gpreeKlraad SS
SHmtëswsrafraeHra»
Op Zaterdag 18 September 1909
5 centiemen 't blad
44e jaar. Taimerk SI 74
Te trekken bi] den Uitgever, 7* 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank !s jaar$
Zonnestralen
De Paus tot de Ouders
Vrije Denkers
f§©©©©©
BOND DE WERELD
Nieuws uit Congoland
Ontdekking van de Noordpool
Vr^nkrijk
l rPf-é^
De reisweg gevolgd door Peary
Hopmarkt
Tentoonstellingen van hop
SS9099S.OQ.OO OS
STADSNIEUWS
i>e vaart
Katholieke Bond
Zondagrust
Rijwielplein
Herziening der kiezerslijsten
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
M en ev Hen kin te Bamania
Terugkeer van M .en M ev .Renkin
De kerkvervolging
t»5 fr if' 9** *8»^
Bijkomende stemmen
DIT IS
ris YPER
EN OMMELANDS
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
strate, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen *t blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.'
l Ier school de oefeniüg der christene deugden
l dan zal het heil der maatschanpij grooten-
deels gewaarborgd zijn voor de toekomst.
Aan zulk gezaghebbend woord hoeven wij
niets bij te voegen.
De zon is de beste geneesheer voor lijders
aan rheumatisme, bleekzucht, bloedarmoede,
hoofdpijn, algemeene lichaamszwakte, ge
brek aan eetlust en nog veel andere kwalen.
Steeliên die. een hovetjen hebt, gaat er I i©®
dagelijks naartoe, bijzonder als de zonne
schijntwoont gij op bovenkamers, wandelt
op de vestingen, op pleinen en straten, liefst
al den zonnekant.
Hebt gij kinderen, hoe meer ze in de open
lucht zijn, hoe beter.
Woont gij buiten, dan vindt gij overal den
grooten geneesmeester.
Kijkt maar eens naar de buitenjongens,
hoe gezond zi) er uitzien. Zij hebben 't vast
en spelen en wentelen in'hetzonnelicht.
En de stedeling Hij verduistert huis en
kamers met dubbele, zelfs drievoudige gor
dijnen, de eene nog dikker en donkerder
dan de andere.
Hij zoekt immer de schaduwe en als ze
niet te vinden is, neemt hij zonnescherm,
regenschertrrfof reenï"« peerd van twee dien
sten dat men encas noemt. Op die wijze
kweekt hij ten grooten koste bleeke melk-
gezichten en serreplanten zoo ontstaan
de bleeke, bloedarmoedige zwakke zenuw
lijders.
Groot is de invloed der zon op heel ons
lichaamsgestel. De nog zwakke herstellende
zieke verlangt toch zoo naar een zonne
straaltje, en hij voelt onder den invloed
ervan dat zijn krachten teenemaal hernemen
en dage'ijks opnieuw aangroeien.
«Waar de zon niet komt, komt de doktor»,
zegt een hollandsche spreuke, en de oude
Vlamingen verklaarden dat aan den scha
duwkant der straat de lijkwagen driemaal
zooveel stilhoudt als aan den zonnekant
Gezonde lucht en zonneschijn
is allerbeste medecijn.
De maand September, welke wij pas inge
treden zijn, brengt voor vele ouders het
vraagstuk van de opvoeding en 't onder vijs
hutiDer kinderen op 't tapijt.
Heden leggen wij voor de oogen der
ouders, de woorden welke Z. H. Leo XIII
zaliger schreef in zijneD wereldbrief Sapien
tics Christianics
Wij willen niet nalaten bijzonder de
huisvaders aan te zetten volgens deze ge
boden, het besiuur van hun huis en de
eerste opvoeding hunner kinderen te re-
g len.
De fami'ie is de weg der burgerlijke
maatschappij en groetende,-Is wordt in den
kuiselijken kring de toekomst van den Staat
voorbereid. Daarom is bet dat degenen die
de vernieling der chrLtene instellingen be
werken, er zich op toeleggen de wortels der
familie san te vallen en ze spoedig in hun
eerste uitbotten te bederven.
