M
8
t fetë
pa
1,
den
meststoffen op
dan nog zoo
schoon van
vorm wezen.
W-
22e JAAR. Nr. 45.
in
in
waarop hij gaarne
hem dag op dag schade berokkenen.
(Vervolgt 2e blz. 2e kolom).
meeste landbou-
hebben een gier-
MELKKONTROLE.
Een brok geschiedenis.
de
de
boerderij in orde zijn? En is er tevens
weinig mogelijk
Is er overal voor gezorgd, dat
gierafvoer en de gierbewaring op
van zeer
tekort aan stikstof
degelijk aan de gewassen merk-
zaak aan de bewa-
de noodige aan-
wat hebt ge
Ze zijn
hun vee te
dus met z.g.
gen ze dan wel een oogenblik aarzelen, Een boer houdt toch geen koeien voor
bij middel van
woekerdieren, te ontdekken en ze onver-
zophaast mogelijk van
al mogen deze dieren
er zelf van overtuigd dat
weinig melk levert, dat ze
woekerdieren zitten. Mo-
over een drie honderd dagen
maanden loopt, kan 1...
een jaar tien controlen te hebben.
Is dat dan toch de moeite waard om
te jammeren over den last door dit
werk meegebracht. Bij tal van veehou
ders schuilt echter als echte reden van
hun gekantheid tegen controle dat
hunne dieren te weinig melk leveren.
Hoe zoo Ze willen dan tot hun eigen
schade een doek voor hun eigen oogen
binden.
een gierkelder in de
terdicht moet zijn.
Dan hebben de kelders nog vaak een
ander gebrek en wel, dat de kelder
ruimte in open verbinding staat met
de lucht en soms ook met den stal. Dit
is dan de oorzaak van de vaak groote
verliezen aan stikstof.
Hoe dit verlies nu tegen te gaan
Eenvoudig genoeg zullen sommigen
zeggen: sluit de gierkelder van de lucht
en van den stal af. Juist, daar zit hem
de kneep. Laat iedere landbouwer eens
in zijn belang nagaan, wat er aan zijn
afsluiting van den kelder hapert. In de
eerste plaats betreft dit de afdekking
i van de mangaten.
dekplaten op den
onder openingen,
wat lastig is de hangende
krijgen, kan men
een schuin stuk
is het maken
een putje met stankafsluiter in
ernstige controle deze ’t plezier alleen van koeien te bezitten elke gierleiding. Zoo mogelijk maakt
neerblikt, als deze i men deze putjes onder de mestgang
I onmiddellijk naast de grup met een
I rooster er voor. Dit rooster wordt voor
beschouwen,
geven we toe
melkonderzoek o_
wordt overigens ook yoor
lies aan stikstof. De
i wers en veehouders
kelder. Maar... deze is soms lek, met het
gevolg, dat bij lagen grondwaterstand
de gier er uitloopt en bij hoogen grond
waterstand er water in den kelder
komt.
In het eerste geval een verlies aan
gier, in het tweede geval wordt de gier
verdund. Het behoeft geen betoog dat
eerste plaats wa-
Vaak liggen de af
kelder en zijn hier-
doordat de platen
niet vlak aansluiten. Dit is meestal ge
makkelijk te verhelpen door een rand
om de afdekplaat te maken, zoodat de
ze plaat in een sponning komt te lig
gen. De naden worden dan met klei,
gedicht. Op deze wijze
voor gezorgd, dat zoo
van de waardevolle meststoffen verlo
ren gaat Naar onze ervaring meenen
we dit te moeten betwijfelen.
Wanneer we de verschillende boer
derijen bezoeken, dan blijkt maar al te
vaak dat in meerdere gevallen van de
meststoffen nog steeds een groot deel
verloren gaat. Dit komt, doordat men
vaak niet beseft, op welke wijze dit be
langrijk verlies kan plaats hebben.
Nu weet ieder, die in het landbouw
bedrijf bekend is, dat de stalmest en de
gier plantenvoedende bestanddeelen
bevatten. Men vindt er o.a. in stikstof
verbindingen, kali en fosforzuur. Iede
re landbouwer weet ook, dat vooral de
stikstofbemesting van zeer groot be
lang is en dat een
wel
baar is. Het is dus
ring van de stikstof
dacht te schenken. Want,
er aan, om een behoorlijke hoeveelheid
mest en gier op Uw land te brengen,
als de stikstofvoeding er voor een groot
deel uit verdwenen is.
