MAISöP GYOLl
ffe m
m
mm
DEVOJE
GROO"
mmmi
m»
Stadsnieuws
Vlaamsclie
Kunstavond
Mengelmaren
EFJE
7
m
W dM
:i P w m,
i$W|
VOORDRACHT OVER TAAL EM VOLK
71, Rijselstraat
YPER
|d_»?I
Rijwielen
Motorijwielen
Naaimachienen
Spreekmachienen
Waschmachienej
Banden en toe
Wie zich ft a 1# f|
een rijwiel O AL VM
aanschaft, is zeker gedu
jaren te zijner beschikkii;
populair rijwiel te bezitl
alle weders en overal te ïj
Te koop bij alle velohar
flr Leest en versp
'T NIEUWSBLAD 4
mm
ick /UW
I,/ 4t-
Jlf v«tk
hoeft zonder ophouden drie uren geduurd,
[lot spoor van den ijzerenweg is op een
grooten afstand vernield.
Ma©
Wa
zich v
i°
de wd
stals i
2°
3° 1
enz.
De?
prijs
Wa]
kOOpj
goeden koop der mac
i° Vanwaar zij kor |MÉ
goede faam der fabri jWW
kooper.
2° Neemt inlichting'
aangaande de ontrooffjjjlf
gemakkelijkheid der
deze vereischen.
3° Op welke wijze
waardeerd wordt.
Indien gij aldus re
vallen op den ontroom
van Remiöourt vervaa
landbouwers in gebru
fijyjj
'i>A
W/f ^feli
/en
mf
w
\b< éifi:
Ws®1
'IS'
MM
iwi
h
mftM jj
mjj* li
l sffi
fiwiW eiï'i
AgentDE BEIR-B
HUIS
w
Groot| assorti
Paletots Kos
Grc
DOOR
jtii»
l/rd
,K#Ï
'(MM
„e v>°'
anzien
WEL GE?
A w OPGELET! 1
I
Depothouders DON*
Libotte, apotheke
WSfli
>ts
im
iCapiïal.
«At
15»*.
si le «li
Duitschland
Een navolger van den
kapitien van Koepenick
IT* IP W' if*
YPERSCH DAVIDSFONDS
GROOTE
in 't Volkshuis te Yper,
zaterdag 14sfptember 1912
ten 8 ure 's avonds.
SPEL EN ZA3SIG
DOOR
Geen enkel Vlaming mag nalaten
zich den boeiënden
Conscience Alma mak
voor 1913
;lan te schaffen.
Prijs io centiemen, te bureele van
i* Nieuwsblad.
Aan 't, Progres van Yper
Het Progres van 1 September 1912 ge-
Ityjfteene les te moeten geven aan een onzer
#emee»teraa'isle(!eD> a^9 voorzitter van
4 viiianrscben arrondissementsbond, aan
4a oemeenteraa(I gevraagd heeft het lager
°tlderwij8 te vervlaamschen in Stads beta-
%de meisjesschool der Sint JaDsstraat
progres wijst daarom op hetgeen de hol-
landsche voorzitter van een wereldcongres
voor zedelijke opvoeding, onlangs gehouden
in den Haag, gezeid heeft, en dat hierop
uitkomtde inrichters van dit wereldcon
gres hebben wel en wijs gehandeld met hier
onze schoone en lieve moedertaal hetzelfde
recht als aan de groote vreemde talen toe
te kennen, dat verheugt mij maar uit be
leefdheid voor de vreemdelingen die uitge-
noodigd hebben, en om van hen verstaan te
zijn weigeren wij geenszins de talen onzer
uitgenoodigden te spreken en namentlijk
het fransch, dat wij nog meest geleerd heb
ben.
Wil dat nu wel zeggen dat de voertaal
van het lager onderwijs, niet de moedertaal
maar eene vreemde taai moet zijn De voor
zitter van het wereldcongres van den Haag
M. Van Sandick zou zeker de eerste zijn
om tegen de gevolgtrekking van het Progres
op te komen. Is een Congres, waar geleerde
personen van de verschillendste landen en
talen der wereld vereenigd zyn, wel te ver
gelijken met eene lagere school, waar kin
deren van eene zelfde stad, van eenenzelfde
vo'k, van een en zefde taal, hun eerste on
der wijs komen ontvangen M. Van Sandick
schijnt ons veeleer te peizen dat de regel is
overal op hollandschen grond hollandsch te
spreken, daarom noemt hij zijn hollandsch
zijne schoone en lieve moedertaal, daarom
verheugt hij zich over het recht het hol
landsch toegekend in het wereldcongres ge
sproken te worden, zoowel als elke taal
daarom begint hij zijne aanspraak in 't hol
landsch maar hij is redelijk en meegaande
genoeg, om te erkennen dat er uitzonderin
gen zijn aan alle regels, en dat het beleefd
en doelmatig is, in een wereldcongres, eene
taal te gebruiken die door iedereen of door
het meestendeel verstaan is.
