DE TUINKLOKKE
PAROCHIEBLAD VAN YPER
TWEEDE JAARGANG
1931
NUMMER 6
in::::::::::::-:::::::::::-:::::: zondag 12 JULI
O- L. V. van Thuyne
Geen Yperling of hij kent ons mirakelbeeld van
O. L. V. van Thuyne, maar velen zijn er ongetwijfeld die
weinig weten van de eigenaardige benaming van dit beeld.
Daarover zal een woordeke uitleg zeker welkom zijn.
Elders ook
Besluit
Met Tuindag
inzonderheid van Sint-Maartens
Tuyn
Tuyn of Thuyn is een oud vlaamsch woord dat zegt
hekken, tralie, afsluiting. Het woord is eenigszins ver
ouderd en weinig gebruikt, tenzij in de beteekenis van hof.
Zoo spreken we van moestuin, kindei tuin, enz. In al
die bewoordigingen hebben we eigei lijk wat de taalge
leerden heeten een metonymia wij noemen een ge
deelte om het geheele aan te duiden de omheining, de
hage, de afsluiting van den hof, waar we 't hebben over
den hof zelve.
Onze oude kerkrekeningen spraken dikwijls van een
thuyn daarmee beteekend de afsluiting der kapellen.
Rond onze herstelde doopvonte staat er een thuyn
aan de dekenskapelle en de S. Annakapelle van 't vroe
ger S. Maartens Stond er een «thuyn van maimer, met
koperen balusters en beeldjes van albast. In S. Walburga
te Biugge stond er zulk een afsluiting of hekken voor de
kapel van O. L. Vrouw, en op die afsluiting stond er
een mirakuleus Mariabeeld dat, juist zooals ons beeld,
heet O. L. V. van Thuyne.
En te Yper
Stadswallen, vestingen met muren en poorten kunnen
ook thuyn heeten. Het is dan waarschijnlijk dat de
Yperlingen, na hunne wonderbare bevrijding van 1383,
bevrijding die aan O. L. Vrouw werd toegeschreven,
aan hunne hemelsche bescheimster en patrones den
naam van O. L. V. van Thuyne gegeven hebben omdat
zij, beter dan sterke muren en die wallen, haar trouwe
kinderen tegen den vijand had bescheimd. Daaimee heb
ben die verre voorouders geen nieuwigheid ingebracht,
want Maria wordt geheeten Toren van David dat is
sterkte door David opgebouwd, en in de christelijke let
terkunde heet ze nog de sterke stad Gods waarvan
de muren worden beschut door duizende ondoordringbare
schilden. Om die gedachten nog beter uit te drukken
werd ons beeld gesteld op en midden een thuyn» van
vlechtwerk met palen en ingangshekken. We moeten
wel weten dat die schutsels van vlechtwerk een groote rol
speelden in de krijgskunde der middeleeuwen.
We mogen niet denken dat ons Ypersch beeld een
nieuwigheid was, een uitzondering, een eenig iets.
In de verluchtingschilderingen of miniaturen der elfde
eeuw vinden we reeds voorstellingen van Maria, staande
of zittend in een thuyn De afsluiting word gevormd
door vlechtwerk, zooals bij ons, of door gekanteelde
muren, of door ijzeren traliën. De gekanteelde muren zeg
gen meer burcht of sterkte; het vlechlweik en de traliën
doelen meer op een symbool van Maria besloten hof.
Beelden werden ook gesneden volgens deze opvatting;
liefst nog met eene tralie van kunstig gesmeed ijzer, die
tegelijk diende als versiering en beschutting. In de fransch
sprekende gewesten is deze O. L. Vrouw in den tralie
geworden: Notre Dame de la Treille. Oude devoties
vinden we onder deze benaming te Mors, te Douai. en
meest nog te Rijssel waar de nieuwe kathedraal onder de
traditioneele aanroeping staat van «Notre Dame de la
Treille
We hebben dus in onze Ypersche devotie een voor
beeld van eigenaardige Maria-vereenng die in onze ge
westen zeer verspreid was. Maar voor ons bevat die
naam O. L. Vr. van Thuyne eene herinnering aan
een belangrijk feit uit het verre verleden, aan de redding
van onze geliefde stad, in 1383, door de voorspraak
van Maria. We hebben een dubbele reden om aan deze
traditie gehecht te blijven het is ons verleden in eere
houden en onzen godsdienstigen aard getrouw blijven.
Moge O. L. V. van Thuyne voor hare kinderen blijven
de schutse en het verweer tegen alle gevaar dat ons be
dreigt niet slechts naar het lichaam maaar ook naar de
ziel, opdat Yper blijve wat het vroeger steeds was eene
godsdienstige stad, de stad van Maria.
Men is bezig de laatste buitenstellingen af te breken
van de Kathedraal. Heel onze prachtige toren kcmt te
voorschijn.
Wij zijn blijde te mogen aankondigen dat de kerk, van
TuinJag af, toegankelijk zal zijn èn langs het zuidpoitaal
uitgevende op de Halle èn langs de groote poort uitge
vende op de Leet.
't Is eeri verbetering, een aanwinst die zal gewaardeerd
worden door ons christen volk.