EN OMMELANDS
Inhuldiging van 't Portret
van Mijnheer den Burgemeester
Zoo mint men Vader
Spitem si
GEMEENTERAAD
Op Zaterdag 29 April 1911
5 centiemen 'tblad
46e jaar. Talmerk 2S56
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank jam
Dagklapper
Evangelie van den 2en Zondag
na" Pa?chen.
De opvoeding zonder God
Katholieke kringen
KOM) DE WËKELD
Afrika
Frankrijk
Duitschland
Amerika
y ALLES WAT
Eene treffende vergelijking
Onze Handel
Onze vorsten
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Maandag ln Mei, ten 5 ure namiddag, openbare zitting.
DAGORDE
van den 29 April tot 6 den Mei
Wij hebben haar vroeger leeren
kennen.
Herinnert gij u nog den" engel,- die
eens de armoede, de ellende der
familie Lodeelmet eene tooverroede
verjoeg
Juffrouw Angeline heeft op het
zolderken langs den steilen trap een
tafelken gebracht. Zij had een ser
viette mede, zoo blank als de
sneeuw, en zoo rein als haar hart.
Zij spreidt de serviette open
op het tafeltjedan haalt zij het oud
vermolmd kruisbeeld en plaatst ook
een glas met wijwater en palmtakje
op de tafel. Onze Lieve Heer gaat
komen.
Madeleentje'ligt dit alles af te zien
van uit haar beddetje, bedekt met
kraakwitte lakens.Juffrouw Angeline
heeft immers dezen namiddag het
beddetje heel en al ververscht.
Zijt gij nu tevreden, Madeleen-
tje fluisterde de jonkvrouw tot
het buitekind, wanneer het tafeltje
gereed stond.
Juffrouw Angeline, ik zou u
iets willen vragen, nog iets, lispelt
de zieke. Maar ik durf bijna niet.
En waarom bevreesd zijn,
Madeleentje
Juffrouw Angeline...
Het buitekind kan niet voort. Zij
begint verschrikkelijk te hoesten. De
hoest schijnt uit het diepste van haar
lijf te komen.
De jonkvrouw staart ze medelij
dend aan. Een traan parelt in hare
schoone oogen.
De vlaag geraakt over.
Juffrouw Angeline, zegt Ma
deleentje. Ik zou eens willen met u
alleen zijn.
Vader Lodeel heeft dit gehoord.
Hij gebaart van niets.
Wacht, zegt de juffrouw,
we zullen eens zien of Lietje het
eten gereed gemaakt heeft.
Lietje komt sedert ruim eene
week 's middags en 's avonds het
eten van vader Lodeel bereiden. Gij
hadt het zeker reeds bemerkt, dat
Lietje zulk een brave jonge dochter
was
Lietje, vraagt de jonkvrouw
aan den trap, mag vader Lodeel
komen
Ja, juffrouw Angeline,klinkt
het beneden. Alles staat op tafel.
Vader Lodeel, zegt de jonk
vrouw zich tot den fabriekwerker
keerende, gij hebt het gehoord,
niet waar
Juffrouw Angeline, ik moet
geen eten hebben.
Toe, mompelt de jonkvrouw
opwekkend, gij moet u zelf niet
weer ziek maken.
Vader Lodeel trekt naar beneden,
niet meer om te eten, maar omdat
hij weet, dat Madeleentje een oogen-
blik wat alleen gelaten zijn met juf
frouw Angeline.
Hewel, Madeleentje, fluis
tert de jonkvrouw lieftallig, wij zijn
nu alleen.
Belasting op de jongmans
Gaat gij niet kwaad zijn op
mij, juffrouw Angeline
En een hemelsche lach zweeft om
haren engelenmond.
Ik durf bijna niet, zucht het
meisje, Gij hebt reeds zooveel ge
daan voor mij.
Dat is niet schoon van u, Ma
deleentje. Ik durf wedden, dat gij mij
iets wilt vragen voor uwen vader
Inderdaad fluistert de zie
ke. Hoe weet gij dat
Zij lacht nog vriendelijker, de rijke
maagd.