Door verschillende onderzoekingen is
komen vast te staan, dat het verlies
aan stikstof belangrijk kan zijn, als de leem of mest
bewaring van de meststoffen op de kan hier dan een luchtdichte afsluiting
boerderij niet oordeelkundig geschiedt, worden verkregen.
Nu het andere geval, de open ver
binding met den stal. De gier wordt dan
de grup door een
ducten zijn vluchtig
de gier dus van de
worden.
Wat zien we nu vaak in de practijk
Dat de gier wel met de lucht in aan
raking komt. Vandaar het groote ver-
Vooral de gier, het meest rijk aan stik
stofverbindingen, welke
door de planten opgenomen
worden, verliest door een verkeerde be-
waring een groot percentage van de
stikstof. Volgens genoemde onderzoe
kingen was er soms de helft, tweederde,
ja zelfs drievierde gedeelte van de stik-
een verkeerde bewaring uit
de gier verdwenen. De oorzaak is dan
vaak gemakkelijk na te gaan.
Nu kent ieder wel den ammoniak- j
gen. En waar de melkperiode ongeveer Seur> die uit de gier opstijgt. Ammoni- i
n of tien ak is een -
het volstaan op lucht verdwijnt,
Lange nachten en natte ligging
slecht voor het vee en drukken de
productie. Daarom kan het reeds
veel baat geven, als het vee om
dezen tijd alleen ’s nachts wordt
gestald en wat groenvoer en voe-
derstroo krijgt, terwijl het dan
overdag nog zooveel mogelijk gras
uit de weide opneemt.
Als de koeien naar den stal
gaan, verhuizen de schapen naar
de hoogste perceelen.
ZONDAG 8 NOVEMBER 1942.
De melkkontrole heeft van stonde af
niet bestaan zooals wij hem thans ken
nen.
Gaarne ontleenen we diesaangaande
enkele wetenswaardige gegevens aan:
«Grondbeginselen der Algemeene Vee
teelt» door Prof. Dr. Bakker bl. 68-69:
„Ten opzichte der melkproductie, waar
van men natuurlijk op een tentoonstel
ling niets kon laten zien terwijl
melkwedstrijden toen nog onbekende
zaken waren en deze trouwens ook nu
maar alleeiï in Amerika plaats hebben
(sindsdien bestaat er hier te lande
ook) ging men af op verschillende ken
merken, waaruit men een hooge melk-
gifte meende te mogen afleiden.
Uit dien tijd dateert de groote repu
tatie, die fijne horens, een dunne
zachte en op het gevoel vette huid,
zacht en fijn haar, een groote en wee-
ke uier, ruime en sterk gekronkelde
melkaderen, wijde melkgaten, duidelijk
waarneembare melknapjes, een regel
matig gevormde en groote melkspiegel,
een lange dunne staart en een ge
strekte lichaamsbouw hadden.
Veel hiervan is verloren gegaan en
dateert reeds tot de geschiedenis ten|
gevolge van de nieuwe methode van
onderzoek der melkproductie, zooals die
sinds het laatste der vorige eeuw (1895)
is ingevoerd. Zij bestaat uit de regel
matige controle van de hoeveelheid en
de hoedanigheid der melk van elk dier
afzonderlijk en heeft sinds dien tijd,
toen de eerste melkcontrolevereeni-
ging in Denemarken is opgericht, een
snelle vlucht genomen; zóó snel dat
volgens de beschikbare gegevens het
aantal dezer vereenigingen in 1912 in
Europa reeds 2500 bedroeg.
In 1914 bestonden in Duitschland
reeds 792 vereenigingen met 13.219 be
drijven en 351.857 koeien die regelmatig
gecontroleerd werden.
In vroeger tijden nam men vrij al
gemeen aan, dat het reeds voldoende
was om tot een goede melkproductie te
mogen besluiten, wanneer een dier ras
zuiver was gefokt en een evenredigen
en een goeden bouw vertoonden.
Moge dit tot een zekere hoogte waar
zijn voor die dieren, wier productiever
mogen met het oog zichtbaar en voor
wie het in zekere mate een raskenmerk
is, ten opzicht der melkproductie was
deze meening in elk geval onjuist. En
ook ten opzichte der „zichtbare” pro
ducties gaat zij niet geheel op, om
dat zooals wij reeds hebben opge
merkt de productiewaarde van een
dier voor een belangrijk deel mede af
hangt van de vraag „hoeveel die pro
ductie heeft gekost.”
Tech heeft elk ras een
gemakkelijk
kunnen I rechtstreejjS vanuit
buis naar de gierkelder afgevoerd. Hier
door ontstaat een dubbel nadeel. Ten
eerste raakt men de stikstof kwijt, ten
tweede wordt de stallucht door de op
stijgende ammoniaklucht bedorven.
