SpieeMiaad 58
m
m
m
m
m
m
m
91
91
{!f>-Zaterdag 4 September 1909
5 centiemen 't blad
44e jaar. Talmerk 3172
Te trekken bij den Uitgever, Tk 86, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsbooaschapwezen ope post, tegen 8 frank s jaars
Onzijdig Onderwijs
Voor de dames
VI.IEGEN
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
Prijsuitdeeling
in de Mariaschool
Zillebeke,
Lieve streke
I
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
werkdagen
in
1900
m p
Ct.
1417 p Ct.
1901
23
14-19
1902
21
15-17
1903
21
15—18
1904
25
9—18
1906
22
15—17
1990
21
14—18
if* if' $pl pï jf'
De 1 uehtvaarder II. Fartïian
s
Jfessil 1
Senator Baron de Vinck
Burgemeester van Zillebeke
DIT IS
T NIEUWSBLAD Tin YPER
EN OMM ELANDS
*t NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 tr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
ssTRAfE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, T!' 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE RE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Oost-& West Vlaanderen wonen.
Janonië, een land dat steeds voor den
vooruitgang is onder alle opzichten, had zich
ook laten paluffen met het zoogezeid
neutraa' ofte onzijdig onderwijs, waar
van wjj van 1879 tot 1884 zulk rampzalig
staaltje gezien hebben in België.
Na de toepassing van eenige jaren "er-
klaart de Regeering dat moraal of zedeleer
zonder godsdienst geheel onvoldoende is.
De minister van Onderwijs heeft officieel
de godsdienst weder op het programma ge
bracht en, zoowel volgens de Boudhisten als
volgens de christenen moet de godsdienst
met de zedeleer gepaard gaan en er den
grondsteen van zijn.
Bericht aan ourle en nieuwe liberalen,
voorstaanders van onzijdigheid.
If) IlCt jihresbericht der Bauge-
werbklasse für den Bezirk Zurick is een
merkweerdige statistiek te vinden omtrent
het aantal ongevallen op Maandag in ver
gelijking net de andere dagen der week.
Het gemiddelde aantal ongevallen bedroeg
op Maandag op andere
>1
55
M
5J
dï
ff
Niet maar een enkele maal, doch voort
durend. jaar 00 jaar, was het opgevallen
cijfer Maandags extra boog.
Het bouwbedrijf is op Maandag niet ge
vaarlijker dan op Woensdag of Vrijdag.
Wie ziet hier niet het verband tusschen
de Zondagsche onmatigheid en het Maan-
dagsche ongeval
Breek met de Zondagse verdaad. Uw hand
Zal Maandag steviger, uw leven zal Maan
dag veiii rer en uw huisgezin zal Maandag
gelukkiger zijn.
In vele steden van Oostenrijk en Duitsch-
land is het aan de dames verboden slepen
de kleederen te dragen, met het oog op de
openbare gezondheid.
Thans is ook te Nuremberg (Duitsch-
land), met 15 Augustus, een nieuw stads-
reglement in voege gekomeD, waardoor het
aan de vrouwen verboden wordt met
slepende kleeren op de straat te komen.
Een ander policiereglement is thans uit-
geveerdigd te Hanover, betreffende de
vrouwen, namelijk het volgende
Sedert eenigen tijd werden personen ge
hinderd eu zelfs gekwetst door de al te
lange hoed^peldeti der dames. De policie
herinnert dat vrouwen met dergelijke hin
derende spelden in den hoed aan het policie
reglement te kort komen, en derhalve in
overtreding kunnen genomen worden, en zij
tevens verantwoordelijk zullen gesteld
worden voor de schade en verwondingen
veroorzaakt door hunne spelden.
In bet belang der dames en van de open
bare veiligheid is het dus noodig korte
spelden te dragen, of er althans den punt
van schadeloos te maken.
Van morgen tot Dinsdag en acht dagen,
(14 Septzullen de liefhebbers kunnen zien
vliegen te D' ornijk. Farman zal er, onder
andere vogels, laten zien wat hij kan.
Er zijn ten allen kante bijzondere treins
ingericht voor Doornijk, en in de stad zelf
zijn buitengewone maatregels genomen om
alle gemak te geven aan de vreemdelingen
voor eten en slaping te krijgen. Te dien
einde zetelt er een bestendig comiteit in den
Café des brasseurs, Groote Markt aldaar.
