Mengelinaren
SpreeKHiaad Si
Op Zaterdag 1(5 October 1909
5 centiemen 't blad
"Wjaar. TalmerV. :>,177
Te trekken bij den Uitgever, 7* 36, in de Boferstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaars
ROND DE WEREED
Ferrer
Stad YPER
Op Sint Pieters
Nog de feest van 8 October
Zoudagrust
9 SM.S SJBJB.SLS.t
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
m
Brussel
Francisco Ferrer
Erge onlusten te Parijs
Een woord van dank
DIT IS
T NIEUWSBLAB m TPEB
EN OMMELANDS
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
STRAiE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in die
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Woensdag nuchtend is te Barcelone in|
Spanje de beruchte anarchist Ferrer door den
kop geschoten, ter dood veroordeeld doorl
het krijgsgerecht als plichtig aan opstoking Ln^vernkkn Te ApolitiekemannenTer
en medehulp tot het branden en mtmoorden moorden alle wett J afschaffen alle kloos
dat alle eigendom voortkomt van diefstal
dat alle nijveraars en handelaars bedriegers
en dieven zijn
dat de nationale vlag enkel eene vod is
dat het huwelijk moet afgeschaft worden
en vervangen door de vrije liefde
dat men de burgerij moet verpletteren,
Naar de Nunciatuur
Een deel van de bende, die aan de Regen-
ciestraat uiteen gesabeld werd, kwam aan de
Naamsche poort terug bijeen en trok naar de
Nunci ituur. Waverschen steenweg. Eenige
kasseien werden daar tegen de luiken van de
gesloten vensters geworpen met stokken
werd er op de poorten gehamerd, en er werd
A bas la calotte gehuild, zonder dat er
van kloosters en andere gestichten in Spanje. terlingen 'verbannen de rechtbanken, hetee° was om de jvoonst
De woeste uitbersting van de laatste dagen Ileger en de vloot afschaffen, en eindelijk, de
van Juli ligt nog versch in ieders geheugen, I kerken vernietigen.
het zal dus onnoodig zijn hier te herinneren
hoe kerken en kloosters werden verbrand,
religieuzen en priesters op barbaarsche wijze
werden mishandeld, gemarteld en zelfs ver
moord.
De regeering heeft natuurlijk den opstand
gedempt en alle eerlijke lieden hebben hierin
de Spanjaards gelijk gegeven, buiten de
socialisten en de liberalen.
De socialisten zag:n zekerlijk in Ferrer
een hunner verkleefdste aanhangers, en de
liberalen wisten dat Ferrer een zoo evige
godsdiensthater was als socialist.
Daten belette Ferrer niet van millioenen
te bezitten en zijne kinders in armoede te
laten leven.
't Is dat programma, dat de volgelingen
van Ferrer te Barcelona hebben willen uit
voeren. En nu spannen liberalen en socia
listen overal samen om dien misdadiger te
wreken 111
Woensdag namiddag ging eene
liberale en socialistische studenten, die aan
de burgerlijke begrafenis van schepene
Lepage deelgenomen hadden, eene betoo
ging houden in den omtrek van het spaansch
Igezantschap, doch de policie waakte en
versperde de woelmakers den doortocht. De
bende, een vijftigtal kwaêjongens, trok dan
de stad in om voor de bureelen van eenige
katholieke dagbladen A bas la Calotte
te gaan huilen, eene ovatie aan het socialis-
Wilt ge dien Ferrer nader leeren kennen, I tisch dagblad Le Peuple te brengen en
van den vertegenwoordiger van den H. Stoel
tegen de t rutaliteit van eenen opgehitsten
troep te beschermen.
Twee priesters aangerand.
De zelfde bende zag twee priesters op den
tram zitten. De tram werd door de rumoer-
makers belegerd, en een der priesters met een
stok geslagen. Twee andere reizigers plaats
ten zich voor de geestelijken en beschermden
bendeIdeze teg n verdere gewelddaden.
