TUINDAG
SpM E2
Op Zaterdag 31 Juli 1909
5 centiemen 't blad
44e jaar. Talmerk 8167
Te trekken bij den Uitgever, 7k 86, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaars
De Overtocht van
het Kanaal.
®®M iM W®'®'®®®
75e VERJARING
van
St Vincents College
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
!s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Als 't den elfden Juli is,
Of'Processie voor 't Hoogweerdig,
D'heuglijbe gebeurtenis
Maakt het Nieuwsblad, dichtensveerdig
Waarom, als het Tuindag is.
Zou het Nieuwsblad ook niet dichten,
Bij 't beleg's geheugenis
Dat Maria hier deed lichten
Onze Lieve Vrouw van Tuin,
Wees gegroet vau d'Yperlingen
Geef dat 't Nieuwsblad uitbazuin'
Dat uw dienaars mededingen,
Om U op uw Tuindagt'eest
Lof en liefde te bewijzen,
En uw eerdienst om ter meest
ledereen hier aan te prijzen
't Is vijf honderd jaar, en meer,
Dat de stad en stedelingen
Vol erkentenis, t' uwer eer,
Stoetsgewijs rond Yper gingen,
Omdat Gij, na een beleg,
Vau omtrent denegen weken,
Geut en England van hier weg
Vluchten deed, en af deed breken.
Onze Lieve Vrouw van Tuin
t Nieuwsblad roept u dauk daarvoren,
En gebruikt zijn best bazuin
Opdat 't iedereen zou hooren.
Onze Vaders dankten U,
Omdat Gij hen kwaanit verlossen
Van de woede en hunne gruw
Van des vijands legertrossen
Omdat Gij hun lieve stad
Van vernieling wildet sparen,
En dan medelijden hadt
Met al die in Yper waren.
Zij beloofden alle jaar
Rond de stad uw beeld te dragen,
E11 op Tuindag al le gaar
Uw bescherming voort te vragen.
Z'hielden heel hun leven lang
Hel gegeven woord in eere,
En een stoet ging zijnen gaDg,
Ypers Patroones ter eere.
Sedertdien het nageslacht
Deed zooals zijn Vaad'ren deden,
Onze Vrouw wierd huid gebracht
Met een stoet gelijk op heden.
't Waar' geen Tuindag zonder stoet
Yper wil, zooals voordezen,
Dat Maria' word' gegroet
En ten Tuindage geprezen.
Tuindag, wil steeds geestlijkheid
Liefdevol zijn liefde toonen
Voor de Tweede Majesteit
Die naast God hier hoog mag tronen
Tuindag, wil het stadsbestuur
Plechtiglijk zijn hulde bieden,
Met hst volk, dat als een muur
Langs den stoet, dien af komt spieden
Tuindag, wil elk katholiek
Onze Vrouw van Tuin vereeren,
Eu met eerstoet en muziek
Haren eerdienst nog verineeren.
Moog, 0 Allerliefste Vrouw,
Ypers huid U voortKval'en 1
Drijf van Yper ramp en rouw,
Spaar ons volk van ongevallen.
Krijg ons vrede en voorspoadstijd
Als in 't glorierijk voordezen,
Toon dat Gij ons Moeder zijt,
Moeder van Gods Opperwezen
jff, fffi ff» ff* <fffi
Op Zondag 25 Juli is de franschman
Bleriot met eene vliegmachien het Kanaal
overgevlogen.
Hij vertrok uit Kales om 4.41 ure 's mor
gens en landde te Dover ten 5.i8 ure, dus
37 minuten na zijn vertrek.
Dit is de eerste maal dat een mensch met
een toestel dat zwaarder is dan de lucht
het vliegmachien het Kanaal heeft over
gevlogen.
Latham heeft reeds twee maal gepoogd
over te vliegen, maar alle twee keeren is hij
mislukt. De laatste keer was hij nog er kei
twee uren van de engelsche kust.
