EN
M E LAN
ma
)(Ujk ipp e r
Op Zaterdag i .amiari 1910
5 centiemen 't blad
45e jaar. Talmerk 3187
Te trekken bij den Uitgever, 7* 30, in de Boferstrate, te Yper, en bij 's landsöoodschapwezen ofte post, tegen 'd frank Ss jaars
s m
tV i e 11 Lij a a r 11 en se Ti
Zalig Siniwj icir
KOND m
4'EU
F LI)
2# e s* s*
Laad eens!
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
ïn 't Volkshuis
Evangelie
van zondag
2 Januari 1910
De Vaart
Voor de grenzen
Zondagrust
Ifetp IcGoüsme
januari of Nieuw
irinaancl toegewijd
n de H. Kindsheid
Jesus.
ui O. H. Besnijdenis.
i*H. üdilo, abt van Clu-
L -j- 1049, hij stelde de
^jachtenisgebeden der
Verledenen in, van zijn
-der. en van daar wier-
in zij in geheel de Kerk
tgevoerd. S. Baselis,
erkleeraar.
Zi. HH. Martiniaanen
iiridion bb H. ,.del-
rd van Huysse van
idenaerde 826, hij
as raadsheer,.van Ka'
1- don- (Iroote. S.
aven, martelaar - s
arcus, Kluizenaar.
ra 3. H. Anterus, 19'
ius van Rome. H.
inove f 31?, patrones
r ïinnapotgieters
'X 4 H. Titus f 94. Hij
ns. volgeling van den
l'aulus, die hem bis
hop van het eiland
feta wijdde. He Pha-
.ilde, brabaudsche Hei-
f'75patrones der
arlieden en Reizigers
io 5. H. Telespborusm.
Paus van Rome 138,
ijlj bevool den - Gloria
'pp.xcelsis - gedurende
fr'mis. H. Oerlasius,
urst krijgsman enjiater
i-eniijt. H. Simon S y-
tes. S! 1 Amelia, maagd.
d 6. HH. Driekoningen
aapur Malehior en Bal-
üizar; patronen der
erdzagers.
>7 H. Tilo, vrijgekocht
's slaaf door Sint ,Rloy,
•:;k het ge'oof te Ise-
lem en omstreken.
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
ötrai e, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
legenlienhonderdiien is daar:
)lk een Zalig Nieuwcjaar
)ij, Mijn Lieve Lezers allen,
pen goed jaar moog U bevallen!
!u is 't 011de jaar verdwenen,
Iriieuwe is reeds zoo blij versehene 1
k wensch l! dan al te gaar
'en oprecht gelukkig jaar!
legen was geen jaar van zegen,
let bracht ons veel koude, en reg.n
tngemak en tegenspoed:
jlecn, 't jaar negen was niet goed
';at God 111 4 jaar tien wil' geven
;en voorspoedig, vreedzaam leven,
rust, gezondheid aan at dezen
i:ie het Nieuwsblad zullen lezen!
tracht dan, Lezers, al te gaar
j-n dit scherpe kiezingjaar
Eensgezind, vol vuur en staal
laar een nieuwen zegepraal!
Naar aloude christelijke geplogm
bid, wenschen wij op vlaainsche wijz«ït.
nn onze oude en nieuwe lezeressen en
■zers een zalig Nieuwjaar.
Aan allen die zeil' christelijk u-npii
pgebrachl, wenschen wij dai hiinin
kuieren ol' naaslhestaanden in eere en
eugd mogen opgroeien, tol glorie van
ocféntoL eere eii sllchïïhg Van hunnen
renmensch, opdat zij 11a een leven van
eugdzaaniheid de belooning ervan mo
rn genieten.
E11 0111 nu lol hel stoffelijke te komen,
penschen wij aan alle werklieden hinsi
910 deugdelijk en winstgevend w
ie hen in siale stelle voor vrouw en k..