De policie, die het spaansch gezantschap
bewaakte, kon rond middernacht terugge
vonden worden. Het reg:nde op dit uur dat
het goot en voor ver iere ruststooringen was
er niet meer te vreezen.
De meeting
Hevige redevoeringen werden uitgespro
ken. Citoyen Camiel Huysmans begon met
|te verklaren dat het voortaan daden zullen
zijn. die in Spanje spreken zullen, daar de
ziehier wat Het Nieuws van den Dag erover I vervolgens op de trappen der Beurs eene I protestaties van gansch de wereld vruch-
zegt
is nochtans
Isoort van meeting te houden, waar eenige
heethoofden de ongerijmdste dingen aan de
broekventjes, aangaande de zaak Ferrer,
wijsmaakten.
's Avonds waren de socialistische jonge
I \xrar htp:
Peuple i)
naar Europa weergekeerd en een hu
thans tooneelspeelster te Parijs.
Een der andere dochters van Ferrer, die
insgelijks te Parijs woont en moeder is van
drie kinderen, verkeert in de diepste ellende
En de miljoenenrijke anarchist geweerdigde
zich niet haar eenigen onderstand te
zorgen
Ferrer woonde nu met zekere MinaSoledad
de Villa Fianca, en hij bezat een aanzienlijke
fortuin, wat hem niet belette den anarchist
uit te hangen. Hij vond daar zonder twijfel
profijt in, en men verzekert dat hij van de
opioerige bewegingen, welke hij wist te ver
wekken, gebruik maakte om met mee
op de Beurs le - peculeeren.
Men zal zich herinneren dat hij een zeer
verdachten rol speelde ten tijde van den
schrikkelijken dynamietaanslag te Madrid
gepleegd op den bruiloftsdag van koning
teloos gebleven zijn om den veroordeelde
van Montjuich aan de beulen te onttrek
ken. En, voegde hij er bij, moest morgen
een wreker opstaan om de Maura's en Alfon
so's XIII neer te vellen, er zou niemand zijn
rnnrl ft ufo Tl - - J - - - l,en jjj BC!£Cr vuil,
bijeengeroepen om eene monster-1 daar men zien nennn rei»-
r door rlr*r»r hpr zwcerd zal vei -
de betoo-
Zondag middag op de Beurs-
Francisco Ferrer is nochtans geen zeer
aanbevelensweerdig peisonnagie. Hij is,
reeds jaren geleden, van ziine vrouw af
scheiden, die toen met hunne drie dochters, reupe -f j or het zweel
naar Australië trok. Later zijn de dochters betooging te houden tegï n cle s'rafu.tvoerrng het slaat door het z
runner is van den spaanschen anarchist. Deze beloo- gaan Huysmans emaigae
evenwel niet veel. Onder|gers tegen on
aan 't woord.
wmst
Alfonso, en dat hij aan den dader, Mo.ra
eene schuilplaats verschafte en de middelen[spiegelstraat naar de Henegouwlaan
bezorgde om uit Madrid te vluchten Ferrer
werd daarvoor zelfs veroordeeld. Na zijne
straf ondergaan te hebben, stichtte hij te
Barcelona eene anarchistische school, met
het openlijk doel godsdiensthaters aan te
kweeken.
Hij stond aan het hoofd van alle anar
chistische en revolutionnaire bewegingen in
Spanje, en niettemin, toen hij verleden week Idrongen in huis, wierpen het portret
voorden krijgsraad van Barcelona verscheen, I Hepen terug buiten
loochende hij alle plichtigheid. Hij beweerde,
ondanks de stellige verklaringen der gelui
gen,dat hij ten tijde der onlusten te Barcelona
niet geweest was. De oproerige manifesten,
die men in zijne woning gevonden had,
dagteekenden van over jaren, zoo beweerde
hij. Kortom, de lafhertige kerel wilde de
verantwoordelijkheid zijner ophitsingen al
schudden.