Vindt het Progres dat men geleerde
vreemdelingen in hunne moedertaal moet
aanspreken om beleefd en doelmatig te
werk te gaan, bet zou nog veel meer met den
vlaamschen arrondissementsbond moeten
aandringen opdat onzevlaamsche onderwij
zeressen vlaamsche kinders in het vlaamsch
onderwijzen in de lagere school.
M M
St-Pieters Congregatie
Zoodagrust
m <35 m
Veesyndikaat van Yper
Het veesyndiknat, sedert eenige maanden
gesticht onder het voorzitterschap van
Mr Lemahieu, gemeenteraadslid, gaf den
3n dezer zijnen eersten prijskamp op de
Potyze.
Een vijftigtal schoone dieren namen deel
aan de volgende prijskampen.
Eerste prijskamp
Stierenkalvers van min dan i jaar
le Prijs 10 fr. en een eerm., Hoet Jean.
2 8 fr., Lemahieu Cyrille.
3 6 fr., Nuytten Henri.
4 6 fr Nuytten Henri.
Tweede prijskamp
Veerden met 2 tanden
1° Prijs 10 fr. en een eerm., Nuytten H1»-
2 8 fr., Nuytten Henri.
3 8 fr., Van Gheluwe Alphonse.
4 7 fr., Cappoen Alois.
5 7 fr., Lemahieu Cyrille.
6 5fr., Hoet Jean.
7 5 fr., Lemahieu Cyrille.
8 5 fr.. Boet Jean.
Derde prijskamp
Veerden met 40/6 tanden
le Prijs: 10fr. en een eerm., Louwagie Alois.
2 8 fr., Samyn Jules.
3 6 fr., Logie Camilla.
4 5 fr., Lemahieu Cyrille.
5 5 fr., Nuytten Henri.
Vierde prijskamp
Koeien
lePrijs15fr. en een eerm., Lemahieu Cyr.
2 12 fr., Cappoen Alois.
3 10 fr., Lemahieu Cyrille.
f4 10 fr., Nuytten Henri.
5 7 fr., Nuytten Henri.
6 11 7 fr., Van Gheluwe Alphonse.
7 7 fr., Samyn Jules.
8 5 fr., Rotruu*- Amand.
9 5 fr., Boussemaere Louis.
'10 i) 5 fr., Samyn Jules.
11 5 fr., Dieryck Gustave.
Ook werd den prachtigen stier van Mr
Henri Nuytten, de welgekende veekweeker,
tentoongesteld ter groote voldoening der
leden van het syndikaat, die begrepen wat
groote verbetering zoo een verdienstelijke
voortteeler te weeg breDgt.
Verschillige leden die goede dieren be
zitten, hebben geaarzeld deze ter prijskamp
te breDgen. Zij bekennea gemist te hebben
en zullen toekomende jaar hunne wederwraak
nemen. Allen zijn het ééns dat wij den goeden
weg zijn ingeslagen en hebben vast besloten
eendrachtigvoort te werken't is de vooruit
gang, 't is de voorspoed.
De heeren van de jury, De Caestecker,
inspecteur, Vandromme Ernest en Ver
Eecke Henri, hebben hun werk volbracht
ter voldoening van eenieder. Hen zij dank
ag m m
)e schoonste Speelkaarten zijn te
koop op 't bureel dezer gazet.
Schrikkelijke mijnramp
in Frankrijk
Lezers 'ac*'en.BUlvidtdoor verstoptheid
ÏREit
Pois.
