H. Barbara
Ons klokkenspel
Den 4 December viert men het feest van S. Barbara,
maagd en martelares, en er is reden toe, dat wij Yper-
lingen en parochianen van St-Maartens in't bijzonder, dit
feest niet onopgemerkt laten voorbijgaan. De devotie tot
5. Barbara is immers een eeuwenoude Ypersche traditie.
Haar leven
In het leven van S. Barbara, zooals het thans bekend
staat liggen geschiedenis en legende door malkaar
gegroeid.
In de oudste en de meest betrouwbare verhalen vinden
we telkens deze bijzondei heden dat de maagd door
haar heidenschen vader in een soort toren werd onderge
bracht om van de wereld afgezonderd te leven. In die
afzondering nu bekeerde zich Barbara tot het Christen
geloof. Toen haar vader dit vernam weid hij als uitzinnig
van woede, zoodat hij met eigen hand zijne dochter
onthoofde. Gods straf was echter verschrikkelijk. Toen
de moordenaar zijn helscfh werk had verricht, werd hij
door het hemelsch vuur getroffen en op den slag gedood.
Pntron»s tegen de schielijke dood
Juist om die reden werd onze heilige, sedert overoude
tijden, aanroepen tegen de haestige en subitelijcke
dood
Ook heeft de geschiedenis talrijke gevallen opgetee-
kend van wonderbare bescherming, waardoor de god-
vruchtigen tot S. Barbara het geluk hadden de laatste
H. Sacramenten te ontvangen,.zoodat voor hen de dood
niet onvoorzien was en de overgang tot het ander leven
niet onvoorbereid.
Bijzonder in de middeleeuwen, tijden van groot geloof,
was de devotie tot de H. Barbara dierbaar aan het volk,
en weinig kerken waren er te vinden waar het beeld der
H. Martelares niet uitgesteld was en vereerd.
Eeredienst in St-Maartens te Yper
In de middeleeuwen bezat onze kerk een zilveren beeld
van S. Barbara. Waarschijnlijk was dit een reliek-beeld,
't is te zeggen, dat in het voetstuk van 't beeld een kleine
relikwie was ingezet. Zulke beelden waren talrijk in de
middeleeuwen. Op de hooge feestdagen stonden deze
reliek-beelden tusschen de kandelaars als versiering van
het altaar. Het Ceremonieboek van de bisschoppen beveelt
deze wijze van versieren aan, en in de rubrieken van de
plechtige Mis wordt aan den priester herinnerd dat hij
eerst de relikwieën en daarna de gewijde tafel moet
bewierookeir".
In Sint Maartens had men vier zilveren reliek-beelden:
juist het passend getal om tusschen de zes kandelaars te
stellen. Het waren de beelden van Sint Jan den dooper,
van Sint Jan Evangelist, van de H. Katharina en van hare
zusterheilige S. Barbara.
Den 26 Mei I 578 werd het kapittel gedwongen deze
beelden, samen met de groote zilveren kandelaars, te
gelde te maken, zoogezeid voor de betaling van de soldij
van 's keizers soldatenvolk....
Hernemen der devotie in 1685
In 1685 werd de devotie tot S. Barbara met groote
plechtigheid in onze kerk heringericht, door de geestelijk
heid en de godvruchtige parochianen. Om de devotie
bestendiger te maken, vroeg men oorlof tot het oprich-
ten van een broederschap, wat gereedelijk werd toege
staan. Paus Innocentius XI, bij breve van 7 October
I 685 gaf allerhande aflaten en gunsten aan de Confreers
en den 4 December van dit jaar, zijnde S. Barbaradag,
werd het genootschap ingesteld.
Het bleef leven en bloeien tot aan de Fransche
Revolutie.
Herstelling in 1856
In 't jaar 1856 't jaartal is een cijferwissel met "t
jaar der eeiste instelling in 1658 werd de broederschap
met grooten luister hersteld. De devotie was nooit vol»
ledig ondergebleven tot bewijs van dien, had Pastoor
Vaudermoere in 1804, een »clioou zilveren zeinsel
laten maken voor de relikwie van S. Barbara. Maar met
de herinrichting der Confrérie hernam de jaarlijksche
octave van vroeger, octave die te Yper, zooals in vele
kerken van Vlaanderen, een ware missie was met predi
cate, bijzonder over de bereiding tot den dood.
't Is een heilzame gewoonte den dood niet uit het oog
te verliezen en zooals we geleerd hebben in den Cate-
chimus, met op het uiterste te denken ontgaat men de
zonde. Maar de strekking heden ten dage is niet denken
op de dood om zooveel te geruster te kunnen leven in zon
dig plezier, 't Is dan niet te verwonderen dat S, Barbara
vergeten raakt haar devotie is een herinnering aan 't
groot maar pijnlijk oogenblik dat over onze eeuwigheid
zal beslissen.
Dat de H. Barbara onze lezers beware van een haas
tige, onvoorziene en onvoorbereide dood.Maar dat
daarom onze lezers getrouw blijven aan de aloude gods
vrucht tot deze machtige heilige.
De werken van electrische monteering van St-Maar-
tensklokken, uitgevoerd door de Electro-Mekanieke
werkhuizen Léon Van Rje, van Quaregnon, werden
voltrokken op Zaterdag 10 October 11.
Het geluid der vijf bronzen stemmen van St-Maartens
toren bestaat uit
1) Twee prachtige akkoorden van drie klokken in
vliegende geluid,
met toon'majeur: ré-dièze(Andreas I 524 kilos) do-dièze
(Maria, 21 50 kilos) en si (Martinus, 3000 kilos) voor het
blijde feestgeluid der groote dagen
en toon mineur mi (Jan van Waasten, 1228 kilos)
'ré-dièze-do-dièze, dienstig voor de groote rouwplechtig-
heden.
Die slingerende geluiden zijn grootsch en doen de hel
der klinkende harmonie dier schoone klokken waardeeren.
2) Drie arias met kloppend toestel op de klokken,
met zelfbeweeglijke verandering der verschillende zangen,
waaronder het blijde triomfgeluid Christus Vincit -
Christus regnat - Christus imperat waar de vijfde klok
in fa dièze (Margareta van Yper, 875 kilos) den hoogsten
toon voert.
3) Een kloppend toestel op de klok do dienstig voor
het kloppen van den Angelus a'sook voor de zon-
daagsche plechtigheden met aanhoudend geklep.
4) De vijfde klok blijft vrij voor het handgeluid in
geval van staking in den electrischen stroom.