't Ga U zoo gewoonlijk u et de socialistische
en nnarchitische opruiers wanneer er onge
lukkiger! zijn, die zich door hen laten mis-
eenëpTassendène regeTtmkken 'hoop 7n~al [plaats bijeen te roepen om opnieuw te mam-
5oo betoogers, meestal kereltjes van 15 tot Ifesteeien
18 jaar oud, met den socialistischen volks- Daarna kwam Furnemont
vertegenwoordiger Furnemont en een hon-1 Deze miljoenrijke arme dompelaar, die een
der'al groote menschen aan 't hoofd, de stad [der hoofdm innen is van de vrijmetselaars^
in Vooraan werden een tiental roode vlag- vertelde met tranen in de oogen en bevend
met rouwstrikken behangen, eene I van ontroering dat het de Paus is die hel
blauwe vlag en de witte vlag van de vrijden- hoofd van Ferrer heeft doen vallen. Fer-
kers gedragen, alsook twee transparanten, rer was mijn vriend van over vijf en twintig
waarvan eene een jezuiet verbeeldde diejjjar, vervolgde Furnémont indien men mi
een zak geld en een kruisbeeld in de armen als getuige opgeroepen had zou ik naar
hield boven deze domme karikatuur stond I Barcelona gevlogen zijn om aan zijne beulen
er geschreven Weg met de inquisiteurs 1 i) j hunne laagheid te gaan verwijten 1 Onz-
Op den anderen trausparant las men Wij
zullen den rouw voor Ferrer dragen, tot dat
hij gewroken is!» Beurtelings werd door een
paar klaroenen de doodmarsch geblazen en
door de betoogers <1 A bas la Calotte ge
huild, en zoo trok de stoet traag langs de
Jozef Stevensstraat, de Hoogstraat en de
omhuld
roode v'aggen zullen met rouw
blijven tot den dag dat Ferrer zal gewroken
zijn. Mijne broederhand zal ik reiken aan
hem die als de wreker van herrer optreden
zal 1
Zekere Vinck hield ook nog eene hertroe-
rende aanspraak en deed zijne toehoorders
.sidderen bij de akelige voorspelling dat de
Langs de Henegouwlaan, Beursplaats, de papen het in België ook op de groote vrijhe-
Brouckereplaats en Nieuwstraat, bereiktenjen van jiet vo|k gemunt hebben, en dat er
de schreeuwers de Noordlaan, waar nabij Hel bijgeV0lg tegen de clericalen een onverpoos-
Nieuwbrug een winkel van spaansche juwee-1 de strjjd moet geleverd worden.
len gelegen is. De betoogers zagen er een
portret van den koning van Spanje, in een
met goud ingelegde lijst, dat sinds jaren als
reklaam iu de uitstalling hing. Eenige kerels
af enj
Een gendarm in burgerkleeding die de
betoogers volgde, kwam, met den revolver
in de vuist, tusschen om de woning te
beschermen. Met vijftig man te gelijk werd
de gendarm bestormd, ontwapend en met
vuisten, stokken en regenschermen geslagen
terwijl de vitrien, waar voor eene groote
weerde juweelen ten toon lagen, met steenen
verbrijzeld werd. Eenige poiicieagenten
kwamen toegeloopen, haalden het slacht
ofï'er uit de handen van de woeste bende, en
gansch bebloed, naar het
Een politieagent doodgeschoten
Woensdagavond kwamen eenige duizende
socialisten, anarchisten en revolutionnairen
met het slraatscliuim, apachen en ander ge
spuis om ter nagedachtenis van den anarchist
Ferrer, eene betooging aan het spaansch ge
zantschap te gaan houden.
