1
DIT
if a rifWrf |firW;€
8:1 B- 11 iSfllJ! SiOl
n
EN O MMELANDS
MENG ELMA REN
H
1
Op Zaterdag 12» December 1908
5 eeailmeo
mad,
Te trekken bij den Uitgever, 7* 5ft in de Boterstrate, te Yper. en bij 's landsbeodschapweeen ofte post, iegsn 8 frank 's jam
MSB I
)fi
STADSNIEUWS
Tal merk 3134
sllP
sc^fSS
epfee
2883#
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig-;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Voor
niet
s$ °J$> s#
ENGELAND
liet belangrijkste feit der Engelschc
politiek sedert vele jaren van hier,'t is
de intrekking der onderwijswet, die reeds
door de Heeren- of Lordskainer was ver
worpen, vroegertijds, en waarvoor hei
ministerie Asquitli wanhoopte eene meer
heid te verkrijgen. 4
Iets dat zekerlijk zeldzaam is, 't is dat
de nieuwe schoolwet niemand voldeed: de
katholieken waren er tegen, maar de pro
testanten van bijna alle sekten evenzeer,
liet is dan niet te verwonderen dat de
ministers, die al vroeger reeds gezien
hadden hoe moeilijk de wet zoa aanveerd
worden, dezelve 11:1 hebben in ,e'rokken.
In eene belangrijke vergadering heeft
liet Engelsch ministerie beloofd toe te
geven aan de vrouwen die stemrecht vra
gen.
't Is nog altijd overal soldaterij en nog
soldaterij waarover de gouvernementen
handelen.
In Duitschlaml is de krijgswet de groote
oorzaak van den erbarna elij ken toestand
der Duilsclie financiën. In Vrankrijk, Ita-
liën, Spanje, overal, zonder Belgenland
uit te zonderen, slokt het militarisme hei
grootste deel in der inkomsten van liet
land. E11 toch wil men altijd meer en
meer soldaten
Zoo is het thans ook met Engeland,
waar men bezig is plannen te beramen-
om ook een groot leger te bezitten te lan
de.
Lord Roberts heeft in eene redevoering
beweerd dat de Duitschers nu reeds in
state zijn Engelands vlote te bestrijden
en zelfs kans hebben deze te overwinnen
en dan ware het gedaan met Engelands o-
vermacht te water de eene 11a de andere
der overzeesche bezittingen zouden inge
palmd worden, en Engeland zelf zou ge
vaar loopen. Daarom moet er dus ook een
jgroot landleger gevormd worden en 'tis
lietgene de Engelsche ministers thans be
zig zijn met te beramen.
Sedert verscheidene weken reeds was
de fransche Kamer aan het beraadslagen
over de afschaffing der doodstraffe.
Dinsdag heeft de stemming plaats ge
had en spijts de pogingen van het minis
terie is de doodstraf toch behouden met
meer dan 150 stemmen meerderheid.
De bravemenschen zullen dit i.i Vrank
rijk met vreugde vernemen, terwijl liet
voor de schurken misschien een zalige
vermaning zal zijn.
Indien de fransche kamerheeren ver
standig hebben gehandeld met de dood
straf te behouden, in een volgende zitting
hebben ze een nieuw bewijs gegeven van
de lichtzinnigheid van het fransch karak
ter door de Afzetting goed tc keuren van
'admiraal Germanet, die aan 't hoofd der
vlo-ol was van de Middellandsche zee.
Om zeggens geen enkel fransche gazet-
te en keurde den maatregel goed, maar
het ministerie wilde en de kamerheeren
hebben geplooid naar zijnen wil.
Welk was nu de misdaad van dien ad
miraal Alleen dat hij den toestand der
fransche marine wat al te klaar had afge-
uitgeven, en daarin zeker een over
zicht van den huicligen toestand, alsmede
van ai het voornaamste dat in zijne twin
tigjarige regeering is gebeurd.
Maandag heeft Vort Bulow eene le
langrijke redevoering uitgesproken ore.
het Drieverbond tusschen Oostenrijk, La-
lip en Duitschiand. Naar het schijnt werd
dit verbond onlangs vernieuwd en Oos
tenrijk zou erin thans liet iio-oge woord
voeren.
OOSTENRIJK
De oorlog met Serviën schijnt thans
onvermijdelijk geworden ook worden de
troepen bijeenverzameld op de grenzen
zelfs zouden er reeds schermutselingen
hebben plaats gehad tusschen de voor
posten.