?n met
zijne vrouw en eenige vrienden in 2 c
'IFransche. dUt0s
Rond 5 4/2 ure stond de auto van M n
sonnier in de Rijselstraat niet ver van h!' °is-
rechtover het huis Lacante. markt
U Jen,automaten Mme Poissonnier en
harer vriendinnen Toen M. Poissonnier a
motor in gang wilde steken had hij verèot dei1
freins te sluiten. Opeens ging den auto e
tijd had weg le springen. Hij kreeg éem ei1
geweldigen schok op de borst en werd I eei1
geworpen waarna den auto over het uri.mver
reed. öel llchaam
Op dit oogenblik kwam eender vrienden
M. Poissonnier, sprong in der haast o? !a"
auto en kon zoo het macaieu stilleeeen o a
had het tegen de hallen verbrijzeld geweest
Intusschentijd was M. Poissonnier ]a»„
voorland gerold en lag daar ineeneekr£ e|
van de pijn. M. Celorum en diens zoon snS"
toe en droegen den gekwetste naar de Til fi"
kerij Van Windekens alwaar de eerstp e'
den ongelukkige toegediend werden Dplinigeö
bil was gebroken, eene gapende wonde ki' T
zijn bebloede hoofd en de borstkas wA de
Seffens kwamen de Heeren doktors Bossa
16
kliniek overbrachten. llaaNe
Justice en Dierickx die den gekwetste de best''
zorgen toedienden en hem vervolgens
'iniefc overbrachten.
Gelukkiglijk is de toestand van den
kle niet al t
digbeternis
lukle niet ai te erg en men hoopt op eene spoe
Solo-Slim. Mme Wwe Bouteca fa a
Slachter heeft een solo slim gespeeld -m
dagavond. u"-
Hertelijk proficiat
WATOU
Conscience feesten op 8 September i912
Iedereen leest geerne de werken van Hendrik
Conscience. Men zegt met recht van hem - Hii
leerde zijn volk lezen en bracht alzoo machtis
veel bij tot zijne verstandige ontwikkeling en
bracht alzoo machlig veel bij tot zijne verstan
dige ontwikkeling en zijne taalkennis. On dp
100' verjaring dient hij gehuldigd te worden.
Het feestkomiteit heeft van de voorzitter der
verschillige maalschappijen de verzekering be
komen, dat hunne sociëteit zal deel nemen niet
hare vlag en hare kenteekens aan: den zione-
beeldigen stoet.
Het is bun vurige wensch en eerbiedige
vraag dat de leden van al de maatschap»
ten 3 ure in de Poperinghestraat bijeen komen
om den stoet te vormen. Deze zal opgeluisterd
worden door allegorische wagens en groepen
over Conscience de straten doortrekkende.
Op de markt zal daarna door befaamde Ant-
werpsche kunstenaars eene muzikale tooneel-
en letterkundige uitvoering gehouden worden.
Wij bidden eerbiedig de inwoners der dorp
plaats, hunne huizen te bevlaggen.
Let op, Ouders, zendt uwe schoolkinders
knechten en meisjes om samen eenen sohoonen
groep te verbeelden «Conscience leert zijn volk
lezen alsook zangen uit te voeren met mede
werking van de Muziekmaatschappij. Bijeen
komst der kinderen om 3 ure in de gemeente
school.
Deze feesten zullen op IS september gesloten
worden met een tooneelfeest gegeven door de
Watousche studenten in de congregatie zaal.
Namens het feestberek Tb. Vandevelde, Dr
Brulsaert, Mr Vandevelde, Mr Knudde, Sekr.
Boone, Mr Vandenberghe, Postm. Boerhave.
Indieng-a wilt
Lijdt gij aan Speen 1
neemt den Balsem van Doktor Lamarchein
eenige dagen zult gjj genezen 1.50 fr. in alle
apotheken. Depot in de apotheek Pirard te Ver
vier».
HAM ME
Deze rustige gemeente werd maandag avond
in opschudding gebracht door een schrikkelijk
automobielongeluk, die het leven gekost heefl
aan een kind.
Het 7jarig dochtertje van de weduwe Wil-
lockx. wonende op de wijk Hooirt moest
rond 7 ure s'avonds eene boodschap gaan doen.
Het kind volgde den steenweg en stapte achter
eene kar aan. Daar deze laatste te langzaam
reed wilde het meisje het gespan vooruitgaan,
Uit de tegenovergestelde richting kwam een
automobiel in votle snelheid aangesnord. Het
kind had den auto niet bemerkt en uit hoofde
van het gedommel der kar had zij het gevaarte
ook niet hooren aankomen. Juist toen zij achter
de kar wegging, om deze vooruit te gaan,
werd zij doorden auto verrasten metongenieen
geweld op de straatsteenen geslingerd. Hel
slachtoffer bleef bewusteloos uitgestrekt liggen.
