Mengelmaren iiaii 12 Op Zaterdag 19" f ecember 1908 cemiaaen '1 blad. 4Se jaar, Taimerk Fe trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank Ss jaar$ RONI) DE WEHKM1 STADSNIEUWS Echt en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal 35 I)E SCHOONSTE en voordeelig- ste Plukalmanakken vindt men te Yper, rtrirr-rfTnyttr DIT IS ""mtE w ÏP3E EN OMM ELANDS 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon huiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER- ötrate, Tk 36, te Yper. DUITSCHLAND Sedert een tijd van hier is het altijd op de kappe van Duitschlands keizer dat het regent. Er kan geen wolksken voorbij gaan zonder dat Willem er iets van krijgt. Jaren lang werd de Keizer als een afgod bewierrookt, en nu beknibbelt men alles wat hij zegt of doet. Hoe een zake .koeren kan!... Woeger was het minste dat er tegen den Keizer gezeid of gedaan werd aanzien als Majesteitsschennis en nu?... Moest men al dezen vervolgen en straffen, die de doening van Willem hekelen, de helft van hel Duit- sche volk zat in nel gevang. En elke week is er nieuwe sloffe voor beknibbeling. Dit maal geldt het den verkoop van twee kasteelen aan den Rhijn, die Wil lem verplicht is te gelde te maken om zijne schulden te kunnen betalen. Een voornaam duitsch blad, de tolk der groote nijveraars van Rhijnpruissen, dat gekend was om zijne ver kleefdheid aan den Keizer, bespreekt op de heftigste wijze den verkoop der twee kasteelen. Horkt liever «Onderhandelingen zijn aangeknoopt, zegt het, voor den verkoop van het kasteel Benrath en het Jagershof, bij Dusseldorf, die beidé aan Keizer Willem toebehooren. Do kroon stelt beide kasteelen te koop, om reden van geldgebrek. De kunstpolitiek van den Keizer heeft millioenen ingeslikt (hel paleis van Corfon en de Zegelaan te Berlijn! die b.ido gebouwd zijn tegen de goeste der kenners, daar aan wil men de perels van den Rhijn uit de achttiende eeuw ten offer brengen. 't Is waar, men begrijpt dat 's Keizers spaar pot ledig is door de aankoopen van andere kasteden er bijzonderlijk door zijne reizen, cn dat hij naar nieuwe geldmiddelen moet uitzien. v Maar het ware zekerlijk minder onaange naam aan het duitsche volk indien de Keizer zijn vermaak zocht in Duilschlatid dan b;j de looze Grieken. Een verblijf van verscheidene •weken onder dezen kan enkel den afstand nog vergrooten tusschen het volk en den Keizer.» (Voor het kasteel Benrath vraagt men zes en half millioen mark en vier millioen voor het Jagershof. Een groote nijveraar heeft reeds geld gebo den voor het kasteel van Benralh maar tol nu loc zijn er geen liefhebbers voor het Jager. hof. VRANK RIJK ,In Vrankrijk is 'tnog altijd altijd al Madame .Steinheil die het onderwerp is van alle gesprek ken zelfs het afstellen van den Admiraal der Middellandsche zeevlote en heeft maar korten tijd de aandacht van het fransche volk ■■gevestigd en seffens' is 't nogmaals al Steinheil .cn nog Steinheil dat de klokke slaat. Waar ligt de oorzake van dat overgroote 'belang dat de fransche s.tellenf i ndie vrouwe Zou het alleenlijk zijn omdat ze bevriend was in den tijde met den voorz'tter der fransche Republike, Felix Faure Een dagblad zegt dat de reden elders te vinden is, en dat de ware oorzake ligt hierin dat er in Vrankrijk zoovele Mad. Steinheils zijn, ongelukkiglijk, die zonder juist zulke belangrijke daden uit meten, toch leven als de ware Madame Steinheil. Arm land Maar hoe zou het anders kunnen zijn waai de-' godsdienst verbannen wordt VENEZUELA President Castro, wiens beeltenis we vandage vertoonen aan de lezers van 't NIEUWSBLAD is deze weke in Parijs geweest en ginder be leefd verzocht van zoo gauw mogelijk zijn schilderij op te rollen en elders tc gaan zingen» ■Hij is al door België naar Dutschland gereisd, •maar en zal zeker nog zoo gauw naar zijn iand niet terugkeeren. Dat land, dat eingenlijk een republiek of ge- mcenebest is, van 9 vercenigde staten, ligt in de zee der Anlillcn, tusschen Colombia en Bra zilië, en