(eren eerlijk den kosl te verdienen, zon-
er verplicht te zijn dc hand ui! tc sic
en. Daarom zullen zij wel doen binst
jet jaar dat "begonnen is wantrouwig
e. zijn van die zeemzoete fleemers rei-
'ijters in werkstakingen die er enk< l
|p uit zijn ten koste van hun even-
lensch, een lui en gemakkelijk leven
r leiden en de snullen die naar hm
listeren uil le buiten.
Mochten de werklieden trachten b. >t
II beter hunnen stiel le kennen, de opge-
tgde take met zorg te verrichten, alzoo
'0 Tij f doende aan hunnen baas, gelijk
III hen zeiven, mei den naam en
am der Ypersche werklieden overal I:
icn kennen en naar weerde schatten.
Aan de bazen en nijvcraars veel ge d
hunne ondernemingen, opdat zij v>
bn zei ven en voor hunne werklieden de
podige verbeteringen kunnen inbren- .j
Aan de Handelaars veel vérkoop en
lamp tan te betalers, wat ben zal toe a-
b waren van eerste hoedanigheid te j
ïveren aan de leegste prijzen.
Voor die reizen, de beste aansluitingen j,
ju de snelste treinen, zonder treiniam-
Vil.
VOOR Z. H. DEN PAUS.
Telken jare met 'Kerstdag, wordt eene
inschrijving geopend 0111 'Nieuwjaargif
ten te verzamelen voor Z. H. den Paus.
Als vorige jaren zullen wij gülhertig
de juiisten ontvangen van onze lezers
voor den Vader der Christenheid.
De giften mogen ook gezonden zijn
mar M. Mallié, le Doornik, Gouden
poortstraat.
Z. E'. II. Kanunnik De Brouwer, pas
tor-Deken, fr. 100
Mijnheer en Mevrouw Ernest Fraeys
Yper. fr. 100.00
fjt -
V R A N K R IJ K
Met Kerstdag pcisde Pataud, de Ko
ning der Elektriekwerkers, zooals hij
genoemd wordt, nog eens van zijne per-
ten uit le meten. Hij zou namelijk do pa
nische bevolking in den donkeren ste
ken tegen 10 of tl ure 's avonds, maar
ditmaal is het een flimpe geweest: de
soldaten der genie waren gereed om dc
rklieden ©ogenblikkelijk te vervangen,
oodat er enkel eenige stonden mis
schien volledige duisternis zou geweest
zij Pataud is wat röndgcloopen, tot
z< fs naar Minister Briand, maar deze
Onlangs' wend Kardinaal
Voor de Katholieken zal 1910 een lues
iar zijn in de provinciën W cstvlaandi
en, Antwerpen, Brabant en Henegou
;en Het zal dus noodig zijn de kiezen
at zijn 45e jaar intreedt, zal aan dun
dicht niet te kort blijven. Moge het pan
()U) den band nog versterken diebfc
katholiek bestier verbindt aan den Mom
m den vooruitgang van ons pdella
Moge het staatsbeslier meer dan vioe
I;er de belangen bchertigen der kleine
r om,,nten die sedert zoovele 3a
arrondissementen," T- inmick
«mren van het IvalhoutK
ren den steun waicu
1 on 1102 al dikwijls vei
gouvernement, ui nu0
1 in hel toekennen van
aeien werden in net
rlu „iivncren van openba-
yoordeelen len het lutvoei ei 1
re. werken! Om dit verkrijgeB,jat hrt
Nieuwsblad zijn beste penn
.ncdewc-ke,. '«f
welmeenen met zedelijke c_
belangen der bewoners van 0
rig arrondissement.^ niEUNVSBl,vI).
Sdnëu tot
800 fr. boete veroordeeld voor zoogezeide
overtreding der wet op de scheiding van
■k en Slaat. Men weet ook nog dat de
ordinaal volstrekt weigerde de boete
Malen en voor alle geldelijke lus-
ïkomst der katholieken bedankt
iedereen zag verlangend om te weten
v h de Staat doen zou: kwijtschelding
erieenen, 'of de Kardinaal gevangen ne
men!
Nu verneemt men op het onverwachts
dat de rijksontvanger het geld der lioo-
gergemelde boete heeft ontvangen met
oen n'aamloozen brief.