De autovoerder stopte en ging zelf de gendar
merie verwittigen, terwijl men het meisje naar
het hospitaal droeg. Alle zorgen waren nutte
loos. Het arm kind was bijna op den slag dood
gebleven. De droefheid der moeder is hartver
scheurend De gendarmerie heeft een onderzoek
ingesteld en het parket verwittigd.
r. ZILLEBEKE
De geiten- en veeprijskamp welke op <>nlt
gemeente, ter gelegenheid der kermis, gegeven
werden, zijn bijzonder wel gelukt. Dit hebben
wij het meest te danken aan de welwillende e»
milde medehulp van den Achtbaren Heer B'
Gaston de Vinck.
Ziehier den uitslag der prijskampen.
I. Prijskamp voor geiten
i' PRIJSKAMP
1 prijs Fr. Bordeaux
2 B Is. Debeuf
3 Albert Platteeuw
1
iffi
■jfk.
lil
Fabrik
Cr A&'
A daarom
en het maa uit r\
oorzai e rijn van verslapt
^ei:ra goede purgeerm
j bestaat, hij i3 den dag
I vandaag de wereld
rond gekend. Overal
'wordt hij
als dc wa
J huisvriend
't zijn de
slecht
XZJmin&ti
ST ANDAë
maaltijd en kuni I
?®egerogeld dat het fabriekmerk draagt en di
öF^*i|i<
f","w n th
'*>152 I f_s- m
s Lt s 1 -t3 u. 1 *s
b«|»efti
obligation zijn verp:
rnmen van eerste orde.
net maatschappelijk kapit
Öe (nt rest koe pons wordö
Zij bepalen eene verge
beid-
tV.an kan ze verkrijgen
mvaf» fcsm geffttsl «S«r IMkatar.t
Duitschland is nog het land waar het uni
form niets van zijn gezag verloren heelt. De
kapitein van Koepenick heeft het eens bewe
gen en sedert dien heeft hij verschillende
oaapers gehad. Over weinige dagen heeft nu
een stoutmoedige kerel de streek van Heil
lironn geheel in rep en roer gezet.
Deze laatste had het uniform aangetrok
ken van gendarm. Gansch in deze kleedin
uitgedorscht en het geweer op den schouder
kwam hij op klokslag 12 ure, het dorp Bi
lensbach binnen en begaf zich regelrecht
aaar den gemeenteontvanger. Ik ben
gezonden door den prokureur des koning
van Heilbronn, zegde hij, om de gemeente
kas na te zien. Te gemeenteontvanger
vertrouwde hem de boeken en de kas toe
De gendarm wierp een oogslag op de comp
labiliteit en telde varvolgens het geld.
Uwe boeken zijn niet in regel, sprak de
gendarm met geveinsde verontweerdiging
ik zou u moeten aanhouden. Ik wil echter
een schandaal vermijden. Gelief u morgen
vioeg op het parket aan te bieden. Meteen
liet hij 500 fraak in zijn zak glijden en ging
heen.
Te Gagernberg ging hij op dezelfde wijze
te werk. Hij onderzocht de kas, nam er 500
fr. uit en wdde daarenboven nog 1100 frank
hebben. Doch de gemeenteontvanger ver
klaarde dat hij, alvorens deze som te beta
len, den burgemeester moest verwittigen
Terwijl hij naar de woning van dezen laatste
liep, k^os de gendarm het hazenpad. Doch
het noodsein werd gegeven en in al streken
van het kanton waren weldra de burgemees
ters en de veldwachters te been.
De burgemeester van Unterhunreit, ver
gezeld van den veldwachter, wilde den kerel
aanhouden, doch deze loste twee schoten op
hen, gelukkiglijk zonder hen te treffen, en
verdween. Doch hij moest door de belang'
rijke gemeente Beilstein. Hoe ging hij het
daar aan den dag leggen om te ontsnappen
Hij bedacht zich niet lang. In zijne richting
naderde een boer. Hij trad naar deze toe en
hield hem aan in naam der wet. Met zijn ge
vangene stapte hij door de gemeente Beil
stein, waar elkeen hem aanzag als een
echten gendarm en velen misschien medelij
den hadden met den aangehoudene, die ver
schrikt, niet durvende opkijken, zich half
door den gendarm, die hem de boeien had
aangedaan, liet voorttrekken. Eens buiten
het dorp, schonk de schelm den armen boer
da vrijheid terug. Deze verhaalde in het dorp
het gebeurde en de burgemeester die nog
immer wachtte op den valschen gendarm,
telefoneerde onmiddelijk naar het naburig
dorp Geupenbach.
