SpreeKHraad 52 Doe uwen plicht Op Zaterdag '28 Mei 1911 5 centiemen 't blad 46e jaar. Taimerk 2360 Te trekken bij den Uitgever, 7k 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaars Dagklapper Evangelie van den Zondag onder de octave van O. H. Hemelvaart. HOND DE WERELD Vrank rijk Portugaal Marokko w VAN ALLES WAT Mastiek Ajuins of charlotten In hel leger West-Vlaanderen's grootste» schrijver bekroond STADSNIEUWS Gemeenteraad Concerten Echt en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal van den '27 Mei tot den 4 Juni Wij beleven een heerlijken Herfst- zondagnamiddag. Boven, op dehoog- vlakte, staat de kloekgebouwde Hein, juist gezegd Hendrik Kleemaier, in den gouden zonneschijn, vóór zijne hut te juichen en tejoelen. Ju-hu-hu... hu-hu galm het uit de ijzersterke borstkas, over zijn vuurroode lippen, onderwaarts het dal in, en lang duurt het niet, die uitroep wordt door ee nige levenslustige jongens, die in aantocht zijn naar de woning van unnen geliefden makker, krachtda- Qlg beantwoord. Met.de armen zwaaiend, dansend n Mengend van inwendigen ziele- r e, zendt hij den aankomenden nogmaals eenige ju-hu-hu, ten teeken van verstaan-hebben, tegen. Hein, een slanke, getaande boe renzoon, heeft maar pas de twintig bereikt. Met een paar breede schou ders bedeeld, is hij opgegroeid als een denneboom, en van onder kas tanjekleurige wenkbrauwen kijken een paar oogen, zoo blauw en heer lijk als de effen blauwe hemel, die hem boven 't hoofd hangt, vrij en vrank in Gods lieve natuur. Gansch zijn witerlijk getuig van kracht en gezondheid, opgedaan aan het over heerlijk erf, waar hij het levenslicht mocht aanschouwen. Zóo staat hij daar in de duistere deuropening zijner hut, bij zich zei ven lachend en joelend, met een ge voel van innige zelfvoldoening de dikke, blauwdoorschijnende spieren zijner armen onderzoekend. «Hola Opsa 't Zal wel gaan!» gekt hij. In die woorden ligt gansch eene historie vervat. Luister. Het zijden doek...Neen, eerst moet ik zeggen... ja, ik moet toch met het zijden doek aanvangen. Ginder onder, in het dorp, bij den winkelier, hangt een zijden doek in de vitrien,en,als blonde Siska van de kerk huiswaarts keert en daar voor bij komt, werpt zij er een verlangen den blik naar toe dan denkt zij... Och wat zij denkt zal ik liefst maar niet zeggen. Blonde Siska, moet ge weten, is de schoonste deerne van het dorp, en... maar kom waarom zoudt gij niet mogen weten gansch de om geving weet het wel dat Siska en Hein een koppel zullen worden, zoo dra deze zijnen tijd bij de soldaten heeft uitgedan. Heden nu moet de wedstrijd plaats hebben, aan welken de heer burge meester telken jare eenige schoone prijzen besteedtdaarom weerklon ken daar straks die ju's en daarom monsterde Hein zoo genoeglijk zijne spieren. En het zijden doek Wat is daar van Geduld Ik kan toch niet alles door elkaar vertellen maar wacht, ja, ik ben er Hein hoopte den eer sten prijs te winnen, en dan het zij den doek aan Siska te kunnen als geschenk geven. W Ha, zoo Maar laat me jandorie toch uit praten Voor de hut ligt een tame lijk groote vlakte, welke Hein zorg vuldig in gereedheid heeft gebracht en met koorden afgespannen. Zie, daar komen de mededingers langs alle kanten in groepjes van twee, drie en vier luid-schaterend afge stapt, en vele nieuwsgierigen met hen. Immer lustiger en levendiger weerklinken de gesprekken in de frissche, geurende lucht. Ginds komt ook reeds de burgemeester