Zeker worden gc-en verzendingen meer
aanveerd van oorlogsmateriaal voor hei
Oosten, als zij door Oostenrijk moeten
passeeren.
PERZIEN
In Perziën heerseht er thans een bur
geroorlog, tengevolge van het toestaan
en weder weigeren van eene grondwet
en volksvertegenwoordigers door den Kei
zer óf Shah. 't Schijnt "dat'de opsland-
dêlingen veld winnen en reeds on weg
zijn naar de hoofdstad Theheran. Ze zou
den onder duim ondersteund worden dooi
de Turken.
ss® ssf sf
KATHOLIEKE WACHT
Het feestmaal .der Katholieke Wacht
is voor onze christene werkersbevolking;
altijd eene daadzaak van het grootste be
lang. Gelijk liet goede katholieken be
taamt, die niet enkel met name christen
zijn, maar ook in handel en wandel, in
doen en laten, zoo beginnen zij hun fees-
iijken dag met de plechtige patroonmis
bij te wonen, die in Sint Niklaaiskerkc
wordt gezongen tot geestelijk en tijdelijk
welzijn van werkende-en eereleden. Die
.misse werd dit jaar nog talrijker bijge
woond dan ooit te voren.
Tegen 7 ure 's avonds was iedereen
op zijn post in de heerlijke feestzaal van
het Volkshuis. Indien de leden regelmatig
e maandvergaderingen bijwonen en al
tijd gretig luisteren naar het goede woord
dat hun wordt toegestuurd, ze zijn niet
min op hunnen post als het op zijn Y-
persch geldt een hertelijk mondjete
doen. En wie zou er geen eere doen aan
ulk keurig bereide spijzen en lekkere
drank
Verschiliige heildronken werden voor
gesteld. door den Z.E.H. Deken Kanunik
De Brouwer aan Paus de Koning, door
M. Sobry, aan het Stadsbestuur en door
M. de Burgemeester aan de Katholieke
Waclit en beuren weerden voorzitter M.
Sobry
Nog denzelfden avond werd aan Z. M.
den Koning eene draadmare gezonden,
waarop deze antwoordde met het volgen-
Ie snelschrift «De Koning bedankt op
recht de leden der Katholieke Wacht'
van Yper, van op hun feestmaal den
heildronk aan Z. Majesteit toegejuicht
te hebben.
De Geheimschrijver des Konings.»
De feeste eindigde rond 9 ure en zal
bij al wie ze heeft bijgewoond, het beste
aandenken nalaten.
B E R I C li T
De Burgemeester der stad Yper
willigt de ouderlingen die geboren zijn in
1843 of vroeger en die begeeren iti 1909
hei ouderdomspensioen van 61 frs. te ver
krijgen, dat zij zich mogen aanbieden
op liet bureel van den burgerlijken Stand
waar lien de noodige inlichtingen kos
teloos zuilen gegeven worden,
De aanvragen moeten ingediend zijn
voor den 1 Januari 1909.
De Burgemeester, R. COLAERT.
5$ SfiP SSP 2$ Of <3 Sfij»
PRINS ALBERT VAN BELGIE
DUITSCHLAND
Volgens de duitsche bladen zal de kei-
Z#r binnen korten tijd zijn® gSdCnkSchrif- stukken
"Tl" III I Ilium I li III I JUL
h3 c-; i
mm
6: Êgl I i. ii£8£
swaw Ns®* "~W0T
Si
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 Ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en t wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
STRAfE, Tk 36, te Yper.
O 7
o
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o ir. 3o van 's Rechters wegen fr. i o*, erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, Place DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD WN Yper, van al die buiten
Oost W estvlaanderen wonen.
t Nieuwsblad wordt gratis gezonden tot
einde December aan dezen die eene inschrij
ving nemen voor 1909.
BIJ DIT BLAD BEHOORT EEN BIJVOEGSEL
T5p i?$ sSP
Re Parlementaire verslager van de «Daily
Telegraph» zegt dat in de welingelichte kringen
het gerucht loopt dat de ministers onder elkan
der de mogelijkheid eener ontbinding van het
Parlement bespreken.
Verscheidene invloedrijke leden van het mi
nisterie spreken van algemeene kiezingen in
Februari. t
In het Lagerhuis deelde minister Asquith me
de dat de regeering voornemens is de onderwijs
wet van 7 november in te trekken.