Toen de valsche gendarm dit dorp in 't
zicht kreetbestatigde hjj spoedig dat men
er zijne komst verbeidde en alle voor zorgen
genomen waren om hem aan te houden. Hi,
stoorde er zich echter niet aan en liep naar
het dorp. «Waar is de burgemeester?
r iep bij met ruwe stc-m,tot den eersten groep
dien hij ontmoette ik achtervolg den
baadiet, ik zou een rijwiel moeten hebben.
Hier hier en weldra had de schurk
twee, drie, tien velos ter zijner beschikking
Hij koos den beste uit, sprong erop en ver
dween. Hij rijdt nog.
DOOR
MM. W. Taymans, toondichter en kunst-
zanger, eerste prijs van 't Kon. VI.
Conservatorium van Antwerpen
P. Lepagekunstzanger, eerste prijs
van 't Kon. VI. Conservatorium
van Antwerpen
J Wattelet, pianist, leeraar van 't Kon.
VI.Conservatorium van Antwerpen;
MLauwerys, declamator, leeraar van
't Kon. VI. Conservatorium van
Antwerpen.
Or Prof. Aug. Borms, leeraar aan het
Koninklijk Antheneum van Ant
werpen.
Eerste plaats i fr., uitgenomen voor die
lid zijn of 5 fr. geven om lid te worden van
t Ypersch Davidsfond.
Vrijen ingang tot de tweede plaats.
Alle Ypersche mannen en vrouwen worden
op dien buitengewonen vlaamschen kunst-
wond verwacht.
®a Sohryver-Schatbew., De Voorzitter,
H. SOBRY. J. DESAEGHER.
Zondag 15en ©m 6 ure en Maandag löen
September om 7 ure, vieren de jongelingen
der St-Fieters Congregatie het blijde naam
feest van hunnen welbeminden bestierder.
Reeds lang zijn die dappere jongelingen
aan 'twerk om hunnen edclmoedigen bestier
der en goedgunstige weidoeners iets schoons
voor te dragen. Buiten de medewerking der
reeds zoo zeer geprezene St-Pieters Fanfare,
zullen die knappe tooneelspelers een prach
tig drama in twee bedrijven De pauzelij-
ke Zouaafen een blijspel, dat aller tranen
zal opdroogen: De piotten vau het 3e ligne»
opvoeren. De verschillige bedrijven zullen
afgewisseld worden door aangename klucht-
zangen.
<32 <32 35
Dienstdoende apotheek. Zondag 8
Sept.
J. DEHOUCK, Dixmudestraat, iö.
Talrijke dooden
Eene ramp die deze van Courrières doet
herinneren en er veel gelijkenis op heeft,
gebeurde dinsdag namiddag in de koolmijn
van La Clarence, gelegen te Calonne-Ri-
couart.in het departement het Pas-de-Calais.
Vier en zeventig mijnwerkers, die op den
bodem van den put aan den arbeid waren,
werden door eene grauwvuurontploffing
verrast. Op 't eerste oogenblik telde men
vier dooden, die men heeft kunnen bovenha
len drie en twintig gekwetsten, zeven en
dertig bedolven mijnwerkers en maar tien
ontsnapten.
De koolmijn maatschappij van Clarence
bezit, te Calonne-Ricouart, eeoe enkele mijn
met twee putten een put voor de neerdaling
en een hulpput. De morgendploeg bestond
uit 358 werklieden. Ten 1 1/2 ure 's namid
dags begon het ophalen dezer werklieden,
en ter 2 1/4 ure hadden er reeds 286 den
pilt verlaten er bleven bijgevolg 74 mijn
werkers op den bodem.
De ontploffing
Het was juist 2 ure 15 toen eene schrik
kelijke ontploffing in de mijn dreunde, waar
eenige uren vroeger 358 werklieden aan den
arbeid waren, onbewust van het schrikkelijk
lot dat een groot getal hunner makkers te
wachten stond.
Eene geweldige luchtverplaatsing Schudde oe
gaanderijen, terwijl groote vlammen opsloe
gen uit de plaats waar de grauwvaurholte
Was. Het was eene dolle vlucht doorheen de
ophooping van grond en materialen die de
verschillende kooladers belemmerden. De
werklieden, door den luchtstroom opgetild,
werden ten gronde geslingerd, terwijl een
dikke rcok de gaanderijen vervulde en de
vlucht schier onmogelijk maakte. De rook
zuil, welke uit de verluehtingsbuis ontsnapte,
duidde boven de oppervlakte aan dat er be
neden eene ontzettende ramp gebeurd was.
De reddingswerken
Zoodra het ijselijk nieuws gekend was, wer
den de reddingswerken onmiddelijk ingericht.