heeft voor hoofdstad Caracas. Het telt nog geen drie miljoen inwoners en' is in ruzie met Holland, dat Dinsdag een der kustwakers gekaapt heeft. Te Caracas zelfs is er thans revolutie en generaal Gomez heeft moeite om een weinig orde te brengen onder het volk. Zal tengevolge der kaping van dat schip de oorlog nu uitbreken met Holland Wie weet?.. Die kaping heeft onder de bevolking der Hol- landsche bezittingen groote geestdrift doen ont staan. PORTEGAAL De groote dagbladen melden dat koning Ma nuel van zin is in het huwelijksbootje te treden met de eenige dochter van den Duit- i\ .leem Sou si ua atsasuud japj -.isziayj uaips jaar oud. i m KIEZERS EN KIESMACHT Moet er ld Yper tusschen 1 Mei 1909 en 30 April 1910 eene kiezing plaats heb ben, 3164 Yperlingen, beschikkende over 5582 stemmen, zullen meekiezen voor senators en gouwstaatsleden, 3638 met 6140 stemmen voor volksvertegenwoordi gers, en 2941 met 5321 stemmen voor ge meenteraadsleden. Zoo luidt het besluit van den schepen- raad van Yper van 30 nov. 1908. W ERKSCHENDERIJ Binst de nacht van maandag tol dins dag laatstleden wierden de verscli ge schilderde gevels van Mevrouw en van M>' Henri Iweins d'Eeckhouite uit de Meenenstraat te Yper leelijk geschon den elk spreekt er schande van, en zoekt den dader op. Soortgelijke werkschenderij gebeurde onlangs aan het verscli geschilderd ijze ren hekken van den hoi bachten het tri bunaal, aan het klooster der E.P. Dis- calsen, aan de huizen van M. G. Ler- nould in de Boesingbestraat en van Mr Isid. Gastel in de Sunnont'sstraat, als ook aan de verscli geschilderde lanteern en pissyn vóór het tribunaal. De dader heeft zelfs de stoutigheid gehad hier zijn handdruk op zijn vuil werk te laten. Wanneer zal dat eindigen Is de po litie, geholpen door de gaze die geheel de nacht brandt, in de onmogelijkheid de werkschenderij le Yper te beletten, dat Iedereen een oog in 'tzeil boude, want iedereen is met dezelfde werkschenderij bedreigd. Iedereen belet dat het altijd versch op gedaan schilderwerk is dat jammerlijk geschonden wordt, en dat uien allijd daartoe verwen of schilderwaren bezigt; iedereen vermoedt dus iemand van het schildersambacht. Moge eenieders waakzaamheid den da der voortaan inhouden wil hij in de handen van het gerecht niet vallen. G E M E ENTERAAD Openbare zitting van den Gemeenteraad op Zaterdag 19 December 1908. ten 5 ure. Dagorde 1. Verslag over het bestier van Stad, voor het dienstjaar 1907. 2. Stadsgelden: Begrooting 1909, neerleggen. 3. Disch: Rekening 1907 en begrooting 1909; neerleggen. 4. StadseigendommenVerpachting van een huis. 5. Godshuizen: Verkoop van boomen en talie. TURNFEEST Alorgen, Zondag avond, ten 7 ure, groot Turnfeest door St Michielsturneï* in het Volks huis. GROOT MUZIEKFEEST De Koninklijke Fanfare bereidt een groot Concert, aangeboden aan de eereleden en hunne familien, op Zondag 10 Januari 1909, ten 7 1/2 ure 's avonds, in de Iwemszaal. St MAARTEN'S OUD KLOOSTER. Welhaast zal de stad Yper geroepen zijn om haar aandeel te stemmen in de herstelling van het gewezen klooster der arme Claren, of Jan senius' paleis, dat eerst de abdij geweest is der Augustijner kanoniken van Yper. Die herstelling moet omtrent "180.000 fr. kosten. De kerkfabriek van St Maartens aan wie die gebouwen nu toebehooren, heeft 20.000 fr. gestemd voor die herstelling. Wij hopen dat de stad, de Provincie en de Staat het overige zullen willen op hen nemen, omdat die abdij bijna zoo oud is als de stad, en omdat er een kunst- en praalgebouw kan van gemaakt worden dal Yper en ons land ter eere strekt en vele vreemdelingen aantrekt. Het oosterlijk gebouw, dat van den noord kant van St Maartenskerk naar het tribunaal loopt, dagteekent van den tijd dat men de Halle miek, of van del dertiende eeuw; gelijk in de Halle zijn de gebruikte bouwstoffen kloek en kostelijk, 'tis hetzelfde kappe-en beeld- bouwerswerk, en hier gelijk daar, vindt men overhands open en blinde vensters. 