Zij laten zich niet afschrikken van dien
aanslag door de gedachte dat dergelijke on
derneming niet kan aaneegaan worden zon
der de ouders ©ene w re ede beleediging arn
te doen, want hun boort het toe, uit natuur
lijk recht, degenen op te voeden, wien zij
het daglicht schonken, met de verplichting
de opvoeding en de vorming hunner kinde
rente schikken naar 't eiude waartoe God
ze bestemt.
't Is dus een strenge plicht voor de
ouders, alle hunne zorgen te gebiuiken en
geen enkele te verwaarloozen om krachtda
dig alle onrechtveerdig gewe'd die men hun
in die zakenlzou willenfaandoen, af te stoo-
ten. om uitsluitelijk voor zich alleen het
recht tot opvoeding hunner kinderen te
eisschen. Die opvoeding moeten zij door
dringen metdegron lbeginselen derchristeDe
zedenleer en geheel engansch vermijden dat
hunne kinderen schelen bezoeken waar zij
blootgesteld zijn aan 't noodlottig vergift van
't ongeloof.
Wanneer de goede opvoeding der jeugd
op 't spel staat, heeft men nooit het vecht
eens grens te stellen aan de moeite, hoe
groot deze ook moge wezen.
De katholieken die door hum en iever
en door hun geld scholen gesticht hebben
voer de opvoeding hunner kinderen, dienen
ter bewondering aan allen te worden gesteld
't Ie roodigdat dit schoon voorbeeld overal
waar het noodig is, nagevolgd worde.
Nochtans mag meu niet vergeten welken
belangrijken invloed de opvoeding in (le fa
milie op de zielen der kinderen uitoefent.
Indien de jeugd in den huiskring de
regels van een godvruchtig leven viudt en
Zondag laatst werd te Brussel een congres
gehouden, waar de Katholieke Kerk en den
Godsdienst op de schandelijkste wijze wer
den aangevallen. En 't waren vooral socia
listen ze zijn immers tecen den gods
dienst niet die mannen die hevigst en
met de meeste woede Christus en zijne
leering hebben aangevallen. Wat ze wilden,
die goddelooze kerels, was vroeger reeds
bekend, maar 't is goed, nu de kiezing
nadert, eens te herinneren wat er Zondag
al besloten werd.
Wat de zoogezeide vrij/denkers bedoelen
en wat zij van hunne gekozenen eischen is
vooral de volledige loochening van alle
vrijheid.
Zij moeten allen vrijdenker zijn ze
mogen hunne kinderen onder geen opzicht
naar godsdienstige scholen zendenalle
toelagen moeten geweigerd worden aan
scholen waar de Godsdienst tot grondslag
dient van onderwijs en opvoeding; ze mogen
enkel onderwijzers laten benoemen die niet
verdacht zijn van godsdienstige gevoelens
ze moeten uit klassen en scholen alles ver
wijderen wat aan God o' godsdienst denken
doet.
Zij moeten in de Kamer alle toelagen ver
werpen voor den eeredieust en stemmen
tegen de vrijstelling der priesters van den
soldatendienst; in de gemeenteraden moeten
zij tegen de begrootingen stemmen en tegen
de rekeningen der kerkbesturen zij mogen
niet toelaten dat nonnen de zieken ver
plegen in gasthuizen en gestichten voor
ouderlingen. Zij mogen nooit in beraad
slagingen overeenkomen met christenen en
alleen hun vertrouwen schenken aan vrij
denkers.
bleu eerlijke bekentenis werd op dit con
gres af'gebgd, bekentenis die men niet ver
geten mag en die meu Dij de kiezing eiken
kiezer onder de oogeu brengen moet, te
meer daar ze van zoo onverwachte zijde
komt
Een did beweerde dat onzijdig ouderwijs
voldoende was, maar van alie kante .iep
men dat dit onderwijs niet bestond, dat het
onderwijs godsdienstig of ongodsdienstig is.