En wat zoudt gij willen, dat
ik voor uwen vader doe, Madeleen
tje vraagt zij.
Het doodsbleek gelaat van het
buitekind kleurt een weinig.
Juffrouw Angeline, brengt
Madeleentje met moeite uit, vader
blijft alleen over. Op Sarei moet hij
niet rekenen. Wat zal er van vader
geworden bijzonderlijk dan, wanneer
hij gansch afgebeuld zal zijn, en op
de fabriek niet meer zal mogen wer
ken.
Bric scheepsrampen
Madeleentje is uitgeput van zoo
lang te spreken. Wederom hoest zij
geweldig.
Jonkvrouw Angeline lispelt op
zoeten toon
Ik heb er aan mijne moeder
reeds van gesproken. Uw vader kan
bij ons komen.
De blinkende oogen van de zieke
stralen nog meer. Zij wilt zich op
rechten, en nokt
Dank, dank
't Is al goed, Madeleentje,
prevelt de jonkvrouw. «Blijft gerust
liggen.
Plots hoort men in de verte het
gerinkel eener bel. De berechting
moet daar zijn.
Juffrouw Angeline haast zich om
de bougieën op het tafeltje te ontste
ken.
Op het koerken staan al de vrou
wen te praten over Madeleentje.
Nu kan men hooren hoe het buite
kind bemind werd van iedereen.
Doch stil, God is daar. De pries
ter des Heeren draagt Hem in zijne
gebenedijde handen. Moeders en va
ders, jongelingen, meisjes en kinde
ren knielen,
Lietje houdt het deurken van het
huisje open. Op den dorpel keert de
priester zich om, en zegent de neer
geknielde menschen.
Nu klimt hij het steile trapken op.
Ochl wat heeft Madeleentje ver
langd
Juffrouw Angeline zit geknield aan
het einde van den ledekant, en va
der zit te snikken in den hoek van
den zolder. Lietje is ook naar boven
gekomen, en knielt aan het trapken.
Dan heft de priester den God-
mensch omhoog,
Madeleentje poogt zich op te rech
ten. Hare oogskens staan zoo blij
de
En nu bezit zij haren God!...
Straks zal zij hem voor eeuwig
zien in den hemel.
De priester is vertrokken. Nu is
het sterven.
Wordt voortgezet
DIT is
IJWSBLA
YPER
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
STRATE, Tk 36, te YPER.
De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen *t blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE )<E LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buitea
Oost-& Westvlaanderen wonen.
1
z. 24. H. Hugo abt. - H. Robrecht le abt
van Sistertium.
Z. 30. H6 Catharina van Senen. He Hilde-
garde. H. Laurentius en zjjne leerlingen mm.
m. 1. Mei. "HH. Philippus en Jacobus Apos
tels,
d. 2. H. Athanasis b. en kerkleeraar. He
Antonite patrones der vischverkoopers.
w 3. H. Kruisvinding H Alexander.
Te Brugge H. Bloeddasr. Die kostbare Relikwie,
die graaf D rk van Elzas medebracht na den
tweeden Kruistocht 't jaar i'50. De heilive
Bloedprocessie is gesteld op den volgenden
maandag.
d. 4. H" Monica w. meder van Rt Augustin
H. Walter. Zalige Joannes Baptista de la
Salie stichter der broeders der christelijke lee
ring.
v. 5. H Pius V 229" Paus van Rome t 1572
H Angelus.
Te'dienltjjde zeid Jesus tot de Farizeërs: Ik
bendetroede herder. Da goede herder legt zijn
leven af voor de schapen. Doch de huurling en
wie geen horder is wian de schapen niet in ei
gendom behooren. hij ziet den wolf komen en
iaat de schapen aan hun lot ov«r en v lucht, en d«
wolf roott en verstrooit de schapen De huurling
nu vlucht, wiil hii een huurling is en zich om de
subaren niet bekreunt. Ik b«n de goede herder,
en Ik ken d^mijnc-n en Mij kennen de mijoen,
zóöalsfMü de'Vader k"nt. en Ik den Vader ken.