Paulhan is nu alreeds te Doornijk en be
weert hooger en langer te zullen vliegen dan
al wat tot nu gedaan werd. Die goeste heeft
kan gaan kijken.
Prins Albert gaat er ook naartoe en ver-
schillige ministers.
Maandag laatst was men te Doornijk een
nieuw getuig aan 't maken dat Zondag reeds
zal vliegen.
Zitting van Woensdag 1 September igog
De gemeenteraad van Yper is Woensdag-
noen in buitengewone zitting bijeengekomen
voor de aanstelling van den nieuwen Sekre
taris, heer Vander Donckt, vroeger advo-
kaat te Brussel.
De heer Vanderdonckt legt d°n eed af en
wordt door de aanwezigen geluk gewenscht.
M. Bouquet maakt eenige opmerkingen
nopens de klokken van den beiaard.
M. de Voorzitter antwoordt dat de
noodige schikkingen zullen genomen worden
om liet gebrekkige te herstellen.
M. D'IIuvettere klaagt over de gebrek
kige herstelling van sommige wegen.
M. Sobry vraagt voorzorgen tegen de
cholera.
M. de Voorzitter zegt dat de heer Mi
nister Sctiollaert dienaande maatregels heeft
voorgeschreven, namelijk een afgezonderd
ziekenhuis te schikken voor besmettelijke
zieken.
Onderhandelingen zijn met de godshuizen
aangeknoopt. Deze bezitten grond bij het
kerkhof, die daarvoor zou kunnen beschikt
worden.
Indien de godshuizen de noodige maat
regels niet namen, zou de heer Voorzitter
desnoods van ambtswege erin voorzien.
Tot meerdere eer en glorie van God. tot
belooning der deugd- en werkzaamheid der
512 schoolkinderen, en tot voldoening der
aanwezige ouders eu weldoeners, had deze
week de plechtige nrijsuitdeeling plaats in
onze aloude katholieke Mariaschool,dinsdag
voor de hoogere en woensdag voor de lagere
klassen.
Lof en dank aan de eerbiedweerdige
meesteressen, die, onder het wijs geleide
van den E. H. Barbier, binst een nieuw jaar,
onderwijs en opvoeding aan zoo een groot
getal arme kinderen der stad gegeven heb
ben.
Lof en dank ook aan de weldoeners dier
school, die, door hunne liefdadigheid, het
hoofd en het hert van zooveel opkomende
meisjes met den kostelijken schat der ge
leerdheid en der kristelijke deugdzaamheid
verrijkt hebben.
Men zou de deugdzame, verstandige en
gemanierde kinderen der Maria-school moe
ten kunnen vergelijken met zekere ellen
dige, ondeugende, ongeleerde kinderen,
waarvoor noch ouders noch onderwijzeres
sen hebben kunnen zorgen, om de hooge
verdienstelijkheid der eerweerde zusters en
dezer weldoeners naar weerde te kunnen
schatten God alleen, tot wiens meerdere
eer en glorie zij handelen, kan ze beloonen.
Ter gelegenheid der prijsuitdeeling heb
ben de goede zusters aan de aanwezige
ouders en weldoeners willen toonen dat
hunne kinderen schoon kunnen zingen en
spelen, en zij hebben er ten volle in gelukt.
Groote kinderen zouden niet beter den
schoonen koorzang «God ter eere» gezongen
hebben de kindertooneeien waren onbe
rispelijk, en elk keek met welbehagen naar
het spel met de puppen, de vlindervangst en
de vogelenzang eindelijk het treurspel,
waarin de kristelijke liefdadigheid, in eene
goede school aangeleerd, door Maria, de
Moeder Gods, miraculeus met eene gene
zing beloond wordt, wierd opperbest ge
speeld.
Het zij ons toegelaten met de aanwezige
vrienden onzer moedertaal, onzen spijt uit
te drukken dat noch groote noch kleine
kinderen een enkel vlaamsch woord hebben
mogen uitspreken.
nat is altijd waar wat moest bet dan niet zijn
Woei sdag laatst, in de Kermisweke, en bij
gelegenheid der jube'ifeeste van zijn achtbaren
heer Burgemeester
He strate van 't dorp was al wederzijden
beplant met lieve sparretjes, aaneengebonden j
met ijfteranken, waarin bloemen waren ge- j
vlochten. En over de Brijke stond er eenozese- I
poort, een echt meesterstuk in hare eenvoudig-
iieid. met een gegroeid tapijt behangen, op zijds j
de jaargetallen 1884 en 1909 en al boven een j
welgepast jaarschrift.