Het socialistisch dagblad La Guerre soci
ale had eene bijzondere uitgaaf gedrukt met
een rouwband omlijsten voor hootding dra
gend Zelfmoord van Alfonso XIII. De
citoyen Herzée kondigde in dat nummer een
artikel af getiteld Aan den Moordenaar!»
en een oproep waarbij al de syndikalisten.
socialisten en anarchisten op de Clichyplaats
bijeengeroepen werden, om zich naar het
leidden hem, gansch bebloed, naar
leiden en in opstand komen, dan maken delpohciebureel der Bruidstraat. Er wordt ge-
ophitsers zich uit de voeten dan hebben zij I mfild dat (le aanranders ook den gendarm spaansch gezantschap te begeven,
niemendalle gezegd, dan heeft men ^lunne I Van zijn uurwerken ketting ontlast hebben
redevoeringen en manifesten verkeerd ver I handeldrijver der Noordlaan heeft
staan [donderdag de juweelen, die woensdag in de
Wat Ferrer leerde [vitrien lagen, nageteld en bevonden
V* 'voor 1100 frank gestolen werden
.„.ik Jat de kerels in huis vielen, be-
z"ich de winkeldochter daar alleen.
dat er
Op het'l
Na den dynamietaanslag, te Madrid tegen|0ogenbl
den koning en de koningin van Spanje ge-|vond
pleegd.eu waaraan beide vorsten ontsnap
ten, doch waardoor acht en twintig andeie
personen gedood werden, was f errer aange
houden onder verdenking van medeplichtig
heid aan de misdaad, doch bij gebrek aan
stellige bewijzen, was hij terug vrijgelaten.
Hij deed dan eene omreis in Euiopa
werd overal feestelijk ontvangen door
liberalen en de socialisten. Te Antwerpen
werd hem in de vrijmetselaarslogie een]
feestmaal aangeboden.
Wil inen nu weten wat die gunsteling der
vrijmetselarij zoo al leerde? Luistert
Hij leerde dat er geen God bestaat, dat
God enkel uitgevonden is door vreesachtige
personen
en
de
Het spaansch gezantschap
Het was stoffelijk onmogelijk onder dq
vensters van het spaansch gezantschap. Bel-
liardstraat, te geraken. Schier gansch de po
licie van de hoofdstad was in den omtrek op
en het hotel van Z. Exc. M. de Ba
Corsi zelf, was door verscheidene;
wacht,
gaer y
Spanje weggenomen van den gevel
1 m .1 a iranC
Deze bladen werden kosteloos uitgedeeld
Van af 7 1/2 ure trokken groepen van ver
dacht uiterlijk naar gemelde plaats, alsook
naar den Boulevard des Batignolles, zonder
zich op den Boulevard de Courcelles te dur
ven wagen, waar het spaansch gezantschap
gelegen is de omtrek er van was door eene
talrijk pjlitiemacht en verscheidene scha
drons rcpublikeinsche wachten afgezet. De
voorzorgen waren zoo goed genomen dat he
onm Jgelijk was het gebouw van het gezant
schap te bereiken.
Het w is ten 9 ure dat de eerste betooger
op de Clichyplaats een stoet vormden. Er
Jaurès, Vaillant en twee-drij andere op-
stokers, kregen een ferme trommeling bij
een der oploopen en seffens waren ze te
kante, en van geheel den avond niet meer te
zien. Hun vel is te teer en te kostelijk om
zich bloot te stellen.
Op een oogenblik werd uit de rangen der
betoogers geschoten naar M. Lepine, hoofd
der policie. Een agent werd doodelijk ge
troffen een andere zeer erg gewond.
M. Lepine kreeg een stuk ijzer op het
hoofd, juist boven zijn ooge, maar hij bleef
toch op zijnen post.
Een kerel schreeuwde naar de agenten
moordenaars
Hoe noemt gij dezen die daar den agent
hebben doodgeschoten
- Dat is een werkongeval I werd er ge
antwoord.
De tusschenkomst van Pius X.
De Paus, aangedreven door een gevoel van
medelijden voor den veroordeelde van Barce-|
lona, had door een goed geplaatst persoon
aan het hof van Spanje inlichtingen doen
nemen om te weten of een voetstap bij ko
ning Alfonso XIII het leven van Ferrer zou
kunnen redden
Het spaansch gouvernement deed ant
woorden dat de poging van den H. Vader,
ondanks het gevoel dat hem aandreef en dat
Hem grootelijks tot eer strekt, geen kans had
te gelukken.
