zij te doen hebben om te beginnen moesten de religieuzen weg uit het het gasthuis en vervangen door ziekendien sters, die de zieken zonder biechten of beri chten liever lieten sterven, 't Is waar. het was 220 jaar dat de zusters van dat orde tie zieken haddeu verpleegd ter algemeens voldoening, maar toch, weg moesten ze. Briand, Combes, Viviani zegepraalden en ze waren over hunne vrienden van Blanc ze r tevreden. Een vreeselijke ziekte ontstond te Blanc een besmettelijke pokziekte heerschte en talrijke slachtoffers werden ten grave gedie- geii, binst dat vele anderen in het gasthuis stervende lagen... en zonder verpleegsters want pokzieken bezorgen?... Neen, neen dat is te gevaarlijk. Wat gedaan In den uitersten nood werden de zusters teruggeroepen en zij, enkel voor doel heb bende goed te doen aan hunnen evenmeusch kwamen terug en waren gelukkig hun werk te mogen hernemen. Het gevaar der pok ziekten? Oh 1 daar dachten ze alleenlijk niet aar. Ze verzorgden de afzichtelijke pok lij dl i's en nu is aan die heldinnen een eeromerk uitgereikt- voor hunne zelfopoffering... Wie weet 1 Misschien binnen eenige weken worden ze opnieuw verjaagd, als een nieu gevaar klerikaal gevaar dat. spreekt van zelfs de frausche vrijdenkers zal bedreigen. Deze week is de luchtbal of beter het i estuurbaar luchtschip van graaf Zeppelin een heelen dag '24 uren in de lucht gebleven, en heeft een speelreisje gedaan langs den Rijn. juist den weg die op voor hand door den uitvinder was bepaald. De bestuurbare luchtbol is dus werkelijk een afgedane zaak en voor goed in het bereik van den hedendaagschen vooruitgang. Nog maar nauwelijks in gang, heeft hij reeds aanléiding gegeven tot erge moeilijk heden de franschen klagen dat de duit- schers met hunne luehtschepen geheel den toestand der fransche versterkingen gaan af-pieden, en daarom hebben de duitscher bepaald dat alwie een luchtbal bestuurt, en niet alie maatregels neemt om niet over de srenzen te vliegen in 'iet vervolg niet meer en zal mogen met zijn luchtschip opstijgen. Citroenen, waarvan men het sap gebruikt heeft voor kwast of limonade te maken, moet men niet wegwerpen. Ze kunnen, in fijn zout gedoopt, dienen om geel koperen voor werpen te poetsen. Vtrsch witbrood snijden Met een warm gemaakt mes laat zich versch wittebrood en versche koek beter snijden dan met een koud mes. Om het te verwarman wordt het mes e nige oogenblik ken boven het kachelvuur gehouden en natuurlijk het mogelijke roet er van afgeveegd. Beter nog is het te verwarmen boven eene spiritusvlam, omdat het mes dan schoon blijft. Op deze wijze is het gemakkelijk volkomen gladde en gelijke sneden brood te ve-krijgen. en kind dat zich verslikt heeft Als een kind zich verslikt heeft, neemt men het bij beide handen en houdt de armen gestrekt naar boveu. De borst verwijdt zich dan en het euvel verdwijnt, Baarvoets loopen is de mode niet en gaat door voor onwelvoeglijk. Het zou echter volstaan dat de keizer van Duitschland of de koning van Engeland dit onwelvoegelijke onder deftig rangschikte om het baarvoets loopen mode te maken en er den stempel van etiquette aan te geven. De gezondheid maar deze heeft geen gezag in de mode vereischt nochtans eene bijzondere zorg voor de voeten Pastoor Kneipp heeft van sommige menschen verkregen, wat geen enkelen geneesheer verkrijgen kon namelijk het voetwasscben en baden. De onreinheden van het menschelijk lichaam verwijderen zich het liefst onder den vorm van zweet langs de poriën der voeten Zijn nu die poriën door gebrek aan lucht ei door onvoldoende wasschingen niet voldoen de open,dan kunnen de onreinheden van het bloed niet afgevoerd worden, on hunne blijvende aanwezigheid in het lichaam verwekken allerlei ongemakken, zooals hoofdpijn, keelpijn, steken in de zijde, enz., elke bij eene aan eidende oorzaak zich openbaren en brandig zijn, vallingen, zweren en diergelijke meer. Deze ongemakken zijn veelal te vermijden