EN OMMELAND
iondag ln Mei
Maandag 211
Katholieke Kandidate
COLAERT
VAN MER RIS
BEGEREM
THEVEL1N
BRÜÏSAERT
DHONDT
Kiezing
De Hommelpluk
w
SpMratf 52
O
m
cn
Op Zaterdag 30 April 1910
5 centiemen 't blad
45e jaar. Talmerk 8204
Te trekken bij den Uitgever, 7* 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jam
Dagklapper
te Zonnebekeom 11 ie, in de Kriechtenschool.
te Becelaere, om 11 u., in 't Klooster,
op de Groene Linde, om 4 1/2 ie, in de Kloosterschool,
te Uouthem, om 6 u in de Meisjesschool.
te Meesen, om 8 u., in St-Sebastiaan.
te Haringhe, om 9 u., in de Meisjesschool.
te Rousbruggeom 11 u., in den Gouden Arend.
te Wulverghemom i u.
te St-Janom 11 u., in 't Klooster.
te West-JSieuvrkerkeom 8 u., in de Kathol. Meisjesschool.
te Bixschote, om 3 u., in t Gemeentehuis.
te Provenom 5 u., in de Kroone, hij We Verfaillie,
op 't Vogeltjeom 5 u., in de School.
te Zillebekeom 5 1/2 u., in de Meisjesschool.
te Zuydschole, om 5 l/v2 u., in 't Klooster.
Plaatsvervangers
Q'©"H
Hunne werkmansliefde
EiS Amerika
middelbaar Onderwijs
Odilon DEMARRÊ
s
s
(x|
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
DE HEEREN
van den 30 April tot den 6 Mei.
Evangelie van den 5" Zondag
na Pasehen.
1 K
ït&Èi SflP' ïfè fiSP
IA m 19 W 53 m 53 ÏJ
Het Vlaamsch in het
a
CS
t-
<s>
BZ
-e
-5
«c
CD
CO
CD
Ph
a
I
OU
s
■5'
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
"s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 Ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& West Vlaanderen wonen.
WETGEVENDE KIEZING VAN 22 MEI 1910
z. 30 April.H8 Gatharina van Senen. H.
Laurentius on Tine leerlingen, mm. H. Maxi-
mus, gevierd op 30° September. H° Sophia,
mgm. - H8 Hildegarde.
Z. i Mei. HEL Philippus en Jacobus apos
tels. H. Ultand abt. van Foses.
m. 2. H. Atbanasis b. en kerkleeraar. H.
Antonh'n, b.He H. Felix diaken en m.
He Antonite, patrones der vischverkoopers.
H8 Zoé.
d. 2. H. Kruisvinding. H. Alexander I,
6° Paus van Rome f 119. Te Brugge H. Bloed-
dag. Die kostbare relikwie, die graaf Dirk van
Eisaten medebracht na den tweeden kruistocht
't jaar 1150. De H. Bloedprocessie is gestald
op den volgenden maandag.
w. 4. He Monica w. moeder van Sint A. *-i-
stinus f 387. H8 Antonia mgm. H8 Pe je
mg. H. Gotüard b. H. Walter abt H.
riaan m. Zalige Joannös Baptista de la Salie,
stichter dar broeders der Christelijke leering.
d. 5. O. H. Hemelvaart. H. Pius V. 229e
Paus van Rome. f 1572. H. Angelus. -- Be- j
keering en doopd3g van Sint Augustinus.
v. 6. S. Jan in d'Olie. S. Jan van Damas- I
cus. H. Lucius, b. H° Benedicta mg. I
S. Jan in d'Olie. patroon der drukkers, boekbin- S
dars, Inpakkers, Spiegel-en speelgoedmakTS.
Wi Tik Uk Uk Stt' iSk ?tk Uk ilk1
Clïï i t'u ClU LIS' Cfft Lts lift' u»' Ufr' g
Te dien tijJe zijde Jezus tot zijns leerlingen
Voorwaar, voorwaar, Ik zegu: Alwatgij den Va
der vragen moogt in mijneD naam, Hij zal het u
geven. Tot nu toe hebt ge niet3 gevraagd iu
mijnen naam vraagt en ge zult verkrijgen, op
dat uwe vreugde volkomen zyDeze dingen heb
Ik in bebloemde taal tot u gesproken; het uur
komt, waarop Ik u niet meer in bebloemde taal
zal spreken, maar vrank en vrij u over den Va
der zal verkondigen. Op dien dag zult gij in
mijnen naam bidden, en ik zeg u niet, dat Ik den
Vader voor u vragen zal, want den Vader zelf
heeft u lief, wyl gij Mij hebt lief gehad, en ge
loofd hebt dat ik van God ben uitgegaan. Ik ben
uitgegaan van den Vader en ben gekomen in da
wereld weder verlaat Ik de wereld en ga tot
Vader. Zyne leerlingen zeggen zie, nu spreekt
Ge vrank en vrij, en zegt geen verbloemde taal.