Ferrer zit nu in Spanie achter de grendels.
I11 al de vrijmetselaarsbladen van Spanfeen
Be'eië wordt bij als een martelaar opgehe
meld. Zij zouden hem geerne weder op vrije
voeten krijgen. Dit maal zullen zij niet
lukken.
Francisco Ferrer" is een godsdiensthater
van de ergste soort. er> e°n anarchist. Veel
Ia wijd heeft bij reeds gemaakt. Met de men-
schelijke wet en met Gods geboden,1"is hij
erg in strijd.
Te Barcelona had hij eene moderne school
gesticht, die een echt broeinest geworden
was van omweutelaars'empolitieke moorde
naars. Bij het huwelijk van koning Alfonso
XIII was het een zijner leerlingen, Morral,
die ir> den stoet eene bom smeet, die ver
scheidene personen doodde.
Dat Francisco Ferrer daar niet vreemd
aan was, wist iedereen. De du'delijke bewij
zen waren er niet."De:'spaansche overheid
moest hem vrij laten. Hij gebruikte de vrij
heid. om zijne leerlingen en verdoolde
handlangers altijd meer en meer op te
hitsen. In de oogen van alle vrijmetselaars
was hij daarom een held en een martelaar.
Over 2 jaren kwam hij in Antwerpen. Hij
verscheen er openbaar in bet gezelschap
eener vrouw, die nergens door een treffelijk
man zou gegroet worden, maar die te Ant
werpen door de vrijmetselaars met geestdrift
onthaald werd.
In de logiën werd er feest op feest, voor
dat ongekoppeld koppel gevierd. Liberale
en socialistische dagbladen liepen o ver van
lof betuigingen ter hunner eere.
Nu zitten zij alle beiden in de gevangenis.
Ferrer als plichtig aan brandstichtingen en
moordenarijen. De kerel had eerst andere
vooruit gestoken, om zelf het gevaar te ver
mijden. Dezen keer schijnt het, zijn de
bewijzen zijner plichtigheid ontdekt en men
heeft hem nu achter de grendels gezet
Natuurlijk werd daar ook hulde gebracht
aan den Spanjaard Ferrer, die zijn leuze
noch God noch meester zoowel in voege
bracht, en erbij voegde: noch wet, noch
gouvernement, noch gelijk welke overheid
Voor de "gemeentekiezingen mogen de
kiezers alleenlijk stemmen voor alwie zich
verbindt de nonnen uit de gasthuizen en
gestichten te verjagen, want priesters,paters
en nonnen moeten geweerd worden als
oogedierte.
Natuurlijk zijn onze liberalen logiek, als
ze Ferrer toejuichten, die in Barcelona
kerken en kloosters raadde in brand te
steken ze zouden hier ook niet beter ver
langen dan het spaansohe voorbeeld te
mogen navolgen.
Het liberalism© is op een schoonen weg,
waar het onvermijdelijk naarto moest en
deze onder de liberalen, die nog godsdien
stig gevoel bezitten, moeten soms aardig
staan kijken als ze op de toekomst deuken
hunner partij.
I
Burgerwelzijn ontvangt het volgende
schrijven van den eerw. pater Antonius (in
de wereld Jozef Vermaeser) pastoor te Ba-
Prins Albert had ik de eer niette zien
hij is haastig over Coquühatville gereisd.
Maar onzen minister met zijn gevolg hebben
wij koninklijk en echt vaderlandsch ontvan
gen, M. Renkin was diep ontroerd en Mev.
Renkin kon hare tranen niet bedwingen.
(i Wij hebben ons Belgisch volkslied ge
zongen jongelingen,meisjes cn getrouwden,
zoo wat met 200 en a.u. b. in het Vlaamsch,
en zoo goed dat de minister het gemakkelijk
verstond en heel verbaasd stond, dat men het
aan de zwarten kon aanleeren.