De vlucht
Bleriot beproefde in den vroegen morgend
zijn toestel en deed eene vlucht in den
omtrek. Alles gaat goed, riep hij, ik vertrek
Hij gaf bevel aan het schip Escopette
dat hem moest vergezellen, van te vertrek
ken. Zijne vrouw bevond zich op het schip.
Voor hij wegging vroeg BleriotZeg
eens, Dover ligt zeker langs dien kant
Wees niet ongerust antwoordde zijn
vriend Leblanc, de fabriekant van zijn op
vlieger, gij hebt maar hel schip te volgen!»
De motor werd in beweging gesteld, en in
één-twee-drie was hij de lucht in. Volgens
het verhaal van Rlériot vloog hij met 68 km
en het schip dat hem moest volgen deed er
42 km. per uur Op enkele oogenblikken
fiad hij de torpedoboot ingehaald en school
haar vooruit.
Hij vertelt verder Ik bevond mij op
eene hoogte van tachtig meters, 't Was het
plechtig oogenblik. Nochtans, ik besiatigde
met verwondering dat ik geen gewaaiwor-
ding van triomf gevoelde. Onder mij zag ik
de golfkens door den wind, die meer kracht
begon te krijgen, opgezweept worden. Dit
looneel is weinig verheugend. Ik dreef
steeds het toestel vooruit. Het was sinds
tien minuten dat ik vloog. Ik zag achteruit
om mij te verzekeren dat ik nog altijd de
rechte baan volgde, 't Was verbazend Ik
zag niets noch jtorpedoboot, noch Frank
rijk, noch Engeland. Ik was alleen Tiert
minuten lang was ik volkomen verloren.
Het is een zonderlinge toestand alleen te
zijn, zonder makker, boven het Kanaal. Ik
liet het vliegmachien gaan 't was mij gelijk
waar naar toe Eindelijk zag ik eerst de
groene strandheuvels van Dover, vervolgens
het kasteel, en, in 't westen, de plaats waar
ik moest landen. Wat te doen? Klaarblij-
kend was bet dat de wind mij uit de richting
gedreven had. Het was tijd om te handelen.
Ik drukte met den voet op den hefboom.
Het toestel vloog naar 't westen, 't is te
zeggen in tegenovergestelde richting. Ik ::ad
nu te kampen met den wind, die langsheen
het strand altijd geweldiger is. Mijne snel
heid verminderde. Ik hoopte de haven over
te vliegen en den strandberg van Shake
speare te bereiken. Ik zag eene opening in
den strandberg. Ik was overtuigd dat ik nog
anderhalve uur zou kunnen vliegen en zelfs
terug naar Calais keeren. Nochtans besloot
ik te dalen. Nog eens veranderde ik van
richting, zwenkte in halven cirkel, vloog
door de opening en bevond mij boven land 1
Ik vermeed eenige gebouwen en poogde te
landen. De wind vatte mij. Het vliegma
chien draaide twee of driemaal rond. On-
middelijk sneed ik den motor af en het
toestel viel recht, van eene hoogte van 20
meters. Op enkele seconden tijd bevond ik
mij op engelschen bodem. Eenige soldaten
en een policieagent kwamen toegeloopen.
Twee mijner landgenooten, waarvan eene
niet de fransche vlag zwaaide, bevonden
zich daar. Zij omhelsden mij. Ik was als
vernietigd en onbekwaam om een woord te
spreken. Zoo ben ik over't Kanaal gevlogen.
Nog andere overtochten
Den 7 Januari 1785 gelukte de fransch
man Bianchard erin per ballon het Kanaal,
tusschen Calais en Dover, over te steken
De stad Calais verleende Blanchaid den
titel van burger van Calais, en Koning
Lodewijk XVI stond hem een pensioen van
1200 pond toe.
Den 25 augusti 1875 zwom kapitein
Webb op 21 uren en 45 minuten het
Kanaal over.
Bleriot
M. Louis Blériot is franschman en 87 jaar
oud. Hij heeft wel voor een millioen frank
besteed aan 't maken van vliegmachienen.
