DIT IS
EN OMMELANDS
D
NIEUWE INSCHRIJVERS
NIEUWSBLAD VAN YPER
SpreeKlraad si
Op Zaterdag 28 October 1911
5 centiemen 't blad
46e jaar. Tslmerk 2382
Te irekken bij den Uitgever, 7* 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapmzen ofte post, tegen 8 frank 's jaars
Dagklapper
Evangelie van den
2 len Zondag na Sinxen.
De kiezing van 22 October
Middel tegen muilplaag
ROND DE WERELD
Porlugaal
Tripoli
voor 1912 op het
sedert 46 jaar de tolk der Katholieken van heel het
Ypersche, krijgen ons blad voor nieten tot Nieuwjaar.
China
*t NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 Ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& West Vlaanderen wonen.
VAN MIJNHEER
De dood oh die wreede dood
heeft 't Nieuwsblad van Yper
en "Journal d'Ypres in rouw
gedompeld door het afsterven van
den uitgever en opsteller, den heere
Bruno Callewaert-De Meulenaere.
M. Callewaert werd te Iseghem
geboren den 29 Januari i860 en
ontsliep haastiglijk in den Heere,
te Yper, op Dinsdag 24 October
1911, rond 91/2 ure in den voor
middag.
M. Callewaert miek deel van de
congregatie van O.L. Vrouw; van de
genootschappen van den H. Vincen-
tius en de H.Familie; was lid van den
Katholieken Kring ondervoorzitter
der Koninklijke Fanfare schrij
ver van de Katholieke Wacht
voorzitter van de pensioengilde
Hand in Hand ondervoorzitter
van den Yperschen Drukkersbond
enz. enz.
Vroeg, ja veel te vroeg, wierd hij
aan de liefde zijner vrouw en zijne
talrijke schaar kinders ontrukt,maar
helaas klagen helpt niet Slaan wij
de blikken hemelwaarts naar Dezen
die alles bestiert en verdragen wij
dien pijnlijken slag met christene
gelatenheid Dat niet onzen wil,
0 Heer, maar Uw wil geschiede
Vooruit en vooral was hij een
brave echtgenooteen bezorgde
vader een goede meester 1 Gods
dienstig en katholiek.
Van hem mag er terecht gezeid
worden Hij heeft zijn brood in
ledigheid niet geëten Hij was een
werker Een werker voor het op
beuren en doen bloeien van zijnen
handel!Een werker voor het goede
Een werker op politiek gebied
Als onderwijzer in St Michiel-
school ter stede, was hij een goede
en rechtschapen meester, bezorgd
voor het welzijn zijner leerlingen en
den lof met denwelken zijne oud-
'eerlingen nog van hem spreken, ge-
tuigt genoeg hoe hij door zijne jon
gens bemind was.
In 't begin der jaren '90, nam hij
de drukkerij over der oude firma
anderghinste. Door zijne neerstig-
heid en zijnen iever is hij erin gelukt
ZlJn handel tot eenen hoogen trap
^an bloei en voorspoed te brengen.
„Als dagbladschrijver was hij op
ZlJne plaats en menige zijner artikels
gedichtjes waren echte perels van
aamsche letterkunde.
Dank aan zijn onverpoosd werken
en zijn wilskracht heeft hij erin ge
lukt het zoozeer geëerd Nieuwsblad
in stand te houden en meer en meer
onder 't volk 'te verspreiden.
Als spreker was hij ook gekend
Wij hebben hem gehoord op kies-
meetingen en elders, en overal wist
hij door zijn boeiend woord de aan
dacht der toehoorders naar zich te
trekken.
De katholieke partij van Yper
verliest in hem een harer verdienste
lijkste en verkleefdste werkers.
Als ondervoorzitter der «Konink
lijke Fanfare was hij die muziek
maatschappij verkleefd en 't mag
rechtuit bekend worden, dat den
bloei ervan zoo niet geheel, dan
toch ten grooten deele aan zijnen
taaien iever en bezorgdheid toe te
schrijven is.
Als drukker was hij zijn vak gene
gen. Met hert en ziel was hij aan zijne
taak gehecht. Vooruitgang
ziedaar^het doel welke hij beoogde.
En niet zonder reden koos hij als
boekenmerk, die enkele maar veel
omvattende woorden: «Rust-Roest.»
Door zijne grondige kennissen
wist hij er velen met raad en daad
bij te staan.
