DIT EN OMMELANDS Zoo mint. men Vader IJ SpieeKU SS w m m m m m m m m m m m m m m m m ne STADSNIEUWS BRAND IN DE JONGE JAN Op Zaterdag 54 Maart 1911 5 centiemen 't blad 46e jaar. - Tal merk 2351 Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaar$ Dagklapper Evangelie van den 4™ Zondag in den Vasten. Katholiek Bestier De weergalm over de nieuwe schoolwel RO.ND DE WERELD Ilalie Rusland Duitschland Portugaal Gemeenteraad te YPER Donderdag 30 Maart 1911 ^rootF'gal^vertooningT Sint-laartens congregatie Volksliederen Zondagrust 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en fs Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, Tk 36, te Yper. Echt en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buitea Oost-& Westvlaanderen wonen. van den 25 Maart tut den 1 April 25. O. L. Vrouw Boodschap. G Bernar dina mg. Z.Z6.—Ü Ludger, de Friesche geloofzende- lingVïb. van Munster, apostel der Sassen t 809. U6 Thecla>gm. m. 27. H. Alexander m. HII. Philelus en Lydia zi.jne vrouwe, en hunne 2 zoons mm. H. Joannes eremijt in Egypte. d 28. - H. Sixtus III 44a Paus van Rome, t 44). H. Guntram koning der Franken van Bur- gondiën. w. 29. H. Jonus en anderen. H. Eustaas. d. 30. H. Jan 'iimacus abt t 580 H. Quiri- nus. G. Amedeus b. v. 31. H. Guido abt 7 1046. - H» Cornelia mg. Hli Benjamyn, Theodulus, Babbina, en anderen. iP iP, W Tedien lijde bgaf zich Jesus naar de over zijde van de zee van Galilea of van Thiberias. En Hem volgde eene groote menigte, wijl ze de wonderteekenen zagen, di Hij wrochte over de zieken. Jesus echter besteeg het gebergte en zat daar neder met zijne leerlingen. Het was nu dicht bij f'aschen, het feest der Joden. Jesus sloeg dan de oogen op, en zag dat eene groote menigte tot Hem kwam en Hij zegt tot Philip- pus Van waar zullen we brood koopen, dat zij te eten hebben Ditzeide Hij echter om hem te beproeven, want zelfs wist Hij wat Hij doen zoude. Philippus antwoordde Hem Voor twee- hondeid tienlingen brood is niet genoeg voor hen, dat ieder een stukje krijge Een hunner, Andreas, de broeder van Simon Petrus, zegt tot Hem: Hieriséen knaapje, dat vijf gerstebroc- den heeft en twe6 visschen, maar wat is dat voor zoo velen Jesus echter zeide Laat de men schen gaan zitten. Er was nu veel gras daar ter plaatse. De mannen gingen dus zitten, ten getalle van ongeveer vijf duizend. Jesus dan nam de brooden, en sprak een dankgebed, en deelde ze uit aan do neergczetene eveneens ook van de visschen, zooveel hun beliefde. Als ze nu ver zadigd zijn, zegt Hij tot zijne leerlingen Verza- melt'de overgebleven brokkelingen, dat er niets verloren ga Ze zamelden dan op, en vulden twaalf korven met broükelingen, die de gespij- zigden van de vijf gers'ebrooden over hadden. Bij het zien van het wonderteeken, dat Jesus gedaan had, zeidendo menschen Deze is waarUjk do profeet., die in de wereld moet ko men. Jesus dan, voorziende dat ze Hem zouden komen wegvoeren om Hem koning te makeD, trok zich weder terug op het gebergte, Hij alleen. Bij dit blad behoort een bijvoeg sel. De heer Picard,advokaat van groot talent, die te Brussel gemeenzaam nonkel Picard» genoemd wordt, is socialistisch Senator ge weest. Maar menoDkel houdt niet van breidel en toom, gelijk die in de sccialistenpartij gebezigd worden. Hij spreekt geerne zijn hert rechtuit en handelt geerne vrij. Daarom gat hij zijn ontslag als senator, en hij schrijft nu artikels in het liberaal blad La Cbronique. Daarin spreekt hij ook rechtuit en niet altijd naar de liberale goesting. Verleden week heeft nonkel» Picard Mengelwerk van 't Nieuwsblad Yper N° 4 DOOR A. SEVENS Louis,lispelt zc met doffe stem, zorg toch goed voor onze kinderen.... Pas op Sarei, hij loopt verloren... Wees niet streng..,, pp..., Madeleentje.... Be min haar zij ook bemint u.... E|n nu min haar zij oolc bemint u..