in jachtkostum afgestapt, wischt de parelende zweetdruppelen met een witten zakdoek van zijn vuurrood aangezicht, treed Heins woning bin nen, en vraagt Hewel Hein, waar kan ik de prijzen neerleggen Hier, heer burgemeester geeft Hein terug, en vaagt met de vlakke hand over de hagelwitge- scheurde tafel die, benevens een paar stoelen, een bed en eene bank gansch zijn huisraad uitmaakt. De héér burgemeester haalt ver scheidene geldrollekens uit den zak, en schrijft met potlood op de tafel Eerste prijs, tweede prijs, derde, vier de, vijfde, enz. Nu Hein den eersten prijs ziet, dreigt hem het hart uit den boezem te springen maar ook de anderen, die reeds hoofd aan hoofd door de half geopende deur binnenturen, be kijken die verschillige geldrollen met gretige oogen. Allo jongens, roept de heer burgemeester, we gaan beginnen. Eerlijk worstelen, zulle geen been steken en geene valsche grepen Verstaan he Ik zelf zal de mede dingers, alsook de tegenstrevers uit kiezen. Hein wordt de eerste aangeduid om meteen hoogopgeschoten,zwart- lokkigen boerenzoon den wedstrijd te openen. In dichte gelederen scha ren de toeschouwers zich ringsom de koorden; de heer burgemester alleen blijft binnen de afsluiting om met meer zekerheid den kampstrijd te volgen en om op het gegeven oogen- blik de strijders te doen uitscheiden. Elke worstelpartij mag vijf minuten duren roept hijmaar, zooveel tijd heeft Hein niet vannoo- de Nauwelijks heeft de burgemees ter drie geteld, of de Zwarte Heins tegenstrever ligt reeds op den rug, en spartelt met de beenen omhoog in de lucht. Gauw gedaan he smaalt Hein met een honend lachje. Is 'tniet te rap naar uw zin Nu is 't de beurt aan andere wor stelaars, die met afwisselend geluk, onder 't vreugdegeroep der toe schouwers, voortkampen, totdat de overwinnaars onderling voor den eersten prijs gaan worstelen. Hein behaalt den eersten prijs», wordt in de rangen der toeschou wers gemompeld, en niemand waagt het daaraan te twijfelen met ware reuzenkracht en knappe behendig heid doeFHein ook zijn tegenstrevers den een na den anderen ten gronde rollen. DIT IS NIEUWSBLAD VU YPER EN OMMELANDS 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, Tk 36, te Yper. De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten Oost-& Westvlaanderen wonen. z. 27. H. Joannes I 23» Paus van Rome. H. Frederik. van Luik. H. Baila pr. f 735. Z. 28. H. Leo 80s Paus van Rome. H. Ger maan b. t 5T8. m. 29. H. Farnardus koning van Spanje. U6 Kmiliana m. d. 30. H® Angela de Mirici. H® Pieternelle t 60. to. 1 Juni. H. Justinus m. H. Firmin m. H. Juveneis m. d. 2. H. Eugeen I 76® Paus te Rome. v. 3. H® Clotilde koningin van Frankrijk, die koning Clovis, haren man, tot het geloof bracht. Te dien tijde zeide Jesus tot zijne leerlingen Wanneer de Helper komt, dien Ik u/zenden zat van wege den Vader, de Geest der waarheid, die van den Vader uitgaat, dan zal Hij van Mij ge tuigen. Doch getuigt ook gij, wijl ge van den be ginne met Mij zijt. Dit heb Ik tot u gesproken, opdat het u geen struikelblok worde. Men zal u uit de Synagogen bannen, ja het uur komt, dat aiwie u het leven beneemt, eeredienst zal mee- nen te bewijzen aan God. En dit zal men u aan doen, wijl men noch den Vader kent noch Mij. Maar dit heb Ik tot u gesproken opdat ge, als het uur gekomen is, u herricneren moogt, dat lk het u gezegd heb. tfl}. JU fJBJ UÜJ ïMU >JBJ JU >JU IJO; JU rraft Km üm IWm ttfc tol tol Tm Zondag, op het vliegplein van Issy-lez- Moulinaux, tegen Parijs, moest de eerste der vlieg-wedstrijden van iqii plaatshebben. De vliegers moesten den weg van Parijs naar Madrid, hoofdstad van Spanje, in verschillige vluchten, afleggen. Er waren 28 mededingers voor dezen prijskamp ingeschreven, 20 bur gers en 8 krijgslieden, Eene reusachtige menigte was r.aar het vliegplein gekomen. Uren en uren te voreo, werden alle treins en voertuigen stormender hand ingenomen. 