't Was in dat gebouw dal de Kanonikken van St Augustinus |p rde. die sedert 1102 St Maar tenskerk bedienden, beneden, hunne kapittel zaal, en, boven, hunne gemeenzame slaapplaats hadden. Nu is die slaapplaats een magazijn, en een deel der kapittelzaal de sacristie. Kon dat eerbiedweerdig verwaarloosd ge bouw hersteld worden, gelijk de stadsbouw meester het voorstelt, wij twijfelen niet of allen Yperlingen zouden er preusch mee zijn: hel zou gelijk vroeger 6 meters uitsteken over den tegenwoordigen aanpalenden noordgevel, en, na het verdwijnen van den afsluitingsmuur, dié het aanschouwen ervan belet, een heerlijk uitzicht hebben. De wandelgangen die ten westen van boven gemeld gebouw beginnen, en rond een vierkan ten hof loopen evenals hel gebouw en torentje der westzijde dagteekenen ook van de der tiende eeuw, en kunnen van verlatene heer lijke puinen die zij nu zijn, allerschoonste bouw- en kunstwerk worden, dal alle liefheb bers zal streelen en eerbied aan de onverschil ligsten bevélen. Dan hebt gij nog het zoogezeid Jansenius' gebouw, dat oost en west loopt, en kijkt naai de kloosterpoorlplaats. Het dagteekent van de vijftiende eeuw, of misschien van het midden der zestiende eeuw, want de Eerw. Jan Snic, 36° proost der abdij, die proost was van 1536 tot 1557, liet zijnen zegel boven de ingangdeur van dat gebouw beitelen. Jansenius, die bisschop was van Yper, deed dat gebouw veranderin gen ondergaan rond 1636, en woonde er in, evenals de 18 bisschoppen die Yper he! geluk had te bezitten van 1562 tot 1786. Is het de moeite wcerd niet zulke oude merk- weerdige gebouwen, die sedert omtrent 6 eeu wen do geschiedenis van Yper meegeleefd heb ben, te herstellen en in eere te houden Ja, voorbij is dc tijd dee beeldstormers van 1566 en der vernielende geuzen van 1578 die St Maartens kerk en hel aanpalend Augustiner- klooster kwamen beschadigen voorbij de noodlottige fransche omwenteling die Sl Maar tens kerk en kloosler openbaarlijk te koop stel de in het jaar '1800 voorbij de bezetting van onze oudste abdij en oud bisschoplijk paleis door soldaten en maga zijnen voorbij de verwaarloozing van een onzer aan trekkelijkste kunstgebouwen Dat elk het wille en het zal er van komen. Dat elk de plans ga zien in het stadhuis, en elk zal er de verwezentlijking van wenschen 1 Groote brand te Wervick Maandag morgend werd het gebouw van de St Paulus- patronagie, in de Duivestraat, door brand ver nield. 't Was rond 4 14 ure, maandag morgend, dat een gebuur, M. Dujardin, de pompiers verwittigde dat er vlammen opsloegen uit het gebouw, een der belangrijkste van de slad, met 20 meters voorgevel, en 18 meters diepte, op eene hoogte van 20 5 25 meters. De stoom fluiten van de fabrieken Cousin gebroeders en Boutemy gebroeders wekten de bewoners der stad uit den slaap. In minder dan een kwartuurs waren er 60 pompiers ter plaatse met drie spuiten en de groote reddingsladder. Het vuur had zich echter met groote snelheid uitgebreid en hij de komst van de pompiers stond de helft van het gebouw reeds in laaie vlam. In korten tijd onderging gansch de blok hetzelfde lot. M. Franchomme, bevelhebber der pompiers, bestadigde weldra dat zijne mannen zich moes ten bepalen tot het vrijwaren van de naburige huizen, die het grootste gevaar liepen. De pompiers van Wervick-Zuid waren op het eer ste noodsein toegesneld, onder het bevel van onderluitenant Depil. Het water werd geleverd door de stoomspuit van de brouwerij van M. Franchomme, 200 meters van de plaats dei- ramp. De pompiers zijn op dc been gebleven tot 5 ure 's avonds. De ordedienst werd ge-, daan door M. Vanderschaaghe, policiekommis- saris, door de veldwachters en door gansch de brigade gendarmen. Men had de handen vol om de menigte op afstand te houden, daar men de instorting vreesde van de muren. Gansch het gebouw is de prooi der vlammen geworden, en het vuur had zich zoodanig snel uitgebreid, dat er hoegenaamd niets kon gered worden. De schade zal minst gerekend 60,000 fr. bedragen ongelukkiglijk