De VIIE Blijdschap.
Vermakelijkheden.
en sprak «Wees gegroet Maria ik breng
u een palmtak uit het paradijs. Zorg ervoor
dat men dezen palmtak op uw graf kome
neerleggen den derden dag na uwen dood.
Want het oogenblik is nabij Uw Zoon
wacht op U Toen werd het hart van
Maria met een zoo groote vreugde ver
vuld dat zij meende oogenblikkelijk te
sterven.
De apostelen waren toen over de heele
wereld verspreid, maar door een mirakel
werden ze overgebracht in de kamer van
Maria De Moeder Gods sprak nog veel
troostende woorden tot hare kinderen, en
te middernacht kwam de Heer Jezus met
eene groote schare van Engelen en Heili
gen en droeg de ziel van Maria ten hemel.
Het lichaam van Maria, dat blonk als de
zon, werd door de apostelen gekist en in
triomf naar de laatste rustplaats gedragen
voorop ging Sint Jan met den palmtak;
S Pieter en S. Paulus droegen de lijkkist
en Sint Paulus wilde dat S. Pieter voorop
ging, hij zelf was immers volgens zijn
eigen woord de minste onder de aposte
len. Allen zongen den psalm In exitu
Israê', en een menigte engelen versterkte
de eerewacht. Drie dagen bleven de Apos
telen bij het graf waken, en den derden
dag kwam de Heer met een schitterend
gevolg van engelen. En de ziel werd op
nieuw met het heilig lichaam veieenigd
en door de engelen werd Maria ten hemel
gedragen...»
In Frankrijk, het klassieke land der der-
tiend eeuwsche prachtkerken, is er bijna
geen enkele kathedraal, Collegiaal of
Abdijkeik, waar niet een der rijkversierde
portalen de Zevende Blijdschapin
hare volle ontwikkeling vertoont.
Niet zonder belang is het voor ons te
weten dat deze monumentale Fransche
kunst in onze streek een prachtillustratie
vindt in het portaal van het S. Jans hos
pitaal te Brugge,
Onze Vlaamsche gewesten waren in de
dertiende eeuw nog arm op het gebied
der monumentale sierkunst. Het mag ons
dus een vreugde zijn enkele oogenblikken
stil te houden bij dat meesterwerk van het
laatste kwart der XIILe eeuw.
De dagkanten der arkades dragen in de
diepe holten de voorstellingen der apos
telen elk beeldje is bekroond met een
baldekijn dat weer dient als console voor
een volgend. In het dubbel zoo omschre
ven hoogveld ontwikkelen zich de harmo
nieus evenwichtige voorstellingen. Elk
vak draagt twee boven elkaar staande
scènes, en men leest, naar middeleeuwsch
gebruik, in de volgende orde van rechts
tot het uiterste links, en dan opgaande
van links naar rechts. Zoo komen we tot
deze opeenvolging.
1) Het zalig afsterven van Maria, de
apostelen zijn rond het doodsbed ge
schaard in ’t midden van hen Christus
die de gebenijde ziel zijner Moeder in
ontvangst neemt.
2) De opwekking van Maria (geschon*
den groef) eer.e dichte schaar engelen
omri-gt het graf en neemt het ontzielde
lichaam met eerbied op. Wellicht was
hier weerom de Christus vcorgesteld,
zooals in het klassieke Fransche thema.
Dat is zooveel te meer waarschijnlijk daar
O.L.Vr. hier is afgebeeld met open oogen,
dus verrezen.
3) Het verwelkomen van Maria in den
Hemel de troonende Verlosser tusschen
de geknielde Maria en S.Jan denDooper
in de hoeken neergeknielde engelen.
4) De kroning van Maria. Op een zelfden
troon gezeten Maria en de Verlosser die
meteen minzaam gebaar de kroon op het
hoofd zijner Moeder zet.
Buitengewoon groot in vergelijking met
de overige personages is de stervende en
de verrijzende Maria. Dit gebrek als
hier spraak zijn mag van gebrek vinden
we ook te Chartres en Amiens. We kunnen
geen oogenblik denken aan gemis aan
bekwaamheid bij den kunstenaartegen
dergelijke veronderstelling pleit de mees
terlijke techniek van het werk. Het feit
dat we deze eigenaardigheid terugvinden
in de gelijksoortige voorstellingen der
Fransche kathedralen wijst er op dat we
hier staan voor eene formuul der middel-
etuwsche bouwhutten. Is het een archa
ïsme In de XIIe eeuw werden niet zel
den aan de hoofdpersonages buitengewone
afmetingen gegeven om de aandacht er
op te vestigen. Maar we zijn meer geneigd
hier een zuiver decoratieve bedoeling te
zoeken het is dadelijk aan te voelen dat
deze reusachtige, liggende figuren op het
voorplan van die lage gedrukte beelden
rijen eene monumentale aanvulling bijbren
gen. De middeleeuwers eigenden zich heel
veel vrijheid toe waar het gold decoratieve
effecten na te streven.