„ En nu,,., hu verlaat ik u.... vpor eenigeu tijcl.Ik ga u afwachten.... in den scboonen he mel 1 De ruwe fabriekwerker is ontroerd. «Sophie, liefste vrouw,nokt hij. Moeder wenkt Madeleentje. Zij gevoelt het einde naderen. «Madeleentje,».... murmelt zij, «al tijd moet gij.... uwen vader..., gaarne zien,.... en helpen.... altijd.... Moeder, moeder weent Made leentje. liet buitekind werpt zich op de knieën. 'Moeder zegent haar met stervende hand. Sarei, Sarei, waar blijft gij Moet gij de laatste zegening van uwe moeder niet ontvangen. Moeder, moeder,herhaalt Ma deleenlje. 1 aan de liberale lezers uitgelegd waarom de katholieken zoo langaanhet bestuur blijven. 't Is eenvoudig, zegt hij, omdat ze wel besturen, ter voldoening van h' t land, in het gemeenzaam belang, om den vrede in de maatschappij te behouden, en niet om zich, gelijk hunne liberale voorgangers, over te leveren aan eene politiek van onverdraag zaamheid, van inpalming en strijd. L'Indépendance Belgs is niet kontent over dat schrijven van nonkelPicard ze ronkt en ze zegt dat men het schrijven van nonkelniet serieus moet opnemen. Maar het feit is toch daar dat de katholieken sedert bijna 27 jaar aan 't bewind blijven, en daar moet een reden voor zijn. Die reden is ncch geweld, vervalsching der kiezerslijsten, bedrog of wat anders, wat ook geuzen of socialisten er mogen over zeggen. Geweld en dwang durea gewoonlijk niet lang, zegt eene Vlaamsche spreekwijze. De kiezerslijsten zijn opgemaakt volgens de kieswetde reklamatiën, verzuimenissen of onbillijke inschrijvingen zyn gansch het land tot op niemendalle gedaald en dan nog wordt de Evenredige vertegenwoordiging bij de Wetgevende kiezingen toegepast. Elke partij heeft volksvertegenwoordigers in verhouding der stemmen die zij bekomen heeft. In deze plaats is de E. V. vcordeelig aan de eene partij, terwijl ze elders voordeelig is aan de tegenpartij, zoodat er vergoeding bestaat. Kiesdwang kan ook niet voorgewend wor den, want de kiezer staat alleen, afgezon dera ln iieï Kiesceiibïüu. Dat sommige kiezers zich laten verleiden door schitterende beloften, is mogelijk, maar zulke misleiding baat veel moer aan de geu zen dan aan de katholieken. Immers de partij die niet aan het bswind is, kan alles beloven wat haar in het hoofd komt, zooveel te meer, als uj overtuigd i3 niet te kunnen z 'gepralen en dus niet in de gelegenheid gesteld te worden hare beloften te vervullen. En dat is in België het geval. Er moet dus een ander reden zijn welke de Belgen aanzet voortdurend het bestuur van het land aan de katholieken toe te vertrou wen. Die reden kan geen andere zijn dan die welke de heer Picard opgeeft, namelijk dat de katholieken wel besturen. Het is niet dat de tegenstrevers hun best niet doen om het tegendeel te doen gelooven; zij nemen zelfs hunne toevlucht tot grove leugens, zooals wij het reeds zoo dikwijls hebben vastgesteld. Indien de kiezers niet sterk overtuigd waren, dat de tegenpartijen leugens vertel len, ze zouden het katholkk gouvernement reeds lang