door het open houden der huidporiën van ons lichaam in het algemeen en van de voeten in het bijzonder. Een kunstschilder van Parijs, die zich in geene bloeiende gezondheid kon verheugen, heeft voor gewoonte aangenomen, in zijn werkhuis te Asnières baarvoets te loopen. Op straat draagt hij een sponsachtig schoeisel, waar licht, regen en sueeuw doordringen Hij heeft het ongemak zich dikwijls de voeten te moeten wasscben, juist gelijk elkeen dikwijls zijne handen wascht, doch hij heeft geluk van al die kwalen, zooais zweren, vallingen enz. af te zijn en zich in eene ijzersterke gezondheid te mogen verheugen. Raar dlnen groeien Een professor bij de hoogeschool van Stuttgard beweert thans dat er geen beter middel is dan de muziek om het haar te doen groeien. Hij staaft zijn bewering op het feit dat op 100 muzikanten er slechts 2 kaalhoofdigen gevonden worden, terwijl bij de letterkundigen er 16 zijn op 100, en in de andere vrije beroepen is de verhouding nog grooter. Verslag der zitting van Zaterdag 1 Oogst. Kwart na 5 ure wierd de zitting geopend door M. Colaert, burgemeester, in t bijzijn van al de raadsheeren, uitgeweerd de heeren Vanden Peereboom en Struye, onpasselijk. 't Verslag der voorgaande zitting wordt zonder opmerking goedgekeurd. De rekening voor 1907 van het Muzeum wordt goedgekeurd, alsmede twee toelagen van 100 en 200 fr. voor de uitstapjes naar Zonnebeke en naar Oostende van de Stads harmonie. Tram Tusschen stad en Trammaatschappij wordt eene overeenkomst gesloten waarbij de grond voor de lijnen afgestaan wordt, mits 10 fr, 's jaars voor geheel den duur der vergunning. Nogthans mogen geene nieuwe lijnen gemaakt worden noch de Statielaan versmald worden, die nu 20 m. breed is. Een perceel grond op de Statielaan zal openbaar verkocht worden op den instel van 10 fr. per meter. De Godshuizen worden bemachtigd om een perceel grond te verkoopen in de Recollettepoorte en een ander op de Meenen- scbe kalsijde. Eene vraag om pacht over te laten van eene hofstede te Dickebusch wordt gunstig beoordeeld. De vaart M. Sobry Ten allen tijde heeft de ge meenteraad van Yper zich bemoeid met d oplossing der vaart Yper-Komen Reeds in 1829 tijdens den hollander wierd de vraag gedaan tot bet bekomen der vaart, in 1836 wierd zij vernieuwd bij Leopold I, eindelijk na verscheidene pogingen kwam in 186 eene maatschappij tot stand, die de vergun ning kreeg tot het maken der vaart, maar tien jaar daarna moest zij hare werken sta ken. Na menigvuldig aandringen van ver schillige kanten gedurende 15 jaar wierd de vergunning in 1886 door den staat aan de maatschappij afgekocht en de werken herna men, toen in i8q3 bij het instorten van den onderaardschen weg alles in duigen viel. Nu hebben wij vernomen dat de huidige minis ter van openbare werken de zaak der vaart ernstig opneemt en wil doen doordrijven en ten dien einde eenen prijskamp inricht voo het beste onderwerp tot voltooiing der vaart en zijnen onderaardschen gang. Met het gedacht deze herneming der werken te bespoedigen druk ik den wcnsch uit dat de burgemeesters der gemeenten,die rechtstreeks belang hebben aan de vaart Yper-Komen, zich zouden vergaderen in eenen bond, die de voltrekking der va^rt voor doel zou heb ben. Van eenen anderen kant stel ik nog het volgende voorYper was altijd erkentelijk tegenover de personen, die hare belangen verdedigden, getuige Vandenpeereboom's standbeeld, de plaat van Cbantrell in de statie, deze van J. Vandenpeereboom in 't postkantoor, ik vraag dus van nu af te beslissen dat de stad een openbare blijk van erkentenis zal bewijzen aan den minister die de vaart zal doen voltrekken. Verder steunt de spreker nog op het groot nut der vaart die de Noordzee zal verbinden met de vaarten van het Walenland, de Sam ber, de Maas, de Ourthe, de Vesder en ook met de groote vaarten van het Noorden van Frankrijk. De heer Voorzitter antwoordt dat het misschien moeilijk zou zün al de