Al het goede opsommen welke de
heer Callewaert gedaan heeft ware
te lang, stippen wij nog enkel aan
dat hij den armen niet vergeten had
en zijne verkleefdheid aan de
«H. Familie» getuigt genoeg hoewel
hij het lot van den werkman verstond,
naar het voorbeeld van de achtbare
heeren Struye en Meersseman, stich
ters van dit zoo verdienstelijk werk.
Daarom mogen wij hopen dat hij
reeds uit den mond van den recht-
veerdigen Rechter deze woorden
gehoord heeft: Goede en getrouwe
dienaar, treed binnen in de vreugde
des Heeren
De lijkdienst gevolgd van de be
graving zal Vrijdag morgend om
9 1/2 ure in St Maartenskerk plaats
hebben.
De vrienden en kennissen die bij
vergetenheid geenen rouwbrief ont
vangen hebben, gelieven dit als zulks
te aanzien.
Wij vragen aan onze achtbare
lezers en lezeressen een gebed tot
zielelafenis van den dierbaren afge
storvene.
van den 28 Oct. tut den 3 Nov.
z. 28. HH. Simon en'Jude, Apostels, mm.
Z. 29. H. Hyacinth; en anderen. H. Nar
eissus. b. van Jerusalem, stierf als hij 116 jaar
oud was. H'Eusebia, m,
m. 3). De 220 heilige martelaars. He Zeno-
bis en Zenobia, broeder en zuster, mm.
d. 31. H. Wolfgang, b. van Regensburg.
H. Quintinus, m.
w. 1 Nov. Allerheiligen, eerst te Rome ge
vierd en daarna overal op gebod van Paus Gre-
gorius IV rond 837. H. Florbert, abt te Gent.
d. 2. Allerzielendag, ingesteld door den H,
Odilo, abt.
v. 3. H Hubertus, b. te Tervueren in 727.
H. Malachias, b. van Armagh.
Te dien tijde zeide Jezus tot zijn leerlingen
deze gelijkenisHet r(jk* der hemelen wordt
vergeleken, bij een koning, die afrekening wilde
houden met zijn dienaren. En toen h'o begonnen
was af te rekenen, bracht men er een voor hem,
die hem tien duizend talenten {schuldig was.
Daar hij echter niet had om te betalen, beval zijn
meester hem en zijn vrouw en kinderen en alles,
wat hij bezat, te verkoopen en zoo te betalen.
Maar de dienaar wierp zichj neder en smeekte
hem en zeide Heb geduld met mij, en ik zal u
alles betalen. De heer nujhad medelijden met
dien knecht, liet hem gaan en schold hem de
schuld kwijt. Maar die dienaar ging en ontmoet
te een zijner medeknechten,ï'die hem honderd
tienlingen schuldig was, greep hem tot worgens
toe bjj de keel en zeide Betaal wat gij schuldig
zijt. En zijn medeknecht wierp zich neder,
smeekteihem en zeide Hab'geduldjmet mij, en
ik zal u betalen. Doch de andere wilde niet, maar
ging heen en liet hem in den kerkerjlwerpen,
totdat hy de schuld betalen zou. Toen nu zija
medeknechten zagen wat er plaats greep, wer
den zij di p bedroefd en kwamm hun meester al
het gebeuide mededeelen.l Toen liet zijn'jheei:
hem roepen en zeide hem Bonze knecht, de
geheeleschuldheb ikukwijtgeschol len omdat gij
het mij gevraagd hebt: moest ook'gü'dan'niet
u ontfermen over uw medeknecht, gelijk ik zelf
mij ontfermd heb over u En in zfjnpoorn
leverde de heer hem aan de beulen over, totdat
hij de geheele schuld had voldaan. Zoo zal ook
mijn hemelsche Va Ier met u handelen, als niet
ieder uwer zijn broeder van harte vergeeft.
De bazen- en werklieden-gemeenteraads
leden, voor welke er zondag in eenige groote
gemeenten van het land moest gekozen wor
den, zijn ingesteld door de wet van 11 april
1894. Vier gemeenten moesten elk 8 zulke
gemeenteraadsleden kiezen en 28 elk 4. Aan
die kiezing mogen enkel deelnemen de ge
meentekiezers, die tevens ingeschreven zijn
op de kiezerslijsten voor de nijverheids- en
arbeidsraden zij beschikken voor deze kie
zing elk slechts over eene stem. De helft der
bijgevoegde gemeenteraadsleden moeten ge
kozen worden door de bazen en tusschen de
bazen zelfde andere helft door de werk
lieden, tusschen de werklieden zelf. Het
mandaat der gekozenen is van acht Jaar.