Ook heeft hij menige keeren prijs gevlogen.
Zijne vliegmachien is het lichtste welke
bestaat. Alles inbegrepen weegt het enkel
25o kgr.
Hij heeft 25ooo fr. gewonnen met den
eersten het Kanaal over te vliegen. Deze
prijs was uitgeloofd door een engelsch blad.
De engelsche luchtvaartbond heeft beslo
ten eene gedenkzuil op te richten, op de
plaats waar Blériot neergekomen is. Men
denkt hetzelfde te doen te Kales op de plaats
waar hij vertrokken is.
Dujardin-Beaumetz, de ondersecretaris
van schoone kunsten, wil van Ble'riot's lan
ding eene schilderij laten maken en in een
museum van den Staat hangen.
Er is in Engeland sprake van eene in
schrijving te openen ten einde het toestel van
Blériot te koopen en het te plaatsen in het
Zuid-Kensingtonmuseum Maar zal Blériot
het willen ver koopen
Deze vliegmachien kost 10.000 fr. en
verschillige bestellingen zijn reeds toege
komen.
Blériot bezit in Londen eene fabriek van
rnotorrijtuiglampen, welke door de automo
bielvoerders veel gevraagd zijn.
I)e feesteu die gisteren hier iu onze stad
gevierd werden ter gelegenheid van de 75e
verjaring der stichting van het bloeiend
St Vincents College zullen een blijvend aan-
denken laten bij al dezen en ze waren
uiterst talrijdie het geluk ea de eere
hadden ze bij te wonen.
De jubelfeeste was te zeiver tijde als een
herdenking aan alles wat in drie-vierde
eeuws in onze stad was voorgevallen op het
gebied van onderwijs en opvoeding, eene
herinnering aan 't verleden, een blik op het
lieden,een hoopvol neerzien op de toekomst.
Ten 10 ure werd in Sint Maarteuskerke
een plechtige misse opgedragen door Z.
Hoogweerdigheid Mgr Waffelaert, Bisschop
van Brugge, oud-leeiling vau Siut Vincents
College, zijn eere en zijn roem.
De misse in Gregoriaanschen zang, onder
leiding van Eerw. heer Vande Kerckhove,
leeraar der vijfde latijnsche school, in ge
meld gesticht, werd op onberispelijke wijze
gezongen door do leerlingen der verschillige
onderwijsgestichten van stad, bijgestaan
door de kern der Damen en Jonkvrouwen
onzer kunstlievende bevolking.
Zulke zang verheft waarlijk liet herte tot
God en draagt vele bij tot stichting der
geloovigen, die in zoo groot getal de misse
van dankzegging bijwoonden.
Na do kerkelijke plechtigheid trok de
lange stoet der oud-!eerlingen, voorafge
gaan door de Koninklijke Fanfare,'naar het
College, waar de feestzitting plaats had.
Op het verhoog namen plaats Z. Hoogw.
Mgr. Waffelaert, bisschop van Brugge, de
heer Gouverneur Baron Ruzette, oud-mi
nister Begerem, M.Nap.Meersseman, onder
voorzitter, der oud-leerlingen, Claeys, prin
cipaal, Alb. Biebuyck, voorzitter van het
feestberek.
Links MM. Eug. Struye, voorzitter der
oud-leerlingen, Colaert, burgemeester, Z.E.
H. Houtave algemeen vikaris, en Biebuyck,
voorzitter ter Rechtbank, schrijver der
oud-leerlingen.
In eenjflinke redevoering wenschte heer
Albert Biebuyck. welkom ;aan Z. Hoogweer
digheid, aan Gouverneur Baron Ruzette,
aan de heeren oud-principaals eit leeraars
van het bloeiend onderwijsgesticht, dat de
eer en den roem is onzer stad.
Hij bracht eer# en hulde aan de onver
moeibare weikers die binst 36 jaar hun
beste krachten hebben gewijd aan het in
Btand houden van den bond der oud-leerlin
gen en den groei en bloei van het geliefd
college.