Alle huizen zijn met vlaggen en wimpels 'j
versierd: op de hofsteden zij tl de vlaggen hoog
op de daken geplant en men kan van bij het j
dorp de vaandels zien wapperen aan het Hooghe
en op den Verbranden Molen.
Bij de Rrijke werd de heer Burgemeester
verwelkomd'en een prachtige» bloemtuil aan
geboden door het dochtertje van M. Arthur
Ver Eist entvervolgens ging een Krachtige stoet
met den jubilaris tot aan de schoon versierde
kerke.
Vorenop gendarme 1 te peerde dan het flink
gemeentemuziek, zoc bevallig met zijn t ieuwe
klakken, en dat onder leiding van zjjn nieuwen
bestierder rassen voortgang heeft gedaan ver-
vo'gens de talrijke maatschappijen der gemeen
te, een schoone geschiedkundige groep, een
wagen de verheerlijking der familie de Vink,
groep meisjes in 't witte en daarna de eerewacht
en de overheden.
Bij de kerkdeur werd de jubilaris verwel
komd door de geestelijkheid en processiegewijs
geleid naar een bidboek in den koor.
Verder namen plaats de led >n der familie de
Vinck en talrijke vrienden en genoodigden.
Een plechtig Te Deum werd gezongen om den
Heera te bedanken voor de milde zegeningen
waarmede hfj binst het vierde eener eeuw
Zillebeke en zijn geachten Burgemeester had
overladen.
Na de kerkelijke plechtigheid ontvangst in
het gemeentehuis. Aan de deur werd de heer
Burgemeester verwelkomd door de dochtertjes
van M. Dezeure, die hem een sierlijken bloem
tuil aanboden.
't Was de heer Schepene Vulsteke. die namens
de overheid de volgende feestrede uitsprak
Hooggeachte Heer Burgemeester,
Dit jaar wordt ten allen kante met veel luister
en geestdrift het vijf-en-twintigjarig bestaar.
van het katholiek S'taatsbestier gevierd. Met
reden wordt zulks herdacht, want onder het
tegenwoordig bes'ier, waaraan UEd. als Hoog-
Kamerheer ook een merkelijk deel neem1', zijn
in den lande grootsche werken uitgevoerd, die
het volk, den handel, de nijverheid, de kunsten
en de wetenschappen ten nutte strekken.
Wij. Zillebekenaren. zijn ook gelukkig en fier
het heuglijk vijf en-twintig jarig Jubelfeest van
den Wel Edelen Heer Baron de Vinck als
Burgemeester van deze gemeente te vieren.
Vreugde s'aat op alle wezens te lezen, feest is
het, zoowel in de nederige woning van den
armen werkman, als in het huis van den rijke,
vlaggen en wimpels fladderen vroolijk in den
wind.
lie natuur zelve schijnt haar deel in de alge-
meene vreugde te nemen, een adem van welge
noegen eri geestverheffing schijnt over gansch
ons schilderachtige Zillebeke te zweven en met
zijne verkwikkende streelingen eene feestvie
rende bevolking te bezielen.
Waarom die algemeene vreugde, die welge
meende deelneming? Ah! 't is. Mijnheer de
Burgemeester, omdat UEd- door uwe werken
getoond hebt hoezeer het geluk en de welvaart
van ons geliefde Zillebeke U ter herte ligt. 't Is
omdat Mijnheer de Baron met milde handeD
gunsten en weldaden uitstrooit en een ware
weldoener, een echte vader der gemeente
verdient genoemd te worden.
Den 3 oogst 1884 tot Burgemeester van Zille
beke benoemd, heeft UEd. setïens den ongeluk-
kigen schoolstrijd, die zooveel twist en twee
dracht, ongemakken en rampen gesticht heeft,
doen ophouden en alzoo in de gemoederen dien
weldoenden vrede gesticht, welke voor allen
voorspoed en bloei zoo onontbeerlijk is.
In 1898 deedt UEd. eene nieuwe, groote en
luchtige school bouwen voor de knechtjes en
welhaast stemde de gemeenteraad eenen twee
den hulponderwijzer, waardoor het onderricht
overvloedig uitgedeeld kan worden.