hebben doen vallen. Da kiezers mogen dan ook gerust zijn dat zij het good voor hebben, want ze zijn van hetzelfde gedacht a's de heer Picard, die geen katholiek is, die zelfs zegt socialist ta zijn, maar zonder slaaf te zijn van eene parij. De heer Picard, die de wereldpolitiek kent,die weet hoe het in andere lauden gaat, Loch 'moeder antwoordt niet meer. Zij is reeds bij den Heer. Het buitekind geene 'moeder meer. «Moeder, moeder!» snikt Made-; leentje immer voort. jEin vader Lb|deel is in huis getreden, heeft zicli aan het tafeltje gezet met het lipofd tusschen de handen, en weent..... iNjui is; het volledig nacht. De zwarte zusters zijn gekomen en hebben het lijk afgelegd. Vader is in Madeleentje's bed gaan slapen. 'Madeleentje heeft van geen .slapen wil len hoor en. Zij zal bij het lijk blijven, zoolang alsi zij de bleeke wezenstrek ken barer moeder kan aanschouwen. Het buitekind zit pp eenen stoel ]en bidt den rozenkrans. Kloek hart in een zwak lichaampje Daar wordt de voordeur met onvaste hand geopend. «Nog licht!» groit eene hecsche 'stem. 1 Waggelend treedt Sarei, de ondank bare zoon nader, en trekt het lijkkamer- tje binnen. «YVat is dat hier,» bromt hel on dier, liet is hier zo:o stil dezen avond, en die de toestanden van elders vergelijkt met den toestand van ons land de heer Picard zegt dat het hier in België wel gaat dat ons land goed bestuurd wordt. A!s hij dat zegt, mogen we hem gelooven. Hij zegt het niet om het katholiek ministerie te vleien, want hij hoopt, of verlangt er niets van. En wees zeker dat vele voorname mannen in het land, die nht katholiek zijn, van hetzelfde gedacht zijn als menonkel Picard, want zij ook stellen vast, dat het land rustig is en voorspoedig, Het nieuw wetsontwerp over de scholen is pas door M. Schollaert in de Kamer neder- gelegd, en geheel de linkerzijde, liberalen en socialisten te zamen, begint er reedz vuur en vlam tegen te spuwen. En de reden dier ver woede vijandschap is juist hetgeen de ver dienste van het voorstel uitmaakt, te weten de meerdere rechtveerdigheid in het toeken nen der geldelijke toelagen, de gelijkheid van al de scholen voor de wet, en de volstrekte onafhankelijkheid der huisvaders, die, vol gens de nieuwe schikkingen,zoo gemakkelijk onder de klauwen der roode en blauwe ver leiders niet meer vallen zullen Dat kunnen die heerschappen niet verkroppen en zij kondigen dan ook eenen vreeselijken strijd tegen de nieuwe schoolwet aan 1 Al hunne gezegsels houden niet veel in en de oorlog, waarmede zij dreigen, zal zonder moeite uitgestreden worden, indien de eendracht onder malkander blijven verstaan. Wij hopen wel dat het zoo wezen zal, en dat niemand, door ongepaste eigenzinnigheid tokken in het wiel zal steken. Men verzekert dat de afdeelingen der Ka mer reeds Woensdag zullen bijeen komen om het ontwerp van schoolwet te onderzoeken. Er is verkeerdelijk gemeld geworden dat deze wet maar in r 914 zou toegepast worden. Het is enkel het verbod van kinderen onder de 14 jaar naar fabrieken of werkhuizen te zenden dat in 1914 van kracht wordt. De andere schikkingen, namelijk de verbetering van den toestand der onderwijzers, zullen onmiddellijk na de stemming toegepast wor den. Twee voorname feiten tr. kken de aandacht der politieke wereld over Italië 't ministe rie is weg op den oogenblik der eenheids feesten. Wie er nu opperminister worden zal, is zekerlijk voor ons, Beigen, van minder be