Daarna gaf hij lezing van den merkweer-
digen brief door het Stadsbestuur gezonden
naar den heer Principaal.
Yper, den 29 juli 1909
Mijnheer de Principaal,
Het gemeentebestur der stad Yper denkt
dat het zijn plicht is zich te vervoegen bij dezen
die heden de 75e verjaring vieren der stichting
van Sint-Vincents college en U de gevoelens
uit te drukken die hem dit gelukkig toeval
ingeeft
Alhoewel er geene officieele band bestaat
tusschen uw gesticht en het stadsbestuur,
gelooven wij het recht niet te hebben de
diensten te vergeten of te verzwijgen die Sint
Vincents College bewezen heeft binst drie
vierde eeuws aan de Ypersche bevolking.
Zijn wij hem niet ten grooten deele, die
verstandelijke ontwikkeling verschuldigd die
onze stad kenmerkt, die uitmuntende man
nen, die in alle standen het land vereeren, die
talrijke medeburgers die aan Godsdienst en
Vaderland den steun hebben gegeven van hun
Geloof, hunne wetenschap en hunne ver
kleefdheid 1
Die weldaden werden vroegertijds door onze
voorgangers erkend; en, zekerlijk, is het niet
omdat het werk van 1834 niet gelukt is, dat
anderen, minder goed bedacht dan de eersten,
aan uw gesticht het lokaal en de verleen
de toelagen hebben gemeend te moeten ont
trekken. v
De geboorte van Sint Vincents College valt
bijna samen met het gelukkig tijdstip als de
prijheid, weerverkregen met de nationale on
afhankelijkheid, die onderwijsgestichten van
allen graad tot stand bracht, die zoo machtig
hebben meêgewrocht 0111 aan Belgenland zijn
Geloof en zijne instellingen te behouden.
Lof en eere aan God, aan de Bisschoppen
en aan de milddadigheid der katholieken van
Yper I
Moge Sint Vincents College, onder de leiding
u toevertrouwd door den uitstekenden Pre
laat, een der gloriën van u\v gesticht, immer
vooruitgaan op de baan van bloei en groei
dien wij telken, jure gelukkig zijn toe te jui
chen. k
'tls de vurigste wensch der Ypersche be
volking en van het stadsbestuur dat er geern de.
tolk van is.
Beliave te aanveerden, Mijnheer de Princi
paal, de verzekering onzer béste gevoelens.
Burgemeester en Schepenen,
Re dd. Schrijver, R. COLAERT.
Albert BIEBUYCK.
Vervolgens nam de Eerw. heer Principaal
Claeys het woord en in een meesterlijk ver
slag herinnerde bij de stichting, den eersten
opbloei,Ae talrijke wederwaardigheden van
het Cohere.
Hij herinnerde de verschil'ige heeren
Principaals, die aan den bloei van St Vin
cents college hun baste krachten hebben
gewijd, bracht hulde aan de heeren Denys,
Nounckele, Ostyn, Vander Ougstraeten,
Kanunik Houtave, pastor Verriest, pater
Dupont, pastor Beheyt, die beurteling het
college hebben bestierd en hebben doen
vooruitgaan.
Hij bracht eere en hulde aan de beroemde
mannen die in het gesticht hun opleiding
genoten, Mgr Waffelaert, bisschop van
Bru.ge, Baron Ruzette, gouverneur, oud-
minister Victor Begerem, generaal Waffe
laert, Karei Van Praet, eere-voorzitter van
het beroej shof te Gent, Dr Entile Lagrange,
de oudste der oud-leerlingen, die in 1834,
tijdenB de inrichting van het college, plaats
nam op de banken van het gesticht.
Spieker bracht eene roerende hulde aan
de overledenen zaliger minister Nyssens,
bisschop Aug.,Van Heule,en zooveel andere
die in Sint Vincents college hun opleiding
genoten.
Meer dan eens werd het heerlijk overzicht
van dit roemrijk tijdperk door geestdriftige
toejuichingen begroet.