De mijningenieurs stelden zich aan hei hoofd
der mannen van goeden wil, die hunne werk
gezellen hulp wilden bieden. Het getal dézer
brave en moedige lieden was zeer groot. On
der het toezicht van de bestuurders werden
onmiddelijk alle middelen in 't werk gesteld
om te redden wie nog kon gered worden.
Intusschentijdwerden de reddersploegen van
Brua(j_, Lens en Liévin per telefoon verwit
tigd, -en kwamen spoedig ter plaats.
IJselijk looneel
De ingenieurs, alsook de redders, van lucht
helmen voorzien, daalden in de mijn Daar
rees een verschrikkelijk tooneel voor hunne
oogeri op. Hier en daar lagen lijken, de klee
deren verbrand en de lichamen met ijselijke
brandwonden overdekt. En langs alle kanten
hoorden -cle redders de doffe galmen van de
instortingen die maar altijd voort plaats had
den, in de gaanderijen door dei- vuurgloed
akelig verlicht. De vlammen bereikten de
steunhouten en voleindden het vernielings
werk door de ontploffing verwekt
Tien ontsnapten
Te midden van dezen onbeschrijfelijk e war
boel, zag men menschelijke gedaanten be
wegen. Het waren mijnwerkers, Jour de ont
ploffing neergeworpen, door den schok ver
doofd, doch door de vlammen gespaard. Ziji
kwamen tot het bewustzijn terug en vlucht,
ten 'door de gaanderijen, op zoek naar eenen
uitweg, langs waar zij: zouden kunnen den
ophaalbsk bereiken.
De ingenieurs en de redders riepen de ont
snapten, stelden hen gerust en lei kien hen
naar den hulpput, langswaar zij: bovengen i ild
werden. De geredden hadden slechts lichte
brandwonden bekomen. /Eindelijk, rond 31/4
ure, Werd de eerste gekwetste, met veel moei
te en groote voorzichtigheid bovengehaald.
Op 't zeLfdo oogenblik kwamen de red
ders der koolmijnen van Marles en van Lié
vin per autobus, met hun materieel, ter
plaats en nu konden de reddingswerken doel
matiger voorlgezet worden. Rond 4 ure, 'tis
ttc zeggen ongeveer twee uren na de ramp,
waren drie-en-twintig gekwetsten bovengehaald.
Al de geneesheeren van de omliggende dor
pen waren toegesneld. In de Iampenkamer
werd eene veipieegzaal ingericht. Het was
daar, op matrassen biji de bewoners van den
omtrek der mijn opgeeischt, dat de gekwets
ten gelegd en door de geneesheeren de- eérsté
zorgen toegediend werden. Men hoorde 111
die akelige kamer, het gekerm en. het smartelijk
geschreeuw van de gekwetsten langs alle kan-
ten qpgasn. Zoodra de ongelukkige de eerste
zorgen ontvangen hadden, werden zij: naar
het gasthuis van Auchel of naarr dit van
Bruiajt overgebracht.
Een der gexwetsten Etienne Llepaire, is aan
zijne brandwonden overleden toen hij in het
gasthuis van Auchel aankwam.
De eerste lijken
De redders verdubbelden hunnen iever
neits beiemmerde hunnen moed, noch de in
stortingen die hen bedreigden, noch de puinen
die hunnen weg versperden. Na eene- buiten
gewonen krachtinspanning kwamen zij: op de
plaats waar de grauwvuurontploffing gebeurd
was. Langs alle kanten zag men lijken liggen
op den cmgewoelden bodem.
De redders begonnen met de dichtsbff lig
gende lijken onder de puinen uit te halen,
cm des te gemakkelijker de anderen te kun
nen bereiken Men moest daarom schoorbal
ken plaatsen en terzelvertijde de hoopen aarde
verwijderen die den doorgang' afsloten. Ein
delijk konden drie lijken ontzet worden. Men
droeg deze naar de voorloopige verpleegzaal,
Maar zij: gewasscben, herkend en gekist wer
den. Vervolgens werden de lijken naar de
woningen der slachtoffers, in. de nabijheid
van de mijn gelegen, gedragen.
Dinsdag avond bleven er nog .zeven-en-der-
lig werklieden in de mijn. De reddingswer
ken duurden gansch den nacht onverpoosd
voort. Men hoorde nog slechts de houweel-
slagen vsn de werklieden die de puinen weg
ruimen en hei gekras der schuppen waar
mede de gtc-nd opgedoLven werd; doch geen
zucht, geen gejammer, geene klacht meer werd
door de heldhaftige redders waargenomen.