VRANKRIJK
Waarlijk inrichters en medewerkers van de
feeste halen er eere van.
MORGEN, ZONDAG
s. Namiddags ten 5 1/2 ure, geeft de
Maasnarmonie een Wandel-C >nceri op d
Ral'e, Pauwelszaal.
Ingang ai de Neermarkt.
SPELWIJZER
1. AU gr.o militaire
2. Le Bravo, ouverture
3. La Waikyrie, selection
arr. p. Rouweirolis
4. Lentemjent, léntement,
valse
5. L Ai lés,enne, suited'or-
chestre .-
1. Prélude, 2. Intermezzo,
3. Menuet, 4. Farandole,
6. CendViilon, marche
hntrée Marché-bas.
«I*
Seha
G. Salveyre
R Wagner
Borrl
G. Bizet
Massenet
ver-
ig Ingelmimster. In dc herb3
Ki.;®' e. -
die deze weke stoker was op den trein Oostende Brussel
IN 'T VOLKSHUIS
Zondag laatst werd de eerste winterfeeste ge
geven in 't Volkshuis. Onnoodig te zeggen dat
zij ten volle gelukte en iedereen ten zeerste vol
daan heeft. Willen is kunnen» heeft getoond
dat hare leus waarheid is. Het drama, hoewel
eenvoudig van opvatting, heeft ieders aandacht
geboeid de moeilijke rollen van den priester,
martelaar van den plicht, en van den stuwen
moordenaar, door wroeging vervolgd, werden
ïeerlijk vertolkt vele aanwezigen konden hun
ne aandoening niet bedwingen. Alle spelers, ten
andere, van den kleinen Gabrieiito tot den ge-
strengen rechter, vervulden voorbeeldig hunne
rol. En dan het blijspel zonder boertig te
zijn. heeft het iedereen tot lachen aangezet van
t begin tot 't einde. De toornige bestuurder,
de eerzuchtige knecht en vernuftige tooneel-
-schilderd en doen zien wat er al te kort kunstenaar, allen waren onverbeterlijk in hun-
was om behoorlijk te kunnen dienst doen; ne rol, en de vier gansch verschiliige tijpen
jhij had uit de school geklapt bewerende
dat men anders naar hem niet en luister
de.
door denzelfden speler opgevoerd, werden alle
even goed voorgesteld. De symphonic, onder
het kundig bestier van den heer G. Desramault,
deed de tusschenhedrijven alleraangenaamst
voorbijsnellen door hare k#urige. weluitgevocr-
Het
Greelkeop de wijk Molhoek, werden zondag
avond twee gebroeders buitengezet, omdat zij
ruzie zochten tegen den baas. Dé twee kerels
begonnen dan op de deur te stampen de her
bergier ging buiten om zulks te beletten, doch
zij werd afgeslagen' en bekwam nog vier erge
messteken in het hoofd. De geneesheer heeft
de wonden toegenaaid. Dinsdag is het park-et
ter plaatse geweest.
§2 Oostcamp. De gendarmen Thiel en
Dondeyne waren zaterdag avond, rond 11 ure,
te bed, toen zij in de nabijheid van de gendarme
rie geweerschoten hoorden knallen. Zij slon
den op, gingen buiten en bemerkten drie wild-
stroopers met een lantaarn. De gendarmen zet
ten de stroopers achterna toen deze laatsten
zich omkeerden en drie schoten losten naar
hunne achtervolgers die gelukkig niet getroffen
werden. De gendarmen schoten terug en de
pensjagers vluchtten verder een hunner strui
kelde in een rapenveld en viel. De lantaarn
die hij onder zijne vest verborgen hield, had deze
in brand gestoken. De kerel werd door de gen
darmen aangehouden en verraadde zijne mede
plichtigen alle drie zijn gevaarlijke gasten,
wildstroopers van beroep, in de gemeente woon
achtig. Het parket van Brugge is maandag ter
plaats geweest.
cg Diefstallen. Vrijdag nacht zijn die
ven, bij middel van braak, in de statie van Lan-
gemarek gedrongen, gelegen op de lijn Yper-
Oostende.