lang. M Giolitti is bij den koning geroepen geweest en heeft beloofd mede te werken tot de vorming van het nieuw ministerie. De feesten der eenmaking van Italië zijn voor liberalen en socialisten van alle landen eene gelegenheid geweest om hun gal uit te spuwen tegen den Paus. Spuwen is nu aan 't ik geloof .waarlijk dat zij dood is, De dronkaard treedt met lompen stap, ,naar het bed, en steekt zijne hand naar het aangezicht van het lijk uit. Wat gaat gij doen gilt Made leentje. Zwijg, gij leelijke bult,grijnst ide [dronkaard. Plij houdt zijne hand een jologenblik tegen het wezen der doode. Zij is er van onder getrokken, grolt hij. Nu, dan zullen wij er geepe moeite meer mede liebben. En de ellendeling trekt waggelend naar boven, 0111 zijn bed te zoeken. Madeleentje werpt zich weder op de knieën om te bidden voor haren broeder. VII Gij Rebt zeker nog onthouden van Gus- tatje, van Berthatje, .van Mietje, van Lietje en van de andere meisjes uit liet partje Hewel, die ga,ah nu allen reeds wer ken öp de fabriek. iOjch 1 zij zijn zoo braaf niet meer als ten tijde hunner eerste communie 1 De fabriek is toch zoo slecht 1 Met hunne kloeikens aan, en met den halsdoek rend den hals geslagen, trok ken de meisjes pit het partjenaar groot volk voorbehouden en een bewijs van hooge geuzen-opvoeding, sedert Hubin lee- raar van spuwen benoemd is in de Belgische Kamer. Dinsdag, in de Kamer, heeft Vandervelde gebruik gemaakt van de afwezigheid van een deel katholieke kamerheeren.om een voorstel in te dienen waarbij de Italiaanders, die de Staten van den Paus hebben gestolen, geluk worden gewenscht met de eenmaking van Italië. Dat is natuurlijk een kaaksmete voor het Pausdom en opdat er niemand zoude kun nen aan twijfelen hebben Lorand en Demblon het uitdrukkelijk verklaard. Dat de kamer- heeren er lesse en nut uit trekken en altijd en overal op hunnen post zijn. De eere en de toekomst van ons land hangen er van af. Minister Stolypine heeft ook zijn ontslag gegeven, maar de Czar heeft het nog niet aanveerd. Intnsschen komt de tijding toe dat het ge schil tusschen China en Rusland vereffend is en dat we dus langs dien kant van een aan staanden oorlog zijn verlost. Des te beter De duitsche katholieke kamerheeren, ge woonlijk geheeten het Centrum, hebben deze weke hun veertigjarig bestaan gevierd. Zooais het aan christenen betaamde, is de feeste begonnen met eene plechtige misse van dankzegging, en 's avonds gesloten met een feestmaal. De centrum partij werd gesticht na den zijn volle macht was en lucht gaf aan zijne vervolging van den Godsdienst. Zonder vaar of vreeze zijn de hoofdman nen, waaronder de beroemde Windhorst der kleine Majestat, zooals hij genoemd werd aan den arbeid gegaan, en zij hebben het zoover gebracht door eendracht en volher- ding, dat binst verscheidene jaren een hunner voorzitter was der duitsche Rijkskamer. Waar eendracht het huis bouwt, breekt tweedracht het af. Dat weten de Duitschers. De Belgen vergeten het maar al te dikwijls. L*~! Jonge moordenaar. In januari laatst heeft de iSjarige Her mann Wilhelm te Pyritz zijn grootvader vermoord in bijzondere weerzinwekkende omstandigheden. Wees geworden, was Her man door grootvader opgenomen en opge voed. Deze was meer dan 80 jaar oud en blind. Daar de jongeling in slecht gezelschap was geraakt, hield de oude man hem kort. Hij besloot dan zijn grootvader te bestelen. Maar deze verraste hem en de