De oud-leerlingen zullen ten anderen
dubbel kunnen genieten van dit verslag dat
aan de inschrijvers zal toegt zonden worden, j
De welsprekende heer oud-minister
Begerem in een sierlijke redevoering drukte j
de gevoelens uit der oud-studenten ten op-
zichte van het'gesticht dat hun een tweede
moeder was geweest. j
Hij schetste de gevoelens die hert be- S
zielden tij het herzien dier plaatsen, getui
gen van hun eerste pogen, van werken en
zwoegen, van den onvermoeibaren iever
hunner leeraars om de jonge leerlingen
gevoelens van |eere, van werkzaamheid en
van studie in te prenten, en die gevoelens te
doen gepaard gaan met een onverbreekbare
liefde tot God, onwankelbare verkleefdheid
aan ons vorstenhuis en trouwaan het gelief
de en uitgebreide vaderland 1
Mocht Smt Vinceuts college groeien en
bloeien en mochten ai dezen die heden deze
jubelfeeste vieren binnen 25 jaar meedoen
in de honderdste verjaring van ons bloeiend
geslicht
Ad Mu'tos annos
Een geestdriftige hulde wordt gebracht
aan den flipken spreker, die iu zoo begees
terende tale de gevoelens heeft geschetst
van ai de aanwezigen.
In groepen doorloopt men nog een» vluch
tig de klassen,de speelplaatsen.getuigen van
zooveel genoeglijke stonden en menige
pleuterijeii.en daarna begeeft men zich naar
het Volkshuis, waar het feestmaal aan de
di ie honderd inschrijvers zou opgediend
worden.
De sierlijke feestzal was met smaak opge
tooid en bloemen en planten haddeu ons
Volkshuis in een heerlijken lusttuin her
schapen.
Op heteinde der zaal nam de muziekkring
plaats, die binst het feestmaal door zijn
heerlijke en keurige stukken de aanwezigen
zou vergeestigen.
De bestierder, lieer Lucien Verhaeghen,
onze jonge en veelbelovende stadsgenoot,
had met veel smaak een programma vast
gesteld, dat getuigt van flinke werking der
jonge muziekmaatschappij.
De eeretafel is voorgezeten door 2.
Hoogw. Mgr. Waffelaert, bisschop van
Brugge.
Rechts zitten MM. Baron Ruzette, gou
verneur, Eerw.heer Claeys,principapl, Nap.
Meersseman, ondervoorzitter der oud-leer
lingen, Kan. De Brouwer, pastor-deken,
Colaert, burgemeester en volksvertegen
woordiger, Kanunik Duclos, Baron de
Vinck, senateur, B0D dePierpont,bijgevoegd
kamerheer, Kanunik Desmet, econome van
't Groot Seminarie. Tyberghein, vrederech
ter, Poupart, greffier van het Verbrekings
hof, Delaere, pastor op Sint Pieters,
Desagher, notaris.
Links zitten de heeren Eug. Struye,
oud senator, voorzitter der oud-leerlingen,
Kanunik Houtave, algemeen vicaris, oud-
principaal, Biebuyck, secretaris der oud
leerlingen, voorzitter der Rechtbank,
Kanunik De Schrevel, aartspriester, Bege
rem, oud-minister, Waffelaert, luitenant
generaal, Paul Vanden Peereboom, senator,
schepen Fraeijs, provincieraadsheer, Kanu
nik Naghels, Van den Boogaerde, schepen,
Mouraux, oud econoom, pastor van Loo,
Philip Vande Berghe, voorzitter van de»
Disch, Ryckeboer, pastor van St Niklaais,
Boone, gemeenteraadslid.
Al binnen rechts MM. Iweins d'Eeck-
houtte, prov. raadslid, Burggraaf G. du
Pare, Ollivier, pastor te Vlamertinghe, de
Thibaultde Boesinghe. prov. raadslid, Bru-
neel de Montpellier, prov. raadslid en^bij-
gevoegd senator.