'tWas schrikkelijk omzien. In de treins konden de portels niet toe, zoo ging het gansch den nacht, want de prijskamp moest in den vroegen nuchten beginnen. Het weer was tamelijk goed, doch over trokken. M. Monis minister van binnenland- sche zaken, kabinetshoofd, en M. Berteaux, minister van oorlog woonde het vertrek bij. De vliegers stegen op zonder veel onge vallen van 5 ure 's morgens. Om 6 ure 52 m. 's morgens, vertrok op zijn beurt de vlieger Train die als passagier zijnen mecanicien Bonnier meê had. Train had nog het vliegplein niet verlaten en vloog op kleine hoogte, toen zijn motor al met eens stil viel. Hij trachtte hem terug ingang te krijgen, en scheen er in gelukt te zijn, maar t was reeds te laatde vlieger was geen meester meer van het tuig en viel. Te midden het plein stond eene afdeeling Mengelwerk van 't Nieuwsblad Yper N° 1 naar het Hoogduitsch DOOR CLEM. HOLEMANS. van een zestigtal kurrassiers. Om op de sol daten niet te vallen, stuurde Train zijn vlieg tuig, dat met eene schrikkelijke snelheid daalde, meerrechte. Daar stonden, ten deele door de peerden der soldaten verdoken, de twee ministers, met de prefekt van policie, den zoon van den opperminister, en andere voorname personen. Van als het vliegtuig begon te vallen, deed Bonnier teekens met de hand dat het volk zou uiteen gaan. Maar men misgreep zich over de beteekenis dier gebaren; men meende dat de vlieger de menigte wilde groeten, en men juichte hem toe. Als zij, eindelijk, bemerkten dat het vlieg tuig op hen ging vallen, wilden de officieele personen vluchten waar het was te laat. Zij wierden getroffen. Toen het vliegtuig den grond ging daken begon de schroef, die stil gevallen was, al met eens te werken, De minister van oorlog werd door eenen schroef- slag aan de keel getroffen, en zijn rechterarm werd letterlijk afgeslagen, gelijk door het mes der guillotien. De minister storte ten gronde het bloed stroomde bij geheele gul pen uit de schrikkelijke wonden die hij aan de keel en den arm en op de andere deelen van het lichaam droeg. Men kwam toege sneld om hulp te bieden. Vruchteloos l Als de docter erbij kwam, gaf M. Berteaux den laatsten snik. Zijn lijk werd naar het ver pleeghuis gevoerd. Nevens M. Berteaux, was ook minister Monis ten gronde gevallen, getroffen door een der vleugels van het tuig Op de eerste oogenblikken dacht men dat de minister van binnenlandsche zaken insgelijks doodelijk gewond was. Gelukkiglijk was het alzoo niet. Monis is over gansch het lichaam gekneusd, zijn rechterbeen is gebroken zijn neusbeen ook hij heeft geen schedelbreuk. Maar hij klaagt veel van pijnlijke samentrekkingen in den buik. M. Monis is goed bij zijn verstand. Hij werd naar het ministerie overgebracht, waar hij het bezoek ontving vanden preruent der Republiek die een tiental minuten bij hem gebleven is. M. Monis vroeg hoe de minister van oorlog het stelde men heeft hem niet durven kenbaar maken dat hij ge dood is men zei enkel dat hij nog al ge vaarlijk