Natuurlijk waren de mannen van het
gouvernement er seffens bij 0111 met den
kabdinaal te lachen, omdat hij in liet
openbaar weigerde te betalen, en het
bi drag zijner boete deed opzenden onder
naaittloozen brief.
Maar de Kardinaal heeft naar de ga
zetten eenen brief gezonden 0111 te ver
klaren dat hij die betaling niet heeft
gedaan, en ook aan niemand de toelating
heeft gegeven 0111 voor hem le betalen.
I)at hij zelfs niemand kent die zich zou
durven bemoeien met eene zake tus-
mi hem en den Staat, zake waarmee
,er der Kerk zoo nauw verbonden
Is er misschien nog eens een geheim
fonds van den Staat zelf lusschen ge-
bn cht, om aan den kardinaal de gelegen
heid'niet te geven voor zijn geloof ge
vangen te zitten? I11 Vrankrijk is alles
mogelijk!
vi Feron-Vrau, n ij veraar uit het Noor
den en eigenaar van LA CROIX van
Parijs, had over eenige jaren den eigen
dom gekocht der paters Assomptionis-
tei maar het fransch beslier had er
algelijk de hand opgelegd, en een dezer
tgen heeft dezelfde heer zijn eigen goed
l ek weergekocht en nog eens er voor
moeten 180.000 fr. betalen.
Daarvoor moet ge in het vrije Vrank-
ri. ie wonen om zulke dingen tegen le
komen!
Nog schooner!
De bisschoppen uit Vrankrijk worden
door de rechtbank vervolgd omdat ze
spreken en schrijven tegen de goddeloo-
ze boeken die de kinders verplicht zijn
te gebruiken in de fransche scholen.
Briand doet nu juist hetzelfde met
Geschiedenis der Kerke door Priester
Vandepitte. Dat werk is verboden als
lees-, leer- en prijsboek in alle scholen,
't Schijnt zelfs dat er een heele reeks
christelijke boeken alzoo zullen verbo
den worden en de gebruikers ervan ver
volgd voor de rechtbanken.
.Waar zal die vervolging eindigen?
AMERIKA.
Groole opschudding heerscht er in
Amerika op de katoenmerkt: vier spe
culanten hebben Zaterdag 13 millioen
dollars gewonnen of 65 millioen frank,
met op de beurze de prijzen van het
katoen op te jagen. De bale, die over
eenige maanden 40 dollars woerd was,
is 'er nu aan 80 verkocht. Aan het hoofd
van die speculanten, was Patten, den
graankoning van Chicago, die door zijn
slagen meer dan eens" reeds de markt
in beroering bracht.
EENE BAGATEL.
De Amerikaan, sir Brukhens-Morgan,
heeft de spoorweglijn en de hulplijn van
Chicago verkocht aan een groep rijk
aards van. Chicago voor den prijs van
24.697.000 dollars of in onze munt ruim
273 millioen 483,000 fr. De maatschap
pij van Rack-Island heeft de kontrool
aangekocht op den spoorweg van Schigh-
Valley.
DE KOUDE.
Sedert een paar 'dagen is eene vinnige
koude beginnen heersehen in het Noor
den van Amerika, en daarbij is er veel
sneeuw gevallen.
De Ireinen van New-York en Chicago
zitten in den sneeuw vast. Op verschei
dene plaatsen zijn de telegraaf- en tele
foondraden door het gewicht van de
sneeuw doorgebroken.
De staten langs de Atlantische kusten
hebben sedert twee dagen hevig te lijden
van liet gcweiuigste sneeuwtempcest üat
nier iu de laatste 20 jaren beleefd werd.
Springvloeden hebben de kusten van
Chelsea, in de massachusetts verwoest.
Er zijn 1500 personen zonder dak;
drie menschen zijn bezweken. Te Phi-
Indolphia ligl de sneeuw 22 duim dik
In die stad zijn 15 personen van koude
omgekomen.
MIJNRAMP.