Door de bouwing van die school met onder-
wijzerswoning vielen alzoo zalen beschikbaar
voor de zittingen van den gemeenteraad, voor
het bewaren onzer merkweerdige oorkonden
en een woning voor den Heer Rijksontvanger.
De menigvuldige vreemdelingen, die ons in
den zomer komen bezoeken, moeten getuigen
dat ons dorp sedert eenige jaren een sierlijk
aanzien verkregen heeft en met flsrheid mogen
wij op veel verbeteringen, op veel verfraaiingen
wijzen.
Strekt zulks niet ter eere van degenen .lie
door den wil der kiezers aan 't hoofd der
gemeente gesteld zijn?
Ja, met hert en ziel aan zijne laak als Burge
meester verkleefd, heeft Mijnheer Daron de
viuck in gemeen overleg met den voorgaande»
Pastor, zaliger E. H. V. Huys en den tegen-
woordigen Herder, niets verwaarloosd van
alles wat de zedelijke en stoffelijke welvaart
der bevolking kan bevorderen. Daarin heeft hij
ten andere tiet voorbeeld gevolgd van zijne
voorouders, die onafgebroken sedert 1830; 't zij
in den kerkraad, 't zij in den gemeenteraad
gezeteld hebben.
Edel van afkomste, is Mijnheer de Burge
meester het ook van gemoeae en hij vindt er
een ware voldoening in, iedereen, armen en
behoet'tigen Dyzonderlijk, bij te staan, te helpen
en hunnen nood te lenigen.
Onder uwe hooge bescherming zjjn maat
schappijen van onderlingen bfjstand en lfjfrent-
gilden tot stand gekomen, waardoor de eergie
rige werkman in zjjn eigen behoeften leert
voor zien en zorgt om den avond van zijn leven
in rust en voldoening te kunnen overbrengen.
Gelijk uwe verdienstelijke en volksgezinde
voorouders van over meer dan vijftig jaar reeds
deden, heeft UEd. het inrichten eener Muziek-
maatsc lappij aangemoedigd en Mijnheer Baron
Pierre de Vink, uw zoon, heett er wel het
Voorzitterschap van willen waarnemen, waar
door haar bloei en toekomst verzekerd is.
Wetende dat het goed onderhoud van open
bare plaatsen eu wegen nuttig, gezond is en
voordeelig aan landbouw, handel en nijverheid,
zoo is er door uw wijs en vooruitziende bestuur
onder dat opzicht eene aanzienlijke verbetering
gekomen en welhaast zal er op geheel Zillebeke
geen belangrijke weg meer gevonden worden
die niet zal besteenigd zijn.
Voor de verlichting is er ook wel gezorgd.
Ho 3 tooverachtig schoon zal 't niet zijn, als do-
straat naar de nieuwe spoorhalle 's avonds met
groote lanteernen verlicht zal zijn
Wat voornamelijk dient aangestipt te worden,
is dat de uitvoering van al die nuttige werken
geen verzwaring van lasten veroorzaakt heeft,
noch in lang niet zal veroorzaken. Hier zijn de
opcentiemen en de plaatselijke aanslag lager
dan in vele naburige gemeenten.
Maar een der voornaamste voordeelen, welke
wij door uwe machtige tusschenkomst verkre
gen hebben is de stiUtand der treinen op de lijn
Kortrfjk-Yper. Alzoo zal onze gemeente recb,-
streeks met de hoofdstad en 't overige van
't land verbonden worden. Meer dan wij durven
verwachten, zal die stilstand, zoo dicht van de
Maats, den bloei van ons dorp bevorderen. Wij
bedanken UEd.,Mfjnheer de Burgemeester,voor
al die weldaden, die zorgen en aanhoudende
pogingen voor 't heil van onze duurbare ge
meente.
Moge de Hemel UEd. nog lange en voorspoe
dige jaren gunnen In onze wenschen vergeten
wij uwe edele en goedgunstige gade, noch uwe
kinderen niet Leeft lang in volle vreugd bij
uwe onderhoorigen, wier voorspoed en welvaart
UEd., samen met onze zoo vereerde geestelijke
Overheid zoo wel betracht.