Of ik er echter geduld mee heb gehad 1
Ge ziet me daar staan dirigeeren op mijn
verboog, als ware ik Peter Benoit in eigen
persoon 1!
Verders eerebogen. festoenen, wapens,
vlaggen, alles opzettelijk nieuw gemaakt
parade door onze meisjes, galabanket in de
missie, ge weet wat wij hisr galabanket kun -
nen beeten, kortom, 't was gaudeamus en
daar spreken we hier nog een jaar over.
Met mij is het goed, buitengewoon ge
zond en nog geen oogenblik ziek geweest;
we zullen het houden aan dat polleken. De
pastoor van Bamania is tevens leeraar van
zang en van een heele boel andere vakken,
kortom stof genoeg om niet veel te slapen
en integendeel veel te werken
Men ziet dat pater Antonius het altijd licht
schikt en de tevredenheid in persoon blijft.
M. en Mev. Renkin bevinden zich in
goede gezondheid, doch vermoeid aan de
Congoboot Albertville op weg naar Europa.
Er was besloten dat M. Schollaert, en de
andere ministers hunnen collega zouden te
gemoet varen tot Vlissingen den 25 dezer,
evenals zij hem uitgeleide deden tot daar bij
zijn vertrek
Thans wordt gemeld dat de minister van
Koloniën, tij het aanleggen van de Congo
boot. te La Palice, in Frankrijk, aan wal
stappen en per trein door Frankrijk naar
België terugkeeren zal, om de eindzitting
van het katholiek congres te Mechelen te
kunnen bijwonen.
Men bereidt te Mechelen eene grootsche
betooging te zijner eere.
Zaterdag moest te Auch de verkooping
plaats hebben der meubelen van den bis
schop, Mgr Richard, die, zooals men weet,
door de kerkvervolgers tot eene geldboete
veroordeeld werd. De ambtenaar, gelast met
de verkooping. kon noch voerlieden noch
werklieden krijgen om de meubelen naar de
Groote Markt te doen voeren of dragen in
gansch de stad werd geen enkel persoon ge
vonden die zich tot dat hatelijk werk wilde
leenen.Ten slotte vond men toch vier vreem
de ratten die de nuubelen naar de plaats der
verkooping droegen. Bij het eerste stuk dat
te koop gesteld werd, was de boete reeds
betaald, zoodat de hand!angers der kerkver
volgers al spoedig mochten afdruipen.
G'TqW les Itasca*
A NT
Elöis Urua)
Aalst, 14 September. Markt vast. Men
kwoteert Aalst (Stadsmerk) ri2.5o-ri5 fr.
Reeds eenige balen nieuwe hop ter markt
zeer goede hoedanigheid.
Londeni3 Sept.Markt prijshoudend.
Men kwoteert: Engelsche hop, ie kwa
liteit, 200-225 fr.; 2e kwaliteit, 150-175 fr.
Brussel. 15 sept. Marktprijshoudend.
Men kwoteert Poperinghe (stadslood) en
Aalst (stadsmerk) 112 1/2 Ii5 fr.
Saa{ (Oostenrijk), 14 sept. Markt vast:
prima-waar 240-255 fr. middelbare waar
210-220 fr,
Neurenberg (Beieren), r5 Sept. Handel
prijshoudend.
De laatste noteering der markt is als volgt
in fr.
Soorten Prima-Waar Middelbare Geringe
Marktbop 206-212 193-200 00-00
Spalterhop 225-237 00-00 00-00
Hallertau 225-237 206-212 181-193
Elzasserhop 2i8-a3i 0000 00-00
Poperinghe, 16 Sept. Handel prijs
houdend. Men betaalt Poperinghe (stad)
112 1 /2-115 fr. Poperinghe (dorp), ro5-
107 1/2 fr. Voor groene hop soms eenige
frankeu meer.