is er slechts ge deeltelijke verzekering De gebouwen alleen, eigendom van eene geestelijke vereeniging en voortkomende van giften van de katholieken had 50,000 fr. gekost. ^)it gebouw diende tot zetel aan verschillende menschlievende werken. Op de gelijkvloers waren er twee zalen voorbehouden aan de pa- tronagie voor knapen, jongelingen en volwas sen eene derde zaal diende als vergaderplaats voor de leden van de Heilige Familie. Eene an dere zaal was voorbehouden aan eene turn- maatschappij. Achter in den breeden ingang- vloer stond' •jPri groote trap die naar de bovén- verdiepen ielddfc Daar waren de zaal van de De bekendmakingen kosten o fr. i:> de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten Oost Westvlaanderen wonen. President CASTRO bloeiende teekenschool, eene overgroote plaats, door de gemeente gehuurd 0111 als officieele op 'aSuipajsoojn suaa .ibbav 'uauaip sj joo'qos Eerw. Zuster Ludgardis, klas gaf aan een 20taf kinderen. Op het tweede verdiep bevonden zich 'eene kapel en eene groote feestzaal, waar er over veertien dagen nog een luisterrijk concert gegeven was. Op het derde verdiep waren ers vele meubelen en een prachtige kruisweg, ter weerde van 5,000 fr. en die bestemd was voor de Broeders Maris ten van Wervick. Dat alles is de prooi der vlammen geworden. Zondag was er geen feest geweest, slechts de gewone vergadering der leden van de patro- nagie. Ten 9 ure was die vergadering gedaan de E. H. Ketle, almoezenier, had op dit uur al de deuren gesloten en niets ongewoons opge merkt. Het vuur is terzelfder tijd begonnen op het gelijkvloers en op een der bovenverdie- pen. Ondanks de vochtigheid van het weder breidde het zich zoo snel uit, dat in vijl' minu ten de turnzaal en de groote trap, 20 meters verder gelegen, op hunne beurt in vlam ston den. Die bliksemsnelle uitbreiding heeft bij vele personen het gedacht doen opkomen dat er kwaadwilligheid zou kunnen in 't spel zijn. Vanaf het eerste oogenblik van den brand waren de Z.E.H. Mullie, pastor der parochie, de EE. HH. onderpastoor, MM. Verhae^he, burgemeester, Jules Vandermersch en J.-B. Dumont, schepenen, ter plaatse. 35 Kortrijk Jufvrouw Rosalie Vergote, kantwerkster, 87 jaar oud, woonde alleen in het n. 4 der Kapittelstraat. Haar gewezen meester, M. Hage, gemeenteraadslid, deed eiken dag naar den toestand van de ouderlinge vernemen. Zondag morgend ging de knecht van M. Hage als naar gewoonte bellen aan de woning van jufvrouw Vergote. Daar men niet kwam openen en de geburen de oude vrouw nog niet gezien hadden, verwittigde men de policie. M. Kerk- hove, hulpkommissaris, deed de deur door een slotmaker openbreken en vond jufvrouw Ver gote in haar bed recht zitten zij kon echter geen woord spreken. Een geneesheer werd ontboden, doch ondanks de beste zorgen is de ouderlinge maandag gestorven, tengevolge van een bloedopdrang veroorzaakt door de koude. STAD YPER Men vraagt een POLICIEAGENT, de twee talen kennende. Ouderdom 30 jaar ten hoog ste. Beginwedde 1100 fr.na 5 jaar 1200 fr. na 10 jaar, 1300 fr. v Zich te wenden tot het gemeentebestuur. 31 Yloordpoging- te Oost - Roosebeke (Zondag avond werd de gemeente in opschud ding gebracht door eene moordpoging. In de herberg Den Vlashandel,» gehouden door Van Luchene, op den steenweg naar Wielsbeke, zaten rond 9 1/2 ure verscheidene verbruikers. De broeder van den herbergier, Alfred Van Lu chene, vlaskoopman, 23 jaar, ongehuwd, speel de met andere personen met de kaart. Een jon geling wonende op den steenweg van Maria- loop, keek op het spel en sprak er tusschen alhoewel men herhaaldelijk aandrong vilde hij niet zwijgen. De herbergier wilde hem buiten zetten, doch zulks ging niet gemakkelijk; Alfred Van Luchene hielp zijn broeder. Buiten geko men haalde de twistzoeker opeens een revolver te voorschijn en loste zes schoten op Alfred, die doodelijk getroffen als eene massa ten gron de viel. De dader nam de vlucht en, in de ver warring, dacht men er niet aan hem te achter