Uitslag voor West-Ylaanderen
Brugge. Bazen Van Houtryve, katho
liek, 450 stemmen (gekozen) Schaeverbeke
(Burgersbond), 314 (gekozen), Vuylsteke,
uittredend katholiek, bekomt 441 en is niet
herkozen. De katholieken verliezen een zetel.
Werklieden Geers, katholiek, 870 stem
men (gekozen)Ghyoot, uittredend katho
liek, 859 (niet herkozen) democraten
Berten, 1000 stemmen (gekozen) Van Wal-
leghem, 985 (niet gekozen). Statu quo.
Kortryk. Bazen. Katholieken MM.
Destoop, 307 (gekozen)Vandermensbrug-
ghe, 29 Liberaal M. De Coninck, 169
(gekozen). Quorum 158.
Werklieden. Katholieken De Galuwe,
669 (gekozen)Driesschaerts, 639. Socialist:
Weyts, 987 (gekozen). De katholieken ver
liezen twee zetels. De nieuwe raad zal be
staan uit 17 katholieken, 5 liberalen en 1
socialist.
Rousselare. Bazen. Katholieken MM.
Tobbels, 242 (gekozen) Goessens, 234.
Liberalen MM. Van Moerbeke, 175 (gc-
kozeü) Vermeulen, 122. Statu quo.
Oostende. Voor de bijgevoegde kiezing
van zondag waren er voor de bazen twee
lijsten ie lijst, Casteleyn, brouwer, en Rau
Eugeen, handelaar, liberalen. Voor de ie
lijst, Cornelis, nijveraar, katholiek. Voor de
werklieden waren er 3 lijsten ie lijst, libe
ralen, Lams en Vanduyver 2e lijst, Maurus
en Mollet, katholieken 3e lijst, Cappelie,
socialist.
Zijn gekozen voor de bazen Pieter Cor
nelis, katholiek, en Eugeen Rau, liberaal.
Voor de werklieden Lams, liberaal en
Mollet, katholiek, hetgeen in den gemeente
raad het getal nieuw gekozen gemeenteraads
leden van 6 op 8 doet stijgen.
In 't algemeen zijn de uitslagen dezer kie
zingen voor de katholieken gunstiger geweest
dan die van i5 October.
Wij lezen in het dagblad Le Patriote
Over eenige dagen, en op verzoek van
Mijnheer den baron van der Bruggen,
gewezen minister van landbouw, is eene
afdeeling van den landbouwgroep der Ka-
mer bijeen gekomen, om onderzoek te
doen wegens de bekomen uitslagen, door
't gebruik van eenen genezenden en voor-
komenden middel tegen de muilplaag,
door een italiaanscben doktor uitgevon-
den.
De leden van den landbouwgroep waren
MM, Van Cleemputte, baron Herman
n dell* Faille, Maenhout en de Ghellinck
verder landbouwkundigen, veeartsen en
bedienden van het ministerie van land-
bouw.
Dezen hulpmiddel, die bestaat in het
ingeven van tijmsop, schijnt schadeloos,
weinig kostelijk, gemakkelijk om toedie-
nen, en waarvan bevoegde personen de
deugdelijkheid herkend hebben.
In de streke van Wielsbeke, Waere-
ghem, Kortrijk, Thielt en elders, waren
talrijke stallen welke met muilplage waren
besmet. Onder de 136 aangeslotenen bij
de melkerij van Wielsbeke, hebben er
velen dezen geneesmiddel gebruikt, en
wel met den besten uitslag.
Ten gevolge hunner samenkomst om
de zake te onderzoeken, hebben de ka-
merheeren van den landbouwgroep, den
n minister van landbouw verzocht te willen
beginnen met proefnemingen welke offi-
n ciëellijk zouden aangegaan worden.
Het is de landbouwer M. Aimé Declercq,
van Wielsbeke, die het genezen der muil
plage met sop van wilden tijm, bier op de
streek heeft doen kennen. Deze landbouwer
kent de goede bereiding en de beste toepas
sing van dezen zoo weldoenden middel, én
om de muilplaag onder het vee te genezen,
én om die plage te voorkomen.
Het porlugeesch oorlogschip Sao Ra
phael is tijdens een tempeest op de klippen
gevaren der noorderkust van Portugaal.