Nu weten we dat ge alles weet, en niet noodig
hebt, dat men u ondervrage daarom gelooven
we, dat Ge van Godzijt uitgegaan.
Wij zullen zegepralen
Wat zal er geschieden in de kiezingen van
Mei aanstaande
Wie zal overwinnen Wij antwoorden
vlakweg Het recht en ie waarheid zullen
zegepralen. De katholieken zullen den 22
Meia. s. zeker zegepralen. En waarom
Omdat zij gedurende 26 jaren den vrede en
de orde hebben gehandhaaf d.
Omdat zij alle overtuigingen en gedachten
vrij laten;
Omdat zij ons landgrooter en rijker heb
ben gemaaktderwijze dat vreemde landen
België loven en roemen;
Omdat zij ons klein land op handels- en
nijverheidsgebied, op den eersten rang tus»
schen de grootste natiën der wereld hebben
weten te plaatsen;
Omdat zij het lot der nederigen, der werk
lieden en boeren hebben verbeterd in alle
opzichten;
Omdat zij de grootste vrijheid aan alle
burgers verzekeren, welke vreemden ons be
nijden;
Omdat zij wijs en voorzichtig besturen.
Omdat zij goede politiek en goede financiën
maken
Omdat zij de belastingen niet hebben ver
hoogd
Omdat zij geen nieuwe belastingen hebben
gestemd
Omdat zij jaarlijks met aanzienlijke boni's
de budjetten sluiten.
Daarom zullen dekatholieken zegepralend
uit de stembus komen op de 22 Mei.
Leven de KA THOLIEKEN
De roep d bas la calotte, wat zeggen wil
weg met de papen, wordt nu gedurig
en op hatelijke wijze in het liberaal kamp
aangeheven.
Tot in de Kamer roept men a bas la
calotte
Over eeaigen tijd hoorde men denzelfden
woedekreet in Frankrijk, niet verre van de
Belgische grens.
Een afschuwelijke moordenaar, de hoofd
man eener vreeselijke rooversbende, ging
zijne euveldaden op het schavot bekoopen
Abel Pollet, een monster van wreedheid
en de schrik van de streek.
Toen hij op het sehavot klom, riep hij, ai
wat hij roepen kon A bas la calotte 1
Een der grootste socialisten van Frank
rijk, Jaurès, zei in de Kamers, als het
schandaal uitkwam van dien Duez, die
gilüoenen wegfoefelde van de verkochte
kloosters Mijne heeren, ik heb een handje
toegesteken, om die kloosters in te palmen
(de Ylaming noemt dat stelen) omdat ik
peisdedat zal wel gekomen Szijn om de
werkmenschen een pensioen te geven. En
ik ben bedrogen 1
Kiezers, dat is nu een verstandige socia
list die zegt Ik heb ook die diefte goedge
keurd, voor den arme 1 1 Is het eerloos
genoeg Die ministers en kamerheeren
stelen al dat kloostergoed, met welk recht 1
Met geen
Welnu, zei Duez a^3 GIJ moogt stelen
zonder recht, waarom zou IK ook niet
mijne zakken vullen Het eese is maar
stelen gelijk het andere
En ze gebaren nu dien gemeenea vent,
die leefde op de nieuwe vuile mode, te straf
fen 1
Waarom
Duez i3 maar een dief, gelijk al dezen
die, met in de Kamers die roofwetten te
stemmen, het kloostergoed aansloegen.
Meent gij dat er ÊÉN Belgische geus of
socialist die Fransche karnerdosniBgen af
keurt
Geen één 1
Het zou iets zijn, moesten die kerels, de
vrienden van die sociale-radica'e Fran-
schen, hier meester worden 1
KIEZERS, LET OP
De kiezing nadert, eo de liberalen loopen
over van liefde en genegenheid voor den
werkman. Zoo zeggen zij, ten minste, en ze
beloven dat ze zweeten.