De H. Vader wilde zich bijgevolg aan
gecne weigering blootstellen en onthield zich
dan ook van alle voorspraak bij koning Al-
f^o^'tj^ n jr w jr w?. V
Eenige ieverige jonkheden van St Pieters
Congregatie vragen ons de opname van
hieronderstaande artikel. We voldoe* geerne
aan hun verlangen omdat we denken geene
gelegenheid te mogen laten voorbijgaan om
de jonkheid op den goeden weg te houden,
eo, zooals wij het meermaals gezeid en ge
schreven hebben, de beste middel daartoe is
de Congregatie, waar de jonkheid een eerlijk
verzet, deftige gezellen en wijze raadgevers
vindt.
Wij achten het als een plicht e&a w«#ord
van dank toe te sturen aan den vriend voor
het schoon verhaal van onze feest, verleden
week in het Nieuwsblad verschenen. Hertelijk
bedankt, vriend, omdat gij daardoor nog de
gelegenheid geeft, aan deze, die door tijdge
brek onze leest niet konden bijwonen, een
schoon gedacht te vormen, van dezen heuge-
lijken avond. Wij hebben met genoegen
vernomen dat Gij tevreden waart over de
feest, en he'Jt Gij ons wat opgehelderd voor
ons werk, zulks hebben wij met liefde vol
bracht, omdat wij wel weten, en er van
overtuigd zijn, dat wij nooit genoeg en zullen
kunnen doen, in vergelijking met deze die
voor ons toch zoo vele doet. Die onze feest
hebben bijgewoond, hebben kunnen hooren
en besta'igen, dat onze Bestierder, zoowel
ons bijstaat in onze stoffelijke belangen als
n onze geestelijke 't was ook dan dat men
zei, en niet zonder reden De Vriend der
werkmanskinderen Den dag van heden
mag het openbaar gekend zijn wie de vriend
is der werktnansjongelingen, en wie zich niet
schaamt om zich te scharen tusschen de
arme werkmanskinderen, daarvoor verdient
hij al onzen lof en dank. Ja, vriend, aan
staande jaar beloven wij U nogmaals ons
best te zullen doen om U nog zoo een aan
genamen avond te verschaften, want wij
hebben den hoofdman der feesten aan de
hand. Nog een woord van dank aan al de
Heeren en Vrienden die niet alleen onze
feest opgeluisterd hebben door hunne tegen
woordigheid, maar ook nog door hunne
milde gift in de omhaling. Wij zijn er herte
lijk dankbaar voor hun doel is het onze;
den groei en den bloei der Jongelings-Con
gregatie, tot meerder vooruitgang
Christene Jeugd.
Leve dc Congregatie van St-Pieters
Een groep Congreganisten.
Koslen nóch moeite worden gespaard
om MIC HIEL STROGOFF, in de bes-
Ie voorwaarden voor 't voetlicht te bren
gen. St-Michiels Turngilde, -Harmonie
en Symfonie verleenen hunne mede
werking.
Schermen en tooneelkleederen zullen
allerprachtigst zijn en zoo getrouw mo
gelijk verveerdigd zijn naar de platen
uit hel oorspronkelijk werk van Jules
Yerne.
Kaarten zullen ten huize aangeboden
worden.
bewaakt.
Men had het wapenschild'J waren daar 1200 tot i5oo betoogers, met den
IN
De
de vensters de gebeur-
fenissen af die zich niet voordeden. De regen
die rij stroomen viel, hielp mede tot
richting van den ordedienst, en in de buurt
van de Belliardstraat bleef dan ook alles
I rustig.
socialistischen volksvertegenwoordiger Vail
lanf aan het hoofd. Zij zongen de Interna
tionale en riepen A bas la calotte! Vive
Ferrer Onderweg naar den Boulevard de
Courcelles, groeiden de rungen der woelma
kers merkelijk aan en zij telden weidta ver
scheidene duizenden betoogers.
GEMEENTERAAD.
De gemeenteraad van Yper komt heden Za
terdag bijeen ten 5 ure.