gekwetst is, en dat hij daarvoor tij delijk door eenen anderen minister M. Crup- pi, moest vervangen worden, M. Monis tee- kende het decreet dat daarvoor noodig was. M. Monis' zoons die nevens zijn vader stond, werd ook getroffen, maar lichtzijn broek en jas werden gescheurd, en zijne beenen gekneusd. M. Deutsch was insgelijks maar licht geraakt. De vlieger Train en zijn mecanicien Bon nier bekwamen geen letsel. Ge kunt u in beelden hoe ontroerd beiden waren. En t is nog te verwonderen dat er niet meer slacht offers geweest zijn. Madame Berteaux en hare schoondochter werden met alle voorzichtigheid verwittigd, van het schrikkelijk ongeluk dat haar kwam te treffen. Het wederzien van het verminkte lijk haren echtgenoot en vader was hertver scheurend. Men kan zich ook gemakkelijk de opschud ding inbleeden die zich van de menigte meester miek bij het vernemen der gevolgen van den val. Er ontstond een groot gedrang, waarin verschillige menschen ge kwetst werden. De vliegwedstrijden werden opgeschorst maar ze zullen voortgezet worden. Enkel zal de eerste dag niet tellen. Bij den terugkeer werden twee toeschou wers, die over een verboden elektrieken spoorweg gingen, door destrooming gedood. Verschillige regeeringen, ook de belgische hebben onmiddelijk hun rouwbeklag aange boden aan het bestuur de Fransche Repu bliek. De begraving van den minister van oorlog zal heden Vrijdag aanstaande op 's lands kosten plaats hebben Er is tegenwoordig in Portugaal eene kiezingaan den gang voorde wetgevende Kamers, maar dat gaat ginder zoo schabou- welijk schuw dat, de republikeinsche minis ters niets en laten kennen van wat de kiezing betreft. Zoo ver gaat het dat er naar Oporto een oorlogschip gezonden is om desnoods tusschen te komen. Uit al de tegenstrijdige berichten dat we uit de verschillige bladen vernemen,schijnt men te moeten besluiten dat er ginder eene tegenrevolutie aan den gang is die het ko- ninkdom zou willen herstellen dat de repu blikeinen verdeeld zijn en dat het volk maar weinig gediend en is met a! de maatregels die genomen worden tegen de Kerke en tegen den godsdienst en zijne bedienaars. r*n *0 I Nog een paar staaltjes om te toogen hoe in Portugaal de regeering te werk gaat Castro, bekend advokaat te Coimbra, heeft zijn kalanten verzocht hem niet meer te schrijven,maar persoonlijk te gaan spreken, daar de minister van justicie bevel gpgeven heeft al de brieven voor Casfro in te houden en hem, minister, te behanaigen. Men zou haast niet gelooven dat zulke dingen nog gebeuren in ons beschaafd Euro pa. Voor hetgeen de kiezingen aangaat, die zullen gedaan worden met kiezerslijsten, die de bevoegde overheid nu bezig is met op maken. Alwie verdacht worden niet minis terieel gezind te zijn wordt weggelaten.Acht of tien dagen vóór de kiezing zullen de lijs ten uithangen. Dan kan men klachten in dienen tegen de vergetelheid van de be voegde overheid. Binnen de maand moet het gouvernement over die klachten beslis sen, maar de beslissing komt dan toch zeker na de kiezing. Over de vervolgingen tegen de klooster lingen spreken we in een volgend nummer. t-i De franschen schijnen erin gelukt te zijn de hoofdstad van Marokko te outzetten. Volgens de laatste tijdingen zouden de hulp troepen te Fez zijn binnengeraakt. De Eu ropeanen, die in groot getal die stad be woonden, zouden nog allen gespaard zijn gebleven. Die tijding, die heden Vrijdag wordt bevestigd, is zekerlijk voor de