I In de koolmijn Herrin, Illinois, heeft
eene ontploffing plaats gehad. Er zijn
reeds negen dooden bovengebracht. Men
denkt dat er 50 werklieden begraven
zijn.
ENGELAND.
Officieel wordt nu gemeld dal de ont
binding van bet Parlement zal plaats
hebben op Maandag 10 Januari en dat
op (dien dag de eerste bevelschriften voor
het houden der verkiezingen naar de
670 kiesomschrijvingen van het ver-
eenigd koninkrijk zullen verzonden wor
den.
De verkiezingen zullen plaats hebben
op de nieuwe kiezerslijsten, 't is te zeg
gen dat er meer dan 90,000 kiezers meer
dan in het loopende jaar van hun kies-
Irecht zullen kunnen gebruik maken.
Volgens de officieele lijst uitgegeven
door de Lab ou r Party zullen 78 ze
tels betwist worden door socialisten; zoo
dat in tal van omschrijvingen er 3can-
didaten voor een zetel zullen zijn.
Deze toestand is van aard om de kan
sen der conservatieven te vermeerderen,
'want als de liberalen en de arbeiders,
socialist of niet, elk met bun eigen kan
didaat opkomen, dan slibbert de conser
vatief er in 't algemeen door.
Maandelijks zullen PRIJSRAADSELS
gegeven worden, waaraan kostbare prij
zen verbonden zijn, te verloten onder de
goede oplossers, inschrijvers op het
Nieuwsblad.
Prijsraadsels voor JANUARI:
1. Hoeveel boterhammen kan men snij
den van een heel brood?
2. Schrijf honderd met VIER GELIJKE
cijfers.
3. Wanneer een neger in warm zeep
water ferm gewasschen wordt, wat
wordt hij dan?
4.-W-elke kaars brandt langer, eene was
kaars of eene roetkaars?
P R IJ Z E N
Eerste prijs: De Bende Pollet, door
T. Van Keyveldt.
Tweede prijs: Vertellingen van Odi-
lon Demaré.
Derde prijs: Een plukalmanak.
De 2 eerste prijzen worden yerlot tus-
schen deze die goede oplossingen van al
de raadsels Inzenden.
De 3e prijs tussclien alle inzenders
van ten minste ééne goede oplossing.
Tijd voor te raden tot DONDERDAG
13 JANUARI.
saP W ssP:3ft «9 sal Wt O.
Daar Je heer Burgemeester Maandag
laatst afwezig was, is de gemeemeraadsver-
gaderiog weerzeid geweest.
D raad komt bijeen Dins lagavond, ten
5 ure. om de volgende za' ea te bespreken
1. Godshuizen rekening iqo8 en begroo
ting 1910.
a Nijverheidschoolbegrooting igio.
3 Stadsbegrooting voor kjio
Willen is Kunnen beeft ons, nog eens
een puik avondfeest bezorgd. Eere aan den
uitstekenden tooneelmeester heer Karei
Boatyn. Wijkenden hem als lijne kunstliei-
liebber, als een buitengewoon knappe loo-
neelspeler, die al de rollen welke hij aan
neemt op volmaakte wijze vertolktwij
hadden nog de gelegenheid niet iu hem den
letterkundige te begroeten.
Het fantazisch drama Het Betooverd Slot,
door den ieverigen tooueelmeester bewerkt,
beeft ens eene, tot dus toe onbekende zijde,
zijne kunst doen bewonderen.
liet drama was zoo iets buitengewoons,
iets eigenaardigs eene gMieel andere
wending als wij gewoou waren. Varietas
dehetat. Verandering is nuttig en aange
naam, verandering leert vergelijken en
waardeeren.
Onnoodig het stuk iu ai zijne verwikke
lingen uheeu te zetten. Wij'willen slechts
de spelers hertelijk g lukwensehen om de
uitstekende wijze waarop zij liet karakter
hunner rol hebben doen uitkomen. In Luc
Morfil, een fijnen doch hitelijken jood, dan
nog in ID ch Requiu, de woekeraar, hebben
wij vooral de fijne kunst in gebaar en steeds
natuurlijk veranderend gevoel bewonderd.