Fe oordeelen naar de dagorde is er brood
op de plank zooals men zegt onder hel volk,
want niet min dan 17 zaken zijn te bespreken
of te beslissen.
Voor een begin, na het verlof, is 't nog al de
moeite weerd.
1. Verslag over het dienstjaar 1908 van het
stadsbestuur.
2. Verslag over den verkoop der noten.
3. Muzeum: rekening voor 1908.
4. Dischverdeeling zijner bijdrage in de
koslen van het kosteloos lager onderwijs voor
1908-09.
5. Lagere scholen: begrootingen voor 1910:
a) betalende scholen; b) kostelooze scholen,
,6. Bewaarscholen: begrootingèn voor 1910:
a) betalende scholen; b) kostelooze scholen.
7. Jveukensehoolbegrooting voor 1910.
8. Muziekschool: begrooting voor 1910.
9. Verkoop van stadsgrond.
10. Godshuizen: verdeelina van onroerend
11. Godshuizen: verkoop van eene weide.
12. Begrooting voor 1910 van St. Niklaais-
kerke.
13. Verkoop van sparren behoorende tot
de kerkfabriek van St-Pieters.
14. Herstelling van een derden sehoormuur
aan St-Maartenskerke.
15. Stadsrekening voor 1908.
16. Disch: afstand van pacht.
17. Bestemming der premiën, voortkomende
van stichtingen, verleend aan de kinders der
stadsscholen.
BERICHT
De Heer Minister van spoorwegen,
posterijen en telegraphen komt met llcn
October laatst 1. eene nieuwe stopplaats
van treinen in te richten op de lijn tus
schen Yper en Cornen, te Zillebeke (na-
!ij de dorpplaats)
Deze draagt de naam van Zillebeke-
Zuid.
treinen houden er stil:
5.10 naar Kort rijk.
6.10 naar Yper.
7.09 naar Yper
8.07 naar Kortrijk
8.38 naar Yper
11.02 naar Kortrijk
13.18 naar Yper.
19,02 naar Yper
19.42 naar Kortrijk
21.29 naar Yper.
aan bovengemelde slop
voor de
De volgende
N. 3670
3297
3673
3677
3684
3694 -
3685
3695
3706
3701
N. Er
z IJ 11
plaats abonnementskaarten
werklieden verkrijgbaar.
Dienstdoende apotheek. Zoudag 17
October, A.DONCK, llijselstraat, 13
E KORTRIJK Zaterdag avond rond 8
ure, kwam lienri-Leo Enghels, geboren te
Mareq-en-Baroeil, (Frankrijk) den 17 Juni 1882,
daglooner, in het policiebureel nachtverblijf
vragen, wat hem toegestaan werd. llij weigerde
te eten en ging ten 9 ure gaan slapen. Rond
11 1,2 ure begon hij luidkeels te zingen en
bedreigde den agent Carette, die hem wilde
van del doen zwijgen; dan begon hij de ruiten en ven-
terramen te verbrijzelen en wierp het kruis
beeld ten gronde. Twee gendarmen, die juist
binnenkwamen en twee agenten konden den
woestaard slechts met moeite bedwingen en
u 1 r 1 r\r Tv ïtrvNUN ihem in de verzekeringszaal opsluiten. Engliels
WILLEN 13 KUiWNLtN I g e(. Qog en dan wercj aues
geeft op Zondag, 24 October in I Ka-i I stil. Rond 1 3/4 ure kwamen twee agenten
tholiek Volkshuis een buitengewoon J met eene dronken vrouw; de agent van dienst
prachtig looneelfeest. Men zal uitvoeren|veldejc|e jle[ voorgevallene en de twee aangeko-
bnek met deuzelfden titel van Jules er-1,Tlenen gjngen eens zien. Men vond Enghels
M I C II I E L STROGOEE I met zijnen broekband verhangen aan de ijzeren
wereldberoemd stuk getrokken uit het Ftaven: de ongelukkige was nog warm, doch
de dood had reeds haar werk verricht. Het