jonge booswicht vermoordde den man. Daar hij geen 18 jaar oud was toen hij de moord pleegde, ont kwam hij aan het assisenhof en aan de galg. De correctioneele rechtbank veroordeelde hem tot 15 jaar gevangenis, het maximum in dergelijke omstandigheden. De jongeling moest 175.000 fr. erven van zijn grootvader. Het testament is echter ongeldig geworden, want volgens de wet kan de moordenaar niet erven van zijn slachtoffer. hun idagelijksfcli werk'. Zoo dat Sophie Lodeel ook dood is?» vroeg Gusta. Ja, de arme sloor is tiaar de an dere wereld, bevestigde Mietje. «Nu, zij moiet er juist niet kwia|a)d om zijn. Dat is waar,meende Berthatj'e. iVeel plezier heeft zij in haar leven niet gehad. Kan dat missen ook met zoo eenen man 1 De andere meisjes knikten. Hij wals van zijn leven niet gees tig in zijn huis,vervolgde Bertlia'j« (Al tijd grollen en bassen. Ilij kon wel la- fcheu [als hij in de herbergen zat groote druppels! te stekken. Eb zijn er veel ;alzoo,Zuchtte Lietje. .Ejn wat heeft moeder Lodeel niet afgezien met haren zoon Sarei 1riep Mietje uit. Ja, wat heeft zij er niet mede afge zien, klonk het uit al lep mond. Dat is de schuld van Sarei s ya- der,meende Bertha. «Sarei mocht al doen wat hij wilde. Zoo is het,bevestigde Lietje. Ik kan dien Sarei niet lijden, voegde Bertha er bij. Het is een zuiper, 't Zit schuw in de jonge republiek. Een der voornaamste ministers, Alfonso Costa,is in verlof voor twintig dagen, en de kwa tongen vertellen dat dit verlof zal vernieuwd worden telkens dat het ten einde loopt.Zeker is 't dat het blad van Costa, Mundo, gedurig het bestuur aanvalt, dat er stakingen en op roeren uitbreken langs alle kanten,en dat het weinig verwonderen zou moest de langste tijd der republiek reeds voorbij zijn. De ko- ningsgezinden waken en zouden wel kunnen op den gepasten oogenblik tusschen komen. De raad komt bijeen ten stadhuize,heden, Zaterdag 25 Maarte 1911, (en 5 ure. Er zal beraadslaagd worden over het volgende 1. Politieverordening op het maskeren, 2. Overzicht der stadskasse. 3-8. Rekening voor 1910 der bewaarscholon, muziekschool, keukenschool, pompiers, hulpkas der Pompiers, Burgerwacht. 9. Verwisseling van stadsgrond. 10. Verpachting eener woonst. 11. Grondvergunning op het kerkhof. 12. Verpachting van dischgoed. 13. Hulpgeld aan Sport Hippique «Cer- cle équestre en Rijschool. DavuLTorirl 11 HU JU V a JA 18 i i Eerste karakterspeler aan den Koninklijken Nederlandschen Schouwburg van Antwerpen te 7 u. 's avonds stipt, in de Volkshuiszaal. PROGRAMMA Tweede opvoering van het groot successtuk monologenspel in één bedrijf. M. KAREL van RIJN zal de zevenjkarakterrolen vervullen. Dit stuk zal voorafgegaan worden van komische voordrachten. Prijken der plaatsen Familievoorbehoudene plaats 5 fr. voorbehoudene plaats 2 fr. eerste plaats 1 fr. tweede plaats o.5o fr. Kaarten te verkrijgen bij Callewaert-De Meulenaere, Boterstraat, ?6, en bij Tyber- ghein-Fraeijs, Hondstraat, 18, Yper. een vuilaard. Dat verteert en verdanst al zij n geld. j f En zeggen, dat hij nooit een be leefd woord aan zijne moeder kon toestu ren, [sprak Mietje. Had ik in jde plaats] vain 'Sophie Lodeel geweest, ik hadtic dit niet verdragen. r_ I -i En wat zoudt gij gedaan Reb ben, riep Gusta uit. Ik zou hem aan de deur hebb'cn. 1 't Is al goed,sprak Bertha:, maar gij vergeet dat vader Lodeel dit 'niet zou geduld hebben. Ilij had Sarei ingezwolgen. Dat zal niet lang meer