En mijn leven leg Ik af voor de scharen Nog
andere schapen?heb Ik, die nietuitdezen schaap
stal zijn ook deze behoor ik te leiden, en ze zul
len naar mijne stem luisteren, en het zal worden
éóne kudde, één herder.
God uit de scholen, God uit de herten,
zoo razen ea tieren de vijanden van den
Godsdienst uit alle landen.
Da liberalen en socia'isten willen onzijdi
ge scholen, zonder God, zonder Godsdienst.
Ze willenlvan geen priester meer,'van geene
kerk.
Zie hoe de 'zaken staan in Vrankrijk dat
het voorbeeld gaf. Door de opvoeding zonder
God, zoo vleidden de godsdiensthaters, zal
het land een aardsch paradijs worden.Over
weeg eens de cijfers die volgen, vergelijk die
getallen.
Mengelwerk van 't Nieuwsblad Yper N° 9
DOOR A. SEVENS
Het getal misdaden in Vrankrijk is geste
gen van 113,000 tot 556,000 van het jaar
1830 tot 1905.
Ziehier de vermeerdering der misdaden
alleen voor de kinders.
in 1830 6,279 in 1880 23,319
in 1840 9,018 in 1890 27,309
in 1850 13,584 in 1900 30,485
in 1860 18.572 in 1905 31,441
in 1870 19,584 in 1907 39,000
Ziedaar klaarsprekende ciifers, voorwaar.
Ziedaar het beloof e aardsch paradijs. En
zeggen dat die cijfers al'een gelden voor
minderjarigen. Een franschman schrepf in
19r8 een artikel in een fransch dagblad
waarin h'j toonde dat het getal minderjan-
smn te P»rii« sll°en aangehouden, in den
loop van 1907-1908, met 31 vermeerderd
was.
Christens vaders en moeders! overweeg
dogo feiten, verge1 ijk deze statistieken
Ziedaar wat de school Z0"der God rraakt.
van de kinders slechterikken en kwaad
doener. Ge ziet dos dat het goddeloos on
derwijs regelrecht Vrankrijk voert naar het
zedelijk verval, naar het verderf. Dat is hun
aardsch paradijs 1
Ouders, geeft, asn uwe kinder# een chris
telijk ondprwijs, richt hen en ondersteunt
hen op den weg van het goede, plooit hunne
jonge, opschietende herten naar de plichten
van het leven en niet, zooala in Vrankrijk.
naar ongeregelde, verlagende driften
En daarom, zendt uwe kinders naar do
katholieke scholen. Koopt geen andere dan
katholieke dagbladen, want daaruit, zult ge
voel nut trekken voor u envoo»' uwekinders.
Weest ook lid van katholieke maatschap
pijen. Versterkt en ondersteunt de katho
lieke regeering, zoo ge geen aardsch para
dijs wilt gelijk in Vrankrijk.
HET VERBOND DER
komt den volgenden brief te sturen aan alle
katholieke maatschappijen
Waarde heeren,
De veldtocht tegen het schoolontwerp op
touw gezet verplicht alle katholieke vereeni-
gingen tot eene krachtdadige werking De
openbare meening dienf ingelicht te worden
tegen de lasterlijke en leugenachtige midde
len, met dewelke onze tegenstrevers ze
tegenwoordig pogen tot dwalen te brengen.
Het Bestuur van het Verbond der Katho
lieke Vereenigingen en Kringen heeft in hare
vergadering van Dinsdag, 11 April, besloten
al de aangesloten instellingen te verzoeken
onmiddellijk voordrachten in te richten en
de uitgeving te verzekeren van het grootste
getal mogelijk vlugschriften, plakkaarten en
omzendbrieven, van allen aard, om alle onze
medeburgers te verlichten nopens den echten
zin en de ware strekking der nieuwe wet.