De heer Burgemeester bedankte in eenige
welgepaste woorden den heer Schepen en al de
overheden der gemeente voor die hertelijke
gelukwensohen en dat prachtig onthaal. Wat te
Zillebeke werd verricht, gebeurde bijzonderlijk
dank zij de eendrachtige medehulp van al de
Zillebekenaren. Hier werd steeds hand ia hand
gewrocht en zoo kon men gemakkelijk deu
vooruitgang,den bloei van het geliefde Zillebeke
betrachten.
M. Petrus Lefevere sprak vervolgens na
mens de maatschappijen van onderlingen
bijstand, drukte den heer Burgemeester, 'die
overal meedoet waar het'twelzijn der bevolking
en voornamelijk van den werkman betreft,en de
maatschappijen van vooruitzicht ter zijde staat,
en hij drukte deu wenseh uit dat Mevrouw
Barones de Vinck het voorbeeld van haar edelen
echtgenoot volgen zou en ziea aan 't hoofd zou
stellen der vooruitziende gilden van vrouwen.
Dan wasj't heer L. Desmytter die in eenige
welgepaste woorden dank zei namens de bol-
dersmaatschappfjen. waarvan Baron de Vinck
eerevoorzitter is,maar bijzonderlijk hulde bracht
namens de bewoners van den Verbranden
Molen, die door de bezorgdheid van den heer
Burgemeester algauw een nieuwe statie'zullen
krijgen. De inwoners van die wijk zijn daarvoor
ten uiterste dankbaar en de heer Burgemeester
baron de Vinck mag altijd op hen rekenen
Heer Hyp. Vandenweghe, altijd gereed als'er
iets ten goede te zeggen is, sprak als volgt,
namens den katholieken bond en de a idere
volkswerken
Hooggeachte Heer Burgemeester,
Vfjf en twintig jaar geleden, na een vinnigen
strijd, waaraan de katholieke Viaamsche Bond,
onder uwe leiding een ruim werkelijkdeel nam,
hadden wfj het groot genoegen, uwe benoeming
als onzen burgemeester te mogen toejuichen en
op den dag uwer inhuldiging, 19 Oogst 1884, U,
de eerste maatschappij, in 't openbaar onze
hulde aan te bieden ter dier gelegenheid wen-
schte onze gilde U een langdurig, voorspoedig
en vruchtbaar bestuur. Deze onze wenschen, zijn
tot nu ruim vervuld geworden, en na '"alschris
ten, daarvoor God,den gever van alle goed, lof
gegeven te hebben, nemen wfj de eerbiedige
vrijheid u onze dankbaarheid aan te bieden,
bijzonderlijk namens de talrijke volkswerken,
ziekengilde de Viaamsche werkman pen-
sioengilde «Eikels worden boomen» 'geiten-
bond Werkerswelzfjn, onderlinge bfjstand
voor uitwijkelingen de christene Vlaming, en
andere, die als uit den Bond gesproten zfjn, en
waarvan gij den bijzondersten steun zfjt de
nederige werklieden, leden dier bonden, sluiten
zich vandaag, nauwer bjj u aan en indien de
Heer. gelijk wij vurig hopen, hunne fgebeden
verhoort, zult gij en uwe familie, hierjnogwele
gelukkige jaren doorbrengen,en zal men, na een
nieuw tijdvak met nog meer luister danjrheden,
uw gulden jubilé als Burgemeester vieren.
De reeks aanspraken was ten l einde en de
genoodigden begaven zich naar het verhoog,
waar de heerlijke stoet nog eens voorbij kwam.
De bolders van 't Hooghe gaven hunnen eere
voorzitter twee eere-bollen met gepaste
opdracht.
Dan kwam het bevallig dochtertje van den
heerFrimout, een lief krullebolleken, nog maar
een paar voet hoog, en 'tgaf den heer burgemees
ter een sierlijken bloemtuil, namens de school-
kinders, zeggende zonder in 'tminste verlegen te
zijn
Noble Jubilaire,
Prends ces fieurs, chef qu'on aime,...
Le roi de la fête, c'est toi.
Ton royaume, c'est ici même.
Ton peuple, les Zillebékois
Que Dieu te donne, eu ce bas monde.
Les dons que tusais mériter:
Santé, bonheur et paix profonde.
Et tout ce que tu peux désirer
De moeders waren gelukkig te zien en te
hooren hoe schoon dit complimentje werd afge-
zeid en de heer Baron drukte het lief engeltje
een paar klinkende piepers op zfjn rozenwan
gen, ouder 't gejuich van al da omstaanders.