I)e oude suffer, Simon Troarec, ook was zoo
buitengewoon juist wedergegeven.
De mindere rollen werden; ook heelwel
vervuld, en wij zien met veel genoegen de
kunstvolle tooneelgilde, onder wijs bes'uur,
aangroeien en jongere talenten vormen.
Het blijspel Chineesch Handschrift was
eene welgepaste afwisseling na de indruk
wekkende tooneelen van het drama.
Oudgekende en geprezen spelersdie
waardige geleerden ook de fijne Beppo en
de onbeleefde pseudo vrijheer Kraustoffen
von Oberschiindermanduscheid.
Om kort te zijn eeu zeer weigelukt feest
en veel volk. Jammer dat vele stoelen in
de voorbehoudene plaats onbezet bleven.
Yele heeren, die daar zouden moeten zijn
omdat de katholieke tooneelgilde verdient
ondemeund te worden, en omdat on^e
spelers even goed en beter spelen dm an
dere, - vele heeren die we maar zeldzaam
in't Volkshuis vinden, bleken nog eens uit
door hunne schitterende en... aan moedigen
afwezigheid.
En dat deed ons 0, vermetelheid
eene misschien ocbescheidene vergelijking
maken.
Wij dachten dat evenals de liberale... ver
schooning, de onzijdige dagbladen, ook de
even onzijdige tooneelgiiden en schouwbur
gen van armoede zouden moeten sterven,
ware het niet dat veel katholiek geld, deze
slechte.... wij zeggen onzijdige dagbladen
betaalt; en dat nog meer katholieke stuivers
de geldkist van andere tooneelgiiden,
vreemde of.... inlandsche gaat vullen
Wij dachten dat zekere katholieken hunne
werken beknibbelen en laten varen om
andere met lof en geld te ondersteunen.
Maar ja, 't Volkshuis Congregatiestuk
jes.... eldere vindt men wat beters hoe zou
ik dat nu in 't vlaamsch zeggen? Quelque
chose de corséd épicé(Men kan dat
maar in 't fransch zoo treffelijk uitdrukken).
Wij vernamen dat eeD nienw uitstekend
drama ter studie isWillem Teilnaar
Schiller ook een congregatiestuk.
Indien de welgevormde Symphonie van
't Volkshuis ons dezen avoüd wilde ver
gasten met de prachtige muziek uit Willem
Teilhet toekomende tooneelfeest ware een
echte kunstavond.
En volk groot kunstminnend volk
ware er dan zeker, en veel
Fidelïs.
NIEUW JA'ARBEZOEKEN.
De heer Burgemeester,
Z. E. H. Deken Kanunnik de Brouwer,
De heer Voorzitter ter Rechtbank,
De heer Procureur des Konings,
zullen geen nieuwjaarbezoeken ontvan
gen.
Te dien tijde zei Jesus
tot de schriftgeleerden
en de Fariseërs: Ziet, Ik.
zend tot u profeten en
wijzen en schriftgeleer
den, en van hen zult gij
sommigen dooden en
kruisigen, sommigen
geeselen in uw synago
gen en van stad tot stad
vervolgen opdat al het
rechtvaardige bloed, dat
op aarde vergoten is.
over u neerkome, van
het bloed van den recht,
veerdigen Abel tot het
bloed van Zacharias, den
zoon van Barachias, dien
gij gedood hebt tusschen
den tempel en het altaar.
Voor-waar! Ik zeg het u,
dit alles zal over dit ge
slacht komen. Jerusa
lem, Jerusalem, dat de
proleten doodt, en stee-
nigt, die tot u zjjn gezon
den, hoe dikwjjls heb Ik
uw kinderen willen ver
gaderen, zooals eene hen
hare kiekens verzamelt
onder- hare vleugelen eit
g(j hebt rriet gewild. Zie,
verwoest zal uw huK u
worden achtergelaten.
Want Ik zeg u gij zult
Mij van nu at' niet zien,
totdat gij zegt: Gezegend
die komt in den naam
des Heeren.
IIOE DURVEN ZE.