Men begon te gelooven dat de dood al de
vermiste werklieden te midden van hunnen
arbeid verrast, weggemaaid had.
De oorzaak. Het parket
De juiste oorzaak yan de ramp is
nog niet gekend. Samen met het bestuur
lijk onderzoek, is een rechterlijk onderzoek
geopend. Er zijn twee veronderstellingen. Ovèr
eenige maanden ontstond er brand in de
mijn van Clarence. Het vuur werd beperkt
en ingesloten zonder heel en ganscli uitge
doofd te zijn. Men had openingen gemaakt
om het gaz vrij te laten weggaan. Noch
tans is het zeer wel mogelijk dat eene vlam
schielijk opgeslagen is en het vuur medege
deeld heeft aan een hoop grauwvuurgaz, tus-
schen de mijnwanden ingesloten Doch dat
is maar eene veronderstelling, want de brand
smeulde op eene plaats nogal verwijderd van
deze waar de ontploffing voorgevallen is.
Wanneer hel uur gekomen is dat de werk
lieden opgehaald worden, wordt er gebruik
gemaakt van de aanwezigheid van liet klein
getal mijnwerkers om in de kooliders djrna-
mietkardoezen te doen ontploffen. Daar de
ramp op zulk uur gebeurd is, veronderstelt
men dat het ontploffen van dynamiet het
grauwvuurgaz, in eene gaanderij opeeenge-
lioopt, heeft doen ontvlammen.
Het parket van Bethune is dinsdag avond
in de mijn gedaald.
49 dooden
Het getal dooden beloopt negen c.11 veertig.
Meest al de vier en twintig gekwetsten ver-
keeren in wanhopigen toestand.
Een belg tusschen de slachtoffers
Het eerste lijk dat uit de mijn gehaald werd,
was dit van een 16jarige leerknaap, belg van
oorsprong. Het was de vader die hel lijk
herkende op 't oogenblik dat men het naai
de verpleegkamer droeg. Er had ilan zco een
hartroerend tooneel plaats, dat al de aanwe
zigen tot tranen toe bewogen waren.
Zulke tooneclen hernieuwden zich telkens
er dooden of gekwetsten te voorschijn kwa
men. Een gekwetste, die zinneloos geworden
was, riep aanhoudend Hulp I Moorde
naars I Het was ijselijk om zien en hooren.
De ontploffingen duren voort
Woensdag morgend, ten 2 ure, had men reeds
een-en-twinlig lijken uit de mijn gehaaid, doch
op dit oogenblik moesten de opzoekingen op-
schorst worden, uit hoofde van erge moei
lijkheden die hel leven van de redders in
gevaar stelden. V,
Ten 4 ure 's morgends had eene nieuwe
ontploffing plaats. Vier redders werden er
de slachtoffers van. Een hunner, Abraham,
genaamd, werd gedood; de drie anderen wer
den erg gekwetst. Een mijningenieur M. Du-
pont, vertrok alleen om den afgeveerdigde-
mijnwerker Bouquillon op te zoeken, dien men
dacht in de gaanderij gedaald te zijn,'waarde
ont ploffing plaats had. Deze mijnwerk':.- was
evenwel reeds uit de mijn toen de ontplof
fing: geschiedde. Daar de ingenieur een lijd
reeds weg bleef, ging men op zoek, doch
alle opsporingen bleven vruchteloos. M. Du-
pont werd niet teruggevonden.
De ingenieurs Parent en Remi, van den
mijndienst, daalden ten 6 ure '5 morgens,
op hunne beurt in de mijn en richtten nieuwe
reddingswerken in, doch er hadden, voort
durend grauwvuurontploffingen plaats, en dc
redders waren verplicht te wijken en hunne
heldhaftige pogingen te staken.
Het getal slachtoffers
Woensdag werd het getal slachtoffers als
volgt opgegeven 25 lijken opgehaald: 3 ni'ijn
werkers ongedeerd en 26 gekwetst teruggen
vonden. Zonder nieuws van 20 andere mijn
werkers. Deze ongelukkigen worden als ver
loren beschouwd.
Er wordt gemeld dat nog; verscheidene ge
kwetsten in het gasthuis overleden zijn.