Hier een goede luchtafsluiting te krij
gen gaat vaak lastiger, doch mogelijk
is het altijd. Dit is te bereiken door in
i den kelder in aansluiting met de gier-
1 leiding een hangende buis of zoo er
meer af voorleidingen zijn, voor elke
leiding een buis aan te brengen tot op
20 cm. afstand van den bodem.
i Behalve den eersten tijd van de vul-
ammoniak, I ling van den kelder is deze dan steeds
koolzuur en water. De eerste beide pro- 1 luchtdicht van den stal afgesloten. Daar
en daarom dient het soms wat lastig
lucht afgesloten te 1 buizen goed vast te
van het benedeneind
afslaan en laat de buizen op den bodem
van den kelder rusten. In elk geval die
nen toch een paar beugeltj es te wor
den aangebracht, om de buizen op hun
plaats te houden.
Een andere oplossing
van een putje met stankafsluiter
Zoo mogelijk
putjes onder de
grup met
de fokkers het daarheen te leiden dit
gemiddelde steeds hooger op te voeren.
Dit verklaart ook waarom zij een zoo
groote waarde hechten aan bepaalde
constante, uiterlijke raskenmerken.
Deze bedoelen een waarborg van echt
heid te zijn, een soort „fabrieksmerk”
waaraan de koopers, vooral die uit het
buitenland, de dieren als behoorend
tot een bepaald ras kunnen herkennen.
In melkcontrole lijk trouwens in vele
kwesties van landbouwaangelegenhe-
den moeten wij in Denemarken ter
school gaan. Het valt niet te betwisten
dat de Denen de pionniers zijn in de
meeste punten van vooruitgang
landbouw- en vee-uitbating. Ook
zake melkcontrole zijn ze wederom de
baanbrekers, ’t Is nu bijna juist hon
derd jaar geleden (1843) dat de knappe
Deensche veehouder naar middelen be
raamde om de boterproductie zijner
koeien te leeren kennen. En hij kwam
te voorschijn met de z.g. „botermeters”.
Van stonde af was dit toestel natuur
lijk niet de perfecte. Dat was ten an
dere ook niet noodig. De gedachte ging
haar gang, en van het primitieve bo-
termeterken uit, steeds wat beter en
j wat volmaakter, geraakten ze na eeni-
ge werkzame jaren tot het Gerber -
systeem, en ze waren er.
Zeggen dat het nu honderd jaar ge
leden is dat de Deensche boer aan melk
en botercontrole doet, door alle moei
lijkheden en soms teleurstellingen heen;
zeggen dat het onmogelijk is de melk-j
dieren naar hun echte waarde te lee
ren kennen zonder melkcontrole, en
dat er dan ten onzent nog veehouders
gevonden worden die melkkontrole dood
eenvoudig als een nutteloos iets of een
luxe-artikel beschouwen. Hoe onzin
nig Grif geven we toe dat het niet
noodzakelijk is melkonderzoek dage
lijks te doen. Dit
niet gedaan in de officieele controle.
Slechts van maand tot maand wordt
controle uitgeoefend over vier melkin-
ak is een stikstofverbinding, die in de
als daartegen geen
maatregelen worden genomen. De stik
stofverbindingen, welke in de gier aan-
wezig zijn, worden door de aanraking
met de lucht ontleed in
ma
men
DE STALTIJD NADERT.
Officieel Orgaan der Landbouweomtoen,
Veekweek- en Varkenssyndikaten van Oost- en West-VLaanderen.
DRUKKER-UITGEVBR
V. DECAN, Groote Markt, DIKSMUIDB. Tel. 9?.
^£2!«!EESE5EEEESEESEEE=EEESEEESEHSEHHEES=E^ESE=SSS=
Abonnementsprijs 20 fr. jaars. Bijzondere prij» voor de le
ren der Landbonwcomicen. Postcheckrekening 39.307.
Alle artikels, tnededeelingen en aankondigingen stwe
inichtvrij op tegen den E'INSDAG avond.
I
bepaalde ge- biddelijk en
middelde productiewaarde en trachten kant te zetten,
’kt -r'*^r Hl*'
Alle aankondigingen mogen vrij aanveerd worden Jaarlijksche
of tijdelijke aankondigingen volgens overeenkomst.
Ongeteekende artikels worden geweigerd. Ieder schrijver is
verantwoordelijk voor zijn bijdragen.
W1EKBLAD
■wnrwmw