Wat de voordrachten aangaat, oordeelt het
Bestuur voordeelig er alle huisvaders en
huismoeders op uit te noodigen, zoo zeer
ingenomen met de verzekering van een
goede christelijke opvoeding voor hunne
kinderen.
Gij zult het zeker ook nuttig oordeelen
verzoekschriften te zenden aan de Wetgeven
de Kamers onderteekend bijzonder door de
huisvaders en huismoeders, die een onder
wijs verlangen volgens hun ideaal en hunne
geloofsbegrippen.
Op het dagorde der zitting van het
verbond dat zal gehouden worden te Tonge
ren op Zaterdag 29 en Zondag 3o April, ver
schijnt de Schoolkwestie
Het Bestuur zal de gestemde besluiten aan
de Aangesloten Vereenigingen en Kringen
overmaken, maar het dringt nog aan, op Jat
de Vereenigingen en Kringen zoo talrijk
mogelijk zouden vertegenwoordigd zijn om
er de instemming van gansch het land te
bevestigen aan het nieuw schoolontwerp
Aanvaardt, Waarde Heeren,de verzekering
onzer verkleefde gevoelens.
De Voorzitter
K. Woeste.
In Noord-Afrika, al den westkant, zijn er
nieuwe onlusten ontstaan, een soort van
burgeroorlog, die de fraoschen geern zouden
bemiddelen. Maar de Marokkanen zijn geen
gemakkelijk volksken en de bemiddeling
kost veel moeite.
Nu is er kwestie van in eens met al die
aanhoudende moeilijkheden een einde te
maken en Marokko te verdeelen tusschen
de mogendheden, Frankrijk, Engeland,
Duitschland en Spanje.
Frankrijk zou het algeheel toezicht over de
midden-provincies hebben van Casablanca
tot aan Algerië. Spanje zou de Riffkust en
het aanpalend land,misschien tot aan Tetuan
toe, krijgen, alsook de streek van Ifni.
Duitschland zou de haven van Mogador met
het hinterland ten deel vallen, waar thans
reeds duitsche mijningenieurs aan den arbeid
zijn, en Engeland zou voor zijn deel Tanger
bekomen. Wie zegt er dat deze voorspelling
niet zal bewaarheid worden
De laatste tijdingen uit Fez schilderen den
toestand als verergerd af, en zeggen dat de
inwoners der stad in opstand zwlien komen
en Fez plunderen, indien er weldra geene
hulp komt.
De stam der Zemmours beeft zich van de
stad Marakesch meester gemaakt.
Het nieuws den 21 door den franschen
kapitien Moreau naar Tanger gezonden, is
verre van geruststellend. De Beni Malek's en
de Sesian's zouden op 't punt zijn eveneens
het vaandel des oproers op te steken.
Men is in Engeland nog altijd zeer onge
rust over de vijf engelsche vrouwen van de
europeesche kolonie van Fez. De laatste brief
van eene hunner, te Londen toegekomen,
meldt dat de oproerlingen den 8 april de
eenige baan bezet hebben, die Fez met Tan
ger verbindt.
Brieven uit Mequinez te Rabat toegeko
men, melden dat Mouley El Zin, broeder
van Mouley Hafid, tot sultan uitgeroepen is.
De winkels van Mequinez zijn door de Zem
mours geplunderd. Verscheidene joden wer
den vermoord.
Die marokkanen veranderen van Sultan
of Keizer als van... hemde.
Sedert Frankrijk meer en meer afdwaalt
van den godsdienst gebeurt altijd het een
schandaal na het andere.
Over veertien dagen diefte vsn papieren
uit het ministerie van buitenlandsche zaken,
over acht dagen de wijnpoitery van hetzelfde
ministerie en nu is er kwestie van een
<1 scherreweg van twee millioen omtrent,
door zekere Rivier, die d« spaarcenten der
lichtgi loovigen naar zijne rivier deed stroo
men, met i5 per honderd interest te.., be
loven, en die nu met de kas naar de maan is.
Rivier, de bestuurder van de geld van eene
menigte lichtgeloovige lieden wist af te trug
gelen, is neg niet gevonden Meandag was te
Parijs het gerucht in omloop dal Rivier de
dek naam was van een goed gekenden juwee
lier van Londen.