Doch de werklieden kennen de mats van
die geveinsde liefde, en weten bij ooderviu-
ding dat al hunne beloften enkel kiesparade
zijn en niets meer.
Immers, toen de liberalen aan't bestuur
waren in ons land, dan dachten zij er niet
aan wetten te stemmen in 't belang der
mindere klassen.
Hoeveel pensioen gaven zij dan aan da
werklieden? OO Niets
Er was geen geld daarvoor Alles moest
dienen om schooloorlog te voeren en schooi-
enkwesten in te richten, door hunne hand
langers, die zich maar al te vet deden be
talen I
Ver van den werkman dan een pensioen
te geven, vondea zij niets beters en aange
namer dan hem te duivelen mei eeno hate
lijke schoolwet. Ja, hunne herteloosheid
ging zoo ver dat zij hem alle hulp en onder
stand weigerden en hem onmeêdoogend het
noodige brood onttrokken voor zijn huisge
zin, zoo hij zijne kinderen niet zond naar
hunne scholen,
Nog niet genoeg 1 Om hunne zotte geld
verspillingen te dekken waren zij verplicht
nieuwe lasten te leggen, onder andere de
lasten op den tabak. Zoo zag de werkman
onder 't liberaal bestuur, zijn schamel pijp
kan tabak nog belasten.
En wanneer de katholieken nu wetten
voorstelden ten voordeele van de mindere
klassen, dan sprongen de liberalen recht om
die wetten stelselmatig te bekampen en er
tegen te stemmen.
Ziedaar wat de liberalen deden voor den
werkman
En dan zouden die mannen nu hunne
verstootelingen en slachtoffers van vroeger
willen paaien met beloften
Neen, heereu liberalen, 't en zal niet
pakken. De werklieden hebben ondervonden
dat de katholieken hunne belangen beherti-
genen hunnen toestand door talrijke wetten
hebben verbeterd zij weten dat zij op de
katholieken mos en staat maken en daarom
zullen zij op 22 Mei, als één man, stemmen
voor de katholieke lijst, voor hunne ware
vrienden
Minnesota (VereenigdeStaten van Amerika
Heer Uitgever van het Nieuwsblad
van Yper,
Wij hopen met de hulp van God, dat de
aanstaande kiezing in Belgie, den alder-
schoonsten zegepraal zal zijn voor de katho
lieken en dat de liberalen en socialisten de
1 meeste onderlage zullen krijgen, die nog
nooit bestaan heeft, want iedereen weet dat
j de socialisten en liberalen den ondergang
1 van Belgie zouden zijn en van alle man, het
bederf van het katholiek geloof van het
duurbaar Belgenland, maar neen dat kan en
mag niet zijn en zal ook niet gebeuren. De
H. Joseph, patroon van Belgie, zal land en
volk beschermen en de gratie en hulp van
God afsmeeken om in de handen der godde-
loozen niet te vallen die den Godsdienst en
de Christelijke leering uit de scholen verban
nen, waar zij bijzonder noo.ig is, maarzij
widen het vergif en ondeugd in de kinders
inblazen en hun alzoo alles leeren wat slecht
is. Beminde Vaders en Moeders, beschermt
uwe kinders en laat u niet bedriegen door
die valsche verleiders, maar zorgt voor u en
uwe kinders geluk, peist dat gij God belooft
hebt op den dag van uw huwelijk van uwe
kinders goed en christelijk op te brengen en
breekt toch in Gods naam uwe belofte niet,
rnaar zorgt voor uw en hun tijdelijk en gees
telijk welzijn het is uwe plicht, katholieke
en christene ouders, kiest wel en doet uwe
oogea open eer het te laat is, gij hebt zeker
zeker wel genoeg gezien wat dat er over tijd
in Belgie en zelf in uwe eigen stad gebeurd
heeft en wat er gebeurt in ander landen waar
socialisten en liberalen het land besturen
kiezers doet uwe plicht en kiest voor het
welzijn voor u, voor uwe vrouw en kinders
en voor geheel Belgie die een katholiek land
is en moet blijven voor het geluk en welzijn
van iedereen. Hopende dat wij den schoonen
zegenpraal zullen hooren klinken tot in
Minnesota, die ook het geluk en welvaren
verlangt voor alle belgen, aanveerdt intus-
schenlijd onze hertelijke groetenissen.
Uw Lezer.