beschaving van het hoogste belang, maar Vrankrijk zal hier nogmaals voor anderen dekastanjm uit het vuur ha'en en zelve weinig genieten van al zijne opofferingen. Geene enkele mogendheid zal toelaten dat de franschen ginder voordeden krijgen meer als zij. als vergoediug voor de gezonden troepen. Zoo haast er spraak zou zijn van een grondge bied, hoe klein ook, af te staan, zal er even veel aan anderen moeten gegeven worden, zooniet, twist, tweedracht en... misschien nog erger. Een konvooi aangevallen Den nacht van 19 mei zijn de Marokkanen de waadplaats van Guerelf overgekomen,met het doel een konvooi van een duizendtal kemels te kapen.Zij vielen het fransch kamp aan om de troepen te beletten het konvooi ter hulp te komen, doch het konvooi was van een ta'rijk gewapend geleide vergezeld en kwam ongedeerd te Aïo-Drissa aan. De kanons van het kamp joegen de Marokkanen op de vlucht zij gelukten er evenwel in 80 ossen en 65 schapen te stelen. Door de rui terij achtervolgd, werden de roovers uiteen gesabeld. Tijdens het gevecht verschoof een kanon en een houwitser kwam in't kamp der afrikaansche (roepen terecht, doodde verscheidene peerden en kwetste vier man schappen. Tijdens den aanval werden twee scberpschutteis gekwetst. Da verliezen van de Marokkanen zijn niet gekend. De kolon Moinier te Fe\ Zonavond is de kolon Monier te Fez aangekomen. Wanneer de fransche troepen rog twee uren van Fez verwijderd waren, zond gene raal Moinier een koerier om zijne komst aan te kondigen. De optocht der fransche troepen was zaterdag en zondag voormiddag enkel ge stoord iewo'den door eenige groepen Che- rardas, die evenwel door de kanons spoedig uit huane schansen verdreven werden. De oproerige inboorlingen die Fez belegerden waren verdwenen.Tweedracht was in hunne rangen geslopen en had hunne weerstand gebroken. De europee8che kolonies werden onge deerd teruggevonden. Spaansche kooplieden vermoord Het wordt bevestigd dat een konvooi van zeventien ezels, geleid door spaansche on derdanen, de genaamden Perez en Medina en hunne twee zonen, door marokkaansche bandieten, nabij Sidi Mellauk aangevallen werd. Deze spaansche kooplieden hadden van het gewapend geleide afgszien, dat hun gegeven was, daar zij zich in veiligheid waanden. Perez vader en zoon en Medina sneuvelden bij het eerste geweervuur de zoon Medina werd ijselijk verminkt, doch leefde nog tot de komst van een wacht sol daten, aan wie hij nog de aanranding en de kaping van de lastdieren kon uitleggen. Een Spaansch oorlogschip beschoten Nabij Alhuceraas hebben de Kabylen de spaansche kanonneerboot Alvarode Bazan» beschoten. De kanonneerboot antwoordde met kanonschoten en verscheidene Kabylen werden gedood. Om oud porcelein of gleis goed te verma ken meugele men goed gebluscht kalk met witte kaas, zoodat het vaste zij als crème Hetgeen moet geplakt worden, met dit mengsel bestrijken en goed tegen elkaar duwen, tot het dMog is. Zijn er verschillige stukken, en mogen maar twee in eens te zamen geplakt worden. Is het werk goed bezorgd, de breuk zal bijna onzichtbaar zijn en is bestand tegen natte. Het gebeurt nog al dikwijls dat de huis moeders die moeten ajuins pelen, aan 't krij- schen gaan zonder dat ze 't begeeren. Een eenvoudig middel om dat gedwongen krij- schen te ontgaan, 't is de ajuinen binst vijf minuten in kokend water te leggen en daar na seffens in koud water. Neem ze maar uit en pel maar, het krijschen zal gedaan zijn. r-r