D't personagie zou naar Parijs gekomen
zijn om eene zeer winstgevende zaak te
doen, zonder evenwel zijne belangen te
Londen te verwaarloozen, want alle weken
keerde hij voor drie dagen naar Engeland's
hoofdstad terug.
Rivier wilde doen gelooven dat hij zich
alle weken naar Brussel begaf, terwijl bij in.
wezenlijkheid het Kanaal overstak. De
ontvreemdingen door Rivier gepleegd zou
den, volgens het rechterlijk onderzoek,
1.800.000 fr. beloopen.
Het schandaal der dekoraties
Maandag werden te Ivry huiszoekingen
gedaan bij M. Gerber, sekretaris van den
volksvertegenwoordiger Coutant en,te Parijs,
bij M. Collet, algemeenen sekretaris van den
Bond voor Burgerlijk Onderwijs, Deze
huiszoekingen, diede zaak Valensi betroffen,
hebben tot de ontdekking en inbeslagneming
van talrijke papieren geleid. Tenge/olge van
een geneeskundig onderzoek, heeft M.
Tortat, onderzoeksrechter. Valensi naar de
ziekenzaal van het gevang van Fresnes doen
overbrengen.
De commissie van financiën van den land
dag van Oldenburg heeft eene motie aange
nomen, volgens welke al de ongehuwden
van 3o tot 5o jaar, die een jaarlijks inkomen
hebben van meer dan 5.25ofr. eene boven
tallige belasting zullen moeten betalen van
10 «/o op de loop'nde taks. De opbrengst
dier belasting zou dienen om groote families
te ontlasten. Aangezien er weinig onge
trouwde vrouwen zijn die niet meer dan
5,25o frank inkomen hebben, zal de nieuwe
belasting uitsluitend op de mannen vallen.
In December laatst verloor de maatschappij
Sloman, van Hamburg kort na elkander de
stoombooten Palermo, Savona en Genua.die
met man en muis vergingen in de golf van
Bisqaye. Deze drie rampen verwekten groote
verrassing in den zeeraad te Hamburg en een
onderzoek werd voorgeschreven om de oor
zaak van de rampen uit te vorschen. Dit
onderzoek heeft bewezen dat de drie schepen
bij hun vertrek uit Hamburg in den besten
toestand verkeerden en de reeders geen het
minste verwijt verdienen, noch in zake be
manning, noch in zake lading. Wat de recht-
streeksche oorzaak der schipbreuken betreft,
men heeft ze niet kunnen vinden, daar de
bemanning is omgekomen.
De Amerikaanders zijn geweldig verbitterd
tegen de oude jonkmans. Roosevelt spreekt
erover als Volkenzelfmoord. In Illinois
is een wet gestemd waarhij de mannen van
35 jaar voort, als ze niet retrouwd en zijn
5o fr. 's jaars belasting betalen De opbrengst
zal gebruikt worden als geboortepremie en
bij de geboorte van elk kind trekt de moeder
100 doll rs, dat is 5oo fr.
Oude jonkmans, voor u en ware 't niet
goed in Amerika
Maar wanneer volgt Belgie dit voorbeeld
i (M
Hoe z^er de godsdienst invloed op h-t
geboortecijfer heeft, blijkt uit de vo'gende
vergelijking tusschen twee Franechegemeen-
ten
De gemeente Parade, in het departement
Lot-et-Garonne, is een landelijke gemeente,
waar de grootste onverschilligheid heersebt
in zake van godsdienst, gelijk overigens
ook in het omliggende.
In 1878 telde Parade 937 inwoners, en in
1894 nog enkel 726. Die vermindering kom'
niet voort uit de landverhuizing, maar de
register van den burgerlijken stand geven er
de verklaring van.
Men stelt vast, dat er gemiddeld 15 ge-
boortens zijn per jaar tegen 30 stergevallen.