Kiezers van het Arrondiscement
Ge ziet dat dezen zelfs die sedert lange
jaren den geboortegrond verlaten hebben,
toch nog met het geluk van hunne streke
bezig zijn en bekommerd.
Luistert naar den oproep der lezers van
't Nieuwsblad uit de Nieuwe Wereld, en
dat de 22 Mei een zegedag zij voor al wie het
geluk en den voorspoed van Belgenland ter
herte neemt 1
Hertelijk dank aan onze amerikaansche
Vrienden voor het belang dat zij ons betoo-
nen en voor hunne aanmoedigende woorden.
't Nieuwsblad.
De Kamer heeft Woensdag, in eerste
lezing, de laatste artikelen gestemd van het
voorstel Franck-Segers, betreffende het
Vlaamsch in het middelbaaar onderwijs.
Volgens den aangenomen tekst, zou de wet
voor titel dragen Wet betreffende de
studie der moderne talen in het middelbaar
onderwijs van den hoogeren graad.
Artikel 1 bepaalt dat om toegelaten te
worden tot het exaam van kandidaat in wijs
begeerte en letteren, kandidaat-notaris, kan
didaat in natuur- en wiskunde of kandidaat
ingenieur, de student eerst met goeden
uitslag een voorbereidend exaam over de
hedendaagsche talen moet ondergaan heb
ben.
De studenten, die hunne studies gedaan
hebben in het Vlaamsch land, moeten dat
exaam doen over het Vlaamsch en naar keus
over het Fransch, het Duitsch of het En
gel sch. De anderen over het Fransch, en
naar verkiezen, over het Vlaamsch, Duitsch
Mengelwerk van 't NIEUWSBLAD VAN YPER N«15
DOOR
Te lande waart kon men hoofden op halve lij
ven zien dansen, hier een of twee, daar drie of viei*,
navolgens dat ze gebuurden of langs de bane tegare
yielen, en stille sprekend onder malkaar schoven
hi gezapigen gang naar het kerkje toe. Op 't gersgroene
plein vergaarden ze bijeen lijk dei bieën op de vlieg
planke van den korf, nikten den goeden dag aan vrien
den en kennissen, stampten 't zand van hunne schoe
nen en smolten door den ingang weg.
In 't portaal vroeg Zarren aan Celina öf ze een
cent had voor eenen stoel, en hij hield zijne vingers
gereed in del omderlijfbeurse. Ze deed van ja, en ging
links langs den vrouwvolkskant binnen den ouden tem-
lK'h 1
Zinderend klepelde het schelleken zijne klaar-
klinkende klopjes over T. lieve vlekje en noodde .met
zijn geestig zilverstemmeken, de brave menschen naar
den vroegen morgendienst.
Gestadig nog kwamen de dorpelingen toe, speers
den hij het; ingaan 't wijwater uit het vat, teekenden
een landsch kruis en gingen en zochten tot ze hunne
hru0nc plaatse vonden, draaiden eenen nieuwsgierigen
ik in t ronde en wachtten.
ziin ^eel het nederig kerkje met zijn buikte torent ie
J e verwoeste dekking, zijne uitgebrokkelde muren,
zijne bcroeste ramen en binnen zijne vergane meubels
zag er oud uit en afgemagerd. Een museum zoo eigen
aardig als zijne zeldzame rijkdommen, zoo ongemeen
met al die vele voorwerpen die van over jaren en jaren
wisten te spreken, die in hun nauw besluit geslachten
hadden zien binnenbrengen, opgroeien een heel men-
schenleven, en dan als nietig stof zien wegdragen
zij, stomme getuigen van zoo menige hertroerende ge
beurtenis, van zegen cn geluk, van droef getraan en
grievend zielewee.
Door de grauwgroene ruitjes zijpelde het zon
nelicht op het koper van de voute en deed ze stralen
en schitteren alsof ze zeggen wilde dat van haar dei
zuivere blank der ziele kwam. Het gloorde rondom
de uitgevormde heiligenbeelden en deed ze met eenen
geheimen glans van zaligheid, en deed ze leven jen
roeren in hunne doffe-nissen. Het stroomde in vollen
gloed door de smalle au laar vensters en kleurde en
"pintle de gewijde plaatse met een aandoenlijke uit
spatting van goud- en zilverwaas.
't Schelletje viel stil en de oude pastoor met
zijn krone van glimmend sneeuwwit haar, gebogen
onder eene halve eeuwe zielelast, kwam aan den au-
taar gesukkeld.