Ouder titel Un démenlischrijft liet
PROGRBS:
Het Nieuwsblad, tolk der Katholie
ken van het Arrondissement, opgesteld
door priesters, had twee achtbare be
dienden -onzer statie beschuldigd de oor
zaak te zijn der vertraging dje trein
3619 onderging, vertrekkende uit Yper,
's morgens ten 5,25.
De gezegde ambtenaars, in zake ge
bracht door het godvruchtig blad, heb
ben de beweringen van het Nieuwsblad
ten stelligste gelogenstraft. Ook had het
orgaan der Boterstraat er zijne goeste
m eè.
Indien wij dit feit aanhalen, 't is omdat
de plaatse dier 'twee staatsbedienden er
van afhangt, en dat het noch liefda
dig, noch christelijk is lichtzinnig per
sonen te-beschuldigen, die met stiptheid
hunnen dienst verrichten.
't spijt ons voor de statiebedienden
in kwestie,, op die zake te moeten wee-
rekeeren, maar ze hebben het te dan
ken aan het PROGRESvdat die mannen
heeft willen verdedigen met of tegen
hunne go-este len 't deed het als de ezel
van Lafontaine's fabel, die een zware;)
kalsijsteen smeet op het hoofd van zijnen
meester, om een vliege te verpletteren
die hem in den neuze kittelde.
We houden volkomen staande wat we
.vroeger schreven dat namelijk de aan
sluiting te Rousselare wierd" gemist den
24" en 26» October. De slatiebedienden
beweren enkel -dat zij er niet hebben om
gedaan, om de correspondantie te doen
missen, des te beter voor hen; in alle
geval, sedert werd de aansluiting niet
meer gemist, 't Is het eenigste dat wij
bedoelen.
Daarbij onze inlichtingen en de klach
ten die wij! overdrukten kwamen noch
van priesters, noch zelfs van geen pi
laarbijters, integendeel... Dat we waar
heid schreven werd door den heer On
derstatieoverste bekend tijdens zijn be-
Izöek in ons bureel. Het onderzoek, van
hoogerhand bevolen over het aangehaal
de, moet zekerlijk de zake in 't klare
hebben getrokken, 't En is dus niet ge
noeg dat t PRO GRES ons beschuldigt
van lichtzinnigheid ten opzichte der be
dienden. Bewijzen moeten er zijn, en die
ontbreken geheel en gansch.
De take der dagbladen is onder andere
de gegronde klachten der bevolking aan
te halen, om er een einde te doen aan
stellen; we zullen nooit aan dezen plicht
Ie kort komen, en we zijn zelfs bereid
hoogergemelde ambtenaars ten zijde te
staan als ze 'door onhandige advokaten
als 't PROGRES worden «verdedigd!?»
Wie kent er de beslissing genomen aan
gaande de voltrekking der vaart
Volgens den lastenboek moest er reeds
beslist worden binnen de drie maanden dit
tijdperk is voorbij sedert 18 December....
Wanneer nieuws daarover van wege
Minister August Delbeke
die de openbare werken onder ziin beheer
beeft
ft! LI I i t f
De fransche Kamer heeft, op voorstel van
M. Cecealdi, eene wet gestemd als volgt
Alle nijveraar of handelaar, die meer
dan 6 werklieden gebruikt, in een omtrek
van 4o kilometers (8 uren) van de grenzen,
zal moeten eene bijzondere belastiug betalen
b,dragende het vij'de der daglooneu van de
arbeiders die hun gewoon verblijf in Vrank
rijk niet hebban.
M. Ceccaldi beweerde dat er 300.000 ar
beiders dagelijks Vrankrijk intrekk >u met
tabak en alzoo den franschen Staat bestelen
voor 90 nuljoen per jare met tabak te
blauwen
MM, Desfontaine en Berteaux ondersteun
den het voorstel, dat gestamd werd, spijts
hevige tegenkanting, met 422 stemmen
tegen 107.
M. Jaurès stelt nog voor dat de belasting
iu geen gevaljiet overloon mag overtreffen
dat tengevolge van bovenstaande wet aan
de fransche werklieden zou moeten betaald
worden.