volgen. Het slachtoffer, dat kormde van de pijn en overvloedig bloed verloor uit de linkerzijde, werd door een herbergier en door eenige verbruikers binnen gedragen en te bed gelegd. Intusschen waren andere personen om een geneesheer en de gendarmen geloopen Doktoor Opsomer. die ter plaats kwam, bestaligde dat de ongelukkige Alfred Van Luchene door twee kogels getroffen was in den buik en in de borst; een derde was afgeschampt op eene rib en de drie andere hadden hun doel gemist. Daar de toestand van den gekweste voortdu- rend verergerde deed de. geneesheer hein de 1 HH. Rechten toedienen- j De gendarmen hadden intusschen een onder- zoek ingesteld; de dader was nergens te vinden en was ook niet naar zijne woning terugge-. I keevd. Maandag morgend werd het parket van j Kortrijk verwittigd en kwam nog 's namiddags ter plaats. De plichtige was dan nog niet 't huis gekomen en er was niemand, die kon zeggen waar hij zich bevond. De toestand van het j slachtoffer is doorslecht; de ongelukkige spuwt i veel bloed en de geneesheer heeft geene hoop op redding. L Dinsdag was zijn toestand nog verslecht. De nieren zijn door een der kogels getrof fen en de arme jongeling kreeg het vuur in de ingewanden. De heelkundige bewerking, welke noodig was kon niet gedaan worden en men verwachtte dan ook een noodlottigen afloop. De droefheid der ouders Van Luchene die in de Veldstraat wonen, is hartverscheurend. Dinsdag was de dader nog niet aangehouden men denkt dat hij verscholen is bij eene kennis. Tusschen den plichtige en het sfachtoffer is er nooit twist geweest, evenmin als tusschen hun ne families. Ook is men overtuigd dat de dader gehandeld heeft onder den invloed van den drank. in de Boterstraat, 36. 35 Brugge Woensdag morgend, rond 1 1 '2 ure, had een wagen, geladen met hooi en staande in de Smedeslraat, voor de woning van den voerman Jeroom Saeys, vuur gevat. Toen de pompiers ter plaatse kwamen, stond de lading in laaie vlam; het vuur was spoedig gebluscht. De schade bedraagt rond dc 400 fr. Men denkt dat er kwaadwilligheid in 't spel is. m NERINGDOENERS, bestelt uwe re gisters ter drukkerij van het Nieuwsblad, 't Zijn de voordeeligste en de sterkste. 35 Oostende Zooals men weet, was de oostendsclie stoomsloep «Emmanuel» door een engelsch wachtschip gekaapt, omdat zij in vreemd vaarwater gekomen was. De kapitein verklaarde dat de sloep door den stroom voort gedreven was en dat de mist belette te zien dat men binnen de kustwateren was. Niet temin werd hij veroordeeld tot 126 fr. boete, sE Vizietkaaiten 't Wordt tijd er *an te denken.? Wilt gij, te Nieuwjaar net verzorgde kaartjes gebruiken, wacht niet langer ze te Bestellen ten bureele van 't NIEUWSBLAD VAN YPER. m Nieuws uit Langeinarck. Zondag namiddag had alhier eene grootsche betoo ging plaats. Duizende en duizende mannen, vrouwen en kinderen vergezelden het Hei lig Missiekruis dat in eenen triomfstoet rond de dorpplaats gedragen wierd allerschoon ste lofzangen stegen uit de borsten van die talrijke menigte ten Hemel in afwisseling met de blijde maar deftige toonen van onze Fan faren. I11 opene lucht hield Pater Roose eene treffende aanspraak, die de toehoorders met eerbiedige stilte aanhoorden, maar die den geestdrift ten top deed stijgen de mannen zwaaiden hunne hoeden en klakken in de lucht en riepen te zamen met de wouwen uit volle borst Geloofd zij Jesus-Christus Leve Je sus Leve Zijn Kruis .Om een gedacht te geven hoewel de Zending te Langemarck gelukt is, is het genoeg van te zeggen dat er, te dier gelegenheid, 4500 H. Communiën uitgedeeld wierden. Ik en weet waarlijk niet wat er dient meest geprezen te worden, oftewel den onvermoeibaren iever der Eerw. Paters missionnarissen, die van 's morgens vroeg tot 's avonds zich toeleg den op dc bekeering der zondaars, oftewel de ieverige onvermoeibaarheid der Langemarck- naars die 's morgens en 's avonds de kerk let terlijk bestormden.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1908 | | pagina 1