Introibo ad altare dei. De mis begon.
Geen geruchte, niet de minste stoornisse de
parochianen baden ingetogen en godvruchtig. Een zacht
ruischen lijk 't benauwd beven der blaren waaide dooi
de nauwe ruimte en vurige gebeden stegen tot God
gebeden van dank en smeeking, gebeden van aan
roeping en verlangen. De oude: wijvekens dicht in
huime^kapmantels gedraaid, liongen roerloos lijk ver
steende beelden over hunnen stoel gebogen. Meer in
't midden, de jonge dochters, met het open boek in
handen volgden aandachtig en ingetogen den gang van
den dienst.
't Mansvolk knielde of stond rechte. Langs achter
waren er eenige zonder boek of iets die verstrooid
voor hen zagen of ondertusschen zoekend rondkeken
maar tochs niet en spraken. Rondom in 't portaal
zaten een bendeke schoeflens om zien aan hun rauwsch
uitzicht en gemeene manieren ze hielden eene gre-
tende ooge op het vrouwvolk, knabbelden drunpende
toebakpruimen en spogen smeerige plakijsters die men
tot halven de kerke hoorde kletsen.
Omtrent achter den middenpilaar zat Zarren
met zijn beêsnoer in handen, het hoofd een weinig
gebogen, maar met een locuschen blik onder zijn dik
verborstelde wenkbrauwen, schuinsch naar den over
kant loerend. Daar zag hij Celina, die neerstig bad
in den boek. De lichtschemer die door de geschilderde
t-uitheiligen viel, breidde uit naar heuren kant en
streek over heur wezen eenen rnat-rooden schijn, rij pig
groen en vlokkig geel wemelden om haar heen en zij
baadde geheel in eene straling van aardige en won
dere tinten. Zoo zag hij haar gekleed met gulden zon-
ne en lieve kleuren ën ze scheen hem toe als een
tooverbeeld.
Aan den autaar, zijne teere rimpevelde knokkel
handen dienstend over den heilige tafel uitgestrekt
lijk de verdorde takken van eenen afgeleefde boom,
met een schuffel murmelen van zijne ontlanden mond
en den onzekeren blik van zijn zoekende pogen plas
het pastoorken zijn misse voort.
Na het Evangelie, opgeleid door de bejaarde
koster, kwam het den preekstoel opgeklauterd, kreeg
eene geweldige hoestvlage en snuisterde wijdsch en
zijdsch in 't dichte yolk dat r.o.n.d hem, zat, 't Moest
nog eerst zijnen bril hërpassen en sloeg dan den groo-
ten verslensden hoek open. Het verkondigde met neu
zelende afgebrokene siotlerslem de missen van de we
ke, de berechtingen en overlijdens en 't jaargebed
met den de Profundis. Liet plakte den hoek toe an lei
hem met zijnen bril ter zij.
Beminde parochianen 't Zondagsermo m be
gon. liet prak van Ons ITeerens liefde voor de men
schen; de liefde, zij die de meeste en de weerdigste on
der alle deugden, omdat zonder haar geene zaligheid
mogelijk is. ITet lei uit, vertelde, vergeleek, vermaan
de en wekte op tot het eindeling aan allen de geluk
zalige eeuwigheid weuschta!
De stoelen piepsteerden, en de voeten trappel
den. De misse ging voort. Dan kwam de koster met
zijn schale en vong hier en daar een raren cent le
deren keer met een treurig, God zal 't u loonen, be
groet.
Piep! piep ging het ömhooge, en 'den zwaluw,
die tot nu verdoken bleef, vaarde door de middenbeu-
ke rakelings tegen 't gewelf en sloeg neer op eeng
dweerslat. Verwonderd keken ze allen op maar deden
even gauw met hun gebed voort. De vogel vloog nu
onder de bogen, doorkruiste de zij buiken, fladderde
ontredderd tegen het venster aan en keerde met be
nauwde schreeuwtjes naar achter.
Buiten in de hooge boomen nestelden eene heele
vlugge musschen. Ze klutterde door de lucht, die aan
houdende baloordige vogeltateringe in een wanluidend
koor van praatzieke schelmlustige oneerbiedigaards die
het zoover dreven onbeschaamd door de ruiten te ko
men zien en dan lijk droeve jongens met eenen verwij
tenden tjiep haasitg in 't vrije loover vluchtten,
W.ordt voortgezet
ZO
SO
c«
O
•v
N, CS
OJ