Daar met de toepassing der nieuwe mili- ciewet er te veel soldaten in de forten en kazernen zijn, heeft de minister van oorlog bevel gegeven, van af i5 Mei nieuwe verloven van twee maanden te verkenen aan de man schappen der klas van 1909 in de infanterie en de vestingartillerie, en aan die der klas van 190& inde kavallerie en de artillerie te peerde. Gedurende het dienstjaar 1911-1912 zullen de milicianen, milicievrijwilligers en vrij willigers met premie en plaatsvervangers voor broeders, 21 verlofdagen bekomen in plaats van 15in geval zij nog geen verlof van ten minste drie weken in eens gekregen hebben. Het schijnt daarentegen dat de manschap pen onder de wapens nog niet talrijk genoeg zijn, om artikel 85 K der nieuwe miliciewet toe te passen. Volgens dat artikel mogen de soldaten, die een exaam van brigadier of kaporaal ondergaan hebben, in onbepaald verlof gezonden worden na de twee derden van hunnen diensttijd te hebben uitgedaan. In antwoord op eene vraag in de Kamer gesteld, heeft de minister van oorlog ver klaard dat men nog niet kan voorzien wan neer dat dit artikel zal kunnen toegepast worden. Ook hebben er daarvoor nog geen examen plaats. Naar het schijnt, wil men de toepassing van dat artikel zoo lang mogelijk uitstellen, met meer verlofdagen aan de soldaten te verleenen, en dit komt nochtans niet altijd goed te pas voor de soldaten, en nog minder voor hunne families. Bij koninklijk besluit van 29 April 1911 word de vijfjaarlijksche prijs van vïaamsche letterkunde (1905-1909) toegekend aan M. Petrus Lateur, te Ingoyghem, die eene gan- sche reeks merkweerdige werken geschreven heeft onder den deknaam van Stijn Streuvels. Stijn Streuvels is, gelijk de pastor zijner parochie, E. H. Hugo Verriest ten minste zoo zeer om zijne werken gekend en gegeerd in Holland als in Vlaanderen. Stijn Streu vels, die als beschrijver zijn weergade niet heeft, is aan zijn westvlaamsche volkstaal g trouw gebleven, daarin 't voorbeeld van E. H. Hugo Verriest volgend, die alom zijne toehoorders met zijn zoetluidend west- vlaamsch bekoort. SÜ SS. Sü S& $2 «Is t tik i tb 1 tai CoTi iTr, nF De raad vergadert heden Zaterdag na middag ten 5 ure, om over de /volgende zaken te beraadslagen 1. Verkoop van Btadsgrond. 2. Trams tekortvraag om hulpgeld. 3. Bijgevoegde lijst der kinders die recht hebben op kosteloos onderwijs. 4. Verwisseling van Dischgrond. 5. Rekening voor 1910 der kerkfabriek van Sint Niklaais. 6. Toelage van stad voor het bouwen eenernaa'de op Sint Jacobs loren. 7 Herstelling van Sint Maartensabdy aanbesteding. 8. Feesten vraag om hulpgeld van Berger Club Aero-Club Velodroom. 9. Hofbouwmaatschappij tentoonstel ling vraag om hulpgeld. 10. Pompiers deelnemen aan de krijgs- feeste te Belle hulpgeld. 11. Aankoop van Parnassus-hof. Zondag 11 Juni, 's middags, ontvangst op het Stadhuis, ea daarna Concert door de Philharmonie van Armentiers 110 uitvoer ders. Ten 4 1/2 ure, groot Concert. SPELWIJZER Eerste deel. 1, Marche et cortège de Déjanire. Saint-Saëns. 2. Phèdre, ouverture. J. Massenet. 4. Suite de mélodies nationales hongroises. a) Largo b) Andantino c) Finale. G. Brahms. 4. Lakmé, fantaisie. Léo Delibes. Tweede deel. 1. Sélection sur Werther. J, Massenet. 2. Concerto, exécuté par 10 olarinettes. Welt ge. 3. Le Roi d'Ys, fantaisie. Ed. Lalo. 4. Ballet dTsoline. A. Messager. I E3 Wordt voortgezet

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1911 | | pagina 1