Er waren in 1891 te Parade 170 regelm -
tige buisgezinnen 48 zonder kinderen, 80
met 1 kind, 13 met 2 kinderen, 16 met 3
kinderen, 6 met 4 kinderen, 1 met 5 kinde
ren, 1 met 7 kinderen.
De minst talrijke huisgezinnen zijn deze
der vooornaaoaste grondeigenaars
Indien de godsdienstige oefeningen hier
weinig gevolgd worden, dan heerscben de
zinnelijke ikzucht en de pracht er zooveel te
meer.
Tegenover die gemeente uit Gasconje
stelt m?n de klpine haven van Dmiarneoez,
op de ku-it van het godsdiens'ig Bretagne.
I» het jaar 1895 stipte men te Douarnenez
416 geboorten aan. tegen 190 ovpr'ijdens
fmt gital gebooitens eve''trof dus H» overlij-
dens met meer dan de h' lft, terwijl het te
Parade juist het omgekeer 4e is.
Waaruitblijkt, dat de godsdienst de kraeh-
tigs+o medewerker is tot den nanvmei der
bevolking en bijgevolg van den stoffelijken
voorspoed.
De drie eerste m«and«n van h°t jaar 1911
zijn voor den Belg;«ehen band* 1 schitterend
geweest en overtreffen den bekomen uitslag
der drie eerste maanden van het voorgaande
jaar.
Onze invoer welke in 1910 de som bereikte
van 1.021.000.000 fr is peklnmmen in 1911
«nt de som VAD 1.102 337 000 fr. 't zij
81 337 000 fr.. of 7.9 per honderd meer.
Onze uitvoer, welke in 1910 de aanzienlij
ke som van 753.522 000 fr. bereikte, steeg
in 1911 t^t het verbazend cijfer van
821 449.000 fr., 't zij 67 millioen of 9 per
honderd per m°er.
De beweging der zeeschipvaart is niet min
schitterend.
In d« Brie eerste maanden vanl911 werden
3 815 834 ton geboekt bii de aankomsten,
terwijl in dpn eersten trim°ster van 1910 er
masr3 538 191 fon eemo,d werden.
Dus eene vermeerdering van 315 duizend
651 toi. 't zij 8.7 per honderd me-r
Rii het uivaren werden in 1911
3 784 052 tn aangegeven, terwijl in 1910
slechts 3.442 724 t n werden aangegeven,
dus eene vermeerdering vo~r de 3 eer«te
maanden van 1911, van 346.928 ton, of 10 1
per honderd.
En die g"oote vooruitgang geschiedt, tot
spijl van wie 't benijdt onder het kathol ek
ministerie dat ons land met zooveel wijsheid
bestuurt.
Bericht aan 't Week b'ad dat beweert dat
ons land zoo week wor t als Hat gaz tje zelf.
De koning en de koningin der Belgen zijn
donderdag te Plymouth aangekomen, van
waar zij naar Londen vertrokken zijn, om
van daar naar Be'eië terug te keepen De
koningin is ht-el en gansch hersteld. H"nne
Majesteiten zullen morgen, z ffprdag. ten 5
ure 08 's namiddags, in de Noordstatie, te
Brussel aankomen.
Gansch Beig'ë verheugt zich over dezen
terugkeer en over de volkomene herstelling
onzer geliefde vorstin. Het bestendig bureel
der maatschappijen van den brusselschen
omtrek h°eft de i> richting op zich genomen
eener groote volksfcptooging. die ter dezer
gelegenheid zal plaa»s hebben. De schoolkin
deren en de maatschappijen der hoofdstad
zullen de haag vormen op den doortocht
van den koninklijken stoet, 't is te zeggen op
do K'uidtuinlaan en in de Koningstraat.
Meestal de openbare besturen, de ha> ken
en de handelshuizen hebben beloofd te reke
nen van 4 ure verlof aan hun personeel te
geven.
Voor nadere in'ichtingen kunnen de be
langhebbenden zich wenden tot bet alge
meen sekretariaat, 30, Pelikaanstraat, te
Brussel, Telefoon 1831.