burge meesters die belang hebben bij de vaart, te vergaderen, bijzonderlijk als men moet gaan tot de Samber.de Maas enz. Blijft men bij deze van 't arrondissement dan hebben wij Yper, Hollebeke, Houthem, en misschien Komen, t ware ook,denkt hij,van weinig nut. Wat aangaat de blijk van erkentenis,hij is van gevoelen dit maar vast te stellen na de vol- loi'ing der werken. Voor den oogenblik, zoo vervolgt hij, laat ons den wensch uitdrukken dat men spoedig de aangekondigde werken beginne. Zulks is ten andere het verlangen van alle Yperlingen,zoowel van onze politieke tegen strevers als van onze vrienden. Deze laatste ten andere hebben het nog laten onlangs blij ken in eenen stoet, hetgeen ik persoonlijk welwellend aanzien heb. In een gesprek dat ik kort geleden met den minister had, heeft deze mij verzekerd dat men de werken onder het toezicht van eenen bijzonderen ingenieur in den loop van het toekomende jaar zou beginnen. Ik heb ten anderen tot den mini ster gezegd dat de kleine arrondissementen ook iets verlangden en dat zoo men ze langer zou miskennen, hunne vertegenwoordigen ook zouden weten wat hun te doen stond. Laat ons dus,wanneer wij het voorstel van den heer Sobry aan den heer minister over maken, den wensch uitdrukken niet dat hij ons de voltrekking der vaart zou beloven, maar dat hij zijn reeds gegeven woord zou staande houden. Met eenparigheid treden al de raadsheeren de zienswijze van den heer burgemeester bij. De raad komt vervolgens bijeen in gehei me zitting. Tergelegenheid van den Feestdag van Onze Lieve Vrouw Hemelvaart half Oogst zal de wekelijksche Marktdag plaats hebben p Vrijdag 14 Oogst aanstaande. Benevens den wedstrijd voorhoven, richt deze maatschappij een prijskamp in voor met natuurlijke bloemen versierde balkons,gevels en vensters. Al de inwoners der stad Yper mogen er deel aan nemen. De vragen tot deelneming moeten vóór den i5 Oogst gezonden worden aan M. Mommens, Brugsche steenweg, a, te Yper. De belooningen bestaan in vergulde, zilveren en bronzen eeremetalen met diplo mas. De deelnemers zullen, drie dagen op voorhand van het bezoek des keurraads ver wittigd worden. De thuindagfeesten hebben tot hiertoe met een overheerlijk weder begunstigd geweest. De plechtige Hoogmis in Sint Maartens- kerke werd door duizenden geloovigen bijgewoond en van kwart vóór 9 ure reeds en was er noch stoel noch plaatse meer in onze prachtige kathedraal. De processie zelf was overprachtig. Yper, met Brugge, bezit het geheim godsdienstige stoeten in te richten, waar groótè steden met fierheid zouden op wijzen. Ook op gansch den doortocht was de toeloop van volk zeer groot, en menige groep verwekte de bewondering der toeschouwers, zoo door zijne kunstige opvatting als door zijne sierlijke en frissche uitvoering. Waarlijk, prachtige kleederen, kunstige banieren en echt eerbiedige houding der personen, 't deed alles mêe om eerbied en bijval tevens te verwekken. Maar ook wanneer het geldt eere en hulde te bewijzen aan hunne machtige Beschermster, de Patronesse hunner geliefde stad, de Yperlingen, zonder uitzondering, zijn gereed en eikendeen doet meê. Moge de plechtige omgang van zondag menigvuldige gunsten verwerven voor onze christene bevolking 1 Pater Hyacintus, de volksgeliefde pater van ons karmelieten-klooster,vierde Dinsdag laatst zijn gulden jubelfeest als kloosterling. Ten 9 ure werd in de Paterskerke eene plechtige misse gezongen, die door talrijke vrienden en kennissen werd bijgewoond. De kerke was overvol. Binst de plechtigheid werd een gelegenheidssermoen gepreekt waarin eere en hulde werd gebracht aan.dan verdienstelijken kloosterling, die sedertzoo lang de raadgever is van zoo menige Yperlingen. Woensdag had in het Sint Vincents College ter stede de plechtige prijsdeeiing plaats aan de leerlingen van ons bloeiend onderwijsgesticht. De plechtigheid wier4

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1908 | | pagina 1