Links al binnen MM. Al. Biebuyck,
voorzitter van het feestberek, Pater Dupont,
oud-principaal, Burggraaf J. du Pare
Beheyt, oud-principaal, de üoussemaker,
Meerssemaa, jj'pastor op Sint Jacobs, Van-
dermeersch, notaris te Langemarck,
M. Biebuyck, voorzitter ter Rechtbank,
droeg namens dea heer Eug. Struye in
heerlijke bewoordingen den heildronk voor
aan Paus en Koning.
Leert den Paus beminnen en den Koning
vereeren.
Weest fier katholiek te zijn en goede
vaderlanders.
Moge God de Kerke beschermen en ons
Vaderland behoeden, en meteen den Koning
en de Koninklijke familie, voornamelijk
Prins Albert, de hope van ons Vaderland
Onzen dank aan den grjjzen Vorst die ten
prijze van groote opofferingen aan ons land
die uitgebreide kolonie heelt verschaft, die
een nieuw veld bereidt voor de bedrijvigheid
onzer bevolking en zoovele mannen aan
wakkert om aan onze Afrikaansche broeder»
met de beschaving ook de weldaden van het
geloove te bezorgen.
Wij steunen op de Goddelijke bescherming
veor Altaar en Troon, die in dit grootsche
werk zoo nauw vereenigd zijn.
Het orkest speelt geestdriftig de Bra-
bangonne, geheel de zaal is recht en 't ge-
juich en 't bravogezang getuigen dat de
woorden van den spreker weerklank hebben
gevonden in de herten der aanwezigen.
I Kort daarna staat de heer advokaat
Albert Biebuyck,recht en leest de antwoorde
door Kardinaal Merry del Val gezonden op
i de getuigenis van hulde door de vergadering
gestuurd naar Zijne Heiligheid Paus Pius X.
,Mgr. Bisschop van Brugge
Yper
<Roma, 29 juli 1909.
j Heilige Vader heeft gulhertig de hulde aan-
veerd uwer kinderlijke verkleefdheid ter ge-
tegenheid der 75e verjaring van het Bisschop-
i pelijk College van Yper, bedankt, drukt op
rechte gelukwenschen uït, en zendt van herten
apostolieke zegen gevraagd voor uwe hoog
weerdigheid, voor Gouverneur, Provincie, oud-
leerlingen, leden van feestberek, waarborg
van overvloedige hemelsche zegeningen.
Card. Merry Del Val
Vervolgens is het de beurt van deu Eerw,
heer Principaal Claeys, die in een sierlijken
vlaamschen heildronk de gezondheid voor
draagt der oud-leerlingen.
Wij zijn gelukkig dien toast volledig te
kunnen meêdeelen
Doorluchtige Hoogwee'digheid,
Weledele Heer Gouverneur,
Mijne Heeren,
Laat my toe U allen onze dankbaarheid te
betuigen om de blijken van liefde en ge
negenheid, welke gij vaandaag komt te
geven aan uw oud-college,het «Alma Mater»
van uwe eerste studiejaren 1
Aan U, Doorluchtige Kerkvoogd, onzen
eerbiedigen en innigen dank. Gij hebt ge-
weerdigd tot ons te komen en het Heilig
Sacrificie op te dragen als dankoffer aan den
Allerhoogsten en tot heil en voorspoed in de
toekomst. God biddende ons te willen ver-
leenen de volheid van zijne genade en zijn
mildsten zegen De zoete plicht van dank
baarheid, dien wij verschuldigd zijn aan uwe
vaderlijke bezorgdheid in alles wat christen
onderwijs en opvoeding betreft, komt gij nog
vandaag bevestigen en bezegelen door uwe
heogvereerende deelneming in onze jubel
feesten In naam van het college bied ik U
onzen eerbiedigen dank 1
Aan U, Weledele Heer Baron Ruzecte,
gouverneur van onze provincie, onze dank
betuigingen Het college, dat gij vereert
DIT IS
'T NIEUWSBLAD m TPER
EN OMMELANDS
U»J
Ju»
»i«uc van