.In het bureel der ontvangsten werden al de
schuiven onderzocht en dc brandkas opengebro
ken de inhoud, geraamd op ongeveer llOOfr.,
is verdwenen. Het koopwarenmagazijn kreeg j aanvallers de vlucht namen.
schipper, Charles Choquery, van de schuit,
Savoit Pierre heeft vijf geweerschoten gelost
op vijf mannen, die in een bootje zaten en
die hem, zooals hij beweerde, met de roeispa
nen aangevallen hadden. Een der belgen, Je-
room Lahaye, werd twee vingers van de rechter
hand afgeschoten het slachtoffer werd daar-
bij nog aan de borst gekwest. Een franschman,
Jeroom Everaert, werd door de belgen in 't wa
ter geworpen, doch hij kon zich redden. Maan
dag is het parket van Duinkerke ter plaats ge
komen om een onderzoek tc openen.
sE DE SCHOONSTE en voordeelig-
ste Plukalmanakken vindt men te Yper,
in de Boterstraat, 38.
S2 Gemaskerde bandieten. Gewapend©
en gemaskerde bandieten z:jn zondag- nacht ia
de pastorij van Camphien-en-Carambault, nabij
Rijsel, gedrongen, bij middel van braak en be
klimming. De pastorij is bewoond door een be
jaarden pastoor, een onderpastoor en eens be
jaarde huishoudster. Na op 't gelijkvloers al
het zilverwerk buit gemaakt te hebben, klom
men de bandieten naar het verdiep en ei c' te.i
dat de bewoners de deuren hunner kamers zou
den openen doch de geestelijken en de oude
meid barrikadeerden de deuren. De kwaad
doeners haalden dat; eene ladder uit den hof J
en wilden met geweld in de kamer van den on
derpastoor dringen, doch deze laatste kon den
aanval afweeren. Op 'tlawijd kwamen de 'dor
pelingen toegeloopen en dwongen de dieven dc
vlucht te nemen.
Yper, De luitenant dei-
heeft maandag namiddag een soldaat~van het 3=
linie aangehouden, die op het punt was te deser-
teeren en niet den trein van 2 ure 29 naar
Rijsel wilde vertrekken.
31 Rolleghem, De werkman August De
Zondag 27" December 1908, ten 4 ure na
middag, geeft onze wijdvermaarde St Jansgilde
hare eerste wintertooneelfeeste.
,Onze kundige spelers zullen opvoeren
1) Rampzaligen, boeiend drama in 3 bedrij
ven 2) Kiepen en streken van Scapijn,» dit
prachtig blijspel van Molière. De vertooning
heeft plaats in t groot lokaal, waar de zitplaat
sen in verhoog geschikt zijn zoodanig dat de
achterste toeschouwers op hun gemak alles
kunnen afzien zoowel als in de eerste plaats
daarbij de prijs bederft het niet 1« plaats
1 Frank, 2eplaats 50 centiemen.
(Men is bezig op; den Veldhoek met eene
nieuwe herberg te bouwen voor Camille De-
blauwc dit zal ongetwijfeld eene deftige her-
berg zijn, ten anderen er zijn al danshuizen
genoeg op den boschkant.
Ons Vincentiusgcnootschap is overlast van
aanvragen tot onderstand en de geldmidde
len ontbreken Goede zielen er is een schoon
werk te verrichten komt dat genootschap ter
hulpe Rijken, die in wilde en overvloed leeft,
vergeet niet dat er toch zoovele ongelukken en
ellenden te lenigen zijn. Alle giften, hoe klein
ook, zullen met dank aanveerd worden door
den penningmeester M. Camiel Vandenbulcke.
■sS Erge zaak. Men herinnert zich den
gevaarlijken misdader Imhoft, di.c den han-
delsraad Ludovici op de bekende wijze afdreig-
de. 10 dier gelegenheid legde de policie van
Munchen grooten iever aan den dag om den
t schuldige te ontdekken, en laadde door hare on-
i voorzichtigheid eene zware verantwoordelijk-
5 hcid op zich.
Een jongen Engelsche student Tcriano Wil-
jj liams, werd aangehouden in de plaats van Im
hoft en kreeg op het policiebureel eene ranse
ling die zijne gezondheid erg in gevaar stelde.
Tavernier, die 's avonds langs de buurtlijn naar oen de dwaling bemerkt werd, moest de
huis ging, werd dicht bij de standplaats, van
fombrouck aangevallen door twee kerels, die
hem ten guonde sloegen en hem van zijn geld,
eene som van. 22 fr., beroofden. De Tavernier
kreeg nog een duchtig pak slagen, waarna de
ook een bezoêk. Al de pakken van een'ige waarde
z'jn gestolen, onder andere een kostelijk reis
koffer, bevattende uiterst schoone voorwerpen
en bestemd voor een rijk eigenaar der streek.