Die gulden dertiende eeuw heeft in hare
kerkportalen de klassieke voorstelling ge
vonden der zevende blijdschap Men
zal bij deze onovertroffen vorm niet blij
ven stilhouden; eene kunst die stilhoudt
is eene doode kunst. Men zal voort streven
naar ontwikkeling legende en volksver
beelding zullen het thema willen volmaken
en verrijken. We kunnen thans niet hande
len over deze latere omvormingen, maar
dit eene mogen we onthouden die groot-
sche m onumentale iconographie der der
tiende eeuw is een hoogtepunt in de kunst
geschiedenis, en de groote kunstenaars
der latere tijden zullen er naar opschou
wen om er het beste te vinden dat we in
hunne werken bewonderen.
Brugge M. Englisch.
D1XMUDE Op Zondag i3 Augustus
Ig33, bij Leon Ghysdael, Grooten Dijk
Café de Papegaai Prijskamp in ,t
BIEDEN, man tegen man 100 frank
prijzen. Verdeeld als volgt 3o, 20, i5, 10,
10, 5, 5, en 5 frank.
De inschrijving is bepaald op i,5o fr.
Alsook een schoon KONIJN te ver*
smijten met de Teerlingen. De Inleg is
bepaald op 1 fr. per lot.
Een kommissie zal alles beslissen.
WEKELIJKSCHE -KALENDER
13 Zondag loden ra Sinksen.
H. H. Hippolytus, H. Cassianus.
Evangelie De Pharizeeêr en de Tolle
naar.
14 Maandag Vigilie, H. Eusebius
15 Dinsdag O.L.Vr. Hemslvaart
16 Woensdag H. Rochus, H. Hyacin'us
17 Donderdag H. Libertus
18 Vrijdag H. Helena, H. Agapitus
19 Zaterdag H. Joachim, H- Lodewijk
van Toulouse, H.Joanues Eudes
20 Zondag 1 ide na Sinksen
Evangalie De barmhartige Samaritaan
21 Nieuwe Maan te 5.48 u.
WOONT de H. Mis bij ter eere van
O.L.Vrouw. Moeders, komt ter kerke met
uwe kinders en, ontbreekt u werkelijk de
tijd, zorgt dat uwe kinders eiken dag ter
kerk komen.
O. L. Vr. Hemelvaart
De geloovige middeleeuwen vereerden
Maria in haar droefheid en haar verblijden.
De laatste en hoogste blijdschap in het
aardsche leven der Moeder Gods was haar
zalig verscheiden.
De liturgie heeft voor het feest van half-
Oogst vele namen gevonden Quies, Pau-
satio, Transitus, Depositus, Dormitio,
die allen wijzen op het afsterven en dan
ook Assumptie, wat meer direct spreekt
van de ten hemel-opneming. De iconogra
fie heeft alle mogelijke schakeeringen der
liturgische benamingen weten uit te dtuk
ken, en elk moment van Maria’s laatste
levensdagen, vanaf de verre aankondiging
tot en met de kroning in den hemel.
De heilige boeken zeggen niets van
Maria’s laatste levensdagen. De oudste
christelijke overleveringen integendeel heb
ben wel een en ander bewaard, en de
legende heeft de gegevens der overlevering
verrijkt en vermcoid.
Wij luisteren naar het leerend gezag
der kerk om te weten wat we hier moeten
gelooven we luisteren naar de legende
en schouwen op naar de heerlijke kunst
werken der voorbije tijden om onze harten
te verwarmen aan deze uitingen van fijn
gevoelige echt-kinder.ijke liefde.
De oudste gekende redactie der Zeven
de blijdschap is het boek Transitus
Marias dat zooals alle apocriefe verhalen,
ten onrechte aan een apostel of aan een
tijdgenoot der apostelen wordt toegeschre
ven. Ons verhaal, zei men, was geschre
ven door Sint Jan Evangelist aan wien
Christus zijne Moeder had toevertrouwd
of ten minste door Melito, leerling van St.
Jan.
Ziehier de legende in haar groote trek
ken. Maria was in jaren gevorderd en
verlangde zeer zich bij haar Zoon in den
hemel te vervoegen. Een engel verscheen
haar hij droeg een palmtak in de hand