duren, meende Mietje. Sarei zal algauw trou wen. Trouwen 1mompelden de meisjes verbaasd. En wie zou er dien kerel willen riep Lietje uit. Dat is goed om geheel u(w leven ongelukkig te zijn. Er zijn altijd meisjes die zot zijn, lispelde Bertha. Dan zal vader Lodeel nog Reel blijde zijn Madeleentje bij hem te heb beu,jzegele Mietje. Van eigen 1 riepen ele andere m,elsjes uit. gezet Jaarlijks avondfeest, gegeven de^en Zon dag om 61I2 ure voor de congreganisten en hunne ouders,en maandag om 7 ure voor de weldoeners en vrienden, telkens in het ge woon lokaal (Leet, 10). Spelwijzer 1. Koorzang aan de leeuwerke in de lucht. 2. De gemiste Republiek (le en 2e bedrijven). 3. Lied (P. Baratto). 4. De gemiste Republiek (3e bedrijf). 5. Kluc! tlied (J. Buflou.) Omhaling voor de Congregatie. i Krt I i M 6. Cirk Barnum (al de artisten te zamen). 7. Lied(A. Louwyck). 8. De kazerne van vroeger (Blijspel in 1 bedrijf). N. B. Men zou zeggen dat er in stad van niets anders meer spraak is dan van ons avondfeestTen bewijze van dien de veertig brieven die in deze laatste dagen aan de Commissie wierdea besteld Eenige Damen vragen naar eene voorbe houdene plaats. Andere begeeren te wrten of zij den breeden hoed mogen opzetten. Daar zijn er eindelijk die spijtig zijn naar ons concert niet te kunnen komen. Ziehier nu ons antwoord Aan de eerste Madame, tracht u wel te staan met M.den aRRn, Lm® worden veor den Z. E. H. Deken en de geestelijkheid, voor M. den Burgemeester en zijne schepenen, voor den gemeenteraad, enfin... voor geheel den hoogen wereld van Yper. Aan de tweede Madame, Daar komen wij niet in tus schen nochtans, 't ware misschien beter voor deze omstandigheid wat min op 't: hoofd en des te meer in de beurs te dragen. Aan de laatste Madame, Het spijt ons ook grootelijks. Nu, dat gebeurt nog met anderen. Zij over handigen gewoonlijk hunne kaart aan eene kennis of verzekeren ons anderszins van hunne milde genegenheid voor de Congre gatie. De Feestcommissie. De eerste liederavond in het Volkshuis heeft veel bijval genoten. Dat men maar dikwijls zulke oefeningen hernieuwe. Schoone, deugdelijke volksliedjes zijn er genoeg, het volk zingt geerne, en 't zal eene eere zijn voor het aandurft de vuile straat liederen door deftige en geestige liedjes te vervangen. Dienstdoende apotheek, Zondag 26 Maart. A. DONGK, opv. F. Van Windekens, Rijselstraat, 13. Madeleentje verliest meest van al met hare moeder,zuchtte Lietje. Het jarmo bultekind was toch zoo' gaarne ge zien van Sopliie. En met roden,voegde Bertha er bij, Madeleentje is de braafheid in persoon. Madeleentje zal mogen tevreden zijn, alsi Sarei eens uit den huize is, (sprak Lietje. Zij komt er zoo veel van tegen. 1 Zoo vroeg men langs alle kan ten. I Ik woon er nevens,antwoordde Lietje, en ik lioor hem dikwijls roe pen Leelijke bult, maak n hier weg gij jdient maar ooi ons loon op te vreten. «Schande!» riepen de fabriek- werksters verontwaardigd. En zeggen, dat die leire gisteren avond stond te dansen, terwijl zijne moe der stierf 1 God zal hem straffen,mompelde Mietje. Ja, God zal hem straffen I her haalden de fabriekwerksters. Alsdan trokken zij de zware fabriek- poort binnen, waar men het zuchten en (Ret spannen hoorde der machine». .Kordt voortgezet. Kailiv>livhv rs«i«vi livci OU /HUll 111 v'C IldUWu(C uuiiug, als ni.sinarrji 111 Yjiim- J ëaÜ i

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1911 | | pagina 1