Goudkorreltjes
redden, en daarin was begrepen, benevens de relikwieën
van Sint Humfried en Maximus, ons kruis van
Ther.-nburg.
Het fcruis van Therenburg
(Ooi* de Thérouanne
volgens de copie die gemaakt werd
op aanoraag Van Z. Hoogul. Mgr. Malou.
Dat ^uns/iüerk berust
in het Bisschoppelijk Paleis te Brugge.
Hoe het kruis er uit ziet
Het stuk dagteekent uit de 1 5e eeuw. De kruisarmen
zijn vier stukken geslepen bergkristaal. Waar de vier
cylinders samenkomen vindt men emailwerk op zilver
op den voorkant een nimbus met kruis,op den achterkant
een Agnus Dei of Godslam. De kruisarmen eindigen
op een zilveren appel gevat in acht zilveren bandjes die
samenkomen in een bloemvormige versiering van zilver
met email. De onderste appel rust op een vierkanten
stengel met graveerwerk. De achtkantige voet rust op
leeuwtjes en draagt op de voorzijde een rond doosje,
waarin de relikwieën zitten, en daarboven een wapen
bekroond met een bisschopsstaf. Het wapen is van email
en draagt een gouden veld met rooden dwarsband
waarop drie ziivpren vogeltjes.
De totale hoogte bedraagt 0.555 m. de grootste
breedte 0.355. Op den voet staat er MORIN het
geen verwijst naar Therenburg, de bisschopsstad der
Morinen.
Verdere geschiedenis
Is het mogelijk nog iets meer te vernemen nopens het
kruis Bij de geschiedschrijvers van Yper hebben we
niets gevonden. Maar het wapenschild op de voet kan
ons zeker licht brengen. Dit wapen, zooals het hierboven
beschreven is, is het wapenteeken van de edele familie
de Lorraine Welnu, we vinden van dit geslacht twee
prelaten onder de bisschoppen van Therenburg Hendrik,
van 1456 tot 1485 en Jan VI, van I 535 tot 1553. De
stijl van het kunstwerk kan niet wijzen op den tijd van
bisschop Jan VI. 't is een oudere kunsttrant, die goed
samengaat met den tijd van bisschop Hendrik, 1456-1485.
Er blijft geen twijfel over dat deze laatste bisschop het
relikwiekruis liet maken en het aan zijne hoofdkerk ten
geschenke gaf.
Een schoone copie
't Kunstwerk ging verloren, 't Kan nog teruggevonden
worden. Zeker, dat is mogelijk. Maar intusschen heb ik
te vergeefs gezocht naar eene afbeelding. Boeken en reis
gidsen maken er soms gewag van, maar zonder teekening
of foto. Bij geluk is het kruis van Therenburg nagemaakt
geweest door den Luikschen kopergieter en zilversmid
Dehin, ten tijde van Mgr. Malou. Als zoon van Yper had
deze kunstlievende prelaat eraan gehouden een copie te
bezitten van het beroemd gewrocht. Er is maar een kleine
wijziging aan gebeurd het opschrift MORIN is weg
gebleven, en, in plaats van 't wapen van bisschop Hen
drik de Lorraine stelde men op den voet dit van Mgr.
Malou. Al het overige is getrouw nagevolgd.
Komt het kruis te Yper terug?
Mogen we een wen3ch uitdrukken, dan is het deze
Wat een keer nagemaakt werd, kan een tweede keer. Als
we 't oorspronkelijke kruis van Therenburg niet terug
krijgen, dan ware het een genoegen voor alle Yperlingen
moest men het namaken en dat is mogelijk. Yper
heeft vroeger zijn kruis laten copieeren voor Brugge, 't is
te denken dat Brugge dien wederdienst zal bewijzen aan
Yper en 't kruis van Mgr. Malou zal laten gebruiken om
dit van bisschop de Lorraine te herstellen.
Ondertusschen zal het genoegen doen de afbeelding van
het kunstwerk te zien, afbeelding volgens een lichtprente
verleden week gemaakt in 't bisschoppelijk paleis te
Brugge, speciaal voorde «Tuinklokke»die hiermede
zijn eerst gelui inzet voor den terugkeer van het kruis van
Therenburg 1
f
Alles moet gedaan worden met overleg zei Huy-
sentruyt en hij verkocht zijn stove om kolen te koopen.
'tZijn al nesten zei Cats en de muizen jongden
in zijn pruike.
Werken is zalig, zeiden de begijntjes en ze wa
ren met zeven om een ei te klutsen.
Schinkt rond zei Karei Bakkers en hij zat alleene.
Ik heb er wel honderd keers op gelet dat het op
Palmenzondag regende zei Toria en ze was veertig
jaar oud