Het water drong zoo snel in het schip dat
de pompen niet konden werken, doch men
kon nog de noodseinen geven. De bevolking
van Villadocondo kwam op het strand toe-
geloopen, doch kon geene hulp bieden uit
hoofde van de bolle zee. De bemanning be
stond uit 14 officiers en 185 matrozen een
vijftigtal daarvan sprong in zee en kon zich
al zwemmende redden. Degene die aan
boord bleven werden ook gered. Van de 200
koppen der bemanning heeft slechts een
knecht op den afroep niet geantwoord. Drie
matrozen zijn erg gekwetst. Zoodra de zee
zal kalm zijn,zal men van de «SaoRaphael»
trachten het geschut en de lading te redden.
De romp van het schip is zeer beschadigd en
mag als verloren aanschouwd worden.
i
Over den oorlog die zoo op 'tonverwachts
ontstaan is tusschen Italië en Turkije, kan
min nog niet veel bijzonderheden met ze
kerheid melden. De meeste berichten spre
ken vandaag alzoo en morgen anders.
Een gevecht is geleverd geweest te
Benghazi,
Het ontschepen ging lastig, door den
woeligen toestand der zee. Nauwelijks had
den de Italianen voet aan laod gezet, of zij
werden door de Turken en Arabieren aange
vallen. Er ontstond een levendig gevecht,
dat tien uren duurde en enkel donderdag
rond den avond eindigde.
De Italianen moesten stryden man tegen
man en met de bajonnet ïn de vuist. De
Arabieren waren'geweldig tegen de Italia
nen opgezweept.
Tijdens de ontscheping der mannen, was
het bombardement van Benghazi zeer hevig.
Men wilde de Torken ver afhouden. De
holle zee, belette het ontschepen van peer
den.
De Turken trachtten de Italianen te om
singelen maar door de medehulp der oor
logschepen, zijn zij in dezen krijgslist niet
gelukt. De italiauen^streden zondeFaarze-
len en met grooten moed.
De verliezen door de turken en bijzonder'
door de araben geleden waren 400 dooden
en van 800 tot 1200 gekwetsten Deze ver
liezen zouden nogaanzienlijker geweest zijn,
ware de nacht niet gekomen, die den aftocht
of liever de vlucht van den vijand naar het;
binnenland begunstigde.Zeer weinig mannen,
bleven gedurende den nacht in de stad,
buiten degenen die ]de dooden begroeven en
de gekwetsten wegdroegen. Zulks legt uit
hoe het gekomen Is dat de italianen 's ander
daags bij zonopgang de stad: schier zonder
slag of stoot bezet hebben.
Er wordt thans vernomen dat het bombar
dement, dat de landing voorafging en be
schutte, geene erge schade aan de>tad Ben
ghazi berokkend heeft, daar het getal
kanonschoten op den zuiderkant der stad
gelost, beperkt was.
;?n
Er werd meermaals op gewezen, dat het
verblijf ia Tursch-Mahomedaansche gewes
ten, uiterst gevaarlijk kan worden voor de
vreemdelingen, met den oorlog.^Trouwens,
de Mahomedanen en de Arabiers zijn zaer
dweepzuchtig, en zij zouden zich lichtelijk
wreken op de vreemdelingen, en wel voor
namelijk op de christenen.
Die vrees is niet zonder reden geweest,
zoo er nu doorduitsche bladen gemeld wordt.
In Tripoli zouden de mannen van den wree-
den en krijgslustigen stam der Senoessis,.
een vreeselijk bloedbad hebben aangericht
op da achtergebleven paters, op hunne leer
lingen, op de afgekochte slaafjes en op
andere Italianen. De missionarissen, en.
vooral pater Umberto,de overste der missie
van Tripoli,zijn eene heldendood gestorven.
Een aanval op de missie,werd van eersten,
af gevreesd. Volgens de maren, zou zij na
gebeurd zijn.
J.J.:
De duitsche Haden verhalen dan nog
over de moord van de katholieke missie te
Tripoli het volgende
Toen da Italiaansche oorlogschapen de
eerste schoten op de stad hadden gelost, gaf
de aanvoerder der Senoussis aan een deel
zijner mannen bevel, de katholieke missie
te gaan omsingelen. Da overste pater Um-
berto, wilde met den aanvoerder onderhan
delen. Doe met mij wat ge wilt, zai de
pafer maar spaar mijn volk. Dat is al wat
ik vraag D3 Sanoussis luisterden niet.