Het Verbond van de Westvlaamsche
Hopbonden richt dit jaar nogmaals prijs
kampen in, op elke gemeente, uitsluitelijk
voor de leden van den plaatselijken bond
Poperinghe 1 en 3 OctoberCrombeke
3 October Elverdinghe 3 October Proven
3 October Westoutre 3 October; Watou
4 October Vlamertinghe 5 October.
Doch den Vrijdag 8n October is er voor al
de bonden der streek eene gewestelijke ten
toonstelling te Poperinghe. Aan dezen
prijskamp mogen alleen deelnemen deze
keurhoppen, die op den plaatselijken toog-
dag als eerste klas (80 punten op 100) ge
keurd werden. Voor deze tentoonstelling
zijn er 3000 frank prijzen te winnen want
zij worden ondersteund door het Ministerie
van Landbouw, door de provincie West-
vlaanderen eu door de stad Poperinghe.
Daar zal er dit jaar veel schoone hop te
zien zijn elke bond zal wedijveren om
talrijke balen puike produkten aan te bren
gen. Reeds telt men 80 tot 100 tentoonstel-
Iers voor Poperinghe (stedelijke boni) 40
tot 50 voor Watou 35 tot 40 voor Crom
beke en Westvleteren. Pin dan de andere
bonden Iedereen moet meêwerken voor de
verbetering van de Poperingsche hop
't Is heden zaterdag dat de opening der
aanbiedingen voor het voltooien van het
kanaai dat Leieen Yperlee moet verbinden,
door de heuvels die het bekken der Leie van
dat van den IJser scheiden, te Brugge zal
plaats hebben.
Heden Zaterdag i8n dezer, algemeene
vergadering in het Katholiek Volkshuis.
1*.
Dienstdoende apotheek. Zondag 19
September, C. MAY, Groote markt, 35.
De laatste rijwielkampstryd voor dit jaar
zal op 26 September plaats hebben.
Onder de reeds ingeschrevenen bemerken
wij Van Houwaert, Buysse, Platteau,
Maroelli, Defra}'©, Vandenberghe, Charlier
en anderen.
t Zal voorzeker een grooten strijd zijn
tusschen de beroemde rijders van verschil-
lige fabriekmerken.
a) Uit hoofde van personeele belastingen
Eene bijkomende stem wordt toegekend aan
den kiezer die 35 jaar oud zijnde, getrouwd
is (met of zonder kind) of weduwaar met
wettig kind, en die eene personeele belasting
betaalt beloopende voor Kamer, Senaat
en Provincie tot 5 frank voor de Ge
meente tot i5 fr. in de gemeenten van meer
dan 10,000 inwoners tot 10 fr. in degene
van io.ooo tot 2.000 inwoners en tot 5 fr-
in die van min dan 2 000 inwoners
b) Uit hoofde van eigendom Eene bij
komende stem wordt toegekend aan den
kiezer die, op 1 Juli igog, sinds minstens
één jaar eigenaar is van onroerende goederen
hebbende een kadastraal inkomen van min
stens 48 frank, zij fr. 3-36 grondbelasting
voor den Staat (voor de Gemeente alleen
geeft eene grondbelasting van fr. io-5o recht
aan twee bijkomende stemmen) of die sedert
minstens twee jaren, eene inschrijving bezit
op het Grootboek of een renteboekje (en niet
een gewoon spaarboekje) op de Algemeene
Spaar- en Lijfrentkas, gevende minstens
100 fr. rente.
c) De diplomas of getuigschriften van
hooger onderwijs of van middelbaar onder
wijs van den hoogeren graad geven ook
recht aan twee bijkomende stemmen
d) De openbare ambtenbetrekkingen of
beroepen die het bezit veronderstellen der
kennissen door gezegde diplomas of getuig
schriften bestatigd geven ook recht aan twee
bijkomende stemmen
Niemand mag meer dan drie stemmen
uitbrengen voor Kamer, Senaat en Provincie
en vier stemmen voor de Gemeente.