Dienstdoende apotheek. Zaterdag 1
Januari, J. DEHOUGK, Dixmudestr. 16.
Zondag 2 Januari, A. DON GE Büsel-
straat, 13.
Op Maandag 22 December 11. gaf de E. H.
De wit te, bewaker aan het bisschoppelijk
collegie van Kortrijk.eene leerrijke les over:
Drankbestrijding eu Volksontwikkeling/lal*
rijke werklieden,"met de verbetering van
hunnen toestand bekommerd, waren deze
schoone voordracht komen ranhooren en
zijn ongetwijfeld^vertrokkenjnit (het 'ge-
dachtDe alcool, ziedaar onzen vijand.
De Eerw. Heer Spreker ging (uit van het
standpunt der vakorganisatie, en begon met
aan te duiden weike de besluiten waren"van
zijne voodracht.
1. In iedere vakvereeniging moeten er
mannen zijn die het drankmisbruik bestrij
den. J
2. Drankbestrijding en vakvereenDing
moeten hand in hand werken.
3 Er moet een Drankbestrijders-vereeni-
girtg bestaan. Het di ankmLbruik is immers
eene maatschappelijke kwaal, en daart -gen
vermag de strijd van ieder op zich zelf niets.
Wat is Alcooüsme? Alcoolisme is het
misbruik van sterken drank en ook van
bieren wijn, met zijne oorzaken en gevol
gen. Oorzaken zooals de drankgewoonten
en gebruiken, de drankgelegenhedeu en wel
meest misschien de onwetendheid. Gevol
gen ziekte, misdaad, armoede en ellende.
Do alcool, zoo vervolgde de geachte Voor
drachtgever, is een vergift, eu zou alleen
mogen te huis behooren bij den apotheker.
Ook leert ons de wetenschap 1) Dat sterke
dranken altijd geweerd moeten worden.
Men bedrijft misbruik van zoo men likeuren
of genever drinkt. 2) Dat bier en wijn slechts
in mate mogen gedronken worden. In mate
wil zeggen, niet meer dan 1 liter bier daags
of 1/2 liter wijn. Daarboven is altijd mis
bruik. Dit geldt voor gejonde, volgroeide
menschen. Kinders beneden de 16 jaar, zou
men nooit, noch bier noch wijn mogen te
drinken geven.
De alcool brengt ziekte en dood. Ieder jaar
sterven 30 000 Belgen door alcoolisme en
100.000 halen er ziekten uit. Bijzonderlijk
wordt de tering aangekweekt en bespoedigd
door drankmisbruik en ook door drankge
bruik. Een gevaar voor Europa, is al
coolisme en teriDg, zegt een fransch ge
leerde en een Fransche docter, M. Hayem
schrijft: tering krijgt gij aan den 'her berg-
toog.
Alcool en misdaad: Belgie heeft een groot
getal misdadigers, en de groote oorzaak
hiervan is wederom de alcool.
In 1896 waren 70 der veroordeelden
voor slagen en kwetsuren, drinkers.
Op 100 veroordeelden tct levenslangen
dwangarbeid, waren er 40 die hunne mis
daad bedreven in staat van dronkenschap
en van de ter dood veroordeelden 43
Op 100 recidivisten, 't is te zeggen men
schen die gewoon zijn misdaden te bedrij
ven, zijn 67 drinkers.
De kindersterfte heet de spreker, noch
min noch meer, eene misdaad.
Op 100 kinders van drinkers sterven er 55.
van matige ouders, 24.
van geheel onthouders, 9.
Op 1000 onnoozele kinders waren 791
kinders van dronkaards, en 75 °j kwamen
ter wereld, erfelijk belast met drankzucht.
Wat is het kroost van onmatigs ouders nog?
(Dl
—rmcmmrt i«l-.ran
t*
is irf wezig hm Op wei KlHUUii ij 1A al
an den arbeid gebleven, wat voor hen
och nog verre het verstandigste was
en het profijtigste.
'*1
i l
r»i
5t ti