Pater Umberto werd daar voor het missie
huis doodgeslegea en ijselijk verminkt.
De barbaren drongen daarna het missie
huis binnen, en ze vermoorden op afschu
welijke wijze de andere paters en de vrijge
kochte slaven. Tosn er geene levenden meer
waren, trokken de b'oadhonden naar het
kinderhuis, om daar hun moordwerk ta
voltrekken. Eerst vermoordden zy pater
Joseph, die de kinderen wilde verdedigen.
Niemand werd ook daar gespaard. Zelfs
eenige Europeanen werden vermoord, die
paters en kinderen wilden verdedigen.
Deze tijding is eventwel niet officiëel be-
vestigd. Men zegt ook dat [de Italianen ze
willen verduiken. Laat ons nog verhopen
dat de duitsche bladen overdrijven.
Eene mare zegt,'dat er hier en daar veel
bijeenkomst is van gezanten en staatslieden,
en dit zou zijn om den oorlog spoedig te
doen eindigen. Italië ook verlangt het einde
van den oorlog, die hem zware sommen
kost, doordien het zijne vloot en zijn leger
van te lande moet uitrusten.
Een deel der italiaansche pers |dringt
krachtig aan, opdat men de eilanden en
schiereilanden van de Ege'ische ;„Zee zou
aanvallen, bezetten des noods, en dit enkel
om Turkije le dwingen 'Tripolitanië af te
Btaan en den krijg te staken.
Een einde bezuiden Tripoli, zouden de
Italiaansche troepen, nabij Sentar, op de
'Turken gebotst zyn. Een gevecht ontstond
de Italianen werden verdreven de Turken
waren ondersteund" door benden uit het
binnenland. Het verlies aan mannen wordt
niet opgegeven.
Een hooggeplaatst officier, die de toe
standen in Noord-Afrika kent, heeft zijne
meening te kennen gegeven, dat er voor
Italië 100 000 mannen zullen noodig zijn,
om Tripoli te bezetten en er een modern
bestuur in te brengen.
Gij ziet het, lezer, datJden oorlog nog niet
uit is f
Imdit landfen zit het ook rtrJR goed.
De oproerlingen zijn meester van een
deel van de provincie Sé-Tchoaan\- van de
[hoofdstad van Ho-nan Tchang-Cn3; en
van de provincie Houpé, waarvan iif he
hoofdstad Wou-Chang bezetten. De revolu
tionaire beweging bereikt den neder-Yang-
Ssé,en de provincialehoofdsteden van Kiang-
Si, Ngan-Hoeï, Kwang-Sou en Tche' Kiang
zijn bedreigd.
Daar het gros der ^keizerlijke troepen te
Luig-Yang-Tcheou kampeert, en bijgevolg
veel dichterbij Hankow genaderd is, alsook
te Siao-Kan den spoorweg bezet, ep onge
veer dertig mijlen van de handelsmetropool
van Houpé, zijn belangrijke botsingen tus
schen de keizerlijken en de republiekeinen
onvermijdelijk, en dan eerst zal men weten
hoe ver de Kansen van de oorlogvoerende
partijen staan.
Wat er ook van zij, het deserteeren van
soldaten der keizerlijke troepen duurt voort.
Er wordt ook vernomen dat een gewezen
afgesteldejjonderkoning, Jui-Cheng, te Kui-
Kiang zou zijn, met drie kanonneerbooten,
en met deze kleine vloot naar Hankow.jzou
varen.
Te Peking is men ook niet gerust.
De chineezen en de mandchoeriërs van de
hooge standen verlaten in'jgroot getal, de
hoofdstad, of zenden hunne families °naar
veilige plaatsen de chineezen omdat zij de
wraak van de mandchoeriërs vreezen, en deze
laatsten om aan de gevaren, waarmede zij
bedreigd worden te ontsnappen.
Geld en weerden worden in de vreemde
vergunningen van Tien-Tsin in veiligheid
gebracht en wat bijzonder kenschetsend is
te Changhaï denkt men dat zij onder de
bescherming'van Japonië nog het beste zullen
bewaard blijven.
Het schijntzeker dat, in geval de keizerlijke
troepen in de vallei van de Yang-Tsé de neer
laag moesten lijden, het Hof naar Jehol
vluchten zal.
NIEUWSBLAD Till YPER
Bruno Callewaert
f*'T