De minister van openbare werken
Woensdag morgend werd- de poort der ge
bouwen van de koolmijn gesloten, gebarrika-
"deerd en door de gendarmerie bewaakt. Bui
ten verdrong zich eene groote menigte, waar-
tusschen de weduwen en de weezen van de
ongelukkige slachtoffers. Op den koer, rond de
nrijngebouwen en de lampenkamer, tot doo-
öenhuis ingericht, stonden, onder een aan
houdenden regen, M. Michaud, bestuurder van
de koolmaatschappij, de ingenieurs van J^a
Clarence, de bevelhebber ^ler gendarmerie, en
eene menigtte ingenieurs van de verschillen
de koolmijnen der streek, ter plaats gezon
den voor 't geval dat hunne huk) zou noo-
dig zijn.
Ten 11 1/2 jure 's voormiddags kwam M.
Dupuijr, minister van openbare werken, te La
Clarence aan. In (het bureel van den hoofd
ingenieur had de minister een onderhoud,
dat ruim eene halve uur duurde, met den
bestuurder en den ingenieur Léon. Niemand
mocht dit onderhoud bijwonen, de deur van
het bureel werd door den bevelhebber der
Jen dat merk bewaakt
De ingenieur Dupont
M. Duponi, het slachtoffer van den plicht en
van zijne zelfopoffering, was maar dertig jaar
oud; het was een ingenieur met groote toe
komst; zijne studies legde hij met do groot
ste onderscheiding af. De ongelukkige was
gehuwd en vader van twee kinderen.
De geestelijkheid
Er bevond zich in de Iijkkamer een jonge
priester. Het was de E. H. Flahout, onder
pastoor te Divionhij had sinds dinsdag de
absolutie aan de stervenden gegeven. De E. H
Bodesrot, pastoor van Divion, en de E.H.
Grodeeoeur, pastoor van Camblain, bevonden
zich eveneens van kort na de ramp fer plaats.
Bij de gekwetsten
De minister begaf zich met zijn gevolg
naar de twee gasthuizen van Maries en
Bruay, waar tiij de aldaar verblijvende 22
gekwetsten bezocht. Kort na het vertrek zijn
vijf dezer gekwetsten overleden.
Ten 3 ure namiddag keerde de minister
terug naar de mijn. Na een nieuw onder
houd met M. Léon, verklaarde M Dupuy
dat hij zich jniet verzette tegen nieuwe opzoe
kingen, doch dat hij uitdrukkelijk wenschte
dat deze zoo voorzichtig mogelijk zouden ge
schieden en dat men zou vermijden van nog
nieuwe menschenlevens op te offeren. Ten
4 ure keerde M. Dupuy naar Parijs terug.
Middelerwijl kwam het parket van Bethu
ne ter plaats. Er werd aan de politiekommissa-
risseir van Auchel en Bruay last gegeven de
gekwetsten, indien zulks mogelijk was, in de
gasthuizen te gaan ondervragen. Doch de toe
stond dezer ongelukkigen is zoo erg dat men
onmogelijk, voor 't oogenblik althans, aan
hun onderhoor kan denken. Waarschijnlijk
zullen de gekwetsten, die een begin van. ver
stikking ondergaan hebben en wier bloed ver-
gifligd is, niet kunnen gered worden.
Hulpbetoon
Er zijn maatregelen genomen om de families
van de slachtoffers geldelijk ter hu'p té ko
men. I.Ongs verscheidene kanten is er reeds
hulpgeld toegekomen.
1 u. fen'f?e ontsteking, neem uwen
toevlucht tot de Waltherijpillen die u beter en
rapper zullen genezen dan gelijk welk ander
geneesmiddel. 1 fr. de doos.
Automobielongeluk. M. Alexander
sonnier van Kijssel was zondag vertrokk
lier
gete
snelheid vooruit, vooraleer M PoksT™-0 do"e
tiid had wnff le snrinuen n;/ fÜISSOnIher
4 uioöUIjmpp av\
u n aI k ai 4 «AAWIIlf TlAAun 1 i
ctnilrt InpfU
Eau minórale naturelle du Pottelberg, fourni8
seur brevetó de S. A. R. M°>« ia Gomtesse
Flandro.
Goncessionnaire .- J.
au Beurre, Ypres.
Jansens-Boudry, 15, ril9
CV «V |g ciyuuuviif
4 ii H. Wydock
5 G. Vanthuyne
2C PRIJSKAMP
1 prijs H. Wydock
2 E. Haeck
3 E. Bruneel
4 H. Masure
5 Br. Lannoote
3' PRIJSKAMP
1 prijs H. Masure
H. Wydock
G. Vanthuyne
A. Forret
J. Debal
2
3
4
5
1 prils
2
3
4
5
e PRIJSKAMP
Is. Debeuf
Is. Debeuf
A. Dassonviile
Th. Voorzichtig
J. Debal