Denzelfden nacht drong men in de statie van
Boesinghe, insgelijks langs het bureel der ont
vangsten welker deur men bij middel van een
ijzeren hefboom uit zijne hengsels heeft gehaald.
De brandkas is opengebroken en eene som van
ongeveer 700 'frank werd ontvreemd. Al de
pakken van eenige waarde, neergelegd in het
koopwarenmagazijn zijn medegenomen.
De statie van Poelcapelle ontsnapte ook niet.
Daar geraakte men binnen langs de ingang
deur op het spoor uitgevende. Al de meubelen
verden onderzocht en wat niet te heet of fe
zwaar was, ontvreemd. Sigaren, chocolade, alles
kon de inbrekers van dienst zijn.
Het parket van Yper heeft een onderzoek ge-
opend.
35 NERIXGDOENERS, bestelt uwe re
gisters ter drukkerij van het Nieuwsblad,
't Zijn de voordeeligste en de sterkste.
IE Gevecht tusschen Fransclien en Bel
gen. Zondag nacht had te Teteghem, nabij
Duinkerke, een envoed gevecht plaats tusschen
fransch# #n schippers. Een fransche
iuiorit
Clemskerke. Zondag avond ontstond
er twist tusschen een jongeling en zijne ver
loofde. In woede ontstoken, trok de jongeling
zijn mes uit en gaf het meisje een steek. De on
gelukkige is nogal erg gekwestt.
JU Ichteghem. Een 23 jarige jongeling,
Joseph Ghielen, smidsgast, die aangevallen werd
door eenige personen, trok zijn mes om zich te
verdedigen. Een der aanvallers sprong op hem
toe, ontrukte hem het mes en plofte het hem
verscheidene naaien in de richting van het
hart. De ongelukkige Ghielen viel als eene
massa ten gronde en was weldra een lijk. De
dader is aangehouden.
m Vizietkaarten 't Wordt tijd er ryin
te denken.? Wilt gij, te Nieuwjaar net
verzorgde kaartjes gebruiken, wacht niet
langer ze le bestellen ten bureele van 't
NIEUWSBLAD VAN YPER.
Als men 200 kaartjes bestelt, aan 1.50
per honderd, krijgt men gratis een sier
lijk album voor honderd postkaarten.
95 Langemarck- De groote zending gaat
hier goed vooruit. De Eerw. Paters Redemp
toristen oogsten eenen welverdienden bijval
de kerk is zeer dikwijls te klein. Laat ons ho
pen dat deze prachtige sermoenen vele deugd
zuil#» doen aan onze geliefde gemwnt#.
A.
pre-
sident van de policie, op bevel van de Beiem
sche regeering den student zijne verontschuldi
ging gaan aanbieden, en de zaakgelastigde van
Beieren te Londen, deed hetzelfde bij de Engel-
I sche regeering.
Maar sedert dien toonde M. Williams tee
kenen van zinsverbijstering. Zijne kwaal ver
ergerde en men moest hem ten slotte naar een
gesticht brengen. Vrijdag nacht bij den plotse-
lingen aanval van zinneloosheid, sprong de zie
ke door het venster in de straat, en werd zoo
erg gekwetst, dat hij weldra stierf.
Dit nieuwe incident zal zeker eene tusschen-
komst der'Engelsche overheden uitlokken, 't Is
niet twijfelachtig of de policie van Munchen is
verantwoordelijk voor dit tragisch einde en de
Beiersche overlieden zullen zeker nieuwe maat
regelen moeten nemen tegen de agenten in kwes
tie.
3> Op lxaar 100= jaar weduwe geworden.
Eenige weken geleden was er sprake den
100=n verjaardag te vieren van mevr. Julie
Dendouw, echtgenoote J.-B. Henneuse. te
Saint-Sauveur, op de grens van Henegouw,
nabij Ronse.
Daar de echtgenoot der lOOjarige zwaar
ziek was, werden de feesten uitgesteld. Zon
dag nu, is Henneuse bezweken, zoodat mev.
Henneuse, weduwe wordt op haar 100= jaar.
35 Drama der armoede. In eene stad
gelijk Londen gaat er geen dag voorbij zonder
dat er ten minste iets voorvalt dat zonder
overdrijving met den naam drama, kan aange
duid worden. Doch het is moeilijk zulk sen
g«val t«gen t# komwa dat akeliger «n droeviger
